Tải miễn phí
MỤC LỤC
Trang
anh mục chữ viết tắt................................................................................................................xi
anh mục Bảng .......................................................................................................................xiii
anh mục Hình.........................................................................................................................xv
MỞ ĐẦU....................................................................................................................................1
HẦN I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI ........................................................................2
1. THÔNG TIN CHUNG.......................................................................................................... 2
1.1. Tên đề tài ....................................................................................................................2
1.2. Đơn vị thực hiện .........................................................................................................2
1.3. Chủ nhiệm đề tài.........................................................................................................2
1.4. Thời gian thực hiện.....................................................................................................2
1.5. Mục tiêu......................................................................................................................2
1.6. Phương pháp thực hiện...............................................................................................3
1.7. Kinh phí thực hiện ......................................................................................................3
2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................................................................... 3
3. NỘI DUNG THỰC HIỆN.................................................................................................... 3
4. SẢN PHẨM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI .................................................................................... 5
HẦN II. TỔNG QUAN CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC ÁP DỤNG CÁC CHỈ THỊ
INH HỌC ................................................................................................................................6
1. TỔNG QUAN VỀ CHỈ THỊ SINH HỌC............................................................................. 6
1.1. Chỉ thị sinh học (biological indicators) ......................................................................6
1.1.1. Khái niệm .........................................................................................................6
1.1.2. Các loại chỉ thị sinh học ...................................................................................6
1.1.2.1. Chỉ thị loài...............................................................................................................6
1.1.2.2. Chỉ thị quần xã........................................................................................................7
1.1.2.3. Chỉ thị hệ sinh thái..................................................................................................7
Là các đo đạc năng suất sơ cấp hay quá trình hô hấp của quần xã. ................................7
1.1.3. Sử dụng Chỉ thị sinh học (CTSH) ....................................................................7
1.1.4. Đặc tính của các chỉ thị sinh học ......................................................................8
1.1.5. Sinh vật chỉ thị (bioindicators) .........................................................................9
1.1.5.1. Đặc điểm cơ bản của sinh vật chỉ thị (bioindication)...........................................9
1.1.5.2. Các kiểu sinh vật chỉ thị .........................................................................................9
1.1.6. Dấu hiệu sinh học (biomarkers)......................................................................10
1.1.6.1. Dấu hiệu sinh lý-sinh hoá ....................................................................................10
1.1.6.2. Dấu hiệu sinh thái .................................................................................................10
1.2. Chỉ thị sinh học đặc trưng cho môi trường nước chảy .............................................11
1.2.1. Quần xã sinh vật của hệ sinh thái suối-sông...................................................11
1.2.2. Các sinh vật chỉ thị đặc trưng cho thủy vực nước chảy..................................13
1.2.2.1. Vi khuẩn................................................................................................................13
1.2.2.2. Động vật nguyên sinh ..........................................................................................14
1.2.2.3. Tảo.........................................................................................................................14
1.2.2.4. Thực vật thuỷ sinh lớn (Macrophyta) .................................................................14
1.2.2.5. Động vật không xương sống cỡ lớn (ĐVKXSCL) ............................................14
1.2.2.6. Cá...........................................................................................................................15
1.2.3. Các chỉ thị quần xã .........................................................................................15
1.2.3.1. Phụ vùng điểm khởi đầu ......................................................................................15
1.2.3.2. Phụ vùng ô nhiễm.................................................................................................16
1.2.3.3. Phụ vùng mới bị ô nhiễm.....................................................................................16
