LỜI NÓI ĐẦU
rong thời đại hiện nay, việc kinh doanh, dịch vụ tiền tệ không còn là độc
quyền của các ngân hàng. Bên cạnh ngân hàng và cùng với ngân hàng kinh
doanh và làm dịch vụ tiền tệ còn có rất nhiều tổ chức có tên rất khác nhau như các
công ty bảo hiểm các loại, hiệp hội tiết kiệm và cho vay, các quỹ hưu trí, các quỹ
tín dụng, hợp tác xã tín dụng…Các tổ chức này có tên gọi chung là các tổ chức tài
chính. Cũng như các ngân hàng, các tổ chức này ra đời nhằm cung cấp lợi nhuận
cho những người cho họ vay (gửi tiền), giúp những người vay vốn kinh doanh thu
lợi nhuận, làm giàu cho bản thân họ và góp phần làm giàu cho đất nước. Nhưng bất
cứ nước nào trên thế giới, đứng đầu các tổ chức tài chính vẫn là các ngân hàng
thương mại – tổ chức tài chính lớn nhất, quan trọng nhất trong giới kinh doanh.
Xét về bản chất ngân hàng thương mại chỉ là một doanh nghiệp kinh doanh trên thị
trường, song nó đặc biệt ở chỗ là doanh nghiệp kinh doanh một loại hàng hoá đặc
biệt là tiền tệ vàng bạc, chứng khoán, các loại đá quý…Xét về chức năng, ngân
hàng thương mại không trực tiếp tham gia sản xuất và lưu thông hàng hoá như các
doanh nghiệp thông thường, nhưng nó góp phần làm phát triển nền kinh tế xã hội.
T
Tìm hiểu về ngân hàng thương mại là một lĩnh vực đòi hỏi phải có kiến thức
chuyên sâu và nghiên cứu một cách khoa học. Với đề tài Nội Dung Huy Động Vốn
Của Ngân Hàng Thương Mại em chỉ xin trình bày sơ lược những nội dung chính
trong phạm vi hiểu biết có hạn của mình. Bài viết của em không tránh khỏi thiếu
sót. Em rất mong sự góp ý của các thầy, các cô để bài viết của em hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.

1
NỘI DUNG
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1. Khái niệm về hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại.
Ngân hàng thương mại xét về bản chất chỉ là một doanh nghiệp đặc biệt trên
thị trường, bởi nó cũng hoạt động kinh doanh như một doanh nghiêp bình thường,

Loại tiền gửi này còn gọi là tiền gửi định kỳ với nhiều thời hạn khác nhau: 3
tháng, 6 tháng, 9 tháng, một năm…thời hạn càng dài thì lãi suất trả cho người gửi
càng cao. Tuy số tiền gửi của mỗi người không nhiều, nhưng số lượng người gửi
rất đông, nên tiền gửi tiết kiệm của hàng nghìn người thực sự là nguồn vốn kinh
doanh quan trọng của ngân hàng.
Số lượng tiền gửi tiết kiệm thu hút được nhiều hay ít tuỳ thuộc lãi suất danh
nghĩa của nó cao hơn lãi suất thực tế cộng với mức lạm phát không. Lãi suất thực
tế của tiền gửi tiết kiệm phải thấp hơn lãi suất thực tế của tín dụng ngân hàng, lãi
suất thực tế của ngân hàng phải thấp hơn suất lợi nhuận bình quân thực tế. Suất lợi
nhuận bình quân thực tế là căn cứ quan trọng để ngân hàng xác định lãi suất cho
vay và lãi suất các loại tiền gửi.
2.2.2. Tiền gửi không kỳ hạn
Cũng giống tiền gửi có kỳ hạn khi khách hàng mang tiền đến gửi, ngân hàng
kiểm tra chữ ký, số chứng minh thư, địa chỉ, tên họ, mở tài khoản cho khách hàng,
lấy mẫu chữ ký, ghi số chứng minh thư của người gửi hoặc người được uỷ quyền
(nếu có). Sau khi khách hàng nộp tiền, ngân hàng phát cho khách hàng một sổ tiết
kiệm có ghi số tiền gửi của khách.
Số tiền gửi tiết kiệm nhiều hay ít phụ thuộc lãi suất danh nghĩa của nó có cao
hơn lãi suất thực tế cộng với mức lạm phát không.
Thí dụ: tỷ suất lợi nhuận bình quân thực tế: 6%/năm, lãi suất thực tế của tiền
gửi tiết kiệm: 4%/năm, mức lạm phát 10%/năm, lãi suất danh nghĩa của tiền gửi
tiết kiệm: 14%/năm, lãi suất thực tế của tín dụng ngân hàng: 5%/năm, lãi suất danh
nghĩa của tín dụng ngân hàng: 15%/năm.
3
2.2.3. Tài khoản séc
Khách hàng đến gửi tiền xin mở tài khoản séc, ngân hàng kiểm tra chứng
minh thư, nơi cấp, địa chỉ, họ tên, mẫu chữ ký và mở tài khoản séc cho khách hàng
gửi tiền. Thay vì sổ tiết kiệm khách hàng được ngân hàng phát cho một quyển séc.
Khi cần chi tiêu khách hàng chỉ việc điền đầy đủ nội dung vào séc.
Séc được chia làm nhiều loại tuỳ theo từng tính chất và đặc điểm sử dụng.

