Tải miễn phí luận văn
Đặt vấn đề
Chấn thương cột sống là thương tích phổ biến ở các nước trên thế giới
và có xu hướng ngày càng tăng do tai nạn giao thông, lao động, thể thao,
thiên tai và chiến tranh.v.v... gây ra trong đó chấn thương cột sống vùng
ngực ư thắt lưng là hay gặp nhất và phần lớn kèm theo tổn thương tuỷ sống,
tuy ít khi tử vong nhưng để lại di chứng rất nặng nề, ảnh hưởng nhiều đến
đời sống người bệnh, gia đình và xã hội.
ước tính tỷ lệ chấn thương tuỷ sống hàng năm (tính trên một triệu dân) ở
Hoa kỳ là 40 ca, ở Alberta (Canada) là 52,3, ở Nga là 29,7, ở Hà Lan là 10,4, ở
Thổ Nhĩ Kỳ là 12,7, ở Nhật Bản là 40,2 và ở Đài Loan là 18,8. ở Việt Nam tuy
chưa có số liệu thống kê cụ thể nhưng chắc chắn tỷ lệ mắc chấn thương tuỷ
sống là không nhỏ.
ở các nước phát triển đã sớm hình thành mạng lưới chăm sóc phục hồi
chức năng (PHCN) tổn thương tuỷ sống. Các bệnh nhân liệt tuỷ được chăm
sóc và PHCN từ khi đang điều trị ngoại khoa, sau đó chuyển đến các trung
tâm PHCN chuyên biệt, ở đó họ được một đội ngũ nhân viên y tế đa
chuyên ngành chăm sóc, khi ra viện được tư vấn và trợ giúp để tiếp tục
công việc cũ hay học nghề và tìm việc làm mới, hẹn tái khám định kỳ.
ở Việt Nam bệnh nhân chấn thương tuỷ sống ngày một nhiều, sau giai
đoạn ngoại khoa chỉ số ít được PHCN còn phần lớn trở về nhà không qua
giai đoạn phục hồi toàn diện ư một giai đoạn hết sức quan trọng, một số đã
tử vong khi về nhà, số khác phải tái nhập viện vì các biến chứng nặng trong
khi chăm sóc bệnh nhân liệt tuỷ có thể được thực hiện tại nhà bởi chính
bệnh nhân và người thân dưới sự hướng dẫn của nhân viên y tế. Cho đến
nay chúng ta vẫn không biết về thực trạng của những người liệt tuỷ đang
sống tại cộng đồng, không biết họ cần gì và chúng ta có thể giúp gì cho họ
dù đó là tối thiểu. Điều đó đã thôi thúc tác giả nghiên cứu đề tài này với hai
mục tiêu sau:
1ư Nghiên cứu thực trạng bệnh nhân liệt hai chi dưới do chấn
thương tuỷ sống tại cộng đồng.
2ư Đề xuất và đánh giá hiệu quả bước đầu của một số giải pháp can
thiệp phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt hai chi dưới do
chấn thương tuỷ sống.
ý nghĩa thực tiễn và đóng góp mới của luận án
1/ Đây là lần đầu tiên thực trạng khuyết tật, mức độ độc lập chức năng
và thương tật thứ cấp của bệnh nhân liệt tuỷ do chấn thương được nghiên
cứu và công bố ở Việt Nam.
2/ Đề xuất và đánh giá hiệu quả bước đầu của chương trình phục hồi
chức năng tại cộng đồng cho bệnh nhân liệt tuỷ.
ư2ư
Cấu trúc của luận án
Nội dung luận án gồm các phần: Đặt vấn đề ư Đối tượng và Phương
pháp nghiên cứu ư Kết quả nghiên cứu ư Bàn luận ư Kết luận ư Kiến nghị ư
Tài liệu tham khảo ư Phụ lục và Danh sách các bệnh nhân nghiên cứu. Luận
án dài 128 trang với 48 bảng, 14 biểu đồ, 07 đồ thị và 201 tài liệu tham khảo.
Chương 1
Tổng quan tài liệu
1.1. Những rối loạn chức năng thường gặp sau tổn thương tuỷ sống
* Khiếm khuyết ở da
ư Chức năng điều nhiệt và tiết mồ hôi: các bệnh nhân bị tổn thương tủy
sống có sự thay đổi hệ thống thần kinh tự động, chức năng điều nhiệt và
tiết mồ hôi bị ảnh hưởng, đặc biệt là bệnh nhân liệt tứ chi;
ư Loét điểm tỳ: sự đè ép lâu lên mô sẽ làm bít tắc dòng máu và dịch kẽ,
gây thiếu máu, đau, hoại tử và tạo mảng mục của mô bị chết.
* Đường ruột thần kinh
ư Giai đoạn sốc tủy: phản xạ bài tiết phân giảm, có thể chướng bụng.
ư Giai đoạn tự động tuỷ: nếu tổn thương ở phía trên tủy cùng bệnh nhân
có đường ruột tăng phản xạ, cơ đáy chậu co cứng làm bệnh nhân khó bài
tiết phân; tổn thương ở tủy cùng và đuôi ngựa gây hậu quả đường ruột giảm
hay mất phản xạ, phân đi chậm chạp và phân bị khô vón thành cục, cơ thắt
ngoài hậu môn và cơ đáy chậu cũng bị giảm trương lực dẫn đến xì phân
liên tục.
* Bàng quang thần kinh:
ư Tổn thương tuỷ ở trên tủy cùng: cơ bàng quang tăng hoạt làm bệnh
nhân đi tiểu nhiều lần; tăng co cơ thắt gây trào ngược nước tiểu là nguy cơ
viêm thận.
ư Tổn thương ở các sợi thần kinh ngoại vi, đuôi ngựa hay vùng nón
tủy gây giảm hoạt động của cả cơ bàng quang và cơ thắt dẫn đến ứ nước
tiểu và rò rỉ nước tiểu. Hậu quả là bệnh nhân đi tiểu không hết nước tiểu,
phần nước tiểu tồn dư là yếu tố thuận lợi gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
* Rối loạn thần kinh tự động: gặp ở bệnh nhân tổn thương tuỷ trên T6, do ở
phía dưới mức tổn thương có một liên hệ giao cảm không đối kháng từ vùng
đốt tuỷ T6 đến L2, tác động của các kích thích độc hại vào vùng tuỷ này làm
giải phóng ra norepinephrin, dopaminưbetaưhydroxylase và dopamin, các chất
hóa học này gây co thắt mạch gây tăng huyết áp, dựng lông, da xanh tái.
* Rối loạn chức năng sinh dục
ư ở nam giới: giai đoạn sốc tuỷ: dương vật thường nhẽo ra không
cương hay chỉ cương nhẹ; giai đoạn phản xạ tự động: tổn thương trên tuỷ
cùng bệnh nhân vẫn còn phản xạ cương nhưng xuất tinh là rất hiếm, tổn
c48B2p7g7b5513o