1.2.3.4. Phụ vùng bị ô nhiễm ............................................................................................16
1.2.3.5. Phụ vùng phục hồi................................................................................................17
1.2.3.6. Phụ vùng nước sạch .............................................................................................17
2. TỔNG QUAN VỀ HỆ SINH THÁI THUỶ VỰC NƯỚC CHẢY CỦA VIỆT NAM.... 17
2.1. Thuỷ vực nước chảy .................................................................................................18
2.1.1. Khái niệm chung về thủy vực nước chảy .......................................................18
2.1.1.1. Suối........................................................................................................................18
2.1.1.2. Sông.......................................................................................................................19
2.1.1.3. Hệ thống sông.......................................................................................................20
2.1.2. Các đặc tính cơ bản của thuỷ vực nước chảy .................................................20
2.1.2.1. Sự biến động nước theo thời gian .......................................................................20
2.1.2.2. Khả năng tự tái tạo của các lưu vực ....................................................................21
2.1.3. Tính chất lý, hóa của nước sông.....................................................................23
2.1.3.1. Thành phần hóa học của nước sông....................................................................23
2.1.3.2. Tính chất vật lý .....................................................................................................24
2.2. Hệ sinh thái thuỷ vực nước chảy ..............................................................................25
2.2.1. Đặc trưng của hệ sinh thái thủy vực nước chảy .............................................25
2.2.2. Cấu trúc hệ sinh thái thuỷ vực nước chảy ......................................................26
2.2.2.1. Quần xã sinh vật của hệ sinh thái suối - sông.....................................................26
2.2.2.2. Mức dinh dưỡng của hệ sinh thái suối - sông.....................................................27
2.2.2.3. Tính chất liên tục của hệ sinh thái suối - sông....................................................27
2.2.2.4. Lưới thức ăn..........................................................................................................29
2.3. Tổng quan hệ thống sông suối Việt Nam.................................................................30
3. ĐÁNH GIÁ MỐI QUAN HỆ GIỮA QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG NƯỚC SÔNG VÀ
CHỈ THỊ SINH HỌC .............................................................................................................. 32
3.1. Quan trắc môi trường................................................................................................32
3.1.1. Khái niệm .......................................................................................................32
3.1.2. Vai trò của quan trắc môi trường....................................................................33
3.1.3. Các bước trong quan trắc môi trường.............................................................33
3.2. Mối liên quan giữa các yếu tố lý hoá của môi trường và các sinh vật thuỷ sinh......34
3.2.1. Nhiệt độ của nước...........................................................................................35
3.2.2. pH ...................................................................................................................35
3.2.3. Độ trong suốt/ Độ đục ....................................................................................35
3.2.4. Dinh dưỡng.....................................................................................................35
3.2.5. DO (oxy hòa tan) ............................................................................................36
3.2.6. Nhu cầu ôxy hoá học (COD) ..........................................................................36
3.2.7. Nhu cầu ôxy sinh hoá (BOD) .........................................................................36
3.2.8. Độ muối ..........................................................................................................36
3.2.9. Chất rắn lơ lửng..............................................................................................37
3.2.10. Các kim loại nặng.........................................................................................37
3.3. Quan trắc môi trường và các phương pháp ..............................................................37
3.3.1. Quan trắc môi trường bằng phương pháp dùng thông số lý - hóa..................37
3.3.2. Quan trắc môi trường bằng phương pháp dùng chỉ thị sinh học ....................38
3.3.3. Quan trắc môi trường bằng phương pháp kết hợp dùng thông số lý-hoá và chỉ
thị sinh học ...............................................................................................................40
PHẦN III. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CHỈ THỊ SINH HỌC..................................41
1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI ............................... 41
1.1. Lịch sử nghiên cứu chỉ thị sinh học trên thế giới .....................................................41
1.2. Những nghiên cứu đầu tiên trong lĩnh vực sử dụng sinh vật chỉ thị quan trắc ô
nhiễm nước - Hệ thống phân loại ô nhiễm và Vùng đối chứng ...............................................43
1.2.1. Hệ thống phân loại ô nhiễm............................................................................44
