Link tải luận văn miễn phí cho ae
Phần I: MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết nghiên cứu ñề tài
Chè Shan tuyết là loại chè ñặc sản của vùng núi cao, mang bản sắc văn hóa
vùng miền. Không chỉ có hương vị thơm ngon ñặc trưng, mà chè Shan tuyết còn là
loại hàng hóa sạch, hiện ñang ñược người tiêu dùng ưa chuộng.
Chè Shan tuyết có dạng thân gỗ lớn, phân cành thưa, lá to, dài, răng cưa ñều,
búp có nhiều lông tuyết, khả năng sinh trưởng mạnh, có tiềm năng cho năng suất
cao, chất lượng tốt. Chè Shan tuyết hiện chỉ có tại một số tỉnh miền núi cao như
Yên Bái, Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Hòa Bình, … Tại các ñịa phương này, chè
Shan tuyết ñang ñóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế bền vững, tạo công
ăn việc làm, thu nhập cho người dân, phủ xanh ñất trống ñồi núi trọc, bảo vệ môi
trường sinh thái … Do vậy việc phục hồi và phát triển cây chè Shan tuyết hiện là
vấn ñề cần thiết ñể phát triển loại hàng hóa ñặc sản và có tiềm năng kinh tế cao.
Hiện nay số lượng cây chè Shan tuyết cổ thụ ngày càng giảm do tác ñộng của
tự nhiên (lũ lụt, cháy rừng, mối mọt, …) và con người (chặt phá, buôn bán bừa bãi).
ðồng thời nhận thấy rõ tầm quan trọng của cây chè Shan tuyết ñối với sự phát triển
kinh tế, Nhà nước và chính quyền ñịa phương ñã có các chủ trương phục hồi cây
chè Shan tuyết. Một số dự án về phục hồi chè Shan tuyết ñã ñược triển khai trên ñịa
bàn các tỉnh như xã Lũng Phìn - ðồng văn – Hà Giang; xã Mẫu Sơn – Lộc Bình –
Lạng Sơn; huyện Mai Châu, ðà Bắc – Hòa Bình. Cây chè Shan tuyết ñã ñược tuyển
chọn, nhân giống và ñược ñưa ra sản xuất ở nhiều nơi.
Tuy nhiên, các dự án này mới thực hiện tại một số xã vùng cao có cây chè
Shan tuyết, mặt khác hiệu quả của một số dự án còn chưa cao, chưa ñem lại những
kết quả toàn diện trong ông tác phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết. Từ
thực trạng này dẫn ñến hệ quả diện tích chè trồng mới phát triển còn hạn hẹp, manh
mún, chưa phát triển thành vùng sản xuất hàng hóa … Vì vậy có thể thấy rằng công
tác phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết ñang là vấn ñề thực sự cấp bách,
cần làm tốt hơn và rất cần có sự hỗ trợ của nhiều chương trình, dự án từ các cấp
Trung Ương ñến ñịa phương.
Huyện Mai Châu có ñiều kiện kinh tế ñặc biệt khó khăn, diện tích trồng
lúa màu rất ít, giống gia súc gia cầm chủ yếu là giống ñịa phương. Do ñặc ñiểm
ñịa hình là vùng núi cao (cách 1.000m so với mặt nươc biển); 90% ñất ñai là ñất
ñồi núi, phong hóa nhanh, dễ bị rửa trôi. Hơn nữa trình ñộ canh tác của người
dân còn nhiều hạn chế , do vậy năng suất cây trồng vật nuôi còn thấp, rất khó
khăn trong phát triển các cây trồng khác. Do phong tục và do kiếm kế sinh nhai,
bà con vùng núi cao nơi ñây vẫn ñang tiếp tục trồng cây thuốc phiện, làm cho
huyện Mai Châu trở thành một trong những ñiểm nóng về trồng và buôn bán
thuốc phiện của nước ta. Tuy vậy, huyện Mai Châu có ñiều kiện phù hợp với
phát triển cây công nghiệp, ñặc biệt là cây chè Shan tuyết – vốn là cây trồng sẵn
có và là ñặc sản của ñịa phương.
