Download miễn phí Luận văn Cải tiến phương pháp dạy học với yêu cầu tích cực hóa hoạt động học tập theo hướng giúp học sinh phát hiện và giải quyết vấn đề qua việc tổ chức dạy học phương trình và hệ phương trình đại số lớp 10
MỤC LỤC
Lời Thank
PHẦN I
Những vấn đềchung . 1
A. LÝ DO CHỌN ĐỀTÀI . 1
B. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. 2
C. NHIỆM VỤNGHIÊN CỨU. 2
D. GIẢTHUYẾT NGHIÊN CỨU . 2
E. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 2
F. CẤU TRÚC LUẬN VĂN . 2
PHẦN II
CHƯƠNG I
MỘT SỐVẤN ĐỀVỀLÝ LUẬN DẠY HỌC
I.DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH .3
1. Phương pháp dạy học tích cực.3
2. Xét theo quan điểm của quy luật nhận thức thì phương pháp day học tích
cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh là cách dạy học phù hợp với quy luật
nhận thức.4
3. Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh xét theo quan điểm
tâm lí học vềlí thuyết hoạt động .4
3.1. Lí thuyết hoạt động.4
3.2. Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh xét theo quan điểm
tâm lí học vềlí thuyết hoạt động .5
3.3. Yêu cầu cơbản của phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực hoá
hoạt động học tập của học sinh .7
II. DẠY HỌC PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.7
1. Cơsởlý luận.7
2. Những khái niệm cơbản .8
3. Đặc điểm của dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.10
4. Những hình thức và cấp độcủa dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.10
CHƯƠNG II
CẢI TIẾN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HƯỚNG
GIÚP HỌC SINH PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
QUA VIỆC TỔCHỨC DẠY HỌC
“PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆPHƯƠNG TRÌNH ĐẠI SỐ”
I. NHẬN XÉT PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN ỞTRƯỜNG THPT
HIỆN NAY .13
II.PHÂN TÍCH LOGIC TỔNG QUÁT CỦA DẠY HỌC PHÁT HIỆN VÀ
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.14
III.CÁC CẤP ĐỘKHÁC NHAU CỦA DẠY HỌC PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT
VẤN ĐỀ.15
1. Phân biệt các cấp độcủa dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.15
2. Vận dụng các nguyên tắc của tiếp cận hệthống cấu trúc, chúng tôi thử đềxuất
một cách tiếp cận mới với vấn đềcấp độkhác nhau của việc dạy học .16
2.1. Cấu trúc cơsởcủa hệdạy học .16
2.2. Mối quan hệgiữa nội dung dạy học – Quá trình giảng dạy – Quá trình học
tập (N – QTGD – QTHT) .16
2.3. Cấu trúc của các hệcon .17
2.3.1. Nội dung dạy học .17
2.3.2. Quá trình giảng dạy .18
2.3.3. Quá trình học tập .18
2.3.4. Tình huông dạy học.19
2.4. Kết luận .19
IV.THIẾT KẾBÀI HỌC THEO QUI TRÌNH DẠY HỌC PHÁT HIỆN VÀ
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.21
1. Khái niệm vềquy trình dạy học .21
2. Nguyên tắc thiết lập quy trình dạy học.22
3. Cấu trúc của quy trình dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.22
V. CÁC BIỆN PHÁP SƯPHẠM TƯƠNG THÍCH GIÚP GIÁO VIÊN
THỰC HIỆN QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ TÍNH KHẢTHI VÀ HIỆU
QUẢGIẢNG DẠY .24
1. Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh khi tri giác, phát hiện vấn đề.24
2. Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh khi giải quyết vấn đề.24
3. Tích cực hoá hoạt động của học sinh khi vận dụng kiến thức.25
VI. ÁP DỤNG VÀO DẠY HỌC PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆPHƯƠNG TRÌNH
ĐẠI SỐ.25
CHƯƠNG III
THỰC NGHIỆM SƯPHẠM
I. GIỚI THIỆU THỰC NGHIỆM SƯPHẠM .54
II. MỤC ĐÍCH THỰC NGHIỆM .54
III. HÌNH THỨC THỰC NGHIỆM .54
IV. PHÂN TÍCH KẾT QUẢTHỰC NGHIỆM .54
Thực nghiệm dành cho học sinh trường THPT Nguyễn Khuyến và
học sinh trường THPT ThủKhoa Nghĩa.54
1. Sơlược vềtrường THPT Nguyễn Khuyến và trường THPT ThủKhoa Nghĩa.54
2. Tiến trình thực nghiệm .55
2.1. Thực nghiệm hoc sinh .55
2.2. Trắc nghiệm giáo viên .67
2.3. Giáo án giảng dạy minh hoạ.71
PHẦN III
KẾT LUẬN .78
TÀI LIỆU THAM KHẢO
http://s1.liketly.com/flash/edoc/jh2i1fkjb33wa7b577g9lou48iyvfkz6-swf-2014-01-02-luan_van_cai_tien_phuong_phap_day_hoc_voi_yeu_cau.uoaUgmHsvs.swf /tai-lieu/de-tai-ung-dung-tren-liketly-53446/Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
ữ đẹp, v.v…
# Bước 4. Nghiên cứu sâu giải pháp
- Tìm hiểu những khả năng ứng dụng kết quả.
