Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Luận văn ThS. Báo chí học -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010
Khái quát về vai trò của báo chí và tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nghiên cứu thực trạng bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam trên các phương tiện thông tin đại chúng. Qua khảo sát, nghiên cứu các chuyên đề, bài viết về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên 2 báo trực tuyến VietnamNet (www.vietnamnet.vn) và VTC News(www.vtc.vn) nhằm mang lại một cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của báo chí trong việc đấu tranh chống hàng nhái, hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao vai trò, hiệu quả của báo chí trong việc đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Tr
MỞ ĐẦU
1. Tính thời sự và lý do chọn đề tài
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
5. Phƣơng pháp luận nghiên cứu
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
7. Kết cấu luận văn
CHƢƠNG 1
VẤN ĐỀ BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƢỜI TIÊU DÙNG TẠI VIỆT NAM
1.1. Vấn đề bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng tại Việt Nam
1.1.1. Sơ lược về hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở một số quốc gia trên th
giới 12
1.1.2. Các văn bản pháp quy ở Việt Nam về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
1.1.2.1. Pháp lệnh Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
1.1.3. Các cơ quan, hiệp hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam
1.1.3.1. Các cơ quan nhà nước
Cục Quản lý cạnh tranh
Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng
Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
1.1.3.2. Tổ chức phi chính phủ
Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam
CLB Người tiêu dùng, CLB Chống hàng giả
1.2. Thực trạng của việc bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng tại Việt Nam
1.2.1. Về phía các cơ quan quản lý nhà nước
1.2.2. Từ góc độ người tiêu dùng
CHƢƠNG 2
BÁO CHÍ ĐẤU TRANH BẢO VỆ NGƢỜI TIÊU DÙNG – TÁC ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ ĐỐI
VỚI NHÀ SẢN XUẤT VÀ XÃ HỘI
2.1. Thực tế hoạt động bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng trên báo chí hiện nay 2.2. Đánh giá chung về hoạt động bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng trên báo chí Việt Nam 37
2.3.1. Giới thiệu về VTC News và VietnamNet 41
2.3.1.1. Báo Điện tử VTC News (www.vtc.vn) 41
2.3.1.2. Báo điện tử VietnamNet 42
2.3.2. Sơ lược về chuyên trang bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của VietnamNet và VTC
News 43
2.3.2.1. Vì người tiêu dùng - VTC News 43
2.3.2.2. Bảo vệ người tiêu dùng bằng thông tin – VietnamNet 45
2.3.3. Khái quát về hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên các báo VietnamNet
và VTC News 46
2.3.3.1. Nôị dung chủ đao ̣ 46
2.3.3.2. Ngôn ngữ thể hiện 46
2.3.3.3. Phong cá ch thể hiên ̣ 47
2.3.4. Các vấn đề “nóng bỏng” bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng trên VietnamNet & VTC
News 47
2.3.4.1. Vấn đề Vệ sinh an toàn thực phẩm 47
2.3.4.2. Vấn đề Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng 51
2.3.4.3. Vấn đề Giá cả thị trường 55
2.3.4.4. Vấn đề Thái độ ứng xử thiếu lành mạnh của doanh nghiệp, người bán hàng, người
mua hàng58
2.3.4.5. Vấn đề Quảng cáo, quảng bá không đúng sự thâṭ 61
2.3.4.6. Những vấn đề khác xâm phạm quyền lợi của khách hàng 62
2.3.4.7. Tư vấn mua hàng, sử dụng sản phẩm dịch vụ 62
2.4. Một số kết quả đạt được 63
2.4.1. Vietnamnet 63
2.4.2. VTC News 65
2.5. Tổng kết 23 sự kiện tiêu dùng gây bức xúc nhất năm 2009 66
CHƢƠNG 3 79
MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA BÁO CHÍ TRONG VẤN ĐỀ ĐẤU
TRANH BẢO VỆ NGƢỜI TIÊU DÙNG 79
3.1. Những vấn đề còn tồn tại 79
3.1.1. Luật không đồng bộ, kém hiệu lực: 79
3.1.2. Hoạt động của các cơ quan giám sát, thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
còn nhiều hạn chế 79
3.1.3. Sự yếu kém về ý thức của mỗi cá nhân, tập thể trong hoạt động sản xuất kinh doanh 80 3.1.4. Sự yếu kém trong nhận thức và phối hợp hoạt động của các ngành các cấp thuộc các cơ
quan thực thi pháp luật 80
3.1.5. Thông tin chưa đầy đủ, giáo dục chưa đồng bộ 81
3.1.6. Ý thức tự bảo vệ của người tiêu dùng chưa cao 82
