Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
ĐẶT VẤN ĐỀ
Lượng thuốc kháng sinh mà các quốc gia trên thế giới sử dụng trong thời gian qua đã
tăng mạnh. Dù Bộ Y tế của nhiều quốc gia đã ban hành những quy định cụ thể nhằm hạn
chế việc lạm dụng thuốc kháng sinh nhưng thị trường thuốc kháng sinh của thế giới vẫn
liên tục phát triển. Thị trường thuốc kháng sinh của Việt Nam không nằm ngoài quy luật
này.
Nhu cầu sử dụng cao dẫn đến việc sử dụng kháng sinh tràn lan, khó kiểm soát đã dẫn
đến tình trạng kháng thuốc của các vi sinh vật gây bệnh, thuốc kháng sinh mất dần tác
dụng đang ngày trở nên nghiêm trọng, trong khi lại có quá ít các loại thuốc thay thế. Vì
vậy việc nghiên cứu tìm ra kháng sinh mới, các kháng sinh có hoạt tính cao, độc tính
thấp, ít bị kháng khuốc là vấn đề được các nhà khoa học trên thế giới và trong nước quan
tâm.
Hiện nay xu hướng trên thế giới là tìm kiếm kháng sinh mới có nguồn gốc từ vi sinh
vật, như tìm kiếm kháng sinh mới dưới lòng đại dương của các nhà khoa học Scotland,
hay từ các loài nấm rừng của các nhà khoa học Mỹ và Hà Lan,…hay là từ chi xạ khuẩn
Streptomyces loài vi sinh vật thường sống ở đất, chúng cũng sản xuất hơn một nửa số
thuốc kháng sinh của thế giới và đó là những sản phẩm có giá trị lớn trong lĩnh vực y tế
(như : thuốc kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc chống ung thư, thuốc ức chế miễn
dịch,…) . Chính vì vậy, chúng tui lựa chọn đề tài: “Góp phần nghiên cứu lên men tổng
hợp kháng sinh nhờ Streptomyces 155.29” làm khóa luận tốt nghiệp. Khóa luận mong
muốn đạt được các mục tiêu sau đây:
- Nghiên cứu các biện pháp nâng cao hiệu suất sinh kháng sinh thu được.
- Nghiên cứu điều kiện nuôi cấy, lên men, chiết tách kháng sinh tối thích.
- Nghiên cứu một vài đặc tính của kháng sinh đã sinh tổng hợp được.
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN
1.1. Đại cương về kháng sinh
1.1.1. Định nghĩa kháng sinh [18], [21], [22]
Có nhiều định nghĩa khác nhau về kháng sinh.
Theo nghĩa hẹp: Kháng sinh là những hợp chất hóa học do vi sinh vật tiết ra có tác
dụng ức chế sự phát triển hay tiêu diệt một cách chọn lọc một nhóm vi sinh v ật xác định
(vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn, protozoa, virus…) hay cả tế bào ung thư, ở nồng độ thấp.
Theo nghĩa rộng: Kháng sinh phải bao hàm cả các chất tổng hợp bằng hóa học có
tác dụng diệt khuẩn như các dẫn chất quinolon (pefloxacin, norfloxacin…).
Cần phân biệt một số chất cũng do vi sinh vật tạo ra nhưng không được gọi là
kháng sinh (rượu ethylic, các acid hữu cơ, …) vì chúng tác dụng lên vi sinh vật khác
không mang tính chọn lọc và ở nồng độ cao.
1.1.2. Phân loại kháng sinh [2], [3], [4], [8]
Có nhiều cách khác nhau để phân loại các kháng sinh : Phân loại theo nguồn gốc
(kháng sinh có nguồn gốc tự nhiên , kháng sinh bán tổng hợp ), theo phổ tác dụng (phổ
rộng hay chọn lọc), theo cơ chế tác dụng (ức chế tổng hợp vách t ế bào, tác dụng lên quá
trình tổng hợp protein, ức chế tổng hợp acid nhân, thay đổi tính thấm màng tế bào, ức chế
tổng hợp acid folic), theo cấu trúc hóa học…
Song cách phân loại KS theo cấu trúc hóa học là khoa h ọc nhất vì nó giúp cho các
nhà nghiên cứu nhanh chóng định hướng được các đặc điểm của chất kháng sinh mới
phát hiện khi biết được công thức hóa học của nó.
Các chất kháng sinh được phân loại theo cấu trúc hóa học (bảng 1).
Hình 1: Sơ đồ tổng quát sinh tổng hợp sản xuất kháng sinh
1.1.4. Cơ chế tác dụng của kháng sinh [16], [22]
Các kháng sinh tác dụng chủ yếu qua việc ức chế các phản ứng tổng hợp khác
nhau của tế bào vi sinh vật gây bệnh bằng cách gắn vào các vị trí chính xác hay các phân tử đích của tế bào vi sinh vật, làm biến đổi các phản ứng đó. Mỗi nhóm kháng sinh tác
dụng lên các đích khác nhau. Có 6 kiểu chủ yếu:
• Tác dụng lên việc tổng hợp thành tế bào
• Tác dụng lên màng nguyên sinh chất
• Tác dụng lên sự tổng hợp ADN
• Tác dụng lên sự tổng hợp protein
• Tác dụng lên sự trao đổi hô hấp
• Tác dụng lên sự trao đổi chất trung gian
1.1.5. Khái niệm về tính kháng kháng sinh [22]
Kháng thuốc là hiện tượng vi sinh vật mất đi tính nhạy cảm ban đầu của nó trong
một thời gian hay vĩnh viễn với tác dụng của kháng sinh hay hóa trị liệu.
Có 2 kiểu kháng thuốc: kháng thuốc tự nhiên và kháng thuốc mới nhận. Kháng
thuốc tự nhiên là đặc trưng của từng nòi sinh vật nhất định đối với một số kháng sinh
nhất định nào đó. Kháng thuốc mới nhận có thể do thay đổi tính thấm thành tế bào, do
các enzyme vô hiệu hóa kháng sinh, thay đổi phân tử đích hay do hoạt hóa các con
đường trao đổi chất thay thế khác mà hoạt chất không tác dụng.
1.1.6. Các ứng dụng của kháng sinh [8], [21]
• Trong lĩnh vực y học : Kháng sinh dùng để điều trị các bệnh do vi khuẩn , nấm
gây ra. Ngày nay, một số kháng sinh còn được dùng trong điều trị bệnh ung
thư.
• Ngoài lĩnh vực y học, kháng sinh còn được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh
vực khác nhau:
- Trong chăn nuôi: Bác sĩ thú y dùng kháng sinh để chữa bệnh cho động vật:
Griseoviridin điều trị viêm phổi cấp, viêm vú cho trâu bò… Kháng sinh
còn được sử dụng như chất kích thích tăng trọng đàn gia súc, gia cầm, giảm
chi phí thức ăn, tăng sản lượng trứng ở gà, vịt.
- Trong trồng trọt: Kháng sinh được sử dụng để diệt nấm, vi khuẩn, virus
gây bệnh cho cây trồng: Validamycin dùng để diệt nấm Rhizostonia solani
gây bệnh khô vằn hại lúa rất hiệu quả.
6auLMc85f0SA3hg
