Nhân cách và nhân phẩm trong kinh doanh
Thương hiệu không chỉ cần thể hiện tính cách, cá tính mà còn phải có nhân cách
và nhân phẩm. Người tiêu dùng không chỉ nhận dạng ra các sản phẩm và dịch vụ
mà còn nhận diện chính doanh nghiệp qua thương hiệu và nhân phẩm trong kinh
doanh.
Từ đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, với các tiêu chí doanh nghiệp nào biết chăm
sóc con người và môi sinh thì doanh nghiệp ấy thắng (Who cares win); muốn được
tiếng hay thì hãy làm điều tốt (Do well by doing good); đề cao chiều hướng thuộc
Tư bản tận tâm (Compassionate capitalism) và Tư bản chu đáo (Caring
capitalism), nhiều trường phái mới trong ngành chiêu thị - tiếp thị - nghiên cứu thị
trường đã ra đời.

Từ marketing liên quan đến chính nghĩa (Cause related marketing) đến marketing
vì chính nghĩa xã hội (Social cause marketing) và marketing trên nền tảng sứ
mệnh (Mission-based marketing), tất cả đều được triển khai với mục đích là mong
muốn được thị trường và xã hội nhìn nhận doanh nghiệp như một thực thể có nhân
tính. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp không chỉ hoạt động duy nhất vì lợi nhuận
mà cơ bản còn vì động lực thế thái nhân tình (Bosom Company/Noble Hearted
Company).

Sự phổ quát các sự kiện trên ở thị trường Âu Mỹ đã minh chứng rất rõ là 4P cổ
điển (gồm Product - sản phẩm dịch vụ; Price - giá; Place - hệ thống cung ứng và
Promotion - xúc tiến thương mại) của ngành marketing truyền thống cần phải
được bổ sung thêm bởi ít nhất là 3P gồm People - con người; Public opinion -
công luận và Polictic - chính trị. Điều này có nghĩa là nếu doanh nghiệp không
quan tâm đến môi trường sống, công luận và các định chế cộng đồng thì chỉ bán
được hàng trong những thời điểm nhất định và hoàn toàn không có khả năng phát
triển bền vững để trường tồn. Người tiêu dùng không chỉ nhận dạng ra các sản phẩm và dịch


Kinh doanh cũng vậy, không phải đơn thuần chỉ là chuyện làm ăn buôn bán mà ẩn
chứa một chí hướng cao cả. "Kinh" vốn có nghĩa là đo từ hướng Nam lên hướng
Bắc. "Doanh" nguyên là đo từ hướng Đông sang hướng Tây. Do vậy, kinh doanh
trước hết có nghĩa là đo đạc bốn phương tám hướng để thiết kế gia cư, là một
phương thức để giúp con người an cư lạc nghiệp. Sau này, lại mang ý nghĩa tung
hoành ngang dọc và cuối cùng, đến gần giữa thế kỷ 19, thì có thêm nội dung trù
hoạch, suy tính để mở mang môi trường sống cho đất nước.

Những khái quát trên cho thấy, cách vận hành kinh tế và kinh doanh ở nước ta
hiện nay có vẻ tụt hậu khá nhiều so với các trào lưu tiên tiến hiện đại trên thế giới
lẫn so với chí nguyện ngàn xưa của tổ tiên. Lý do cơ bản là tố chất nhân luân ngày
càng mờ nhạt, chỉ còn lại những toan tính lạnh lùng vô cảm, vừa ngắn hạn vừa cục
bộ. Trong bối cảnh này, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ phải nâng cao chất
lượng hàng hoá mà còn có sứ mệnh nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần xây
dựng đất nước thêm đàng hoàng và tử tế hơn. Đây cũng là lo toan của tiền nhân để
lại cho con cháu ngày nay.