Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Lý thuyt v mch dao đng đin t.
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
DNG 1. TÍNH TOÁN CÁC I LNG TRONG MCH DAO NG IN T
Chu k, tn s dao đng riêng ca mch LC :
o
o
o
2
T2 LC
1
1 1
LC
f
T2
2 LC
, trong đó d là khong cách gia hai bn t đin.
Khi tng d (hoc gim d) thì C gim (hoc tng), t đó ta đc mi liên h vi T, f.
Ví d 1:
Nu điu chnh đ đin dung ca mt mch dao đng tng lên 4 ln thì chu kì dao đng riêng ca
mch thay đi nh th nào (đ t cm ca cun dây không đi)?
Hng dn gii:
T công thc tính chu k dao đng và gi thit ta có
C' 4C
T2 LC T' 2 L.4C 2T
T' 2 LC'
Vy chu kì tng 2 ln.
Nhn xét:
Khi làm bài trc nghim, không phi trình bày và tit kim thi gian, ta có nhn đnh sau:
T biu thc tính chu kì ta thy T t l vi cn bc hai ca đin dung C và đ t cm L.
Tc là, nu C tng (hay gim) n ln thì T tng (hay gim)
n
ln, nu L tng (hay gim) m ln thì T tng (hay gim)
m
ln. Ngc li vi tn s f.
1 1 f ' 1 f
f ' f '
2 L'C'
f 2 2
14 LC
2 L.8C
C' 8C
2
L
L
2
Vy tn s gim đi hai ln.
Ví d 3:
Ví d 4:
Mt mch dao đng gm có mt cun cm có đ t cm L = 10
–3
H và mt t đin có đin dung điu
chnh đc trong khong t 4 pF đn 400 pF (cho bit 1 pF = 10
–12
F). Mch này có th có nhng tn s riêng
nh th nào?
Hng dn gii:
T công thc
1
f
2 LC
ta nhn thy tn s luôn nghch bin theo C và L, nên f
max
ng vi C
min
, L
min
và f
min
ng
vi C
max
và L
max
.
Nh vy ta có
5
6
(Hz).
DNG 2. BÀI TOÁN GHÉP CÁC T IN NI TIP, SONG SONG
Các t C
1
, C
2
mc ni tip thì ta có
b 1 2
1 1 1
C C C
, tc là đin dung ca b t gim đi, C
b
< C
1
; C
b
< C
2
.
Khi đó tn s góc, chu k, tn s ca mch là
1 2 n
12
12
1 1 1 1 1
L C C C
LC
L
b
> C
1
; C
b
> C
2
.
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Lý thuyt v mch dao đng đin t.
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Khi đó tn s góc, chu k, tn s ca mch là
12
12
12
11
LC
L C C
2
T2 L C C
1
ni tip C
2
).
Khi đó
12
nt
2 2 2
22
nt 1 2
12
2 2 2 2 2
nt 1 2 nt 1 2
T .T
1 1 1
T
T T T
TT
f f f f f f
- Gi T
ss
; f
ss
là chu k, tn s ca mch khi mc L vi (C
1
12
22
12
.
nt
nt
TT
T
TT
f f f
- Khi các t mc song song thì C tng, dn đn T tng và f gim, t đó ta đc
22
12
12
22
12
.
ss
ss
nt ss
T T T T
f f f f
Ví d 1:
Cho mch dao đng LC có chu k dao đng riêng và tn s dao đng riêng ln lt là T và f.
Ghép t C vi t C
nh th nào, có giá tr bao nhiêu đ
a) chu k dao đng tng 3 ln?
b) tn s tng 2 ln?
Ví d 2:
Cho mch dao đng LC có
6
o
Q 10 C, I 10A.
a) Tính T, f.
b) Thay t C bng t C thì T tng 2 ln. Hi T có giá tr bao nhiêu nu
mc hai t C và C ni tip.
Hng dn gii:
a) Hai t mc song song nên C tng f gim.
