Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Luận văn ThS. Báo chí -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009
Trình bày về nội hàm các khái niệm báo báo điện tử, multimedia. Tìm hiểu quá trình xuất hiện của multimedia trên báo điện tử của thế giới và Việt Nam. Khảo sát việc ứng dụng multimedia trên VietNamNet, Tuổi Trẻ Online và VnExpress. Qua đó, nhận xét về thực tế ứng dụng multimedia của 3 báo điện tử. Đề xuất những giải pháp: nâng cao nhận thức về hiệu quả của multimedia trên báo điện tử; Nâng cao cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin; Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ làm báo điện tử; Vấn đề đào tạo người làm báo chí nói chung và người làm báo điện tử nói riêng nhằm khai thác tốt hơn nữa thế mạnh của multimedia để nâng cao chất lượng cho trang báo điện tử
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TRUYỀN THÔNG ĐA PHƢƠNG TIỆN
(MULTIMEDIA) ......................................................................................................10
1.1. Khái niệm về multimedia ..................................................................................10
1.1.1. Thuật ngữ multimedia..................................................................................10
1.1.2. Định nghĩa.................................................................................................. 111
1.1.3. Đặc điểm của multimedia ........................................................................... 134
1.1.3.1. Multimedia là công cụ làm báo hiện đại, tích hợp thế mạnh của
nhiều loại hình báo chí ................................................................................. 144
1.1.3.2. Khả năng lưu giữ thông tin theo chủ đề............................................. 145
1.1.3.3. Phá vỡ giới hạn truyền tải và tiếp nhận thông tin.............................. 155
1.1.3.4. Kén chọn đề tài và gắn với sự phát triển của công nghệ.................... 166
1.1.3.5. Đòi hỏi sự năng động, sáng tạo và gắn liền với dấu ấn cá nhân........ 177
1.1.4. Thành phần multimedia ...............................................................................17
1.1.4.1. Chữ viết (text) ................................................................................... 177
1.1.4.2. Hình ảnh tĩnh ......................................................................................18
1.1.4.3. Âm thanh (audio) ................................................................................18
1.1.4.4. Video...................................................................................................18
1.1.4.5. Animation (Hoạt hình) ........................................................................18
1.1.4.6. Slide show (trình diễn ảnh)..................................................................18
1.1.4.7. Các cách tương tác khác.........................................................19
1.1.5. Sự ra đời và phát triển của việc ứng dụng multimedia trên thế giới và
Việt Nam.................................................................................................................19
1.1.5.1. Trên thế giới........................................................................................19
1.1.5.2. Ở Việt Nam .........................................................................................21
1.2. Khái niệm và đặc điểm báo điện tử...................................................................23
1.3. Sự ra đời và phát triển của báo điện tử ở thế giới và Việt Nam ......................27
1.3.1. Thế giới .........................................................................................................27
1.3.2. Việt Nam........................................................................................................28
CHƢƠNG 2: KHẢO SÁT VIỆC ỨNG DỤNG TRUYỀN THÔNG ĐA
PHƢƠNG TIỆN VÀO VIỆC THỂ HIỆN NỘI DUNG TÁC PHẨM BÁO CHÍ
TRÊN VIETNAMNET, VNEXPRESS VÀ TUỔI TRẺ ONLINE .........................31
2.1. Vài nét về báo điện tử VietNamNet, VnExpress và Tuổi Trẻ Online..............31
2.1.1. Vài nét về báo VietNamNet............................................................................31
2.1.2. Vài nét về báo Tuổi Trẻ Online......................................................................31
2.1.3. Vài nét về báo điện tử VnExpress ..................................................................32
2.2. Tổng quan việc ứng dụng multimedia ở Việt Nam ..........................................33
2.3. Chủ trƣơng ứng dụng multimedia của 3 trang báo điện tử.............................34
2.3.1. Chủ trương ứng dụng multimedia của VietNamNet.......................................35
2.3.2. Chủ trương ứng dụng multimedia của Tuổi Trẻ Online .................................36
2.3.2. Chủ trương ứng dụng multimedia của VnExpress..........................................37
2.4. Ứng dụng multimedia trên 3 trang báo điện tử. ..............................................38
2.4.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng multimedia.................................38
2.4.1.1. Đội ngũ nhân sự..................................................................................38
2.4.1.2. Cơ sở hạ tầng......................................................................................39