quỹ tiền mặt của ngân hàng thương mại và tài khoản tiền gửi ở ngân hàng trung
ương. Nếu dự trữ quá mức, ngân hàng thươngmại sẽ thiệt thòi vì giữ nhiều tiền
không sinh lợi, nếu dự trữ quá ít dưới mức quy định thì sẽ bị ngân hàng trung ương
phạt bằng tiền.
Ngân hàng trung ương có quyền thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các
ngân hàng thương mại trong một mức độ nhất định mỗi khi nền kinh tế đòi hỏi
phải có một sự thay đổi trong chính sách tiền tệ.
2.3.3. Sử dụng tài khoản séc để mở rộng tiền gửi và tiền cho vay
Ví dụ: Một ngân hàng mới thành lập với vốn tự có là 5 tỷ đồng, trong đó vốn
tiền mặt là 4 tỷ đồng, còn lại 1 tỷ đồng là giá trị của nhà cửa, thiết bị, tài sản khác.
Hai ngày đầu trong tuần thứ nhất ngân hàng này đã làm một số việc:
- Mở tài khoản tiền gửi ở ngân hàng trung ương 900 triệu đồng
- Mua tín phiếu kho bạc loại 3 tháng: 3 tỷ đồng
- Dự trữ tại quỹ nghiệp vụ : 100 triệu đồng
- Nhận tiền gửi không kỳ hạn: 2 tỷ đồng
Cuối ngày thứ hai, một số khách hàng đến vay tiền. Nhận được các đơn xin
vay, ngân hàng có thể tính toán số tiền có thể cho vay như sau:
- Mức dự trữ bắt buộc theo luật: 10% x 2 tỷ đồng = 200 triệu đồng
- Quỹ tiền mặt: 100 triệu đồng
- Tiền gửi ngân hàng trung ương: 100 triệu đồng
- Khả năng cho vay lớn nhất: 2.800 triệu đồng
Ngân hàng thương mại này quyết định cho vay cả 2.800 triệu đồng. Giả thiết
sang tuần lễ thứ hai, sau khi nhậnđược số tiền vay 2.800 triệu đồng, những người
vay nợ chuyển 800 triệu sang ngân hàng khác để trả cho các chủ nợ của họ, còn lại
2 tỷ đồng, họ xin mở tài khoản séc để chi tiêu dần. Như vậy ngân hàng này lại có
5
thêm 2 tỷ đồng tiền gửi mới (phát sinh từ một phần số tiền đã cho vay). Ngân hàng
lại có khách hàng khác đến xin vay tiền để kinh doanh, ngân hàng lại tính toán khả
năng cho vay lần thứ hai như sau:
- Mức dự trữ của lần thứ hai : 200 triệu đồng

