Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Ặ
Từ lâu, các sản phẩm tự nhiên đã đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh.
Trong hai thập kỉ qua đã có 30,2 % các loại thuốc mới đƣợc phê duyệt có nguồn
gốc từ tự nhiên [72]. Cùng với sự đổi mới trong các phƣơng pháp điều trị bằng các
sản phẩm tự nhiên, cây thuốc và các chế phẩm chiết xuất từ thực vật đã đƣợc quan
tâm nhiều hơn bởi những ƣu điểm so với hoá dƣợc [114]. Các thuốc theo y học hiện
đại thƣờng có tác dụng nhanh, hiệu quả tƣơng đối tốt. Tuy nhiên, khi dùng tân dƣợc
để điều trị các bệnh mạn tính lại bộc lộ nhƣợc điểm nhiều tác dụng không mong
muốn và giá thành cao khi dùng lâu dài. Gút là bệnh rối loạn chuyển hoá mạn tính.
Ngƣời bị bệnh gút phải đối mặt với việc sẽ phải sử dụng thuốc trong thời gian dài
và có thể gặp nhiều vấn đề mà các thuốc tân dƣợc mang lại. Do đó, nhiều nghiên
cứu về thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu đã đƣợc đƣa ra để khắc phục các nhƣợc
điểm nêu trên.
Bệnh gút gắn liền với tăng acid uric máu và mục tiêu chính trong điều trị là
làm giảm lƣợng acid uric trong máu. Acid uric huyết thanh là sản phẩm cuối cùng
của quá trình chuyển hoá purin qua trung gian là xanthin oxidase (XO), một loại
enzym oxy hoá hypoxanthin thành xanthin và xanthin thành acid uric. Việc sử dụng
các chất ức chế enzym XO để cản trở hình thành acid uric trong cơ thể là một mục
tiêu mà các nghiên cứu đã và đang hƣớng tới. Với truyền thống lâu đời về y học cổ
truyền, với những kinh nghiệm dân gian về sử dụng cây cỏ làm thuốc từ các dân tộc
khác nhau trong nƣớc, Việt Nam có một nguồn dƣợc liệu phong phú và còn chƣa
đƣợc khai thác nhiều. Từ thực tế đó, để góp phần sàng lọc nhằm tìm kiếm các dƣợc
liệu có khả năng ức chế XO, bƣớc đầu trong quá trình xác định dƣợc liệu tiềm năng
điều trị gút, đề tài: “Sàng lọc các cây thuốc có tiềm năng điều trị bệnh gút thông
qua ức chế xanthin oxidase in vitro” đƣợc thực hiện với ba mục tiêu sau:
1. Thu thập đƣợc thông tin của một số cây thuốc Việt Nam có tiềm năng khai
thác.
2. Sàng lọc đƣợc các cây thuốc có tiềm năng điều trị gút thông qua con đƣờng
ức chế xanthin oxidase in vitro trên đĩa 96 giếng.
3. Xác định IC50 của các cây thuốc có tiềm năng ức chế XO.
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN
1.1. Vài nét về bệnh gút & enzym xanthin oxidase
1.1.1. Khái niệm và cơ chế bệnh sinh bệnh gút
1.1.1.1. Khái niệm
Gút là bệnh rối loạn chuyển hoá các nhân purin, có đặc điểm chính là tăng
acid uric máu. Tình trạng viêm khớp trong bệnh gút là do sự lắng đọng các tinh thể
monosolium urat trong dịch khớp hay mô [9].
1.1.1.2. Cơ chế bệnh sinh bệnh gút
Bệnh gút xuất hiện khi cơ thể tích luỹ acid uric quá mức (gấp vài lần bình
thƣờng). Nguyên nhân là do sản xuất acid uric quá mức hay giảm thải trừ acid uric.
Tăng acid uric quá mức có thể do sự bất thƣờng của một số hệ enzym tác
động vào quá trình chuyển hoá purin nhƣ tăng hoạt tính phosphoribosyl
pyrophosphat (PRPP) synthetase dẫn đến tăng nồng độ PRPP - chất quan trọng
trong quá trình tổng hợp purin hay thiếu hụt hypoxanthin-guanin phosphoribosyl
transferase (HGPRT) - enzym chịu trách nhiệm chuyển guanin thành guanylic acid
và chuyển hypoxanthin thành inosinic acid.
Hiện tƣợng giảm thải trừ acid uric ở thận với hầu hết các bệnh nhân gút (80-
90%) đều không rõ nguyên nhân (tăng acid uric máu tự phát). Thông thƣờng, nếu
sản xuất acid uric cân bằng với thải trừ thì acid uric không bị tích lũy. Tuy nhiên, ở
bệnh nhân gút lƣợng thải trừ ít hơn nhiều so với lƣợng acid uric sinh ra dẫn đến
tăng lƣợng tinh thể natri urat hòa tan trong máu [36].
Khi nồng độ acid uric tăng cao sẽ gây lắng đọng các tinh thể urat tại mô tạo
nên các hạt tophi. Khi các hạt tophi tại sụn khớp bị vỡ sẽ khởi phát cơn gút cấp, sự
lắng đọng vi tinh thể cạnh khớp, màng hoạt dịch, trong mô sụn và mô xƣơng sẽ dẫn
đến bệnh xƣơng khớp mạn tính do gút. Sự có mặt vi tinh thể urat tại mô mềm, bao
gân tạo nên hạt tophi; viêm thận kẽ là do tinh thể urat lắng đọng tại tổ chức kẽ của
thận; acid uric niệu tăng và sự toan hoá nƣớc tiểu dẫn đến sỏi tiết niệu [9].
1.1.2. Mối liên quan giữa bệnh gút và enzym xanthin oxidase
Acid uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hoá các nucleoprotein
có chứa nhân purin trong cơ thể [1]. Các purin đƣợc tạo ra chuyển hoá thành
hypoxanthin và xanthin, dƣới tác dụng của enzym XO, chúng đƣợc oxy hoá thành
acid uric. Quá trình chuyển hoá base purin trong cơ thể đƣợc miêu tả trong hình
1.1. [36].
8Y6J9haUpSlGO6f