2.4.1.3. Quy trình sản xuất...............................................................................40
2.4.1.4. Định hướng lãnh đạo ..........................................................................42
2.4.2. Các hình thức ứng dụng multimedia vào trong bài báo điện tử...................43
2.4.3. Khảo sát việc ứng dụng multimedia ở ba báo VietNamNet, Tuổi Trẻ..........44
2.4.3.1. Báo VietNamNet..................................................................................44
2.4.3.2. Khảo sát việc ứng dụng multimedia của Tuổi Trẻ Online ....................55
2.4.3.3. Khảo sát về việc ứng dụng multimedia của VnExpress ........................61
2.4.4. Ưu điểm và hạn chế của việc ứng dụng multimedia vào việc thể hiện nội
dung tác phẩm báo chí treenVietNamNet, VnExpress, Tuổi Trẻ Online...............68
2.4.4.1. VietNamNet.........................................................................................68
2.4.4.2. Tuổi Trẻ Online...................................................................................70
2.4.4.3. VnExpress ...........................................................................................71
CHƢƠNG 3: MỘT VÀI GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG
MULTIMEDIA VÀO TÁC PHẨM BÁO ĐIỆN TỬ HIỆN NAY ..........................74
3.1. Triển vọng phát triển multimedia trên báo điện tử .........................................74
3.1.1. Thuận lợi.......................................................................................................74
3.1.2. Khó khăn .......................................................................................................76
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng multimedia trên báo điện tử ...............79
3.1.1. Nâng cao nhận thức về hiệu quả của multimedia trên báo điện tử .................79
3.1.2. Nâng cấp cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin ................................................ 81
3.1.3.Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ làm báo điện tử .............................................82
3.1.4. Vấn đề đào tạo người làm báo nói chung và người làm báo điện tử nói
riêng........................................................................................................................83
KẾT LUẬN...............................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................90
PHỤ LỤC......................................................................................................................
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong lĩnh vực tin tức ngày nay, người ta nói nhiều đến truyền thông đa
phương tiện (multimedia) và việc ứng dụng nó vào trong việc thể hiện và
trình bày nội dung bài báo. Nó giúp người truy cập có thể theo dõi các bài
báo, vấn đề một cách toàn diện, sâu sắc và thuyết phục nhất với các phần
thông tin bổ trợ trên video, audio, ảnh, văn bản, trình diễn ảnh (slide show)....
Trên thế giới, đặc biệt là ở Mỹ và các nước châu Âu, truyền thông đa
phương tiện đã và đang được ứng dụng rộng rãi và mạnh mẽ. Nó trở thành
một hình thức truyền thông hấp dẫn. Trong khi đó, ở Việt Nam khái niệm
truyền thông đa phương tiện còn khá mới mẻ, cần được nghiên cứu.
Các trang báo điện tử Việt Nam đã biết khai thác thế mạnh của internet
bằng cách phát trực tuyến hay phát lại các chương trình tivi, phim, radio hay
các đoạn video clip. Tuy nhiên tất cả đều ở hình thức phát lại và một số chỉ
mang tính giải trí.
Báo VietNamNet, Tuổi Trẻ Online, VnExpress là những tờ báo đi đầu
trong việc ứng dụng multimedia trên báo điện tử song vẫn chưa thực sự khai
thác được hết thế mạnh của multimedia để nâng cao chất lượng tác phẩm. Bộ
phận những người làm báo biết khai thác thế mạnh và ứng dụng multimedia
vào bài viết của mình chưa nhiều.
Như vậy để nâng cao hiệu quả truyền thông, đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao và đa dạng của bạn đọc, việc ứng dụng tiện ích của truyền thông đa
phương tiện là rất cần thiết.
Với những lý do đó, tác giả quyết định chọn vấn đề "Ứng dụng truyền
thông đa phương tiện trong việc thể hiện tác phẩm báo chí" (thông qua khảo
sát trên ba trang báo điện tử VietNamNet, Tuổi Trẻ Online, VnExpress trong
năm 2005-2008) làm luận văn thạc sỹ báo chí.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trên thế giới, các công trình nghiên cứu về multimedia đã có cách đây
gần nửa thế kỷ. Tuy nhiên, các công trình này chủ yếu đề cập nhiều đến việc
tìm hiểu lịch sử thuật ngữ multimedia và mục đích ứng dụng multimedia vào
các lĩnh vực khác nhau, từ giải trí, nghệ thuật, thương mại, báo chí đến công
nghệ thông tin. Có thể kể đến các công trình như: “Goldstein's LightWorks at
Southhampton” của Richard Albarino năm 1966, “Multimedia Systems” của
Mark Deuze năm 2007, “Share It, Reveal It, Reuse It, and Push Multimedia
into a New Decade” của Susanne Boll năm 2007…. Tuy nhiên, các công
trình nghiên cứu về mặt lý luận về việc ứng dụng multimedia như một công
cụ làm báo hiện đại vào việc trình bày và thể hiện tác phẩm báo chí không
nhiều. Đa số đều là các tài liệu hướng dẫn cách thức thực hành làm một bài
báo multimedia mang màu sắc kỹ thuật và công nghệ.
