GIỜ NGỮ VĂN LỚP 8A1


MÔN NGỮ VĂN 8


Ta biết văn nghị luận được viết ra là nhằm
xác lập cho người đọc, người nghe một tư
tưởng, một quan điểm nào đó. Vì vậy, văn
nghị luận cần có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ,
dẫn chứng thuyết phục đó. Sức mạnh của văn
nghị luận là lí trí, là hệ thống luận điểm. Tình
cảm, miêu tả, tự sự giúp cho những điều lí trí
nêu ra có thêm sức lay động lòng người, cảm
hóa và thuyết phục nghe. Yếu tố tự sự, miêu
tả được sử dụng trong bài văn nghị luận như
thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu.


Thứ sáu, ngày 05 tháng 03 năm 2013
Tuần 31
Tiết 116

Phân môn: Tập làm văn


Thứ sáu, ngày 05 tháng 04 năm 2013.
Tuần 31
Tiết 116

I.

cứu vào đâu được. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà
giàu. Những ai cứng cổ thì chúng tìm ngay dịp để sinh chuyện
với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại cho
đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con đường:
“đi lính tình nguyện , hoặc xì tiền ra”.
(Nguyễn Ái Quốc, Thuế
máu).


lúc bấy giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ
mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây những vụ tham nhũng lạm
hết sức trắng trợn.

Đây! Chế đội lính tình nguyện ấy được tiến
hành như thế này: Vị “Chúa tỉnh”-mỗi viên công sứ
ở Đông Đoạn
Dương
là mộtthủ
vị đoạn
“Chúa tỉnh” -ra lệnh
nàyquả
kể vềnhững
cho bọnbắt
quan
lại chính
dưới quyền
quyền,
trong
lính của
thực

những lính sẽ còn sống sót và truy tặng những người sẽ hi sinh
“cho Tổ quốc”, đã trịnh trọng tuyên bố rằng:
“Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần
ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thì hiến xương
máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao
động của mình như lính thợ”.
Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính như thế, tại
sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì trước khi
xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung học ở Sài Gòn, có lính
Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn? Những cuộc
biểu tình đổ máu ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở
Biên Hòa và ở nhiều nơi khác nữa, phải chăng là những biểu hiện
của lòng sốt sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”?
(Nguyễn Ái Quốc,
Thuế
máu)
Hãy chỉ
rõ yếu tố miêu tả trong đoạn văn ?
Tả sự việc gì ? Cảnh khổ sở của những người bị bắt lính.


Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
a.
Sau nữa, việc săn bắt thú “vật liệu biết nói” đó, mà lúc bấy
giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ mỉa mai
một cách ghê tởm) đã gây những vụ tham nhũng lạm hết sức
trắng trợn.
Đây! Chế đội lính tình nguyện ấy được tiến hành như thế
này: Vị “Chúa tỉnh”-mỗi viên công sứ ở Đông Dương ra lệnh bắt
lính. Bằng cách nào, điều đó không quan trọng. Các quan cứ liệu

b.
Ấy có
thếđoạn
mà trong
một bản
vớiquả
những người bị bắt
sự
tàn
bạo
của
dânbố
Pháp
và
nỗi
lính, phù
toàn
quyền
Đông
Dương,
sau khi
hứa hẹn ban phẩm
đạtvạ
như
thế
nào?
khổdiễn
về cái
mộ
lính

Phân môn Tập làm văn:
Bàiđịnh
28
xác
một văn bản

Muốn
thuộc
HIỂU
phương thứcTÌM
biểu
đạtCÁC
nào,YẾU
cầnTỐ TỰ SỰ
VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LuẬN
phải xem xét văn bản viết ra nhằm
I. mục
Yếu
tố tự
miêu
tả trong văn nghị
đích
nàosự
làvà
chủ
yếu.Đoạn
luận:
Vì
sao
đoạn

vạch
trần
sự giả
tànyếu
bạotố
của
miêu
sao không
văn
thực
dântảPháp
về “Mộphải
línhlàtình
bản miêu
tả?đích chính là là làm
nguyện”.
Mục
rõ phải trái, đúng sai nên nó là văn
bản nghị luận.

Tuần 31
Tiết 116


Thứ sáu, ngày 05 tháng 04 năm 2013.
Tuần 31
Tiết 116

I.


cho việc trình bày luận cứ trong bài văn được rõ
ràng, cụ thể, sinh động hơn, và do đó có sức
thuyết phục mạnh mẽ hơn.


.Các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn
truyện anh hùng đẹp . Có truyện đã trở thành trường ca lớn , như
Đam Săn , Xinh Nhã v.v… Riêng Chàng Trăng của dân tộc Mơ-

nông và Nàng Han của dân tộc Thái là hai truyện có nhiều
nét rất giống với truyện Thánh Gióng ở miền xuôi .
Mẹ chàng Trăng đã nằm mơ thấy một con thỏ trắng nhảy qua
Tìm những yếu tố tự sự, miêu
ngực mà thụ thai và đẻ ra chàng . Sợ tù trưởng phạt và, mẹ
tả trong
văn bản
cho
chàng bỏ chàng
trên rừng,
phótrên
mặcvà
cho
trời đất. Suốt ngày
biết, tác
dụng
củachỉ
chúng?
chàng không nói
không
cười,