Sản phẩm chè Shan tuyết Mai Châu có chất lượng tương ñương với chè Tà
Sùa - Lào Cai và Suối Giàng - Yên Bái, ñược chuyên gia Hiệp hội chè Việt Nam
ñánh giá cao. Diện tích chè Shan tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu hiện nay
khoảng 200 ha, hiện ñang là nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ nông dân taị huyện
Mai Châu. Tỉnh Hòa Bình ñã nhận ñịnh cây chè Shan tuyết là cây trồng rất có tiềm
năng giúp bà con vùng núi cao nơi ñây thoát khỏi cùng kiệt ñói, thoát khỏi cây thuốc
phiện và là cây trồng chủ ñạo phát triển kinh tế ñịa phương. Tuy nhiên, chè Shan
tuyết tại Mai Châu hiện chưa ñược ñưa vào khai thác một cách hợp lý. Những gốc
chè cổ thụ ñang chết dần hay lần lượt theo ô tô “xuống núi”, diện tích ñất có thể
phát triển chè Shan của vùng là rất lớn nhưng chưa khai thác hết tiềm năng của loại
cây trồng này. Do vậy, công tác phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết tại
huyện Mai Châu ñang là vấn ñề thực sự cấp thiết cần tiến hành hiện nay.
Một số chương trình dự án cấp Bộ, cấp tỉnh về phục hồi và phát triển cây chè
Shan tuyết Mai Châu ñã ñược ñưa ra và thực hiện như: Dự án tuyển chọn, nhân
giống, trồng và chế biến chè Shan do Bộ KH&CN chủ trì; Các Dự án phát triển chè
Shan tuyết của chương trình 135, Chi cục ñịnh canh ñịnh cư tỉnh Hòa Bình; Dự án
ñầu tư trồng và chế biến chè Shan của Công ty TNHH SX & KD Giống cây trồng
Phương Huyền ... Tuy nhiên, công tác phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan
tuyết tại Huyện Mai Châu còn ñứng trước rất nhiều thách thức khó khăn ñòi hỏi cần
có sự quan tâm hơn nữa của các cấp chính quyền cũng như sự phối hợp giữa các
ban ngành ñoàn thể.
Tham gia phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết tại huyện Mai Châu
phải kể tới vai trò quan trọng của Công ty TNHH SX&KD Giống cây trồng Phương
Huyền. Là một trong những ñơn vị tích cực tham gia các chương trình, dự án phục
hồi cây chè Shan, ñồng thời trực tiếp thu mua búp chè cho bà con dân tộc, chế biến
chè thành sản phẩm và tiêu thụ trên thị trường. Công ty TNHH SX&KD Giống cây
trồng Phương Huyền ñang nỗ lực hết mình ñóng góp công sức trong công tác phục
hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết Mai Châu.
Các nghiên cứu trước ñây về phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết
ñã có nhưng chưa nhiều, mà chuyên về kỹ thuật tuyển chọn, nhân giống, trồng và
chế biến chè Shan tuyết.
Các vấn ñề hiện nay ñang ñặt ra cho các nhà quản lý của Mai Châu là: Làm
thế nào ñể giữ gìn sản phẩm trà Shan tuyết truyền thống của ñịa phương? Có nên
phát triển sản xuất chè Shan tuyết thành sản xuất hàng hóa hay không? Tham gia
phục hồi và phát triên cây chè Shan tuyết, bà con dân tộc trong vùng ñạt ñược
những lợi ích và kết quả gì? Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phục hồi và phát
triển sản xuất chè Shan tuyết trong những năm tiếp theo? … ðể góp phần giải quyết
những vấn ñề bất cập nêu trên, chúng tui chọn nghiên cứu ñề tài: “Phục hồi và phát
triển sản xuất chè Shan Tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình”
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở ñánh giá thực trạng phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan
tuyết, các yếu tố ảnh hưởng mà ñề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm tiếp tục phục
hồi và ñẩy mạnh phát triển sản xuất chè Shan tuyết trên ñịa bàn Huyện Mai Châu,
tỉnh Hòa Bình.
