Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế thị trường (KTTT) đã mang lại cho đất nước ta những
thành quả đáng ngạc nhiên trên tất cả các mặt của hoạt động xã hội: nó đã đẩy
lùi sự trì trệ, khắc phục một cách có hiệu quả khủng hoảng kinh tế - xã hội
kéo dài nhiều năm trong thời bao cấp, cải thiện và duy trì ổn định tốc độ tăng
trưởng kinh tế hàng năm. Đặc biệt, KTTT đã tác động mạnh mẽ làm thay đổi
tư duy trong tất cả các tầng lớp dân cư. Bên cạnh những mặt tích cực, nền
KTTT cũng ẩn chứa trong mình nhiều nguy cơ và thách thức. Đó là, nguy cơ
băng hoại đạo đức do sự cạnh tranh không lành mạnh vì mục tiêu lợi nhuận,
chạy theo lối sống thực dụng, cá nhân chủ nghĩa, nguy cơ phá hoại môi
trường, cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên….
Chưa bao giờ trong lịch sử vấn đề bảo vệ môi trường (BVMT) được
các quốc gia trên thế giới quan tâm nhiều như hiện nay. Hiện tượng ô nhiễm
môi trường (ÔNMT) gây hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu đang có những
tác động ngược trở lại cuộc sống của con người một cách mạnh mẽ, làm nảy
sinh mâu thuẫn ngày càng gia tăng giữa tăng trưởng kinh tế và vấn đề BVMT.
Ở Việt Nam hiện nay, hầu hết các lĩnh vực, từ doanh nghiệp (DN) đến người
dân, từ thành thị đến nông thôn và miền núi chúng ta còn có nhiều hành vi
mang tính phá hoại môi trường. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản
dẫn tới sự ÔNMT và việc BVMT chưa bền vững ở nước ta hiện nay. Điều
quan trọng là nhiều khi người ta ý thức được những hậu quả của hành vi gây
ÔNMT của mình, song họ vẫn thực hiện hành vi đó. Ở đây, khi thực hiện
hành vi gây ÔNMT, chủ thể hành vi không hề có tinh thần trách nhiệm, ý
thức về nghĩa vụ BVMT của mình….Điều đó buộc chúng ta phải nhìn nhận
vấn đề trách nhiệm của con người với chính bản thân mình và với tự nhiên
với một thái độ nghiêm túc và khoa học hơn. Bài toán được đặt ra lúc này là
cần cân bằng lợi ích kinh tế và vấn đề BVMT để tăng trưởng kinh tế đi
đôi với phát triển bền vững (PTBV).
Theo số liệu điều tra của Bộ Công nghiệp Việt Nam và cơ quan hợp tác
quốc tế Nhật Bản (JICA) trong số các nhà máy đã được xác định là nguyên
nhân gây ÔNMT hiện nay thì đa số lại nằm trong khu vực dân cư đông đúc;
các nguồn gây ô nhiễm phân bố chủ yếu ở các ngành công nghiệp thực phẩm,
hoá chất, vật liệu xây dựng. Trong đó, công nghiệp hoá chất chiếm tỉ lệ khá
cao. Vấn đề môi trường ở các nhà máy sản xuất hoá chất thường xuyên được
đặt ra. Vấn đề xử lý, tận dụng chất thải hiện đang là nhiệm vụ quan trọng của
ngành hóa chất và đây cũng là nhiệm vụ của ngành công nghiệp nước ta trong
quá trình xây dựng nền kinh tế PTBV.
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phân đạm và Hóa chất Hà
Bắc nguyên là nhà máy sản xuất phân đạm đầu tiên của Việt Nam, là thành
viên trực thuộc tổng công ty Hóa chất Việt Nam. Trụ sở công ty tại phường
Thọ Xương, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. Sản phẩm chính của công
ty là phân đạm Urê, ngoài ra công ty còn sản xuất các sản phẩm khác như
phân lân NPK, NH3, CO2 lỏng và rắn, Oxy, than hoạt tính…. Với đặc điểm
chung của ngành hóa chất Việt Nam là khả năng gây ô nhiễm lớn với hàm
lượng khí thải, nước thải và đặc biệt là hàm lượng chất thải rắn thải ra môi
trường cao nên khả năng gây ÔNMT của nhà máy là rất lớn. Vì nằm trong
khu vực dân cư đông đúc nên vấn đề thực hiện trách nhiệm xã hội (TNXH) về
BVMT của công ty càng đặt ra cấp bách hơn vì nó có tác động tới đông đảo
cuộc sống sinh hoạt cũng như sức khỏe của người dân xung quanh và cả
chính những người lao động đang trực tiếp tham gia sản xuất tại nhà máy.