1.2.2. Vùng đối chứng ..............................................................................................45
1.3. Các nghiên cứu về chỉ số sinh học ...........................................................................46
1.3.1. Các chỉ số ban đầu xác định ô nhiễm nước ....................................................47
1.3.2. Chỉ số thiếu hụt số loài ...................................................................................47
1.3.3. Chỉ số đa dạng sinh học..................................................................................48
1.3.4. Chỉ số sinh học Beck ......................................................................................49
1.3.5. Chỉ số ô nhiễm................................................................................................50
1.3.6. Các chỉ số ô nhiễm khác.................................................................................51
1.3.7. Chỉ số sinh học tổ hợp ....................................................................................52
1.4. Một số ứng dụng chỉ số sinh học trong đánh giá chất lượng nước sông ..................53
1.4.1. Ứng dụng chỉ số sinh học tổ hợp - IBI đánh giá các con sông thuộc lưu vực
sông Hồng - Mỹ........................................................................................................53
1.4.1.1. Vùng nghiên cứu ..................................................................................................54
1.4.1.2. Cách tiếp cận.........................................................................................................54
1.4.1.3. Áp dụng chỉ số tổ hợp sinh học cho lưu vực sông Hồng...................................55
1.4.1.4. Kết quả ..................................................................................................................56
1.4.2. Ứng dụng chỉ số sinh học tổ hợp - IBI đánh giá chất lượng môi trường nước
sông Khan và Kshipra, Ấn Độ..................................................................................56
1.4.2.1. Vùng nghiên cứu ..................................................................................................56
1.4.2.2. Các vấn đề nghiên cứu.........................................................................................57
1.4.2.3. Tính toán thông số IBI .........................................................................................59
1.4.2.4. Kết quả ..................................................................................................................60
1.4.3. Hướng dẫn đánh giá chất lượng môi trường nước ngọt dựa vào các chỉ thị
sinh học ở Úc và New Zealand.................................................................................61
1.4.3.1. Hướng tiếp cận .....................................................................................................61
1.4.3.2. Lựa chọn các chỉ thị phù hợp cho đánh giá ........................................................64
1.4.4. Ứng dụng nhóm động vật không xương sống đáy cỡ lớn vào đánh giá chất
lượng môi trường nước ở Trung Quốc .....................................................................65
1.4.5. Các nghiên cứu dùng sinh vật chỉ thị vào đánh giá chất lượng môi trường ở
Nhật Bản...................................................................................................................67
1.4.6. Indonesia và các bước tiến trong ứng dụng sinh quan trắc vào theo dõi diễn
biến môi trường sông................................................................................................68
1.4.7. Sử dụng nhóm động vật không xương sống đáy cỡ lớn vào phân tích môi
trường ở Thái Lan.....................................................................................................69
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Ở TRONG NƯỚC.............................................................. 70
2.1. Các nghiên cứu trong nước dùng sinh vật vào đánh giá chất lượng môi trường ........71
2.1.1. Giám sát sinh học môi trường nước ngọt bằng động vật không xương sống cỡ lớn
................................................................................................................................71
2.1.2. Ứng dụng phương pháp nghiên cứu đa dạng sinh học hệ sinh thái thủy vực
vào sinh quan trắc chất lượng môi trường nước Việt Nam....................................73
2.1.3. Nghiên cứu sinh vật chỉ thị vùng cửa sông ..................................................75
2.1.4. Quan trắc ở sông Tô Lịch .............................................................................77
2.1.5. Sử dụng động vật không xương sống cỡ lớn để đánh giá chất lượng nước
trên 4 hệ thống kênh chính tạo thành phố Hồ Chí Minh ........................................77
2.1.6. Đánh giá hiện trạng môi trường một số nhánh sông lưu vực sông Cầu sử
dụng các loài thuỷ sinh ...........................................................................................79
2.1.7. Sử dụng động vật không xương sống cỡ lớn đánh giá chất lượng nước ......79
2.1.8. Quan trắc sinh học thủy vực dòng sông Đu sử dụng nhóm động vật không
xương sống cỡ lớn ..................................................................................................80
2.2. Nhận xét....................................................................................................................81
PHẦN IV. ĐỀ XUẤT BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC PHỤC VỤ QUAN TRẮC MÔI
TRƯỜNG LƯU VỰC SÔNG................................................................................................83
1. CÁC TIÊU CHÍ CƠ BẢN ĐỂ XÂY DỰNG BỘ CHỈ THỊ .............................................. 83