1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
- Hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về phục hồi và phát triển sản xuất chè
Shan tuyết;
- ðánh giá thực trạng phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết trên ñịa
bàn huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình những năm qua;
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng ñến kết quả phục hồi và phát triển sản xuất
chè Shan tuyết tại huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình;
- ðề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục phục hồi và ñẩy mạnh phát triển sản
xuất chè Shan tuyết Mai Châu trong những năm tiếp theo.
1.3. Câu hỏi nghiên cứu
ðể thực hiện các mục tiêu nghiên cứu nêu trên, các câu hỏi nghiên cứu trong
ñề tài này là:
1. Phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết gồm những nội dung và
hoạt ñộng nào?
2. Thực tiễn phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết ở một số tỉnh Việt
Nam như thế nào?
3. Quá trình phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết trên ñịa bàn
huyện Mai Châu ñược diễn ra như thế nào?
4. Những kết quả và hạn chế trong phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan
tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu là gì?
5. Cần áp dụng giải pháp nào ñể tiếp tục phục hồi và ñẩy mạnh phát triển sản
xuất chè Shan tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu trong các năm tiếp theo?
1.4. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.4.1. ðối tượng nghiên cứu
Các hoạt ñộng phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết ñược thể hiện
qua các ñối tượng sau:
- Các ñơn vị tham gia phục hồi chè Shan tuyết: Các Dự án; công ty TNHH
SX&KD Giống cây trồng Phương Huyền; các hộ nông dân …
- Các ñơn vị tham gia sản xuất – kinh doanh: Công ty TNHH SX&KD Giống
cây trồng Phương Huyền; các hộ nông dân …
- Các tổ chức kinh tế - xã hội có liên quan tới phục hồi và phát triển sản xuất:
Khuyến nông; hiệp hội nông dân; các cơ quan chức năng trong lĩnh vực Nông
nghiệp và PTNT từ Trung Ương tới ñịa phương …
- Các cơ chế chính sách liên quan tới phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết
- Chè Shan tuyết: Chè giống; chè búp tươi; chè cổ thụ …
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu:
* Về không gian: ðề tài ñược tiến hành trên phạm vi huyện Mai Châu. Một
số nội dung chuyên sâu ñược khảo sát tại hai xã Pà Cò, Hang Kia huyện Mai Châu,
tỉnh Hòa Bình.
* Về thời gian:
- Dữ liệu sử dụng cho ñánh giá thực trạng phục hồi và sản xuất chè Shan
tuyết tại huyện Mai Châu những năm qua ñược thu thập chủ yếu trong 3 năm 2011
ñến năm 2013;
- Dữ liệu cần thu thập ở một số cơ sở ñại diện ñược tiến hành năm 2013 -
2014.
- Giải pháp phục hồi và phát triển sản xuất chè Shan tuyết tại huyện Mai
Châu sẽ áp dụng từ năm 2014 ñến 2020.
* Về nội dung: Nghiên cứu này tập trung vào ñánh giá thực trạng phục hồi và
phát triển sản xuất chè Shan tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu; các yếu tố ảnh
hưởng, trên cơ sở ñó ñề xuất ñịnh hướng và các giải pháp tiếp tục phục hồi và ñẩy
mạnh phát triển sản xuất chè Shan tuyết trên ñịa bàn huyện Mai Châu, tỉnh Hòa
Bình trong thời gian tiếp theo.
https://1drv.ms/u/s!AgJa1CtKrfM4g1_seO111WNx6doY
