Link tải miễn phí luận văn Dự án xây dựng mô hình trồng một số cây dược liệu có giá trị kinh tế cao trên địa bàn xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên
THÔNG TIN CHUNG
1. Tên dự án: Xây dựng mô hình trồng một số cây dược liệu bản địa có giá trị kinh tế cao.
2. Đơn vị thực hiện: UBND xã Phú Thượng - huyện Võ Nhai
. Địa chỉ: xã Phú Thượng - huyện Võ Nhai - tỉnh Thái Nguyên
. Điện thoại: 0280.3627.152; Fax:
. Tài khoản : 3723.4.1031816
3. Thời gian thực hiện: 03 năm (từ 2014 đến 2016)
4. Kinh phí: 620 triệu đồng
Trong đó:
+ Kinh phí hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất do Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng nông thôn hỗ trợ 372 triệu đồng
+ Nhân dân đối ứng: 248 triệu đồng.
NỘI DUNG DỰ ÁN
I. Tính cấp thiết của dự án:
Xã Phú Thượng - huyện Võ Nhai là xã vùng cao đặc biệt khó khăn trong chương trình 135 của Chính phủ, nằm ở phía Đông huyện Võ Nhai... (chỗ này xã thêm thông tin về đặc điểm tự nhiên, xã hội, kinh tế...).
Xã Phú Thượng được xác định là xã điểm hoàn thành tiêu chí xây dựng nông thôn mới vào năm 2015. Vì vậy, xã Phú Thượng đã xác định mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp kỹ thuật cao, xây dựng vùng hàng hóa nông nghiệp an toàn, giá trị kinh tế cao, nâng cao thu nhập cho bà con nhân dân.
Những năm gần đây, bên cạnh việc phát triển lâm nghiệp, việc đầu tư phát triển các cây lâm sản ngoài gỗ, cây dược liệu là một hướng đi mang tính bền vững. Theo ThS. Nguyễn Huy Văn, Phó TGĐ Công ty cổ phần Traphaco thì: “Dược liệu nói chung, cây thuốc nói riêng có giá trị kinh tế to lớn hơn bất kỳ cây lương thực, thực phẩm nào (Có thể thu nhập trên 200 triệu đồng/ha)”. Trồng cây dược liệu vừa bảo tồn và phát triển được nguồn gen các cây thuốc quý của Việt Nam vừa chủ động tạo nguồn nguyên liệu chất lượng phục vụ y học trong bối cảnh suy thoái và cạn kiệt tài nguyên dược liệu ở nước ta đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao, bền vững cho đồng bào.
Thực tế, nhiều cây dược liệu quý như Đinh lăng, ba kích, hà thủ ô đỏ, gừng … đã có từ lâu đời ở các địa phương miền núi và được bà con sử dụng làm thuốc theo các bài thuốc gia truyền. Trước đây dược liệu không có thâm canh, chủ yếu lấy từ tự nhiên. Các loài cây này phân bố rải rác tại địa phương, chủ yếu sinh sống dưới tán rừng, chưa phát huy hiệu quả kinh tế.
Nhằm phát huy thế mạnh tiềm năng của địa phương, bảo tồn và phát triển các cây trồng bản địa, phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa bền vững góp phần nâng cao đời sống của đồng bào và phát triển kinh tế xã hội địa phương theo định hướng xây dựng nông thôn mới, UBND xã Phú Thượng đề xuất dự án: "Xây dựng mô hình trồng một số cây dược liệu bản địa có giá trị kinh tế cao". Trên cơ sở đó, ngày 26 tháng 3 năm 2014, UBND huyện Võ Nhai đã có công văn số: 381/UBND - NN&PTNT gửi UBND tỉnh Thái Nguyên, Sở Nông nghiệp và PTNT, Văn phòng điều phối CTXDNTM tỉnh TN về việc xin hỗ trợ kinh phí thực hiện mô hình trồng cây dược liệu tại xã Phú Thượng.
