Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Tên đề tài: Phát triển Hợp tác xã nông nghiệp ở huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình
Số trang:
Trƣờng: Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội
Khoa: Kinh tế Chính trị
Thời gian: 2014/10 Bằng cấp: Thạc sỹ
Ngƣời nghiên cứu: Nguyễn Thanh Đức
Giáo viên hƣớng dẫn: TS. Đinh Văn Thông
Ở tỉnh Quảng Bình nói chung và huyện Lệ Thủy nói riêng, kinh tế tập
thể cụ thể là các HTX NN đƣợc quan tâm, thành lập và phát triển rất sớm. Với
thế mạnh là huyện nông nghiệp thuần túy, sản lƣợng lƣơng thực của huyện Lệ
Thủy thu đƣợc hàng năm khá lớn chiếm 1/3 sản lƣợng toàn tỉnh Quảng Bình;
trong những năm qua hoạt động của các HTX NN ở huyện Lệ Thủy đã ngày
càng phát triển, đời sống của nông hộ xã viên ngày một đƣợc nâng cao, bộ
mặt nông thôn đƣợc khởi sắc, HTX đã thực sự là chỗ dựa vững chắc, là “Bà
đỡ” cho các hộ nông dân trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở địa phƣơng,
tiêu biểu phải kể đến 1 số HTX NN nhƣ Thƣợng Phong, Tuy Lộc, Lộc
Hạ...HTX NN Đại Phong một thời là HTX NN điển hình lá cờ đầu của toàn
miền Bắc XHCN về sản xuất nông nghiệp đƣợc vinh dự đón Bác Hồ về thăm.
Mặc dù vậy, bên cạnh những thành tựu đạt đƣợc, những HTX NN điển hình
hoạt động có hiệu quả ở huyện Lệ Thủy vẫn còn hạn chế và gặp phải một số
khó khăn nhất định, khó khăn này cũng chính là những khó khăn chung của các
HTX NN trong cả nƣớc gặp phải nói chung. Nguyên nhân cơ bản là tồn tại ảnh
hƣởng tiêu cực từ mô hình HTX cũ và sự chƣa rõ ràng về định hƣớng phát
triển mới cho phát triển HTX nói chung và HTX NN nói riêng.
Trên cơ sở lý luận, luận văn đã khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển
HTX NN ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình thời gian qua; xác định nguyên
nhân những yếu kém tồn tại; từ đó, đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc
điểm tình hình của địa phƣơng để phát triển, hoàn thiện HTX NN trên địa bàn
huyện trong thời gian tới.
Kết quả nghiên cứu, đề xuất và kiến nghị này là đồng nhất với mục
tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
MỤC LỤC
Danh mục các ký hiệu viết tắt............................................................................ i
Danh mục bảng..................................................................................................ii
PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP.............. 6
1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu. ................................................................ 6
1.2 Những vấn đề lý luận cơ bản về HTX nông nghiệp ................................... 9
1.2.1 Các khái niệm....................................................................................... 9
1.2.2 Vai trò của kinh tế hợp tác và hợp tác xã nông nghiệp ..................... 13
1.2.3 Bản chất, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của mô hình kinh tế hợp
tác xã ............................................................................................................... 16
1.2.4 Nội dung của phát triển HTX............................................................. 19
1.2.5 Sự cần thiết phát triển kinh tế hợp tác và hợp tác xã trong nông
nghiệp nông thôn ở nước ta ............................................................................ 26
1.2.6 Kinh nghiệm phát triển HTX nông nghiệp ở một số nước và ở các địa
phương nước ta. .............................................................................................. 28
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU...... 35
2.1 Phƣơng pháp thu nhập và xử lý số liệu..................................................... 35
2.1.1 Nguồn số liệu thực hiện đề tài ........................................................... 35
2.1.2. Phương pháp xử lý số liệu................................................................. 36
2.2 Các phƣơng pháp cụ thể đƣợc sử dụng để thực hiện đề tài ...................... 37
2.2.1 Phương pháp biện chứng duy vật ...................................................... 37
2.2.2 Phương pháp phân tích và tổng hợp.................................................. 38
2.2.3 Phương pháp gắn liền logic với lịch sử ............................................. 40
2.2.4 Phương pháp Xã hội học.................................................................... 41
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HTX NÔNG NGHIỆP Ở
HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH TRONG THỜI GIAN QUA..... 42
3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ảnh hƣởng đến sự phát triển HTX nông
nghiệp huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình........................................................ 42
3.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên......................................................... 42
3.1.2. Đặc điểm về điều kiện kinh tế - xã hội.............................................. 45
3.1.3. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện ................................ 48
3.1.4 Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện ................... 51
3.2. Thực trạng tình hình phát triển HTX nông nghiệp ở huyện Lệ Thủy thời
gian qua. .......................................................................................................... 52
3.2.1. Quy mô và số lượng HTX nông nghiệp từ năm 2010 đến nay.......... 52
3.2.2. Các loại hình dịch vụ hoạt động của HTX nông nghiệp................... 54
