1
PHƯƠNG PHÁP ĐẶT CÂU HỎI TRÊN LỚP
NHẰM RÈN LUYỆN KHẢ NĂNG BIỂU ĐẠT THÀNH ĐOẠN
TRÌNH ĐỘ TIẾNG HÁN SƠ CẤP TẠI VIỆT NAM
Sinh viên: Nguyễn Thị Thanh Hằng
Lớp: 061C1
Khoa NN&VH Trung Quốc
Người hướng dẫn: Lê Xuân Thảo

1. Lời nói đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Widdowson - một nhà ngôn ngữ học Anh – đã chỉ ra rằng : “ Việc
dạy học ngoại ngữ chỉ có xuất phát từ đoạn văn mới có thể bồi dưỡng khả
năng giao tiếp”. Vì vậy, dạy ngoại ngữ nên nhanh chóng tiến tới việc bồi
dưỡng khả năng biểu đạt trong từng đoạn văn, nói cách khác là biểu
đạt
thành đoạn. Trong giai đoạn giảng dạy tiếng Hán sơ cấp, các phương pháp
dạy học truyền thống chỉ coi trọng giảng dạy ngữ âm, từ vưng, ngữ pháp
mà coi nhẹ việc rèn luyện khả năng biểu đạt thành đoạn cho học sinh,
thậm chí còn coi công tác rèn luyện biểu đạt thành đoạn là ranh giới phân
định giữa giai đoạn sơ và trung cấp. Thực tế cho thấ
y, học sinh trình độ
tiếng Hán sơ cấp mắc rất nhiều lỗi khi phải nói một đoạn văn tương đối
dài, hay khi phải ghép nhiều câu văn lại với nhau. Điều đó nói lên sự yếu
kém về khả năng biểu đạt thành đoạn và tư duy logic. Ở giai đoạn sơ cấp
này, các em đã được học một lượng lớn cấu trúc phức tạp có ích khi biểu
đạt thành đoạn và những từ ngữ chỉ có thể được lý giải đúng khi đặt vào
trong đoạn văn. Đây chính là điều kiện tốt cho việc biểu đạt thành đoạn
của học sinh. Do đó, ở giai đoạn này không thể tách rời việc rèn luyện khả
năng biểu đạt thành đoạn với việc học tập các câu đơn. Mặt khác, trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã phát hiện ra

đó, trên cơ sở quan sát giờ học bài khóa trình độ sơ cấp, bài nghiên cứu sẽ
đưa ra một số phương pháp đặ
t câu hỏi nhằm nâng cao khả năng diễn đạt
thành đoạn trong giờ bài khóa rất hữu hiệu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng là những lý luận cơ bản về đặt câu hỏi trên lớp, các vấn
đề liên quan đến việc vận dụng biểu đạt thành đoạn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp chứng minh, diễn dịch, quy nạp, thống kê, phân tích
và sử dụng bản điều tra ngẫu nhiên.

3
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Lý luận cơ bản về rèn luyện khả năng biểu đạt thành đoạn cho
trình độ sơ cấp
Trước hết cần làm rõ khái niệm “biểu đạt thành đoạn” là gì? Chữ
“đoạn” trong khái niệm “biểu đạt thành đoạn” có nghĩa là “đoạn văn”, “tổ
hợp câu”. Từ đó, “Biểu đạt thành đo
ạn” nói một cách đơn giản là đoạn văn
do hai hai nhiều câu văn liên kết một cách logic, mạch lac và cùng nói rõ
một vấn đề chung.
Việc rèn luyện kĩ năng biểu đạt thành đoạn cho học sinh trình độ sơ
cấp có vai trò rất quan trọng. Như chúng ta đã biết, câu là đơn vị ngôn
ngữ cơ bản nhất, người ta giao tiếp không chỉ bằng những câu đơn lẻ mà
bằng tập h
ợp các câu đơn được sắp xếp có trật tự nhất định. Mặt khác,
một câu chỉ được hiểu đúng nhất khi đặt nó vào trong một đoạn văn, một
ngữ cảnh nhất định. Do đó, giao tiếp trong cuộc sống không thể chỉ dừng
lại ở từng câu riêng biệt, mà phải thông qua một chỉnh thể được tạo bởi
nhiều câu đơn có cấu trúc ngữ pháp và tính độc lập trong giao tiếp.