- Đề xuất những vấn đề mới có liên quan nhờ xét tương tự, khái quát hoá,
lật ngược vấn đề,… và giải quyết nếu có thể.
Trong các bước trên thì bước 2 trình bày ở trên là không thể thiếu.
V. Các biện pháp sư phạm tương thích giúp giáo viên thực hiện
quy trình đánh giá tính khả thi và hiệu quả giảng dạy
# Nhằm giúp giáo viên sử dụng được thuận lợi tiến trình xây dựng quy trình
dạy học phát huy tính tích cực của học sinh, các biện pháp sư phạm được sắp
xếp theo 3 giai đoạn của quy trình dạy học:
- Tri giác, phát hiện vấn đề
- Giải quyết vấn đề
- Kiểm tra - vận dụng
# Trong giai đoạn 2 lại được sắp xếp tương ứng với 3 cấp độ dạy học phát hiện
và giải quyết vấn đề. ( tham khảo Nguyễn Bá Kim, Vương Dương Minh,
Nguyễn Sĩ Đức).
1. Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh khi tri giác,
phát hiện vấn đề
- Giải bài tập vào lúc mở đầu ( bài toán khái niệm ).
- Hướng dẫn áp dụng phép tương tự.
- Gợi ý thay đổi một số bộ phận của vấn đề đã giải quyết.
- Gợi ý áp dụng mẫu hay mô hình quen thuộc.
- Hướng dẫn dùng phép quy nạp, thực nghiệm.
- Phân tích sự tối nghĩa và mâu thuẫn.
- Yêu cầu khái quát hoá, trừu tượng hoá.
2. Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh khi giải quyết
vấn đề
- Trình bày kiến thức theo kiểu nêu vấn đề.
- Trao đổi thảo luận thông qua hệ thống câu hỏi
- Hướng dẫn đặt giả thuyết.
- Hướng dẫn tự nghiên cứu tìm tòi từng phần.
- Sử dụng phương pháp suy diễn.
- Sử dụng phân tích và tổng hợp.
- Gợi ý dùng phép tương tự.
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Ths Nguyễn Văn Vĩnh
Sinh viên: Huỳnh Quốc Thanh Trang 25
- Tìm nguyên nhân của hiện tượng.
- Tạo ra và hướng dẫn giải quyết mâu thuẫn.
- Tổ chức cho học sinh hoạt động độc lập nghiên cứu.
3. Tích cực hoá hoạt động của học sinh khi vận dụng kiến thức
- Phát triển tư duy trên cơ sở những lí thuyết đã nhận thức.
- Khái quát hoá.
- Đặc biệt hoá.
- Dùng phép tương tự.
- Kết hợp đặc biệt hoá, khái quát hoá và tương tự.
- Toán học hoá các tình huống thực tiễn.
- Cho học sinh phát hiện lối giải có sai lầm và được thử thách thường
xuyên với những bài toán dễ mắc sai lầm.
- Cho học sinh được tiếp cận nhiều hơn với những dạng bài toán mở
(những bài toán có thể phát biểu khái quát hoá ).
# Trong hệ thống trên đây, biện pháp sử dụng phép tương tự được xây dựng ở
cả 3 giai đoạn của quy trình dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.
# Sự khác biệt giữa chúng là mục đích của hành động: phát hiện vấn đề, giải
quyết vấn đề và vận dụng, sau đó là cách thức hiện. Để phát hiện hai đối
tượng nhận thức là tương tự nhau thì chúng phải phù hợp với nhau trong các
quan hệ rõ ràng và các bộ phận tương ứng rõ ràng.
# Các giải quyết vấn đề mới có thể tương tự với cách giải quyết đã biết hướng
đi ở cách suy nghĩ, còn biện pháp tương tự ở giai đoạn thứ 3 lại có tính chất
thu hẹp phạm vi tìm kiếm lời giải của bài toán ban đầu.
VI. Áp dụng vào việc dạy học giải phương trình và hệ phương trình
đại số
Bài toán 1: Thiết kế bài phương trình đại số có chứa ẩn dưới dấu giá trị
tuyệt đối
Các dạng cơ bản: A B= và A B= trong đó A, B là các biểu thức đối với x
1. Bước 1: Tri giác vấn đề
# Tạo tình huống gợi vấn đề
- Hỏi định nghĩa và các tính chất của dấu giá trị tuyệt đối
,x x∀ ∈ ? 0
0x = khi nào ?