3.2.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy và chế độ thù lao......................................... 68
3.2.4. Tình hình phát triển kinh tế hộ gia đình ........................................... 74
3.2.5. Tình hình vốn hoạt động của các HTX ............................................. 76
3.2.6. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX nông nghiệp. 80
3.3. Đánh giá chung về thực trạng phát triển HTX nông nghiệp ở huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình.................................................................................... 82
3.3.1. Những kết quả tích cực ..................................................................... 83
3.3.2. Những mặt hạn chế yếu kém ............................................................. 84
3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém....................................... 85
3.4. Những vấn đề cấp bách cần giải quyết nhằm thúc đẩy sự phát triển hợp
tác xã nông nghiệp ở huyện Lệ Thủy hiện nay. .............................................. 86
CHƢƠNG 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN
NHẰM PHÁT TRIỂN HTX NÔNG NGHIỆP Ở HUYỆN LỆ THỦY
TRONG THỜI GIAN TỚI............................................................................. 89
4.1. Quan điểm phát triển................................................................................ 89
4.2. Mục tiêu phát triển ................................................................................... 89
4.2.1 Mục tiêu tổng quát ............................................................................. 89
4.2.2 Một số mục tiêu cụ thể ....................................................................... 89
4.3. Phƣơng hƣớng .......................................................................................... 91
4.4. Những giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy phát triển HTX nông nghiệp ở địa
bàn huyện Lệ Thủy trong thời gian tới. .......................................................... 91
4.4.1. Nhóm giải pháp về gia tăng quy mô nguồn lực cho các HTX NN.... 92
4.4.2. Nhóm giải pháp về mở rộng các dịch vụ của các HTX. ................... 96
4.4.3. Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng của đội ngủ cán bộ quản
lý HTX............................................................................................................. 99
4.4.4. Nhóm giải pháp về gia tăng kết quả và hiệu quả kinh doanh của
các HTX. ....................................................................................................... 101
4.4.5. Một số giải pháp khác..................................................................... 102
4.5. Một số kiến nghị để tiếp tục phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở huyện
Lệ Thủy ......................................................................................................... 105
4.5.1. Đối với Trung ương và tỉnh Quảng Bình ........................................ 105
4.5.2. Đối với UBND huyện và các ngành chức năng của huyện............. 106
KẾT LUẬN................................................................................................... 107
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................... 109
PHỤ LỤC...................................................................................................... 114
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Trong điều kiện nƣớc ta đi lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế
chậm phát triển, chủ yếu là kinh tế nông nghiệp, tƣ liệu sản xuất lạc hậu, quy
mô sản xuất nhỏ bé, mang nặng tính tự cung, tự cấp. Đặc biệt trong nông
nghiệp phần lớn là các hộ nông dân cá thể thì mô hình hợp tác xã (HTX) của
những ngƣời sản xuất kinh doanh dịch vụ riêng lẻ dƣới nhiều hình thức đa
dạng là một nhu cầu thiết yếu, đang là xu thế khách quan. Mặt khác trong giai
đoạn hiện nay, chúng ta đang phấn đấu thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa -
hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn và chƣơng trình mục tiêu Quốc gia xây
dựng nông thôn mới do vậy việc phát triển hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN)
càng trở nên quan trọng hơn. Phát triển kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác
xã, đang là một trong những hƣớng ƣu tiên của Đảng và Nhà nƣớc. Mục tiêu
của nƣớc ta đƣa kinh tế hợp tác, hợp tác xã thoát khỏi tình trạng yếu kém và
có đóng góp ngày càng lớn hơn vào GDP của nền kinh tế. Thúc đẩy kinh tế
tập thể, hợp tác xã phát triển nhanh và bền vững sẽ góp phần quan trọng vào
sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nƣớc. Từ khi có luật HTX
ra đời năm 1996 đã tác động và làm cho các HTX biến đổi theo hƣớng tích
cực hơn, nhờ đó đã tạo điều kiện cho HTX ngày càng phát triển. Mỗi năm có
hàng trăm HTX đƣợc thành lập mới trong cả nƣớc. Hầu hết các HTXNN đã
chuyển sang hoạt động theo luật HTX, từ đó đã xuất hiện nhiều HTXNN làm
ăn có hiệu quả.
Tuy nhiên, trong quá trình đổi mới và phát triển, HTX NN còn gặp
nhiều khó khăn, bộc lộ nhiều yếu kém, hạn chế chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu
phát triển sức sản xuất. Các HTX NN chƣa phát huy hết tính ƣu việt của loại
hình kinh tế tập thể. Do vậy để làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, đòi
hỏi các HTX phải đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh việc xây dựng
và phát triển các HTX NN để đáp ứng nhu cầu đa dạng của hàng chục triệu
hộ nông dân đang gặp nhiều khó khăn trong sản xuất.