Ở Việt Nam, các bài viết về multimedia có thể kể đến như “Báo chí
thời truyền thông đa phương tiện” (bài trên VietNamNet ngày 09/04/2006),
“Truyền thông đa phương tiện ở Việt Nam còn manh mún” (bài trên
VnExpress ngày 9/8/2004), “Truyền thông đa phương tiện qua mạng di động:
vấn đề và giải pháp” (Tạp chí Bưu chính viễn thông ngày 9/1/2003”, “Kỷ
nguyên truyền thông đa phương tiện”(đăng trên VTC ngày 02/07/2007)…
Các bài viết chủ yếu nói về sự phát triển của các tổ chức truyền thông đa
phương tiện, kỷ nguyên đa phương tiện, các trang báo đa phương tiện mới
song không cụ thể.
Các bài viết khác chủ yếu là quảng cáo về các mặt hàng trực tuyến có
tích hợp các chức năng của multimedia như điện thoại, đồng hồ, laptop. Cũng
có những bài viết nói về việc ứng dụng multimedia trong ngành nhiếp ảnh,
giảng dạy... coi đó như một cách hỗ trợ hữu ích. Tuy nhiên, tất cả mới
dừng lại ở việc liệt kê, phản ánh, chứ chưa đưa ra được tổng quan đầy đủ cả
về lý luận lẫn thực tế ứng dụng và phát triển của multimedia.
Bên cạnh các bài báo, chuyên khảo viết về multimedia, còn có một số
luận văn, luận án nghiên cứu về vấn đề này. Theo khảo sát của tác giả, năm
2005, có luận văn của Trần Thị Thúy Bình với đề tài "Ứng dụng truyền thông
đa phương tiện trên báo điện tử của các cơ quan phát thanh và truyền hình"
song khảo sát trên báo điện tử của Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Phát thanh và
Truyền hình Hà Nội, Đài Truyền hình thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2002-
2005. Những năm này, việc sử dụng multimedia vẫn còn quá ít ỏi. Mặt khác,
những website mà luận văn trên khảo sát lại là những website của những đơn
vị phát thanh, truyền hình, nên tính thay mặt không cao.
Cũng về đề tài liên quan đến báo điện tử và multimedia còn có một số
luận văn như: "Ngôn ngữ báo chí internet" của Nguyễn Thu An ( học viên
cao học khóa 2), “Phát thanh trên mạng internet” của Nguyễn Sơn Minh
(học viên cao học khóa 4) song những khóa luận này cũng không trực tiếp đề
cập đến việc ứng dụng multimedia trên báo điện tử.
Ở cấp khóa luận, nhiều nghiên cứu mới dừng lại ở việc nhắc đến một
số vấn đề như: khả năng ứng dụng multimedia đối với các website, tính tương
tác của báo chí điện tử, cách thức trình bày và thiết kế một tác phẩm báo điện
tử cũng như giao diện của một website, các thể loại tin bài trên báo điện tử,
vấn đề bản quyền.... Tuy nhiên, những khóa luận này chưa thực sự tổng kết
thành lý luận hay chỉ ra xu hướng phát triển của nó.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Hiện nay, trong làng truyền thông thế giới, có rất nhiều trang báo đa
phương tiện như các website của CNN, BBC, Reuters, MSNBC... Tuy nhiên,
trong luận văn này, tác giả chỉ nghiên cứu về việc ứng dụng các thế mạnh của
multimedia trong các tác phẩm báo chí..
Đối tượng nghiên cứu:
Luận văn tập trung nghiên cứu sự phát triển của multimedia ở Việt
Nam trên cơ sở khảo sát thực tế hoạt động của báo điện tử VietNamNet, Tuổi
Trẻ Online và VnExpress. Sở dĩ tác giả chọn 3 website này vì đây là 3 tờ báo
hàng đầu biết khai thác và ứng dụng các thế mạnh của multimedia vào việc tổ
chức một tác phẩm báo chí trên trang web.
