Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Miêu tả:Thao tác hóa các khái niệm có liên quan đến đô thị hóa và biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn hiện nay. Vận dụng các lý thuyết xã hội học liên quan vào nghiên cứu biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn hiện nay. Mô tả thực trạng chung về biến đổi vai trò giới trong quá trình đô thị hóa hiện nay. Tìm hiểu những tác động tích cực và tiêu cực của quá trình đô thị hóa đến biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn hiện nay. Đưa ra một số kết luận và khuyến nghị về chính sách để giúp quá trình biến đổi vai trò giới dưới tác động của quá trình đô thị hóa diễn ra theo hướng tích cực. Đồng thời tạo điều kiện cho phụ nữ nông thôn có cơ hội phát triển, hạn chế những yếu tố tạo ra sự bất bình đẳng
Luận văn ThS. Xã hội học -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học quốc gia Hà Nội, 2013
Electronic Resources
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Phụ nữ chiếm trên 50% dân số và hơn 48% lực lượng lao động xã hội,
có mặt trong mọi ngành nghề, trên mọi địa bàn. Với đức tính cần cù, sáng
tạo, chịu khó, họ đã và đang vượt qua mọi khó khăn, nỗ lực trong học tập, lao
động và công tác, tham gia tích cực vào quá trình hoạch định và thực hiện các
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đạt
nhiều thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Họ còn làm
tốt vai trò người vợ, người mẹ, người thầy đầu tiên, tổ chức, chăm lo cuộc
sống, góp phần rất quan trọng xây dựng tổ ấm gia đình. Những đóng góp bền
bỉ, thầm lặng của các thế hệ phụ nữ ngày càng tô thắm thêm truyền thống tốt
đẹp của phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang và tiếp
tục khẳng định lời dạy của Bác Hồ “Non sông gấm vóc Việt Nam, do phụ nữ
ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”.
Tuy nhiên, Việt Nam là quốc gia chịu ảnh hưởng và tác động nhiều bởi
tư tưởng Nho giáo, ý thức hệ phong kiến, tư tưởng “trọng nam, khinh nữ ” đã
để lại dấu ấn nặng nề và hậu quả đậm nét trong xã hội. Đây là một trong
những rào cản lớn trong tiến trình giải phóng phụ nữ. Bên cạnh đó, cũng còn
những hạn chế như việc thực hiện chính sách , pháp luật về bình đẳng giới ,
tình trạng bạo lực gia đình ở Việt Nam khá phổ biến . Ở nhiều địa phương
cũng như môṭ số ngành chưa tạo điều kiện để phụ nữ vươn lên đóng góp cho
sự phát triển. Trong gia đình truyền thống, người chồng là trụ cột của gia
đình, mọi quyền lực trong gia đình đều thuộc người đàn ông. Người chồng là
người chủ gia đình, người sở hữu tài sản của gia đình, người quyết định các
công việc quan trọng của gia đình, kể cả quyền dạy vợ, đánh con. Ly hôn là
điều hiếm khi xảy ra, nhưng nếu có thì đó là quyền của người chồng chứ
không phải người vợ. Ngoài thiên chức sinh đẻ, nuôi con, làm việc nhà, trong
quan hệ vợ chồng, người vợ còn được mong đợi là người biết nhẫn nhục, chịu
đựng…
Ngày nay, dưới tác động của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa
đang diễn ra ngày một mãnh mẽ, vai trò giới đã có sự biến đổi rõ nét. Sự hình
thành thị trường lao động ở các thành phố lớn kéo theo các dòng di chuyển từ
nông thôn ra thành thị trong đó phụ nữ chiếm một tỷ lệ tương đối lớn đã làm
biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn. Sự thay đổi vai trò giới đã bắt
đầu từ khi phụ nữ tham gia vào thị trường lao động. Nó làm thay đổi căn bản
vai trò của người phụ nữ và xác lập vai trò mới của nam và nữ. Sự tác động
này đang diễn ra theo cả hai chiều hướng tích cực và tiêu cực.