Ở tỉnh Quảng Bình nói chung và huyện Lệ Thủy nói riêng, kinh tế tập
thể cụ thể là các HTX NN đƣợc quan tâm, thành lập và phát triển rất sớm.
Với thế mạnh là huyện nông nghiệp thuần túy, sản lƣợng lƣơng thực của
huyện Lệ Thủy thu đƣợc hàng năm khá lớn chiếm 1/3 sản lƣợng toàn tỉnh
Quảng Bình; trong những năm qua hoạt động của các HTX NN ở huyện Lệ
Thủy đã ngày càng phát triển, đời sống của nông hộ xã viên ngày một đƣợc
nâng cao, bộ mặt nông thôn đƣợc khởi sắc, HTX đã thực sự là chỗ dựa vững
chắc, là “Bà đỡ” cho các hộ nông dân trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở
địa phƣơng, tiêu biểu phải kể đến 1 số HTX NN nhƣ Thƣợng Phong, Tuy Lộc,
Lộc Hạ...HTX NN Đại Phong một thời là HTX NN điển hình lá cờ đầu của
toàn miền Bắc XHCN về sản xuất nông nghiệp đƣợc vinh dự đón Bác Hồ về
thăm. Mặc dù vậy, bên cạnh những thành tựu đạt đƣợc, những HTX NN điển
hình hoạt động có hiệu quả ở huyện Lệ Thủy vẫn còn hạn chế và gặp phải một
số khó khăn nhất định, khó khăn này cũng chính là những khó khăn chung của
các HTX NN trong cả nƣớc gặp phải nói chung. Nguyên nhân cơ bản là tồn
tại ảnh hƣởng tiêu cực từ mô hình HTX cũ và sự chƣa rõ ràng về định hƣớng
phát triển mới cho phát triển HTX nói chung và HTX NN nói riêng.
Cùng với phong trào chuyển đổi và thành lập mới các HTX của cả
nƣớc, huyện Lệ Thủy tỉnh Quảng Bình đã có những bƣớc đi phù hợp trong
việc chuyển đổi HTX kiểu cũ thành HTX kiểu mới. Trên thực tế các HTX đã
chuyển đổi chƣa chú trọng để phát triển mạnh, đặc biệt là phát triển các hoạt
động dịch vụ hỗ trợ, giúp đỡ kinh tế hộ và lợi ích của xã viên khi tham gia
HTX. Tuy nhiên, sau khi thực hiện Luật HTX năm 2003 đã bộc lộ một số
hạn chế cơ bản nhƣ: chƣa thể hiện rõ bản chất của HTX, nhất là đặc trƣng
phục vụ xã viên của tổ chức HTX…Chính vì vậy, ngày 20/11/2012 Quốc hội
đã ban hành Luật HTX năm 2012 để khắc phục những tồn tại, hạn chế của
Luật HTX năm 2003.
Để thúc đẩy kinh tế hợp tác phát triển hơn nữa, đặc biệt là phát triển
các HTX NN hiện nay, cần có những nghiên cứu cụ thể về hoạt động của
HTX; trên cơ sở đó tổng kết, đúc rút kinh nghiệm và tìm ra những giải pháp
chủ yếu để phát triển các HTX NN ở huyện Lệ Thủy trong thời gian tới và
đƣa Luật HTX năm 2012 thực sự đi vào cuộc sống.
Xuất phát từ tình hình thực tiễn trên, tác giả chọn đề tài “Phát triển
Hợp tác xã nông nghiệp ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình” để nghiên cứu
làm luận văn Thạc sĩ của mình. Đề tài hợp tác xã nông nghiệp là vấn đề quan
tâm của nhiều Quốc gia và nhiều địa phƣơng trên cả nƣớc đặc biệt là những
quốc gia và những địa phƣơng có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp nhƣ
huyện Lệ Thủy; nó có phạm vi rộng và mang tầm khái quát vĩ mô chính vì
vậy, đây là đề tài phù hợp với chuyên ngành kinh tế chính trị.
Câu hỏi mà đề tài đặt ra khi nghiên cứu đó là thực trạng của các HTX
nông nghiệp trên địa bàn huyện Lệ Thủy nhƣ thế nào? Các cấp có thẩm
quyền và các hợp tác xã cần có giải pháp, cơ chế gì để nhằm thúc đẩy sự phát
triển của các HTX NN trong quá trình phát triển KT - XH ở địa phƣơng giai
đoạn hiện nay, góp phần thực hiện thành công sự nghiệp CNH - HĐH nông
nghiệp nông thôn.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1 Mục đích nghiên cứu
Luận văn phân tích thực trạng phát triển HTX NN thời gian qua ở
huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Từ đó đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm
đẩy mạnh phát triển HTX NN ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong thời
gian tới.


a4xHD0Aa00U9s2N

---