Phạm vi nghiên cứu:
Với đối tượng như trên, tác giả tập trung khảo sát toàn bộ hoạt động, tin
bài ứng dụng multimedia trên 3 báo trong thời gian từ năm 2005-2008. Năm
2005 được chọn làm mốc vì đây thời gian đánh dấu thời kỳ phát triển cực
mạnh của truyền thông và internet Việt Nam. Lúc này, báo điện tử của Việt
Nam đã bước đầu nắm lấy xu hướng phát triển của báo điện tử trên thế giới.
Hơn nữa, năm 2005 cũng là năm Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt
chiến lược phát triển thông tin Việt Nam tới năm 2010, Ban Bí thư Trung
ương Đảng ra chỉ thị về phát triển và quản lý báo điện tử về các mặt đào tạo
đội ngũ làm báo, tăng cường quản lý nhà nước, xây dựng đội ngũ đào tạo…
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu:
Luận văn này được thực hiện nhằm mục đích góp phần làm rõ:
- Thực trạng sử dụng multimedia vào các tác phẩm báo điện tử.
- Từ đó, làm bật lên xu hướng ứng dụng multimedia vào các tác phẩm
báo điện tử.
- Đưa ra đề xuất nâng cao chất lượng việc khai thác ứng dụng thế mạnh
của multimedia trên tác phẩm báo điện tử.
- Góp phần vào kho lý luận về báo điện tử, phục vụ công tác giảng dạy
báo chí của nhà trường.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để thực hiện được những mục đích trên, đề tài tài này sẽ thực hiện một
số nhiệm vụ sau:
- Tìm hiểu về nội hàm các khái niệm báo báo điện tử, multimedia.
- Tìm hiểu quá trình xuất hiện của multimedia trên báo điện tử của thế
giới và Việt Nam.
- Khảo sát việc ứng dụng multimedia trên VietNamNet, Tuổi Trẻ
Online và VnExpress. Qua đó, nhận xét về thực tế ứng dụng multimedia của 3
báo điện tử.
- Đề xuất những giải pháp nhằm khai thác tốt hơn nữa thế mạnh của
multimedia để nâng cao chất lượng cho trang báo điện tử.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện luận văn này, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp khảo
sát trực tiếp việc ứng dụng multimedia trên VietNamNet, Tuổi Trẻ Online và
VnExpress.
Trên cơ sở nghiên cứu thêm các tài liệu, sách, tạp chí chuyên ngành
trong và ngoài nước, các khóa luận, luận văn trước đó, tác giả thống kê, phân
tich, tổng hợp và so sánh việc ứng dụng multimedia trên ba báo điện tử. Từ
đó, rút ra nhận xét, đánh giá khái quát về thực tế ứng dụng multimedia của 3
tờ báo nói riêng và của báo điện tử Việt Nam nói chung.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Ý nghĩa lý luận:
- Đóng góp vào quá trình nghiên cứu xu hướng cũng như việc sử dụng
multimedia trên báo điện tử Việt Nam nói chung và báo điện tử VietNamNet,
Tuổi Trẻ Online và VnExpress nói riêng.
- Làm tài liệu tham khảo cho công tác giảng dạy, đào tạo và cho những
ai quan tâm đến lĩnh vực này.
Ý nghĩa thực tiễn:
- Góp phần làm thay đổi quan niệm và cách thức đưa tin, thực hiện tin
bài của các phóng viên vốn quen với cách làm báo truyền thống.
- Giúp ích cho người làm báo trong việc khai thác và triển khai ứng
dụng multimedia vào tác phẩm báo chí của mình.
7. Kết cấu Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm có các chương sau:
Chương 1: Tổng quan về truyền thông đa phương tiện
Chương 2: Ứng dụng multimedia trên báo điện tử VietNamNet,
VnExpress và Tuổi Trẻ Online
Chương 3: Một vài kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
multimedia trên báo điện tử hiện nay
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TRUYỀN THÔNG
ĐA PHƢƠNG TIỆN (MULTIMEDIA)
1.1. Khái niệm về multimedia
1.1.1. Thuật ngữ multimedia
“Đa phương tiện” (multimedia) đang là một khái niệm “thời thượng”
trong nhiều lĩnh vực đời sống hiện đại. Thuật ngữ này được sử dụng trong
nhiều lĩnh vực.
Theo nghiên cứu của Richard Albarino trong cuốn "Goldstein's
LightWorks at Southhampton” [15, tr. 72], thuật ngữ "đa phương tiện" do Bob
Goldstein lần đầu tiên đặt ra tháng 7/1966 để nói về cuộc khai mạc chương
trình "LightWorks at L'Oursin" ở Southampton, Long Island.