II. Tổng quan về các loài cây dược liệu được lựa chọn, phát triển
1) Cây Đinh lăng lá nhỏ:
- Đinh lăng là cây sống nhiều năm, ưa ẩm, ưa sáng, chịu bóng nhưng không chịu úng ngập. Có thể phát triển trên nhiều loại đất nhưng tốt nhất là đất pha cát, đất thịt nhẹ có thành phần cơ giới trung bình. Cây đinh lăng trồng bằng cách giâm cành. Có thể trồng được cả bốn mùa nhưng tốt nhất là vụ Xuân và vụ Thu. Cây đinh lăng là một loài dược liệu bản địa, thông dụng được bà con nông dân trồng rải rác trong vườn nhà phục vụ nhu cầu làm thuốc và gia vị trong bữa ăn hàng ngày. Cây trồng sau 3 năm cho thu hoạch dược liệu, cây đinh lăng 7 năm tuổi trở lên có giá trị dược liệu rất cao.
Một số bài thuốc chữa bệnh dân gian từ cây Đinh lăng:
- Chữa sốt lâu ngày, nhức đầu, háo khát, đau tức ngực, nước tiểu vàng: rễ đinh lăng tươi 30g, lá hay vỏ chanh 10g, vỏ quýt 10g, rễ sài hồ 20g, lá tre 20g, cam thảo dây 30g, rau má 30g, chua me đất 20g. Tất cả thái nhỏ, đổ ngập nước, sắc đặc lấy 250ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
- Chữa thiếu máu: Rễ đinh lăng, hà thủ ô, thục địa, hoàng tinh mỗi vị 100g; tam thất 20g, tán nhỏ, rây bột sắc uống ngày 100g.
- Chữa viêm gan mạn tính: Rễ đinh lăng 12g, nhân trần 20g, ý dĩ 16g, chi tử, hoài sơn, biển đậu, rễ cỏ tranh, xa tiền tử, ngũ gia bì mỗi vị 12g; uất kim, ngưu tất mỗi vị 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
- Chữa liệt dương: rễ đinh lăng, hoài sơn, ý dĩ, hoàng tinh, hà thủ ô, kỷ tử, long nhãn, cám nếp, mỗi vị 12g; trâu cổ, cao ban long mỗi vị 8g, sa nhân 6g. Sắc uống trong ngày.
2) Cây Hà thủ ô đỏ:
Hà thủ ô đỏ còn có tên là Dạ giao đằng, mọc hoang ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc từ Nghệ An trở ra. Hà thủ ô là một loài dây leo, sống nhiều năm, thân xoắn vào nhau, mặt ngoài thân có màu xanh tía, mặt thân nhẵn không có lông. Lá mọc so le, có cuống dài, phiến lá hình tim hẹp, dài 4-8cm, rộng 2,5-5cm, đầu nhọn, phía cuống hình tim, hay hình mũi tên, mép nguyên hay hơi lượn sóng, cả hai mặt đều nhẵn và không có lông. Là kèm mỏng màu nâu nhạt, ôm lấy thân. Hoa mọc thành chùm nhiều nhánh, hoa nhỏ, đường kính 2mm, có cuống ngắn 1-3mm. Cánh hoa màu trắng. Nhị 8 với 3 nhị hơi dài hơn. Bầu hình 3 cạnh, vòi ngắn gồm 3 cái rời nhau. Mùa hoa vào tháng 10, mùa quả vào tháng 11.
Một số bài thuốc từ Hà thủ ô đỏ:
- Thiếu máu biểu hiện như da nhợt nhạt, hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, sớm bạc tóc, đau và yếu vùng lưng và đầu gối: Dùng Hà thủ ô với Sinh địa hoàng, Nữ trinh tử, Câu kỷ tử, Thỏ ti tử và Tang kí sinh.
- Táo bón do trường vị táo: Dùng Hà thủ ô với Đương qui và Hoả ma nhân.
- Sốt rét mãn tính do suy yếu cơ thể: Dùng Hà thủ ô với Nhân sâm, Đương qui trong bài Hà Nhân Ẩm.
- Lao hạch: Dùng Hà thủ ô với Hạ khô thảo và Xuyên bối mẫu.
- Để làm đen tóc, râu, khỏe gân xương, người ta sử dụng bài thuốc sau: 600g hà thủ ô đỏ, 600g hà thủ ô trắng ngâm với nước vo gạo bốn ngày đêm, cạo bỏ vỏ. Đậu đen đãi sạch, cho một lượt hà thủ ô, một lượt đậu đen vào chõ, đồ chín rồi bỏ đậu lấy hà thủ ô phơi khô, rồi lại đồ. Tiếp tục làm như vậy chín lần rồi lấy hà thủ ô sấy khô, tán bột. Việc này nhằm tận dụng chất antycyanidin trong đậu đen để giảm tính chát và gây táo bón trong hà thủ ô.
