Đặc điểm của tùy bút, bút kí trong văn học cách mạng Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975 - pdf 27

Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
1. Lí do chọn đề tài
Trong lịch sử văn học Việt Nam, kí có một dấu ấn khá rõ nét, tuy nhiên tùy theo từng
giai đoạn lịch sử cụ thể mà dấu ấn đó được thể hiện ở những mức độ khác nhau. Sự phát
triển của thể kí đã góp phần làm phong phú diện mạo văn học 1930 – 1945. Trong chín năm
kháng chiến chống Pháp, thể kí phát triển mạnh mẽ và đến giai đoạn 1954 – 1975 kí thực sự
là một thể loại chủ lực, bám sát và phản ánh hiện thực một cách chân thực, rõ nét. Cùng với
thơ ca và tiểu thuyết, sự phát triển của thể kí đã làm nên không khí sôi nổi, sinh động cho đời
sống văn học lúc bấy giờ.
Trong thành tựu kí văn học giai đoạn này, tùy bút và bút kí là hai thể loại tiêu biểu.
Đây là hai thể loại đã gặt hái được những thành công đáng kể, có những đóng góp quan trọng
vào sự phát triển của văn học cách mạng Việt Nam 1954 – 1975, đặc biệt làm nên tên tuổi
của nhiều nhà văn. Nghiên cứu về hai thể loại này, đã có những công trình có giá trị như
công trình nghiên cứu về tùy bút giai đoạn 1930 – 1945 hay giai đoạn 1975 – 2000. Nhưng
tùy bút, bút kí giai đoạn 1954 – 1975 thì vẫn chưa được chú ý nhiều, chưa có một công trình
nào nghiên cứu một cách toàn diện. Chính vì thế nghiên cứu tùy bút, bút kí giai đoạn 1954 –
1975 thật sự là một điều cần thiết để có cái nhìn tổng thể về hai thể loại này trong lịch sử văn
học Việt Nam.
Mặt khác, hiện nay có khá nhiều tác phẩm kí được trích giảng trong chương trình Ngữ
Văn Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy, tôi
thiết nghĩ việc tìm hiểu tùy bút, bút kí giai đoạn 1954 – 1975 là rất quan trọng và có ý nghĩa
thực tiễn.
Vì thế tui chọn đề tài Đặc điểm của tùy bút, bút kí trong văn học cách mạng Việt Nam
giai đoạn 1954 – 1975 cho bản luận văn này.
2. Mục đích, phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu tùy bút, bút kí giai đoạn 1954 - 1975 nhằm xác định những đặc điểm cơ
bản về nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm thuộc hai thể loại này, qua đó thấy được
những đóng góp của tùy bút, bút kí đối với văn học cách mạng Việt Nam. Từ đó sẽ có được
những tư liệu quan trọng phục vụ công tác giảng dạy.
Văn học 1954 – 1975 là giai đoạn văn học gặt hái được nhiều thành tựu ở nhiều thể
loại như tiểu thuyết, thơ, truyện ngắn, kí…. Đặc biệt là vào thập niên sáu mươi, thể kí với sự
nở rộ của nhiều thể loại đã tạo được sự chú ý của đông đảo bạn đọc và giới nghiên cứu.
Riêng tùy bút, bút kí, đã có rất nhiều tác phẩm ra đời có giá trị cao cả về nội dung lẫn nghệ
thuật định hình được phong cách của nhiều nhà văn. Tuy nhiên trong khuôn khổ của luận
văn, người viết không thể bao quát được tất cả những tác phẩm của hai thể loại ra đời trong
hơn hai mươi năm mà chỉ tiếp cận những tác phẩm nổi bật, có sức ảnh hưởng lớn đối với đời
sống văn học và cũng phần nào làm nên tên tuổi của nhà văn. Đó là những tác phẩm tiêu
biểu của những nhà văn như: Nguyễn Tuân, Chế Lan Viên, Nguyễn Thi, Nguyễn Trung
Thành, Anh Đức, Bùi Hiển, Thép Mới, Trần Hiếu Minh, Khánh Vân,… và một số tác phẩm
của các tác giả khác đã in chung ở một số sách.
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
3.1. Nghiên cứu chung về tùy bút, bút kí giai đoạn 1954 – 1975
Cho đến nay (thời điểm người viết hoàn thành luận văn), chưa có một công trình hay
một bài viết nào bàn riêng về tùy bút, bút kí trong văn học giai đoạn 1954 – 1975 mà chỉ
xuất hiện những ý kiến trong những bài viết chung về thể kí.
Hà Minh Đức trong cuốn Kí viết về chiến tranh cách mạng và xây dựng chủ nghĩa xã
hội, trong mục nói về Bút kí có đề cập đến bút kí của Chế Lan Viên, Thép Mới,… và khẳng
định có nhiều đóng góp. Còn trong mục Tùy bút, nhắc đến tùy bút Nguyễn Tuân sau cách
mạng.
Phạm Văn Sĩ trong cuốn Văn học giải phóng miền Nam có những bài viết riêng về các
tác giả như Nguyễn Thi, Anh Đức, Trần Hiếu Minh, Nguyễn Trung Thành… trong đó khẳng
định sự đóng góp của các tùy bút, bút kí trong sự phát triển của kí miền Nam.
Trong cuốn Văn học Việt Nam tập hai (1945 – 1975) do Nguyễn Đăng Mạnh chủ biên
viết về một số tác giả tiêu biểu như Chế Lan Viên, Nguyễn Tuân, Nguyễn Thi và có những
nhận xét, đánh giá về tùy bút, bút kí của họ trong giai đoạn này.
Ngoài ra, từ năm 1966 đến 1968, khi Tạp chí Văn học mở đợt trao đổi ý kiến về Thể kí
và vấn đề viết về người thật, việc thật đã có rất nhiều bài viết gửi đến. Trong các bài viết, các
tác giả đề cập nhiều đến tùy bút và bút kí giai đoạn này. Như bài viết của Phan Nhân – Suy
nghĩ về khả năng của thể kí (Qua một số bút kí ghi chép, hồi kí của miền Nam) quan tâm đến
bút kí Cửu Long cuộn sóng của Trần Hiếu Minh “đã đạt được yêu cầu trước mắt: ghi nhanh
những biến cố, những mẩu chuyện những con người trong một lúc và trình bày có hệ thống
cả quá trình chuyển biến của từng sự kiện quan trọng dưới một chủ đề nhất định”[62]. Ông
cũng nói đến tùy bút của Nguyễn Trung Thành, “Đọc Đường chúng ta đi của Nguyễn Trung

1VZ0Mffy71wYk2c
Music ♫

Copyright: Tài liệu đại học © DMCA.com Protection Status