+ Chàng Trăng : Không nói, không cười, cưỡi
giả đã không
kểthắng
và miêu
tả
ngựa đá,Tác
chiến
Vìsau
sao khi
tác giả
văn bản
trên kẻ
đã thù chàng bay
dài dòng, lan man mà có dụng ý
lên mặt trăng.
không kể lại đầy đủ và cặn kẽ
chọn.
Từ khi
đó, em
hãy cho
+ Nàng lựa
Han
: Sau
đánh
tan giặc hóa thành
toàn bộ
hai chuyện
Chàng
đưa yếu tố tự sự và
tiên bay biết

với truyện
câu Tác
chuyện
miền xuôi.
giảấy?không kể lại toàn bộ câu
chuyện mà chỉ chọn lọc kể và tả kĩ những chi
tiết, hình ảnh có lợi cho việc làm sáng tỏ luận
điểm (như chàng Trăng không nói, không cười;
chàng cưỡi con ngựa đá; sau khi chiến thắng kẻ
thù thì bay về trời.) chứ không dẫn dài dòng, lan
man làm loãng hay phá vỡ mạch nghị luận.


- Bài văn nghị luận vẫn thường cần phải có
các yếu tố tự sự và miêu tả. Hai yếu tố này giúp
cho việc trình bày luận cứ trong bài văn được rõ
ràng, cụ thể, sinh động hơn, và do đó có sức
thuyết phục mạnh mẽ hơn.
 - Các yếu tố tự sự và miêu tả được dùng làm
luận cứ phải phục vụ cho việc làm rõ luận điểm và
không phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn.


Tuần 31
Tiết 116

Thứ sáu, ngày 05 tháng 04 năm 2013.
Phân môn Tập làm văn:
Bài 28


phải vui, phải làm thơ. Tam trạng người tù như vậy nhưng
người tù đành như phải làm lơ. Như đành để mặc cho đêm
đẹp đêm lành, cho trăng mời trăng giục. Nghĩa là bao nhiêu
dạt dào trước trăng trước đêm, trước cái đẹp cái lành, phải


+ Yếu tố tự sự :
- Sắp trung thu.

- Đêm trước rằm đầu tiên từ ngày bị giam giữ.
- Mười mấy ngày qua, trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt
vô cớ chỉ là một xâu những vật lỉnh kỉnh … đáng ghét của
bộ mặt nhà giam.
- Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong nguyệt, phải vui,
phải làm thơ …
+ Yếu tố miêu tả :
- Trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng. Đêm nay

trăng sáng quá chừng. Trong suốt, bao la, huyền ảo, vỗ về.
Ngay bên cửa sổ , lồng trong bóng cây.
- Đêm nay rất đẹp, rạo rực bao nỗi niềm, cầm lòng không
đậu, người tù phải thốt lên …
- Nó ăm ắp tình tứ, nó rạo rực, nó muốn yên, muốn thưởng
thức , muốn chan hòa, muốn giãi bày, bộc lộ …
+ Tác dụng :

- Yếu tố tự sự : Giúp người đọc hình dung rõ hoàn cảnh
sáng tác và tâm trạng nhà thơ.
- Yếu tố miêu tả : Như tái hiện, làm sống lại khung cảnh
đêm trăng, cảm xúc của thi sĩ, người tù yêu nước.

Một vị vua treo giải thưởng cho họa sỹ nào vẽ được một bức
tranh đẹp nhất về sự bình yên. Nhiều họa sĩ đã cố công. Nhà vua
ngắm tất cả các bức tranh nhưng chỉ thích có hai bức, ông phải
chọn lấy một.
Một bức vẽ hồ nước yên ả. Mặt hồ là tấm gương tuyệt mỹ vì
có những ngọn núi cao chót vót bao quanh. Bên trên là bầu trời
xanh với những đám mây trắng mịn màng. Tất cả những ai ngắm
bức tranh đều cho rằng đây là bức tranh bình yên hoàn hảo.
Bức tranh kia cũng có những ngọn núi, nhưng những ngọn
tụi và
núi này lại trần trụi
và lởm
lởm chởm
chởm đá.
đá. Ở
Ở phía
phía bên
bên kia
kia là bầu trời giận
dữ đổ mưa như trút kèm theo sấm chớp. Đổ xuống bên vách núi là
dòng thác nổi bọt trắng xóa. Bức tranh này trông chẳng bình yên
chút nào.
Nhưng khi nhà vua ngắm nhìn, ông thấy đằng sau dòng thác
là một bụi cây nhỏ mọc lên từ khe nứt của một tảng đá. Trong bụi
cây có một con chim mẹ đang xây tổ ở đó, giữa dòng thác trút
xuống một cách giận dữ, con chim mẹ đang đậu an nhiên trên tổ
của mình… Bình yên thật sự.
- Ta chấm bức tranh này! – Nhà vua công bố - Sự bình yên
không có nghĩa là một nơi không có tiếng ồn ào, không khó khăn,
không cực nhọc. Bình yên ngay chính khi đang ở trong phong ba

Ái Quốc
)
người bản
xứ thuộc
địa, người viết đã viết như thế nào ?
Kể, mô tả hàng loạt những sự việc, hình ảnh liên quan đến
số phận những người da đen, những người xứ An Nam bị
bắt lính, phục vụ cho cuộc chiến tranh bẩn thỉu của bọn
thực dân Pháp.

ĐÚNG

SAI