1.1. Nguyên tắc lựa chọn chỉ thị ......................................................................................83
1.2. Các tiêu chí lựa chọn sinh vật chỉ thị theo điều kiện Việt Nam..............................83
1.2.1. Đối với nhóm loài sinh vật chỉ thị môi trường ...............................................83
1.2.2. Đối với nhóm loài sinh vật chỉ thị tích tụ .......................................................84
1.2.3. Đối với quần xã sinh vật chỉ thị......................................................................85
2. ĐỀ XUẤT BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC (ĐẦY ĐỦ VÀ RÚT GỌN) CHO THUỶ VỰC
NƯỚC CHẢY Ở VIỆT NAM................................................................................................ 86
2.1. Một số khái niệm......................................................................................................86
2.2. Đề xuất Bộ chỉ thị sinh học đầy đủ và rút gọn .........................................................86
2.2.1. Tổng quan Bộ chỉ thị sinh học đầy đủ và rút gọn...........................................86
2.2.2. Căn cứ lựa chọn Bộ chỉ thị sinh học rút gọn ..................................................87
2.2.2.1. Căn cứ lựa chọn cho 3 nhóm đối tượng của Bộ chỉ thị rút gọn.........................87
2.2.2.2. Căn cứ lựa chọn cho 3 loại chỉ thị thuộc Bộ chỉ thị rút gọn ..............................88
2.3. Các chỉ thị được đề xuất trong Bộ chỉ thị sinh học đầy đủ và rút gọn .....................89
2.3.1. Thực vật nổi (Phytoplankton).........................................................................89
2.3.1.1. Loài/chi tảo chỉ thị................................................................................................89
2.3.1.2. Chỉ số tỷ lệ giữa các taxon...................................................................................90
2.3.1.3. Chỉ số đa dạng (H'; D)..........................................................................................91
2.3.2. Thực vật bám (Periphyton).............................................................................93
2.3.3. Thực vật thuỷ sinh lớn (Macrophyta) .............................................................94
2.3.3.1. Loài chỉ thị ............................................................................................................94
2.3.3.2. Tích tụ kim loại nặng ...........................................................................................94
2.3.4. Động vật nổi ...................................................................................................95
2.3.4.1. Loài chỉ thị ............................................................................................................95
2.3.4.2. Chỉ số tỷ lệ giữa các taxon...................................................................................96
2.3.4.3. Chỉ số đa dạng (H’, D) .........................................................................................96
2.3.5. Động vật không xương sống đáy cỡ lớn (Macrobenthos) (ĐVKXSĐCL).....96
2.3.5.1. Chỉ số đa dạng (H’, D) .........................................................................................96
2.3.5.2. Tích tụ kim loại nặng ...........................................................................................96
2.3.5.3. Hệ thống điểm BMWP ........................................................................................96
2.3.6. Động vật KXS đáy cỡ trung bình và giun tròn (Nematoda).........................103
2.3.7. Cá..................................................................................................................104
2.3.7.1. Chỉ số sinh học tổ hợp (Intergrated Biological Index - IBI)............................105
2.3.7.2. Tích tụ kim loại nặng.............................................................................105
PHẦN V. THỬ NGHIỆM ÁP DỤNG BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC PHỤC VỤ QUAN
TRẮC MÔI TRƯỜNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY...................................106
1. GIỚI THIỆU CHUNG...................................................................................................... 106
1.1. Địa điểm nghiên cứu...............................................................................................106
1.1.1. Đặc điểm LVS Nhuệ - Đáy ..........................................................................106
1.1.2. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................106
1.1.3. Vị trí các điểm quan trắc trên lưu vực sông Nhuệ - Đáy..............................106
1.2. Thời gian quan trắc.................................................................................................109
1.3. Các thông số được xem xét đánh giá......................................................................109
1.3.1. Các thông số lý hoá ......................................................................................109
1.3.1.1. Loại thông số ......................................................................................................109
1.3.1.2. Phương pháp quan trắc.......................................................................................109
1.3.2. Các chỉ thị sinh học ......................................................................................111
1.3.3. Phân tích tương quan....................................................................................111
2. KẾT QUẢ ĐỐI CHIẾU.................................................................................................... 112
2.1. Đánh giá chất lượng nước LVS Nhuệ - Đáy dựa trên thông số thủy hóa...............112
2.1.1. DO ................................................................................................................112