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Ths Nguyễn Văn Vĩnh
Sinh viên: Huỳnh Quốc Thanh Trang 26
a b a b+ = + khi nào ?
a b− như thế nào với b a− ?
- Nhắc lại cách khử dấu giá trị tuyệt đối bằng định nghĩa:
a
a
a
⎧= ⎨−⎩
khi
khi
0
0
a
a
≥
<
- Nhắc lại cách giải phương trình bậc nhất: 0ax b+ = và phương trình bậc hai
2 0ax bx c+ + =
- Áp dụng tìm nghiệm của phương trình 2 23 2 9 10x x x− + = −
- Khi giải bất kì một phương trình nào ta phải biến đổi phương trình đó về
phương trình đã biết cách giải, đó là phương trình bậc nhất hay bậc hai, sau
đó dùng công thức nghiệm của các phương trình đó để giải và đưa đến kết
quả. Nhưng khi một phương trình nào đó có chứa ẩn dưới dấu giá trị tuyệt đối
chẳng hạn phương trình 3 9 8x x− = + (1) thì liệu ta có thể đưa nó về
phương trình bậc nhất hay phương trình bậc hai được không? Nếu được thì
ta sẽ giải quyết như thế nào và bài toán dạng này được giải quyết ra sao?
# Giải thích và chính xác hóa vấn đề
- Nhận xét phương trình (1) và đoán dạng cơ bản của phương trình chứa
dấu giá trị tuyệt đối
- Đưa ra dạng cơ bản của phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối A B= và
A B= trong đó A, B là các biểu thức đối với x
# Phát biểu vấn đề và đặt mục đích giải quyết vấn đề đó
Ta tìm phương pháp giải phương trình có chứa ẩn dưới dấu giá trị tuyệt đối
với dạng cơ bản A B= và A B= trong đó A, B là các biểu thức đối với x
2. Bước 2: Giải quyết vấn đề
# Phân tích vấn đề
Bây giờ ta xét một phương trình cụ thể là phương trình (1)
Giải phương trình 3 9 8x x− = +
- Nhận xét về các vế của phương trình (1)? Trả lời: ở các vế của phương trình
(1) biểu thức chứa x nằm dưới dấu giá trị tuyệt đối.
- Quy tắc cơ bản để có thể giải một phương trình? Trả lời: Biến đổi phương
trình đã cho về dạng phương trình đã biết cách giải đó là phương trình bậc
nhất hay phương trình bậc hai.
- Trong trường hợp phương trình (1) ta có thể biến đổi như thế nào? Trả lời:
Dùng định nghĩa về dấu giá trị tuyệt đối để khử dấu giá trị tuyệt đối ở 2 vế
Luận văn tốt nghiệp GVHD: Ths Nguyễn Văn Vĩnh
Sinh viên: Huỳnh Quốc Thanh Trang 27
của phương trình. Tức là
3 9 8
3 9 8
3 9 8
x x
x x
x x
− = +⎡− = + ⇔ ⎢ − = − −⎣
và các phương
trình này ta đã biết cách giải.
- Câu hỏi đặt ra là nếu phương trình chỉ có một vế chứa dấu giá trị tuyệt đối
chẳng hạn 3 3 5x x− = − thì ta sẽ làm như thế nào? Trả lời: Ta cũng khử dấu
giá trị tuỵêt đối bằng định nghĩa. Nhưng do vế trái của phương trình không
âm nên ta cần thêm điều kiện là vế phải không âm. Tức là
3 5 0
3 3 5 3 3 5
3 5 3
x
x x x x
x x
− ≥⎧⎪− = − ⇔ − = −⎡⎨⎢⎪ − = −⎣⎩
và ta cũng đã biết cách giải hệ này.
# Đề xuất và lựa chọn hướng giải quyết
- Từ các trường hợp cụ thể ta có thể đi đến phương pháp giải phương trình
dạng A B= và A B= trong đó A, B là các biểu thức đối với x như thế
nào?
- Trả lời:
o Dùng định nghĩa để khử dấu giá trị tuyệt đối của phương trình.
o Thu gọn phương trình vừa khử dấu giá trị tuyệt đối.
o Giải phương trình đó và kết luận nghiệm.
# Thực hiện việc giải quyết vấn đề
- Giải phương trình A B= (1a)
( )1 A Ba
A B
=⎡⇔ ⎢ = −⎣
- Giải phương trình A B= (1b)
( )
0
1
B
b A B
A B
≥⎧⎪⇔ =⎡⎨⎢⎪ = −⎣⎩
hay ( )
0
1
0
A
A B
b
A
A B
⎡ ≥⎧⎨⎢ =⎩⎢⇔ ⎢ <⎧⎢⎨ = −⎢⎩⎣
3. Bước 3: Kiểm tra - vận dụng
# Kiểm tr...