T đó ta đc
12
2 2 2
2 2 2 2
12
12
ff
1 1 1 60.80
f 48 (kHz).
f f f
f f 60 80
a) Hai t mc ni tip nên C gim f tng.
T đó ta đc
2 2 2 2 2 2 2
1 2 1 2
f f f f f f 60 80 100(kHz).
Ví d 4:
Mt mch dao đng đin t khi dùng t C
1
thì tn s dao đng riêng ca mch là f
1
= 3 (MHz). Khi
mc thêm t C
2
Hai t mc ni tip nên C gim f tng
2 2 2 2 2 2 2
1 2 1 2
f f f f f f 3 4 5(MHz).
Ví d 5: Mt mch dao đng đin t có cun cm không đi L. Nu thay t đin C bi các t đin C
1
, C
2
, vi C
1
ni tip C
2
; C
1
song song C
2
thì chu k dao đng riêng ca mch ln lt là T
1
, T
2
, T
nt
= 4,8 (s), T
ss
= 10 (s).
Hãy xác đnh T
1
, bit T
12
12
1 2 1 2
12
12
12
T T 14
T T 100
T T 2T .T 100
T .T 48
T .T 48
T .T 48
.
DNG 3. PHNG PHÁP VIT BIU THC u, i, q TRONG MCH DAO NG IN T
Biu thc đin tích hai bn t đin: q = Q
o
cos( + ) C.
Biu thc cng đ dòng đin chy trong cun dây: i = q
= I
o
cos( + + /2) A; I
o
= Q
o
.
Biu thc hiu đin th hai đu t đin:
oo
oo
Q cos(t ) Q
q
u U cos(t )V; U
C C C
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Lý thuyt v mch dao đng đin t.
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Phng trình liên h:
22
o
oo
oo
q Q cos t
qi
1
QI
i I cos t I sin t
2
]
1KHz = 10
3
Hz [ kilô =
3
10
]
1H = 10
-6
H [micrô(
)=
6
10
]
1F = 10
-6
F [micrô(
)=
6
10
]
1MHz = 10
6
Hz [Mêga(M) =
6
10
Ví d 1: Cho mch dao đng đin t lí tng. Biu thc đin tích gia hai bn t đin là
65
q 2.10 cos 10 t C.
3
H s t cm ca cun dây là L = 0,1 (H). Vit biu thc cng đ dòng đin, đin
áp gia hai đu cun cm.
Hng dn gii:
T gi thit ta có
56
oo
5
iq
I Q 10 .2.10 0,2 (A)
5
i 0,2cos 10 t A.
5
6
2 3 2 6
Ví d 2:
Mt cun dây thun cm, có đ t cm L = 2/ (H), mc ni tip vi mt t đin có đin dung C = 3,18 (F).
in áp tc thi trên cun dây có biu thc u
L
= 100cos(t – /6) V. Vit biu thc ca cng đ dòng đin trong mch
và đin tích gia hai bn?
Hng dn gii:
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Lý thuyt v mch dao đng đin t.
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Ta li có
4
oo
iq
I Q 700.3,18.10 0,22 (A)
i 0,22cos 700t A.
3
2 6 2 3
Ví d 3: Cho mch dao đng LC có
Mà
oo
6
iq
I Q 16 A
i 16cos 2.10 t A.
6
26
Ví d 4:
Mt mch dao đng LC có = 10
7
rad/s, đin tích cc đi ca t Q
o
rad/s. in
tích cc đi trên t đin là Q
o
= 10
–9
C. Khi cng đ dòng đin trong mch bng 6.10
–6
A thì đin tích trên t
đin là
A. q = 8.10
–10
C. B. q = 4.10
–10
C. C. q = 2.10
–10
C. D. q = 6.10
–10
C.
Hng dn gii:
Áp dng h thc liên h ta đc
22
o
oo
o
q Q cos t
iq
1.
Q Q
Giáo viên: ng Vit Hùng
Ngun :
Hocmai.vn