Ngày 10/8/1966, chính Richard Albarino vay mượn lại thuật ngữ này.
Hai năm sau - 1968, thuật ngữ "đa phương tiện" được dùng để mô tả công
việc của một nhà tư vấn chính trị mang tên David Sawyer [20]..
Trong nhiều năm, thuật ngữ này mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Cuối
những năm 1970, “đa phương tiện” được dùng để miêu tả các bài thuyết trình
gồm nhiều slide (trình chiếu). Chỉ đến những năm 1990, thuật ngữ “truyền
thông đa phương tiện” mới có ý nghĩa như hiện nay.
Cũng trong năm 1990, người ta còn dùng thuật ngữ “đa phương tiện”
để chỉ máy tính bán trên thị trường bởi nó được kết hợp với đĩa CD-ROM,
cho phép phân phối hàng trăm MB của video, hình ảnh, âm thanh và dữ liệu.
Trong lĩnh vực báo chí - truyền thông, multimedia được dùng để chỉ sự
kết hợp của các phương tiện truyền thông bao gồm video, hình ảnh, âm thanh,
văn bản. Hàng triệu người hiểu về những nội dung trên web ngày hôm nay
như vậy.
Thực tế, nhiều nội dung thông tin thường không được coi là đa phương
tiện nếu không chứa các hình thức trình bày hiện đại như audio hay video.
Nhìn chung, có thể hiểu, “multimedia” là sự kết hợp của ngôn ngữ viết,
ảnh, video, âm thanh, thiết kế đồ họa và các cách tương tác khác trên
trang web nhằm truyền tải một câu chuyện, vấn đề một cách đa diện. Mỗi
hình thức truyền thông sử dụng trong bài báo multimedia giống như một mặt
của viên kim cương, tạo nên sự “lấp lánh” của chỉnh thể viên kim cương đó.
Nhờ đó, bài báo mang vẻ đẹp hoàn thiện nhất, thuyết phục nhất.
1.1.2. Định nghĩa
Multimedia là thuật ngữ được sử dụng phổ biến 5 năm gần đây, kể cả ở
Mỹ và châu Âu. Định nghĩa “truyền thông đa phương tiện” đang dần thay đổi.
Ông Erin Macksey, Giám đốc điều hành Relative Exposure - công ty
chuyên cung cấp phóng sự đa phương tiện đầu tiên tại Việt Nam, cho biết:
"Truyền thông đa phương tiện là sự kết hợp của ngôn ngữ viết, ảnh,
video, âm thanh, thiết kế đồ họa và các cách tương tác khác trên
trang web nhằm truyền tải một câu chuyện, một vấn đề một cách đa chiều và
mỗi hình thức thể hiện góp phần tạo thành câu chuyện hoàn chỉnh. Đây là
hình thức truyền thông mới mẻ và hấp dẫn nhất mà các hãng thông tấn lớn ở
Mỹ như New York Times hay Washington Post đang sử dụng" [32].
Theo Từ điển tiếng Anh Cambridge (2004), multimedia là “sự kết
nối các hình ảnh động và tĩnh, tiếng động, âm nhạc, từ ngữ, đặc biệt là lĩnh
vực máy tính và giải trí”. [11, tr.25]
Định nghĩa này chưa nêu bật được vấn đề đó là multimedia không chỉ
là sự kết nối các loại hình truyền thông đơn thuần mà phải theo một chủ đề
nhất định. Định nghĩa nhấn mạnh đến truyền thông đa phương tiện trong lĩnh
vực máy tính và giải trí, chứ chưa thực sự đề cập đến ứng dụng multimedia
trong báo chí. Ngoài ra, định nghĩa cũng không nhắc đến yếu tố đồ họa.
Từ điển Phim và Ảnh kỹ thuật số (2005) nhận định multimedia được
định nghĩa là “việc sử dụng nhiều loại hình truyền thông khác nhau trong
cùng một sản phẩm truyền thông. Nói cách khác, một sản phẩm multimedia
có thể hiểu ngắn gọn như một trình diễn slide, được gắn với phần nhạc minh
họa, các đồ họa, bài text, âm thanh hay hình ảnh động; thậm chí bao gồm
các bộ phim và diễn viên trong đó... Bất cứ sản phẩm truyền thông nào sử
dụng các yếu tố trên đều là các sản phẩm đa phương tiện”. [11, tr.25]
50oyk2QbZ97ogEn
