Chia sẻ miễn phí cho các bạn tài liệu:
1. MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Cây cà phê đã được trồng ở Việt Nam trên 100 năm nay nhưng diện tích cà phê chỉ phát triển nhanh trong vòng gần 20 năm trở lại đây. Hiện nay cả nước có trên 500.000 ha với sản lượng xuất khẩu trên 750.000 tấn [35], đưa Việt Nam trở thành một trong những nước sản xuất cà phê hàng đầu trên thế giới. Sản phẩm cà phê có ý nghĩa hết sức quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam góp phần tích cực trong việc định canh định cư, xóa đói giảm cùng kiệt và đóng góp một tỷ trọng không nhỏ vào kim ngạch xuất khẩu hàng năm của đất nước. Đồng thời với những bước tiến ngoạn mục trong ngành sản xuất cà phê, những yếu tố bất lợi cho môi trường cũng như tính kém bền vững của một hệ thống canh tác chạy theo năng suất cao (với đầu tư thâm canh cao) đã bắt đầu bộc lộ. Điều này thấy rõ khi điều kiện thời tiết bất thuận như hạn hán hay giá cả xuống thấp.
Trong xu thế hội nhập của nền kinh tế thế giới, nhu cầu tiêu thụ những sản phẩm có chất lượng cao, được sản xuất theo những phương pháp thân thiện với môi trường ngày càng được chú trọng. Đặc biệt, khi những qui định ràng buộc về tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm được siết chặt, những phương pháp sản xuất có ảnh hưởng cho môi trường bị loại bỏ, thì việc đầu tư tìm kiếm những phương pháp sản xuất ít gây tổn hại đến môi trường cần được quan tâm. Trong sản xuất, đầu tư nghiên cứu giảm tối đa các yếu tố đầu vào vừa để đảm bảo có năng suất vừa có hiệu quả ổn định cũng cần được chú ý. Do vậy, việc đầu tư nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật canh tác như trồng cây che bóng, bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng cà phê, bảo vệ môi trường bền vững là yêu cầu cấp thiết được đặt ra với các vùng trồng cà phê vối ở Tây Nguyên. Từ thực tiễn của ngành sản xuất cà phê, để có cách nhìn tổng thể và có cách canh tác hợp lý trong sản xuất, chúng tui tiến hành đề tài:
“Nghiên cứu ảnh hưởng của một số công thức bón phân đến sinh trưởng, phát triển và năng suất cà phê vối trong điều kiện có che bóng và không che bóng tại DakLak”.
1.2. Tính cấp thiết của đề tài
Với diện tích cà phê hơn 174.500 ha (95% là cà phê vối) sản lượng trên 380.000 tấn/năm [35], DakLak là tỉnh có diện tích cà phê lớn nhất Việt Nam. Tuy nhiên trong những năm gần đây hạn hán kéo dài liên tục, diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp do nạn phá rừng vẫn tiếp tục gia tăng làm cho mạch nước ngầm ngày càng cạn kiệt không đủ cung cấp cho nhu cầu sử dụng nước của con người và cây trồng. Đồng thời, việc loại bỏ cây che bóng và đầu tư cao độ cho cây cà phê để cho năng suất cao nhất cũng làm cho môi trường sinh thái cũng như thực phẩm bị ô nhiễm, dịch bệnh phát triển nhiều hơn…Từ những vấn đề đó, việc đầu tư nghiên cứu để có một giải pháp kỹ thuật thích hợp như trồng cây che bóng, bón phân hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng cà phê, hạn chế tối đa những ảnh hưởng bất lợi đến môi trường, giảm thiểu lượng nước tưới cho cây trồng là yêu cầu cấp thiết phải đặt ra với các vùng trồng cà phê vối tại DakLak nói riêng cũng như Tây Nguyên nói chung.
1.3. Mục đích của đề tài
Nghiên cứu ảnh hưởng của một số công thức bón phân đến sinh trưởng, phát triển và năng suất cà phê vối. Từ kết quả đó xác định được công thức bón phân hợp lý cho vườn cà phê có và không có cây che bóng để cho năng suất, hiệu quả kinh tế cao.
1.4. Yêu cầu của đề tài
- Điều tra hiện trạng sử dụng phân bón và trồng cây che bóng cho cà phê vối trên đất Bazan tại DakLak.
- Nghiên cứu ảnh hưởng của các công thức bón phân đến diễn biến nhiệt độ, độ ẩm và lượng tàn dư thực vật trả lại cho đất trong điều kiện có che bóng và không che bóng.
- Đánh giá ảnh hưởng của các công thức bón phân đến mức độ nhiễm sâu bệnh hại ở 2 mô hình có che bóng và không che bóng.
- Nghiên cứu ảnh hưởng của các công thức bón phân đến sinh trưởng, phát triển của cà phê vối trong điều kiện có che bóng và không che bóng.
- So sánh năng suất và hiệu quả kinh tế giữa các công thức bón phân trong điều kiện có che bóng và không che bóng.
1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
+ Ý nghĩa khoa học
- Đánh giá được hiện trạng trồng cây che bóng cho cà phê vối tại DakLak, qua đó thấy được những ưu điểm của việc trồng cây che bóng trong kỹ thuật trồng và chăm sóc cà phê. Những tiến bộ này góp phần vào chương trình phát triển cà phê bền vững của tỉnh DakLak nói riêng và Việt Nam nói chung.
- Bổ sung thêm vào tài liệu nghiên cứu khoa học của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp (KHKT NLN) Tây Nguyên về ảnh hưởng của bón phân và cây che bóng đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của cà phê vối.
+ Ý nghĩa thực tiễn:
- Kết quả nghiên cứu của đề tài không những là cơ sở khoa học góp phần bổ sung vào quy trình trồng cà phê tại DakLak mà còn là cơ sở giúp người sản xuất cà phê làm giàu nhờ giảm chi phí đầu tư (phân bón, nước tưới…) nhưng vẫn đảm bảo năng suất, sản lượng cũng như chất lượng sản phẩm. Ngoài ra còn góp phần ổn định bền vững trong sản xuất của ngành cà phê và hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng.
1.6. Giới hạn đề tài
Tuy đề tài được thực hiện phối hợp cùng Viện KHKTNLN Tây Nguyên nhưng thời gian nghiên cứu có giới hạn đối với một đối tượng là cây lâu năm, kinh phí hạn chế nên đề tài chỉ tập trung điều tra nghiên cứu ở những vùng trồng cà phê vối (Robusta) trọng điểm của DakLak trên nền đất Bazan ở Thành Phố Buôn Ma Thuột và Huyện Krông Pach. Đồng thời chú trọng vào yếu tố ảnh hưởng của các công thức bón phân theo thí nghiệm của Viện KHKT NLN Tây Nguyên trong điều kiện có và không có trồng cây che bóng cho cà phê kinh doanh.
765N7dfJo13Uz82