Xuất phát từ những nguyên nhân trên, tác giả đã chọn vấn đề: “Trách
nhiệm xã hội của công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong lĩnh vực bảo
vệ môi trường” làm đề tài nghiên cứu.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
TNXH của DN hiện đang là lĩnh vực nhận được sự quan tâm của nhiều
độc giả và nhà nghiên cứu. Vấn đề thực hiện TNXH trong lĩnh vực BVMT
càng được quan tâm nhiều hơn trong bối cảnh nền KTTT nhiều DN vì chạy
theo lợi nhuận mà quên đi trách nhiệm của mình trong lĩnh vực này gây nguy
hại tới môi trường làm việc của người lao động và môi trường sống của nhiều
người dân xung quanh. Liên quan tới vấn đề này có một số nghiên cứu như:
* Nguyễn Thị Lan Hương (2009), Trách nhiệm môi trường – Một
phương diện của trách nhiệm xã hội, Kỷ yếu hội thảo quốc tế Trách nhiệm xã
hội trong điều kiện kinh tế thị trường. Trong bài viết này tác giả đã đề cập tới
một trong những vấn đề cấp bách hiện nay, đó là trách nhiệm của con người
đối với môi trường sống của mình từ góc nhìn của TNXH.
* Nguyễn Thị Huyền (2009), Đạo đức môi trường - Một khía cạnh của
trách nhiệm xã hội, Kỷ yếu hội thảo quốc tế Trách nhiệm xã hội trong điều
kiện kinh tế thị trường. Bài viết đã đưa ra được một trong những vấn đề cấp
bách hiện nay là phải cân bằng giữa lợi ích kinh tế và vấn đề đảm bảo môi
sinh, môi trường. Tuy nhiên, khái niệm trách nhiệm được tác giả đề cập tới
bao hàm cả trách nhiệm pháp lý lẫn trách nhiệm đạo đức. Vì vậy nếu chỉ đơn
thuần dựa vào pháp luật hay các quy tắc mang tính cưỡng chế thì không thể
giải quyết được bài toán cân bằng lợi ích.
* GS.TS Vũ Dũng (2011), Đạo đức môi trường ở nước ta – Lý luận và
thực tiễn, NXB Từ điển Bách Khoa. Đây là cuốn sách đầu tiên phân tích về
đạo đức môi trường ở nước ta một cách hệ thống từ lý luận đến thực tiễn.
Cuốn sách được viết dựa trên kết quả nghiên cứu của Dự án điều tra cơ bản
“Đánh giá đạo đức môi trường ở nước ta hiện nay” do Bộ Tài nguyên và Môi
trường giao cho Viện Khoa học xã hội Việt Nam thực hiện, GS.TS. Vũ Dũng
làm chủ nhiệm, thực hiện trong 2 năm 2009, 2010. Cuốn sách trình bày các
vấn đề cơ bản về đạo đức môi trường cũng như kinh nghiệm BVMT ở một số
nước nhìn từ góc độ đạo đức môi trường và đưa ra cái nhìn tổng quan về môi
trường và ÔNMT ở nước ta hiện nay, nhận thức của người dân về đạo đức
môi trường, thực trạng hành vi đạo đức môi trường ở nước ta.
* GS.TS. Võ Quý - trung tâm nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường –
Đại học Quốc Gia Hà Nội, Một số vấn đề môi trường toàn cầu và Việt Nam:
thân thiện với thiên nhiên để PTBV. Trong đề tài này tác giả đã chỉ ra hiện
trạng của môi trường toàn cầu và một số vấn đề của môi trường Việt Nam
NLAImL434Tw3KP4
