Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn thạc sỹ Khoa học Nông nghiệp 1
1.1. ðặt vấn ñề
Khoai tây có tên khoa học là Solanum tuberosum, thuộc họ Solanaceae,
có nguồn gốc từ vùng núi Andes của Bolivia và Peru, là cây trồng ngắn ngày,
chiếm một vị trí quan trọng trong các cây lương thực, thực phẩm phục vụ cho
con người. Hiện nay, khoai tây là loài cây trồng lấy củ rộng rãi nhất thế giới,
ñược trồng phổ biến thứ tư về mặt sản lượng lương thực sau lúa, lúa
mì và ngô. Chúng có ñặc ñiểm rất dễ trồng, cho thu hoạch nhanh và thích ứng
với các ñiều kiện môi trường khác nhau (International Year of the Potato.
2008; Jeff Chapman và cộng sự, 2011).
Tuy nhiên, khoai tây có thể bị một số bệnh ảnh hưởng ñến năng suất và
chất lượng củ. Bệnh hại trên khoai tây rất ña dạng về thành phần và nguyên
nhân gây bệnh như bệnh sương mai, bệnh héo vàng, bệnh ñốm lá, bệnh héo rũ
vi khuẩn, bệnh xoăn lá do virus….Trong ñó bệnh sương mai do nấm
Phytophthora infestans gây ra là bệnh hại nghiêm trọng bậc nhất, gây thiệt hại
16% năng suất trên toàn thế giới (Haverkort A và cộng sự, 2009). Bệnh có thể
lây nhiễm toàn bộ cây, bao gồm thân, lá và củ (Fry W, 2008).
ðể ñối phó với dịch bệnh, tạo sự phát triển bền vững và giảm lượng
thuốc bảo vệ thực vật thì việc tạo ra giống khoai tây mới với mức kháng cao
với Phytophthora infestans ñược coi là chiến lược bền vững cho việc trồng
khoai tây trong tương lai.
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của sinh học phân tử, công nghệ chọn tạo
giống nhờ chỉ thị phân tử ra ñời rút ngắn thời gian chọn tạo giống, ñảm bảo
ñộ chính xác và quy tụ ñược nhiều gen mục tiêu vào một giống mà phương
pháp chọn giống truyền thống rất khó hay không thể thực hiện ñược. ðể tạo
ñược giống khoai tây mới thì việc ñầu tiên là phải có nguồn gen kháng và chỉ
thị phân tử liên kết với các gen kháng ñó, sau ñó ñánh giá và xác ñịnh khả
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn thạc sỹ Khoa học Nông nghiệp 2
năng kháng bệnh sương mai của các giống ñể sử dụng trong công tác lai tạo
giống sau này.
Gen kháng bệnh sương mai ñã ñược lai tạo từ các loài dại S. demissum,
S. stoloniferum và S. tuberosum andigena, S. phureja là các loài khoai tây
trồng phổ biến ở khắp nơi trên thế giới (Bradshaw và cộng sự, 2006). Loài S.
demissum của Mexico mang gen kháng bệnh sương mai là nguồn cung cấp 11
gen trội R (R1-R11) ñã ñược lai với S. tuberosum trong những năm 1950 và
1960 ñể tạo giống kháng (Bradshaw và Ramsay, 2005). Gen R1, R3a là gen
kháng chủng ñặc hiệu với Phytophthora infestans ñã ñược lai tạo vào giống
khoai tây truyền thống (Umaerus và Umaerous, 1994).
Bên cạnh ñó, người ta ñã xác ñịnh ñược một hệ thống các marker phân
tử DNA liên kết với các gen kháng ñã ñược phát triển và hỗ trợ ñắc lực cho
chương trình chọn tạo giống khoai tây kháng bệnh sương mai. Các chỉ thị
phân tử DNA dựa trên PCR cho gen R1 là R1F/R(76-2sf2/76-2SR)), gen R3a
là R3-1380 ñã ñược nhiều nhà chọn giống trên thế giới sử dụng ñể chọn tạo
giống khoai tây kháng bệnh sương mai.
Hiện nay Trung tâm bảo tồn và phát triển nguồn gen cây trồng ñã thu
thập ñược một tập ñoàn các giống khoai tây. ðây là một nguồn gen ña dạng
cho việc lai tạo giống khoai tây kháng bệnh sương mai. Vì vậy ñể có ñịnh
hướng sử dụng, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Phan Hữu Tôn, chúng tôi
tiến hành ñề tài:
“Khảo sát nguồn gen tập ñoàn giống khoai tây kháng bệnh sương
mai bằng chỉ thị phân tử DNA”
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của ñề tài
1.2.1. Mục tiêu
Xác ñịnh ñược các mẫu giống khoai tây có ñặc ñiểm sinh trưởng tốt và
kháng bệnh sương mai.
Xác ñịnh mẫu giống khoai tây có mang gen kháng sương mai bằng chỉ
thị phân tử DNA phục vụ lai tạo giống kháng.
1.2.2. Yêu cầu
ðánh giá ñược ñặc ñiểm nông sinh học và khả năng kháng sâu bệnh.
ðánh giá khả năng kháng nhiễm của các mẫu giống khoai tây trên ñồng
ruộng.
Dùng chỉ thị phân tử DNA phát hiện ñược các gen kháng R1, R3a trong
các mẫu giống khoai tây.
cWD75X4hg0EMcKn