2.1.1.1. Sông Nhuệ ..........................................................................................................112
2.1.1.2. Sông Đáy.............................................................................................................113
2.1.1.3. Các sông khác.....................................................................................................114
2.1.1.4. So sánh giữa các sông trong LVS Nhuệ - Đáy.................................................114
2.1.2. COD và BOD5 ..............................................................................................115
2.1.2.1. Sông Nhuệ ..........................................................................................................115
2.1.2.2. Sông Đáy.............................................................................................................116
2.1.2.3. Các sông khác thuộc lưu vực sông Nhuệ Đáy..................................................117
2.1.2.4. So sánh giữa các sông thuộc lưu vực sông Nhuệ Đáy.....................................118
2.1.3. NH4
+
(tính theo N) ........................................................................................119
2.1.3.1. Sông Nhuệ ..........................................................................................................119
2.1.3.2. Sông Đáy.............................................................................................................120
2.1.3.3. Các sông khác.....................................................................................................120
2.1.3.4. So sánh giữa các sông thuộc lưu vực sông Nhuệ Đáy.....................................121
2.1.4. Tổng P ..........................................................................................................122
2.1.4.1. Sông Nhuệ ..........................................................................................................122
2.1.4.2. Sông Đáy.............................................................................................................123
2.1.4.3. Các sông khác thuộc lưu vực sông Nhuệ Đáy..................................................123
2.1.4.4. So sánh giữa các sông thuộc lưu vực sông Nhuệ Đáy.....................................124
2.2. Đánh giá chất lượng nước LVS Nhuệ - Đáy dựa trên các chỉ thị sinh học ............124
2.2.1. Động vật nổi - Zooplankton .........................................................................124
2.2.1.1. Thành phần loài ..................................................................................................124
2.2.1.2. Chỉ số đa dạng sinh học .....................................................................................130
2.2.2. Thực vật nổi - Phytoplankton .......................................................................133
2.2.2.1. Thành phần loài ..................................................................................................133
2.2.2.2. Chỉ số đa dạng sinh học .....................................................................................139
2.2.3. Động vật không xương sống đáy cỡ lớn (ĐVKXSĐCL) - Chỉ số ASPT.....142
2.2.3.1. Thành phần loài ..................................................................................................142
2.2.3.2. Giá trị ASTP .......................................................................................................142
2.3. Tương quan giữa kết quả thủy hóa và các chỉ thị quần xã .....................................145
2.3.1. So sánh kết quả thuỷ hoá và các chỉ thị quần xã ..........................................145
2.3.2. Tính toán Hệ số tương quan .........................................................................147
PHẦN VI. DỰ THẢO HƯỚNG DẪN ÁP DỤNG BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC ĐỐI VỚI
QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LƯU VỰC SÔNG............................................................149
1. DỰ THẢO HƯỚNG DẪN ÁP DỤNG BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC ĐẦY ĐỦ................ 149
1.1. Mở đầu....................................................................................................................149
1.1.1. Mục tiêu........................................................................................................149
1.1.2. Phạm vi áp dụng ...........................................................................................149
1.1.3. Đối tượng áp dụng........................................................................................149
1.1.4. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................149
1.1.4.1. Nhóm sinh vật.....................................................................................................149
1.1.4.2. Các loại chỉ thị ....................................................................................................151
1.2. Lựa chọn phương pháp và quy trình lấy mẫu.........................................................152
1.2.1. Lựa chọn địa điểm lấy mẫu ..........................................................................152
1.2.2. Lấy mẫu tại hiện trường ...............................................................................153
1.2.2.1. Các công cụ thu mẫu..........................................................................................153
1.2.2.2. Phương pháp lấy mẫu tại hiện trường...............................................................156
1.2.3. Xử lý và bảo quản mẫu tại hiện trường ........................................................158
1.2.3.1. Phân loại và xử lý mẫu tại hiện trường .............................................................158
1.2.3.2. Bảo quản mẫu tại hiện trường ...........................................................................159