cầu lớn về giao tiếp bằng tiếng Hán, nhu cầu tìm hiểu về văn hóa, đất
nước, con người Trung Quốc, cho nên các em rất tích cực tham gia giờ bài
khóa trên lớp, đó là một điều kiện thu
ận lợi để giờ bài khóa diễn ra suôn
sẻ. Từ đó cho thấy, việc rèn luyện khả năng biểu đạt thành đoạn vô
cùng quan trọng, và có thể bắt đầu ngay từ trình độ tiếng Hán sơ cấp.
2.2. Lý luận cơ bản về đặt câu hỏi trên lớp
Đầu tiên, phương pháp đặt câu hỏi trên lớp có ba tác dụng cơ bản
sau: kích thích học sinh động não suy nghĩ ; dẫn dắt tư duy, gợi m
ở cách giải
quyết vấn đề; thu nhận phản hồi từ học sinh để kịp thời thay đổi phương pháp
giảng dạy.
Tiếp theo, phương pháp này bao gồm các nội dung chủ yếu về năm
vấn đề chính sau: thời điểm đặt câu hỏi, nội dung câu hỏi, hình thức câu
hỏi và phân phối câu hỏi.
Câu hỏi được đưa ra vào trước, trong và sau khi giáo viên giảng bài
khóa, các câu hỏi ở mỗi thời
điểm khác nhau sẽ có đặc điểm, nội dung và
mục đích khác nhau.
Nội dung của các câu hỏi giáo viên đưa ra xoay quanh nội dung bài
khóa và mở rộng thêm về các vấn đề liên quan đến nội dung đó. Các câu
hỏi chuyển dần từ câu hỏi về tình tiết bài khóa sang các vấn đề mở rộng.

5
Loại hình câu hỏi rất đa dạng, mỗi thời điểm, giai đoạn khác nhau
lại có những hình thức khác nhau.
Khi đặt câu hỏi, cần chú ý đến việc phân chia câu hỏi. Nguyên tắc
khi đặt câu hỏi là: tùy đối tượng và cơ hội ngang bằng. Cách làm này sẽ
khuyến khích những em học sinh yếu kém, bồi dưỡng học sinh khá giỏi,
đồng thời tất cả các học sinh đều có cơ hội như nhau, đều được coi tr

6
mang tính định hướng đó, giáo viên yêu cầu học sinh dựa trên trật tự vừa
nêu để tự nói về vấn đề chính đó.
Ví dụ, khi học bài 64 “Cảm giác hạnh phúc”, giáo viên có thể đưa ra
câu hỏi dẫn dắt vào bài khóa như sau: “
你 什么是幸福们认为 ？
”( Theo em thế
nào là hạnh phúc)
2.3.2. Phương pháp 2 : Đặt câu hỏi về từ, cấu trúc ngữ pháp và nội
dung bài khóa
Trên cơ sở đặt câu hỏi nhằm giải thích từ ngữ, cấu trúc ngữ pháp
phức tạp trong bài khóa và chủ yếu là đặt câu hỏi về nội dung bài khóa,
giáo viên từng bước củng cổ nền tảng từ vựng, ngữ pháp cho học sinh,
giúp học sinh nắm vững nội dung bài khóa, cách vận dụng từ và cấu trúc,
và l
ấy đó là cơ sở vững chắc và cơ bản nhất để rèn luyện khả năng biểu
đạt thành đoạn khi thuật lại bài khóa hay biểu đạt một vấn đề nào đó.
2.3.3. Phương pháp 3 : Đặt câu hỏi về cách thức liên kết và cách thức
biểu đạt ý nghĩa của đoạn
Ở giai đoạn sơ cấp này, học sinh còn rất yếu về việc chọn lọc và vận
dụng các từ, cấu trúc liên kết giữa câu và đoạn văn, và cách triển khai biểu
đạt ý kiến khiến cho đoạn văn trở nên vụn vặt, lỏng lẻo và đa phần là các
câu đơn. Do đó, giáo viên với những câu hỏi khéo léo vận dụng luôn các cấu
trúc liên kết đó, bao hàm luôn các ý sẽ có thể triển khai, để học sinh trên
cơ sở vừa dựa theo cấu trúc và ý có sẵn trong các câu hỏi vừa bổ
sung ý
kiến của mình để nói thành một đoạn văn tương đối hòan chỉnh, mạch lạc,
có tính liên kết chặt chẽ.
2.3.4. Phương pháp 4: Thông qua đặt câu hỏi để thuật lại bài khóa
Trong một lớp học với những học sinh có trình độ khác nhau thì