Nhận thức được tầm quan trọng của phụ nữ trong giai đoạn hiện nay
Đảng ta tiếp tục đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giải phóng phụ nữ, vận động
phụ nữ tham gia thực hiện đường lối đổi mới, nghị quyết Đại hội XI của Đảng
ta khẳng định: “Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần của
phụ nữ. Nghiên cứ u, bổ sung và hoà n thiên ̣ cá c luâṭ phá p , chính sách đối với
lao đôn ̣ g nữ, tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò của mình; tăng tỷ lê ̣
phụ nữ t ham gia và o cấp ủy và bộ má y quản lý nhà nướ c . Kiên quyết đấu
tranh chống cá c tê ̣nan ̣ xã hôị và các hà nh vi bao ̣ lưc ̣ , buôn bá n, xâm haị và
xúc phạm nhân phẩm phụ nữ ” [3, tr 243]. Tạo điều kiên ̣ để phụ nữ thực hiên ̣
vai trò của mình là công dân , người lao động, người mẹ, người thầy đầu tiên
của con người; bồi dưỡng, đào tạo để phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào
các hoạt động xã hội, các cơ quan lãnh đạo và quản lý ở các cấp; chăm sóc và
bảo vệ sức khỏe, bà mẹ, trẻ em; bổ xung và hoàn chỉnh các chính sách về bảo
hộ lao động, bảo hiểm xã hội, thai sản, chế độ đối với lao động nữ…
Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (khoá X) cũng đã chỉ rõ:
“Phấn đấu đến năm 2020, phụ nữ được nâng trình độ về mọi mặt, có trình độ
học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH và hội nhập
quốc tế; có việc làm, được cải thiện rõ rệt về đời sống vật chất, văn hoá, tinh
thần; tham gia ngày càng nhiều hơn vào công việc xã hội, bình đẳng trên mọi
lĩnh vực, đóng góp ngày càng lớn hơn cho xã hội và gia đình. Phấn đấu để
nước ta là một trong các quốc gia có thành tựu bình đẳng giới tiến bộ nhất
của khu vực”.
Đô thị hóa là quá trình tất yếu diễn ra không chỉ đối với nước ta mà còn
đối với các nước trên thế giới, nhất là các nước châu Á. Nền kinh tế càng phát
triển thì quá trình đô thị hóa diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh. Đô thị hóa
góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội của khu vực, nâng cao đời sống
nhân dân. Quá trình này tác động làm biến đổi gia đình nông thôn, làm thay
đổi sự phân công lao động trong gia đình, vai trò của người chủ gia đình vì
thế cũng có những biến đổi. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, quá
trình đô thị hóa cũng phát sinh nhiều vấn đề cần giải quyết. Nếu không có một
chiến lược và giải pháp cụ thể, chung ta sẽ gặp nhiều vướng mắc và lúng túng
trong quá trình giải quyết, đôi khi làm nảy sinh những vấn đề ngày càng phức
tạp. Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa ở nước ta diễn ra khá nhanh. Vì
vậy, việc đánh giá những vấn đề phát sinh trong quá trình đô thị hóa, từ đó đề
xuất những giải pháp nhằm giải quyết vấn đề một cách cơ bản là việc làm cần
thiết. Đó là cơ sở quan trọng cho việc nghiên cứu hoạch định chính sách phát
triển kinh tế - xã hội trong quá trình đô thị hóa ở nước ta hiện nay.
Từ những phân tích trên, tác giả chọn đề tài: “ Đô thị hóa và biến đổi
vai trò giới trong gia đình nông thôn hiện nay”. Đề tài nhằm tìm câu trả lời
cho các câu hỏi là quá trình đô thị hóa đã tác động như thế nào đến sự biến
đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn?; biến đổi vai trò giới trong gia đình
nông thôn đã và đang diễn ra như thế nào?. Đề tài được thực hiện trong bối
cảnh còn ít các tri thức về vai trò giới trong gia đình ở Việt Nam, các nghiên
cứu về chủ đề này còn thưa thớt.
2. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn.
2.1. Ý nghĩa khoa học.
Đề tài: “Đô thị hóa và biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn
hiện nay” hướng đến làm rõ một số vấn đề lý luận về vai trò giới, biến đổi vai
trò giới trong quá trình đô thị hóa hiện nay. Trên cơ sở vận dụng quan điểm
xã hội học về giới, vai trò giới, qua đó làm sáng tỏ vấn đề lý thuyết xã hội học
trong đời sống xã hội hiện thực của xã hội Việt Nam đương đại. Bên cạnh đó
luận văn góp phần chỉ ra tính hợp lý của những lý thuyết vai trò và lý thuyết
biến đổi được áp dụng trong nghiên cứu đề tài. Luận văn cũng đóng góp một
phần quan trọng cho mảng đề tài biến đổi vai trò giới dưới tác động của quá
trình đô thị hóa vốn còn hiếm hoi trong nghiên cứu xã hội học.
2.2. Ý nghĩa thực tiễn.
Đề tài hướng đến mô tả đặc điểm của biến đổi vai trò giới trong gia
đình nông thôn trong quá trình đô thị hóa hiện nay. Những tác động của quá
trình đô thị hóa đến biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn ở cả hai
khía cạnh tích cực và tiêu cực. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra những giải pháp
hướng sự biến đổi vai trò giới theo hướng tích cực. Đó là cơ sở khoa học và
thực tiễn tốt để các nhà nghiên cứu sử dụng trong quá trình học tập và làm
việc cũng như giúp các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam có cơ sở để
đưa ra những chính sách thiết thực trong qua trình xây dựng và phát triển đất
nước.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
3.1. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu thực trạng biến đổi vai trò giới trong gia đình nông thôn hiện
nay.
- Phân tích sự tác động của quá trình đô thị hoá đến sự biến đổi vai trò
giới trong gia đình nông thôn ở cả khía cạnh tiêu cực và tích cực.
FX3pABFM874a0x6