3.2. Đề xuất một số giải pháp 82
3.2.1. Hoàn chỉnh luật pháp bảo vệ quyền lợi của ngƣời tiêu dùng 83
3.2.2. Hoàn thiện cá c chế tà i xử lý vi pham ̣ , gian lân ̣ thương maị 84
3.2.3. Tăng cường công tác quản lý chất lượng hàng hoá, dịch vụ 86
3.2.4. Xây dựng mạng lưới giám sát thực thi pháp luật nhiều chiều, nhiều tầng 86
3.3. Kiến nghị 87
3.3.1. Đối với các cơ quan thay mặt bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 87
3.3.1.1. Tăng cường thông tin, hướng dẫn, phổ biến, giáo dục nâng cao khả năng tự bảo vệ của
người tiêu dùng 87
3.3.1.2. Tăng cường hợp tác quốc tế 88
3.3.1.3. Đà o tao ̣ cá n bộ chuyên trá ch 89
3.3.2. Đối với các cơ quan báo chí 89
3.3.2.1. Đin ̣ h hướ ng đấu tranh vì quyền lơi ̣ ngườ i tiêu dù ng 89
3.3.2.2. Xây dưn ̣ g chuyên trang, chuyên muc ̣ bảo vê ̣ngườ i tiêu dù ng 89
3.3.2.3. Nâng cao hiêu ̣ quả tương tá c giữa cơ quan bá o chí và ngườ i tiêu dù ng 90
3.3.3. Đối với các Phó ng viên, nhà báo 92
3.3.3.1. Nâng cao nhân ̣ thứ c về trá ch nhiêm ̣ , nghĩa vụ của nhà báo trong việc đấu tranh bảo vệ
ngườ i tiêu dù ng 92
3.3.3.2. Bồi dưỡng kiến thứ c về hoạt động bảo vê ̣ngườ i tiêu dù ng 92
3.3.4. Đối với Doanh nghiệp 93
3.3.5. Đối với Ngƣờ i tiêu dùng 93
3.3.5.1. Tuyên truyền để ngườ i tiêu dù ng tự nhân ̣ thứ c quyền lơi ̣ và nghĩa vụ của mình 93
3.3.5.2. Chủ động đấu tranh đòi quyền và lợi ích của mình 94
KẾT LUẬN 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO 98 1. Tính thời sự và lý do chọn đề tài
Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là một vấn đề nóng hổi mang tính thời
sự hiện nay, tuy nhiên tại Việt Nam vấn đề này dường như còn chưa được chú ý
quan tâm đúng mức.
Hiện nay quyền lợi của người tiêu dùng Việt Nam ngày càng bị xâm hại
nghiêm trọng, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, khuyến mãi rởm, giá cả phi lý đang
diễn ra ngày càng phổ biến. Trong khi đó, các chế tài, lực lượng để bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng còn thiếu, chưa đủ để thay đổi được tình hình, bảo vệ quyền
lợi thiết thực của người tiêu dùng .
Theo một khảo sát tại Việt Nam thì đa số người tiêu dùng cho rằng quyền
được an toàn là quan trọng nhất, nhưng lại rất ít người tiêu dùng quan tâm đến
quyền được giáo dục về tiêu dùng. Phần lớn người tiêu dùng nhận thức mình
đang bị xâm hại quyền lợi nhưng lại “ngại” bảo vệ quyền lợi của mình do ngại
việc khiếu kiện, thấy rằng giá trị hàng hóa không đáng là bao trong khi thủ tục
khiếu kiện rườm rà, rắc rối, hay mang tâm lý “con kiến mà kiện củ khoai” nên
nói như ngôn ngữ của nhiều người là “chán chẳng thèm kiện”.
Trong những năm gần đây, các phương tiện truyền thông đại chúng tại
Việt Nam đã có rất nhiều nỗ lực trong việc phản ánh và đấu tranh bảo vệ quyền
lợi của người tiêu dùng. Đối với báo chí, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là
nhiệm vụ vinh quang nhưng cũng đầy cay đắng và đây cũng là một vấn đề nóng
bỏng được nhiều tờ báo tập trung hướng tới và thu sự quan tâm lớn của độc giả.
Đó là môṭ trong những cách thức mà báo chí thưc ̣ hiên ̣ chứ c năng, nhiêm ̣ vu ̣của
mình và “sống sót” trong lòng công chúng.
Chính vì vậy, vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là vấn đề có tính
thời sự cao và cấp bách trong nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế.
Vấn đế này đã được đề cập nhiều trên các phương tiện truyền thông đại chúng nhưng vẫn còn yếu, mới chỉ có một vài tờ báo mở chuyên mục riêng bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng.
Các tờ báo điện tử tại Việt Nam với tính nhanh chóng về thông tin và khả
năng tương tác cao cũng như không giới hạn về thời gian, địa điểm đọc báo đã có
những hoạt động hiệu quả trong đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tìm
lại sự công bằng trong xã hội. Đặc biệt, VietnamNet (www.vietnamnet.vn) và
VTC News (www.vtc.vn) là 2 tờ báo điện tử hàng đầu tại Việt Nam đồng thời
cũng là những tờ báo đi tiên phong trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Hoạt động đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bằng pháp luật, các
phương tiện thông tin đại chúng…. đã có từ rất lâu tại các nước khác, tuy nhiên ở
Việt Nam đây vẫn chưa được coi trọng đúng mức và chỉ mới được đẩy mạnh
trong vài ba năm trở lại đây.
