Đồ án tốt nghiệp GVHD: Quyền Huy Ánh
CHƯƠNG
TÍNH TỔN CÔNG SUẤT VÀ TỔN THẤT ĐIỆN NĂNG
TRONG MÁY BIẾN ÁP
5.1 Tổn thất công suất trong máy biến áp
Tổn thất công suất trong máy biến áp bao gồm tổn thất không tải(tổn thất sắt) và
tổn thất có tải(tổn thất đồng).
Tổn thất công suất tác dụng và phản kháng trong máy biến áp được tính theo các công
thức sau:
)
S
S
(PΔPΔPΔ
đm
pt
NOB
+=
2 (5-1)

)
đm
pt
NOB
S
S
(QΔQΔQΔ +=
2 (5-2)
Ở đây:
NO
PΔ,PΔ
là tổn thất công suất tác dụng không tải và ngắn mạch của máy

N
=
(5-4)
Ở đây: i% là giá trò tương đối của dòng điện không tải,cho trong lý lòch máy;
%U
N
làgiá trò
tương đối của điện áp ngắn mạch cho trong lý lòch máy.
Trong trường hợp tính toán sơ bộ ta có thể dùng công thức gần đúng sau đây:
dmB
0,025).S(0,02PΔ ÷=
(5-5)
dmB
0,125).S(0,105QΔ ÷=
(5-6)

Các công thức trên được dùng cho máy biến áp có
5,5%U7,5i%1000kVA,S
Ndm
=÷=≤
5.2. Tổn thất điện năng trong máy biến áp:
Tổn thất điện năng trong máy biến áp được xác đònh theo công thức sau:
τ
.
2






Trong trường hợp có n máy biến áp giống nhau làm việc song song trong một trạm thì tổn
thất điện năng của máy biến áp trong trạm đó là:
τ
.
2
dm
pt
N0B
S
S
PΔ
n
1
tnΔΔAΔ








+=
(5-9)
Bảng 5 - 8 Thời gian tổn thất công suất lớn nhất,
τ
T
max
,h
τ

- T
max
là thời gian sử dụng công suất lớn nhất,h.
Thời gian T
max
phụ thuộc vào số ca làm việc trong một ngày đêm và đặc trưng của qúa trình sản
xuất.Giá trò T
max
của một số xí nghiệp điển hình được cho bởi bảng 5-11
Trạm Biến p
Đồ án tốt nghiệp GVHD: Quyền Huy Ánh
Bảng 5-11.Thời gian T
max
của một số xí nghiệp
Xí nghiệp
Hệ số
T
max
,h
Nhu cầu
nc
K
tb
cos
ϕ
Xí nghiệp hóa chất 0,35 0,7 6200
Xí nghiêp lọc dầu 0,35 0,8 7100
Chế tạo máy cỡ nặng 0,22 0,62 3770
Chế tạo máy công cụ 0,23 0,65 4345
Cơ khí sửa chữa 0,22 0,63 4140

- Cắt các máy cắt của các đường dây phụ tải
- Cắt các máy cắt phía hạ áp của máy biến áp
Nói chung trình tự thao tác ngược lại từ dưới lên.
Để đảm bảo an toàn,tránh nhầm lẫn gây sự cố nguy hiểm,mỗi lần đóng cắt phải có phiếu thao tác
ghi rõ trình tự đóng cắt từng phần tử thiết bò điện.
2.Kiễm tra
Phải có chế độ kiễm tra thường xuyên và kiểm tra đònh kỳ.
Thường xuyên kiểm tra phụ tải của máy biến áp; đối với máy biến áp va øcác máy cắt dầu
phải có chế độ kiểm nghiệm đònh kỳ chất cách điện.
Thực hiện đầy đủ chế độ kiểm tra sẽ sớm phát hiện những chổ hư hỏng và kòp thời sữa
chữa,ngăn chặn sự cố có thể xảy ra(đặc biệt là các thiết bò đóng cắt vàbảo vệ)ä.
Trạm Biến p
Đồ án tốt nghiệp GVHD: Quyền Huy Ánh
3.Vận hành kinh tế máp biến áp
Vận hành kinh tế máy biến áp là phương thức vận hành thế nào để đạt được tổn
thất công suất trong máy biến áp là ít nhất.Do đó chi phí vận hành và tổn thất điện năng
là ít nhất.Vấn đề đặt ra chỉ có ý nghóa khi trạm có từ hai máy biến áp trở lên.
Trạm có hai máy biến áp .Cần xét nên cho hai máy vận hành theo quy luật thế nào để đạt
hiệu qủa kinh tế nhất. Biết rằng tổn thất công suất tác dụng trong máy biến áp(kể cả thành phần
do công suất phản kháng gây ra) được tính như sau:
2








+=

PΔa =
- Thành phần tỷ lệ với phụ tải
2
dm
2
N
'
S
S
PΔ
b =
Vậy:
2
B
'
bSaPΔ +=
Đưởng cong biểu diễn quan hệ
( )
SfPΔ
B
'
= là một đường parabol (hình 5-12)
Từ hình 5-12,Đường nét đứt là đường vận hành với tổn thất công suất ít nhất.
Như vậy:
- Khi
1
SS ≤
nên cho một mình máy biến áp 1 làm việc
- Khi S
1

N
'
0
'
dm
PΔ
PΔ
1nnSS
−=

Cần chú ý là trong thực tế phụ tải có thể luôn luôn biến đổi (hình5-13).
Hình 5-13.Đồ thò phụ tải hằng ngày:
1.trước khi điều chỉnh phụ tải.2.sau khi điều chỉnh phụ tải.
Nếu muốn vận hành máy biến áp kinh tế theo những trình bày ở trên thì trong thời gian:
• Từ 0 đến t
1
: Cho máy biến áp 1 vận hành;
• Từ t
1
đến t
2
: Cho máy biến áp 2 vận hành;
• Từ t
2
đến t
3
:Cho hai máy biến áp vận hành song song
.Trong thực tế để vận hành kinh tế trạm biến áp người ta sắp xếp lòch làm việc của các
máy,điều chỉnh lại để có đồ thò phụ tải tương đối bằng phẳng.Sau khi điều chỉnh đồ thò phụ tải như
vậy chúng ta mới căn cứ vào trò số phụ tải để cho các máy biến áp vận hành phù hợp với điều kiện