Trong hoạt động kinh doanh của mình các ngân hàng thương mại có quan hệ
vãng lai với nhau, trong quan hệ vãng lai, ngân hàng nào có dư nợ là bên vay nợ,
ngân hàng nào có dư có là ngân hàng cho vay, số dư nợ mà các ngân hàng thương
mại đi vay phải chịu theo lãi suất thị trường.
II. THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI Ở VIỆT NAM.
1. Thực trạng
Hiện nay ở nước ta có rất nhiều loại hình ngân hàng thương mại hoạt động
kinh doanh trên thị trường tiền tệ, thuộc nhiều thành phần kinh tế khác nhau: ngân
hàng thương mại quốc doanh, ngân hàng thương mại ngoài quốc doanh, ngân hàng
thương mại cổ phần, ngân hàng thương mại là chi nhánh của ngân hàng nưc ngoài,
ngân hàng thương mại liên doanh với nước ngoài…Với hàng trăm, hàng nghìn cơ
sở hoạt động ở khắp các tỉnh thành trong cả nước. Tuy số lượng các ngân hàng
thương mại không phải là ít, song hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương
mại này nhìn chung hiệu quả chưa cao, mà nguyên nhân chủ yếu nhất là thiếu vốn
kinh doanh (vốn tiền gửi của khách hàng) và phân bổ nguồn vốn cho vay không
hợp lý. Trong khi một số ngân hàng thương mại làm ăn có hiệu quả thì còn một số
hoạt động rất không hiệu quả.
Bên cạnh các doanh nghiệp khi bước vào kinh doanh vay được vốn của ngân
hàng, còn có rất nhiều các chủ đầu tư, các doanh nghiệp vừa và nhỏ không có vốn
vay để mở rộng và bước vào sản xuất kinh doanh hoặc vay được vốn với những
điều kiện không dễ dàng do các ngân hàng đặt ra.
So sánh với các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới, chính sách của
các ngân hàng thương mại thông thoáng hơn và đơn giản hơn, nhưng hoạt động lại
hiệu quả hơn rất nhiều. Các ngân hàng thương mại là địa chỉ cung ứng vốn thuận
7
lợi cho khách hàng cũng như là nơi cất giữ tài sản an toàn, có lợi nhất cho người
gửi tiền. Họ rất linh hoạt trong quá trình nhận tiền gửi cũng như cho vay bằng hình
thức thu hút khách hàng đến gửi tiền và đáp ứng nhu cầu của khách đến vay, chứ
không ngồi chờ người đến gửi, và khi khách đến vay lại yêu cầu họ làm theo các

thương mại là chi nhánh của các ngân hàng nước ngoài, các ngân hàng cổ
phần…đang tạo ra sự cạnh tranh rất lớn đối với các ngân hàng thương mại trong
nước. Hơn nữa với tình hình kinh tế-xã hội hiện nay, việc tính toán giữa lãi suất
tiền gửi và cho vay của ngân hàng thương mại đối với người gửi tiền và người đi
vay là một bài toán không đơn giản. Nếu lãi suất tiền gửi thấp quá thì ít hoặc
không có người gửi tiền, ngân hàng không huy động được vốn, không có vốn để
cho vay. Nếu lãi suất tiền gửi quá cao thì ngân hàng không cho vay được vì lãi suất
cho vay bằng hoặc lớn hơn suất lợi nhuận bình quân thì không một doanh nghiệp
nào chấp nhận vay (vì như thế họ không có khả năng trả cả lãi và vốn cho ngân
hàng, họ không thể làm không công cho ngân hàng và người gửi tiền hưởng lợi
được).
Nền kinh tế thị trường vận động và biến đổi hàng ngày; thị trường hàng hoá,
thị trường tiền tệ, thị trường tài chính, thị trường chứng khoán, tỷ giá hối đoái, đầu
tư, xuất nhập khẩu…Đòi hỏi các ngân hàng thương mại phải có những phương án
và giải pháp hữu hiệu để đối phó kịp thời.
Tình trạng thiếu năng động và trì trệ trong hoạt động kinh doanh của các ngân
hàng trong nước không phải là số nhỏ.Họ ngồi chờ người đến vay tiền, và khi có
khách hàng đến vay tiền không đáp ứng theo nhu cầu khách hàng mà buộc người
vay phải theo ý mình, không chấp nhận thì thôi.
3. Giải pháp
Để hoạt động kinh doanh của mình diễn ra có hiệu quả cao các ngân hàng
thương mại cần phải đáp ứng được các yêu cầu: Nắm bắt thông tin kịp thời chính
xác – cân đối nhu cầu với khả năng – có quyết định đúng – giữ quan hệ tốt với
khách hàng – tổ chức bộ máy hoạt động có hiệu quả.
3.1. Nắm bắt thông tin kịp thời, chính xác
9
Ngân hàng thương mại kinh doanh trên địa bàn nào trước hết đòi hỏi phải
am hiểu tường tận địa bàn đó như: tình hình kinh tế xã hội, lịch sử, hạ tầng cơ
sở, tài nguyên, dân cư…Đối với các đơn vị, tổ chức, cá nhân vay vốn, gửi tiền,
nhờ ngân hàng làm dịch vụ tài chính lại càng phải am hiểu hơn.

