Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Thiết kế câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực học sinh trong dạy học chương 2 tính quy luật của hiện tượng di truyền sinh học 12 trung học phổ thông
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong hơn mười năm qua, cùng với sự đổi mới chung của đất nước, trong sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, sự thách thức trước nguy cơ tụt hậu trên
đường tiến vào thế kỉ XXI bằng cạnh tranh trí tuệ để hoà nhập với cộng đồng khu vực và
quốc tế, đòi hỏi sự đổi mới giáo dục trung học phổ thông (THPT) diễn ra toàn diện hơn,
sâu sát hơn. Từ việc đổi mới mục tiêu, chương trình, nội dung đến việc đổi mới phương
pháp dạy học và cả đổi mới việc kiểm tra đánh giá (KTĐG), trong đó yếu tố tiên quyết
chính là mục tiêu giáo dục. Nhiều văn bản do Đảng và Nhà nước ban hành đã mang tính
định hướng cho công cuộc đổi mới này, trong đó nhấn mạnh mục tiêu giáo dục hiện đại
là tiếp cận, hình thành và phát triển năng lực (NL) người học. Như vậy, NL vừa là điểm
xuất phát đồng thời vừa là sự cụ thể hóa của mục tiêu giáo dục. Ở mỗi nước có một
khung NL cần đạt của học sinh (HS) phổ thông, khung NL này được xây dựng phù hợp
với điều kiện kinh tế- xã hội- văn hóa mỗi nước. Ở Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu khác
nhau có chung quan điểm khi cho rằng có 4 nhóm NL chính cần hình thành cho HS phổ
thông, đó là: NL chuyên môn, NL phương pháp, NL xã hội và NL cá thể.
Xuất phát từ những yêu cầu thực tế của xã hội: cần có những người lao động năng
động, tự tin, có kĩ năng hợp tác, kĩ năng làm việc nhóm và chịu trách nhiệm với công việc
được giao, có kĩ năng tự tìm kiếm và xử lí, phân tích các thông tin, có khả năng sáng tạo
và NL vận dụng tri thức đã học để giải quyết các tình huống thực tiễn cuộc sống. Từ
những yêu cầu trên, đòi hỏi mỗi giáo viên (GV) cần quan tâm nghiên cứu biên soạn đề
kiểm tra theo hướng vừa chú ý đến tính bao quát nội dung dạy học, vừa quan tâm kiểm
tra trình độ tư duy người học, đánh giá NL người học.
Chương trình Sinh học 12 ở bậc THPT được chia thành ba phần lớn: di truyền học,
tiến hóa, sinh thái học. Kiến thức di truyền học là những kiến thức gắn liền với những
thành tựu hiện đại, công nghệ hiện đại và thường xuyên được cập nhật, bổ sung do có
những phát hiện mới, thành tựu mới được công bố. Nội dung kiến thức di truyền học sách
giáo khoa (SGK) 12 – THPT trình bày thành 5 chương, trong đó chương II “Tính quy
luật của hiện tượng di truyền” được trình bày trong chương trình SGK sinh học 12 theo
quan điểm đồng tâm mở rộng của kiến thức đã học ở lớp 9, đồng thời nhiều nội dung
kiến thức đề cập đến thực tế trong nhiều lĩnh vực như y học, nghiên cứu giống vật nuôi
cây trồng, các thành tựu nghiên cứu về cơ thể con người. Đây cũng chính là điều kiện
thuận lợi cho việc thiết kế câu hỏi- bài tập đánh giá NL của HS.
Thực tế hoạt động KTĐG ở trường THPT còn có những hạn chế như: việc kiểm tra,
đánh giá chủ yếu chú ý đến yêu cầu tái hiện kiến thức và đánh giá qua điểm số, nhiều GV
chưa vận dụng đúng quy trình biên soạn đề kiểm tra,… nên HS học tập thiên về ghi nhớ,
ít quan tâm đến vận dụng kiến thức, không phát triển được cho HS khả năng sáng tạo và
NL vận dụng tri thức đã học để giải quyết các tình huống thực tiễn cuộc sống .
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tui lựa chọn và nghiên cứu đề tài:
Thiết kế câu hỏi, bài tập đánh giá NL HS trong dạy học “Chương 2: Tính quy luật của
hiện tượng di truyền” - Sinh học 12 THPT
2. Mục đích nghiên cứu
Thiết kế câu hỏi, bài tập nhằm đánh giá NL HS trong dạy học “chương II: Tính quy
luật của hiện tượng di truyền” – Sinh học 12 THPT.
3. Đối tƣợng, khách thể nghiên cứu
3.1 Đối tượng
Quy trình biên soạn câu hỏi, bài tập kiểm tra, đánh giá NL HS.
3.2 Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học và kiểm tra đánh giá Sinh học lớp 12 THPT
4. Giả thuyết khoa học
Có thể thiết kế được câu hỏi, bài tập đánh giá NL HS trong dạy học “chương II:
Tính quy luật của hiện tượng di truyền” - phần Di truyền học – Sinh học 12 THPT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu những vấn đề lí luận và thực tiễn có liên quan đến đề tài: KTĐG theo
định hướng phát triển NL
- Đánh giá thực trạng đánh giá NL HS ở một số trường THPT.
- Nghiên cứu chương trình Sinh học lớp 12 THPT, chú trọng “chương II: Tính quy
luật của hiện tượng di truyền” làm cơ sở cho việc thiết kế câu hỏi, bài tập.
- Xây dựng quy trình thiết kế câu hỏi – bài tập để đánh giá NL trong dạy học Sinh học
THPT.
- Vận dụng quy trình để thiết kế câu hỏi, bài tập đánh giá NL giải quyết vấn đề
(GQVĐ) của HS trong dạy học chương Tính quy luật của hiện tượng di truyền – Sinh học
12 THPT.
- Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá NL GQVĐ của HS.
- Thiết kế câu hỏi – bài tập để kiểm tra đánh giá NL GQVĐ của HS trong “chương II:
Tính quy luật của hiện tượng di truyền” – Sinh học 12 THPT.
- Thực nghiệm sự phạm để đánh giá tính khả thi của giả thuyết đề ra.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Tập trung thiết kế câu hỏi – bài tập đánh giá NL GQVĐ.
- Nội dung chương II: Tính quy luật của hiện tượng di truyền - Sinh học 12 THPT.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến nội dung kiến thức chương Tính quy luật
của hiện tượng di truyền, Sinh học 12 THPT và các công cụ đánh giá NL HS trong dạy
học, bao gồm: SGK Sinh học 12, sách phương pháp giảng dạy Sinh học dành cho GV,
giáo trình, luận văn, sách tham khảo, tạp chí và các webside làm cơ sở khoa học cho đề
tài nghiên cứu.
7.2 Phương pháp điều tra cơ bản
Điều tra thực trạng việc dạy học Sinh học theo hướng rèn luyện năng lực tư duy
logic tại một số trường trường THPT thông qua Phiếu thăm dò ý kiến, trao đổi, phỏng
vấn GV, HS cùng với tham khảo vở ghi của HS.
7.3 Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Sau khi thiết kế câu hỏi - bài tập đánh giá NL GQVĐ chúng tui đưa vào thử kiểm
nghiệm tại trường THPT Tống Văn Trân – Ý Yên – Nam Định để kiểm tra tính đúng đắn
của đề tài thông qua các bài kiểm tra.
7.4 Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
FWYXq6eZJo9P2j0