Trong hoạt động nghiên cứu báo chí, việc thông tin bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng trên báo chí, cho đến nay qua khảo sát của chúng tui đã thì chưa từng
có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề này. Bên cạnh đó cũng có một số đề tài liên
quan như:
- Khóa luận “Báo chí với vấn đề chống buôn lậu trên địa bàn Hà Nội” của
sinh viên Nguyễn Thị Lan Phương, năm 1997.
- Khóa luận “Bước đầu khảo sát vấn đề tư vấn tiêu dùng trên báo chí hiện
nay” của sinh viên Ngô Thùy Dương, năm 1997.
- Khóa luận “Vai trò của báo chi trong cuộc đấu tranh chống buôn lậu và
gian lận thương mại” của sinh viên Trương Thị Xuân Thu, năm 1994.
- Khóa luận “Thông tin điều tra của báo chí về những vấn đề, vụ việc về
kinh tế” của sinh viên Phạm Thúy Hường, năm 1994.
Vì vậy có thể khẳng định đề tài báo chí với vấn đề bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng là một vấn đề không xa lạ và cũng là nguồn đề tài lớn đối với báo chí trong công cuộc đổi mới và thời buổi cơ chế thị trường nhưng chưa có một khóa
luận hay luận án nào đi sâu nghiên cứu về vấn đề này.
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
3.1. Mục đích của đề tài
Qua nghiên cứu các vấn đề lý luận về chức năng, vài trò của báo chí cũng
như thực trạng và vai trò của việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên báo chí
để mang lại cho độc giả cái nhìn khái quát về vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng trên báo chí tại Việt Nam.
Nghiên cứu, khảo sát, phân tích vai trò của báo chí trong việc bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng để những người làm báo nhận thức được vai trò, nhiệm vụ
của mình đồng thời giúp độc giả ý thức hơn về quyền lợi của bản thân mình, để
từ đó có thể mang lại hiệu quả đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên
báo chí cao hơn.
3.2. Nhiệm vụ của đề tài
Đưa ra những kiến thức cơ bản nhất, khái quát nhất về vai trò của báo chí và
tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng .
Qua khảo sát, nghiên cứu các chuyên đề, bài viết về bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng trên 2 báo trực tuyến VietnamNet (www.vietnamnet.vn) và VTC News
(www.vtc.vn) nhằm mang lại một cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của báo chí
trong việc đấu tranh chống hàng nhái, hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
- Các tài liệu về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng .
- Các chuyên đề, bài viết bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đấu tranh chống
hàng giả, hàng kém chất lượng… trên 02 tờ báo điện VietnamNet và VTC News
trong các năm 2008 – 2009. 4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu một số lý luận về vai trò, chức năng của báo chí.
- Nghiên cứu thực trạng bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam trên
các phương tiện thông tin đại chúng.
- Khảo sát, nghiên cứu các chuyên đề, bài viết bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng, đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng… trên 02 tờ báo điện tử
VietnamNet và VTC News trong các năm 2008 – 2009.
5. Phƣơng pháp luận nghiên cứu
- Tổng hợp tất cả các quan điểm lý luận, thực tiễn liên quan đến đề tài từ
các văn bản pháp luật, tài liệu khoa học, sách báo, tạp chí…
- Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm chính sách của Đảng và Nhà nước
Việt Nam.
- Kế thừa các kết quả nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước đã
nghiên cứu về đề tài này và các đề tài có liên quan.
- Sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, tổng hợp phân tích, so sánh,
phân tích văn bản, phân tích nội dung của xã hội học.
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn bổ sung thêm một số vấn đề lý luận về hoạt động thực tiễn của
báo chí trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở nước ta hiện nay.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Qua nghiên cứu thực tiễn trên báo chí, tập trung và 02 báo điện tử
VietnamNet và VTC News luận văn mang đến một cái nhìn sâu hơn về vai trò
của báo chí trong việc đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Qua đó giúp
các cơ quan báo chí, những người làm báo có cái nhìn tổng quan về hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên báo chí hiện nay, đề xuất một số ý kiến,
giải pháp nhằm nâng cao vai trò của báo chí trong đấu tranh bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương
sau đây:
Chương 1 – Vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam
Chương 2 – Báo chí đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng – tác động và
hiệu quả đối với nhà sản xuất và xã hội
Chương 3 – Một số kiến nghị nhằm nâng cao vai trò, hiêu ̣ quả của báo chí trong
việc đấu tranh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Nội dung luận văn sẽ được trình bày theo thứ tự chương, mục trên.
r6PB7XZ8xg5R5zu