Nếu phục vụ khách hàng không tốt như thanh toán chậm, thủ tục rườm rà,
thái độ thiếu tôn trọng khách, trình độ nghiệp vụ yếu kém …Tất cả những sai
xót nhỏ của các nhân viện ngân hàng sẽ làm cho ngân hàng dần dầnmất khách,
mà đã mất khách thì cũng mất khả năng kinh doanh.
3.5. Tổ chức bộ máy kinh doanh có hiệu quả.
Trình độ phát triển của nước ta chưa cao, đặc điểm kinh tế của từng địa
phương, quy mô hoạt động của từng ngân hàng khác nhau nên việc bố trí bộ
máy kinh doanh có những đặc điểm khác nhau. Nhưng về cơ bản phải tổ chức
thành 3 bộ phận chính : Trực tiếp kinh doanh - kế toán kho quỹ - kế hoạch kiểm
tra.
* Trực tiếp kinh doanh: Bộ phận lớn nhất và quan trọng nhất, cần phải bố
trí các nhân viên có trình độ kĩ thuật nghiệp vụ cao, nhạy bén, am hiểu, năng nổ,
để làm việc.
* Kế toán kho quỹ : Bộ phận lớn thứ hai. Đây là bộ phận có nhiiệm vụ ghi
chép, phản ánh và lưu trữ toàn bộ nhiệm vụ kinh doanh và dịch vụ ngân hàng từ
khi phát sinh, quá trình phát trỉên, kết thúc và tồn tại. Cần bố trí những nhân
viên kế toán thành thạo về nghiệp vụ, cẩn thận, đủ trình độ.
* Kế hoạch kiểm tra : Số nhân viên ít hơn hai bộ phận nhưng lại phải đòi
hỏi họ có trình độ cao hơn về mọi mặt do tính chât của công việc đặc thù.
11
KẾT LUẬN
Huy động vốn là cả một quá trình thực hiện phức tạp, nhưng nó là một vấn
đề mang tính chất sống còn đối với các tổ chức tài chính, ngành ngân hàng nói
chung và các ngân hàng thương mại nói riêng. Mỗi khâu thực hiện bao gồm rất
nhiều các bước đi có liên quan mật thiết với nhau, nếu thiếu một trong các bước
đi dù rất nhỏ trong quá trình thực hiện cũng có thể làm ảnh hưởng lớn tới các
bước hoạt động trong kinh doanh.
Với các ngân hàng thương mại hoạt động kinh doanh trong môi trường
cạnh tranh cao, các nghiệp vụ từ nhận ký gửi tài sản cho khách hàng: ký gửi
vàng bạc,chứng khoán, giấy tờ có giá; cho đến các phương thức huy động vốn

TÀI LIỆU THAM KHẢO
GIÁO TRÌNH TÀI CHÍNH ĐẠI HỌC QUẢN LÝ & KINH DOANH
 Khoa Tài chính – Kế toán
TIỀN TỆ VÀ NGÂN HÀNG
 Hoàng Kim – Học Viện Tài Chính
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI- CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ NGÂN HÀNG
 Lê Khoa – Nxb. TPHCM
TIỀN TỆ VÀ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG
 Lê vinh Danh – Nxb. CTQG14