1.3. Phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm...................................................................160
1.3.1. Phương pháp phân tích định tính..................................................................160
1.3.2. Phương pháp phân tích định lượng...............................................................160
1.4. Phân tích số liệu và lập báo cáo..............................................................................161
1.4.1. Phương pháp phân tích số liệu......................................................................161
1.4.1.1 Thực vật nổi .........................................................................................................161
1.4.1.2. Thực vật bám (Periphyton) ................................................................................164
1.4.1.3. Thực vật thuỷ sinh lớn (Macrophyta) ...............................................................165
1.4.1.4. Động vật nổi .......................................................................................................165
1.4.1.5. Động vật không xương sống đáy cỡ lớn (Macrobenthos) (ĐVKXSĐCL) ....167
1.4.1.6. Động vật KXS đáy cỡ trung bình và giun tròn (Nematoda)............................169
1.4.1.7. Cá.........................................................................................................................170
1.4.2. Lập báo cáo kết quả quan trắc ......................................................................171
2. DỰ THẢO HƯỚNG DẪN ÁP DỤNG BỘ CHỈ THỊ SINH HỌC RÚT GỌN.............. 172
2.1. Mở đầu....................................................................................................................172
2.1.1. Mục tiêu........................................................................................................173
2.1.2. Phạm vi áp dụng ...........................................................................................173
2.1.3. Đối tượng áp dụng........................................................................................173
2.1.4. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................173
2.1.4.1. Nhóm sinh vật.....................................................................................................173
2.1.4.2. Các loại chỉ thị ....................................................................................................174
2.2. Lựa chọn phương pháp và quy trình lấy mẫu.........................................................174
2.2.1. Lựa chọn địa điểm lấy mẫu ..........................................................................174
2.2.2. Lấy mẫu tại hiện trường ...............................................................................176
2.2.2.1. Các công cụ thu mẫu..........................................................................................176
2.2.2.2. Phương pháp lấy mẫu tại hiện trường...............................................................177
2.2.3. Xử lý và bảo quản mẫu tại hiện trường ........................................................179
2.2.3.1. Phân loại và xử lý mẫu tại hiện trường .............................................................179
2.2.3.2. Bảo quản mẫu tại hiện trường ...........................................................................180
2.3. Phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm...................................................................180
2.3.1. Phương pháp phân tích định tính..................................................................181
2.3.2. Phương pháp phân tích định lượng...............................................................181
2.4. Phân tích số liệu và lập báo cáo..............................................................................182
2.4.1. Phương pháp phân tích số liệu......................................................................182
2.4.1.1 Thực vật nổi .........................................................................................................182
2.4.1.2. Động vật nổi .......................................................................................................184
2.4.1.3. Động vật không xương sống đáy cỡ lớn (Macrobenthos) (ĐVKXSĐCL) ....185
2.4.2.2. Lập báo cáo kết quả quan trắc ...........................................................................188
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..............................................................................................189
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................193
PHỤ LỤC 1. BIỂU MẪU PHÂN TÍCH CÁC NHÓM SINH VẬT CHỈ THỊ.................196
Mẫu 1: PHIẾU PHÂN TÍCH MẪU THỰC VẬT NỔI .................................................196
Mẫu 2: PHIẾU PHÂN TÍCH MẪU ĐỘNG VẬT NỔI ................................................197
Mẫu 3: PHIẾU PHÂN TÍCH MẪU ĐVKXS CỠ LỚN................................................198
PHỤ LỤC 2. KHOÁ ĐỊNH LOẠI CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT NỔI VÀ ĐỘNG VẬT
KHÔNG XƯƠNG SỐNG ĐÁY...........................................................................................199
KHÓA ĐỊNH LOẠI TỚI PHÂN BỘ VÀ HỌ..................................................................... 199
KHÓA ĐỊNH LOẠI TỚI HỌ............................................................................................... 201
KHÓA ĐỊNH LOẠI TỚI HỌ............................................................................................... 201
ĐỊNH LOẠI CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÔNG XƯƠNG SỐNG THƯỜNG GẶP Ở
NƯỚC NGỌT ....................................................................................................................... 203
Link download cho anh emBcx7h8ok2tIJlG3