- Bài thuốc Thất Bảo: Làm cho tóc râu tốt, khỏe gân xương, bổ tinh khí, sống lâu.
3) Cây Gừng:
Cây Gừng còn có tên khác là Sinh khương, can khương. Gừng là loại cây gia vị cổ điển được trồng ở nhiều nước trong vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, từ Đông Á đến Đông Nam Á và Nam Á. Ở Việt Nam, cây Gừng được trồng ở khắp các địa phương, từ vùng núi cao đến đồng bằng và ngoài các hải đảo. Đất thích hợp để trồng gừng phải là đất tốt vì cây có nhu cầu dinh dưỡng tương đối cao, có pH = 5,5 -6, tầng canh tác dày 20 -40 cm, không bị ngập úng và tơi xốp, nhiều mùn. Rất phù hợp trồng ở các vùng đất dưới chân núi đá.
Một số bài thuốc từ cây gừng:
- Chữa ngoại cảm lạnh do lạnh (nấu cháo cảm)
Gừng sống 10g, hành lá 10g, tiêu sọ 10 hạt. Gạo tẻ 1 nắm nấu cháo, lúc sắp bắt xuống cho gừng sống (xắt nhuyễn) hành lá (cắt ngắn) và tiêu sọ (đâm nát) vào quậy đều. Ăn cháo lúc còn nóng. Ăn xong đắp chăn cho ra mồ hôi.
- Chữa trúng hàn đi tả hay phong hàn gây tê thấp, ho suyễn, tay chân - móp lạnh: Gừng khô tán nhỏ 5g, hòa với nước ấm hay nước cháo nóng mà uống.
- Chữa nôn mửa khi đi tàu xe: Gừng sống cắt lát mỏng. Ngậm gừng sống nhấm nháp từng chút một, nuốt nước dần cho tới khi hết nôn.
- Chữa mất tiếng hay khan tiếng: Củ cải trắng 2 củ, gừng sống 7 lát. Rửa sạch, giã nhuyễn vắt lấy nước cốt uống làm 2 hay 3 lần trong ngày.
- Chữa buồn nôn trong thời kỳ có thai: Gừng sống 20g, giã nát hay khoảng 8g bột gừng khô. Bỏ gừng vào một ly nước sôi hay nước trà nóng, có thể thêm một chút đường cho dễ uống.
- Chữa trúng gió, tay chân tê, choáng váng, đột nhiên nói khó, liệt một bên: Gừng sống 40g, đồng tiện 80cc. Gừng sống giã nát, cho vào một ít nước sôi, vắt lấy nước, hòa với đồng tiện uống lúc đồng tiện còn ấm.
III. Lựa chọn công nghệ, đối tác kỹ thuật:
Những năm gần đây, do nhu cầu của thị trường đối với các loại dược liệu có nguồn gốc thực vật tăng cao nên hầu hết các loài dược liệu được khai thác ồ ạt vì lợi nhuận làm cho nhiều loài trở nên khan hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng và bị liệt vào sách đỏ Việt Nam. Xây dựng mô hình trồng thâm canh cây dược liệu tại địa phương sẽ giúp bảo tồn, phát triển các nguồn gen quý và là cơ sở để thay đổi tập quán thu hoạch, khai thác các cây dược liệu của nhân dân trong vùng. Đây chính là những ưu điểm tiên tiến của dự án khi được thực hiện trên địa bàn.
Xác định việc đưa các quy trình thâm canh vào xây dựng mô hình trồng dược liệu tập trung là một thay đổi lớn về mặt công nghệ mang tính đột phá trong việc phát triển các cây dược liệu có giá trị tại địa phương. Vì vậy, UBND xã Phú Thượng đã đề nghị và nhận được sự cam kết, hỗ trợ hợp tác của các tổ chức, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và triển khai kỹ thuật ứng dụng trong lĩnh vực ươm trồng, thu hoạch và sơ chế dược liệu trong và ngoài tỉnh, bảo đảm sự thành công của dự án. Các đối tác bao gồm:
- Ban Quản lý khoa học và Quan hệ Quốc tế Đại học Nông lâm Thái Nguyên.
- Dự án Green land Công ty CP Traphaco.
- Trạm Khuyến nông huyện Võ Nhai.
9TpM06eJjFI9d2k
