Download Luận văn Phương pháp hướng dẫn làm các bài thực hành phần Địa lý tự nhiên lớp 10 THPT tỉnh Thái Nguyên theo hướng tích cực miễn phí
Mục lục
Trang
Mở đầu . 1
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Mục đích nghiên cứu . 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu . 2
4. Giới hạn của đề tài . 3
5. Tình hình nghiên cứu của đề tài . 3
6. Phương pháp nghiên cứu . 4
6.1. Phương pháp đấu tranh thực tế, thu thập tài liệu . 4
6.2. Phương pháp phân tích hệ thống . 4
6.3. Phương pháp bản đồ . 5
6.4. Thực nghiệm sư phạm . 5
6.5. Phương pháp thống kê toán . 5
6.6. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm . 5
7. Những đóng góp của luận văn . 5
8. Cấu trúc của luận văn . 6
Nội dung . 7
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài . 7
1.1. Cơ sở lý luận về sự cần thiết đổi mới phương pháp dạy học địa lý . 7
1.2. Các phương pháp tích cực trong dạy học bài thực hành Địa lý tự nhiên lớp 10 THPT . 12
1.3. Thực tiễn dạy học các bài thực hành ở một số trường THPT tỉnh Thái Nguyên . 22
Chương 2: Các phương pháp hướng dẫn làm bài thực hành phần Địa lý tự nhiên lớp 10 THPT . 26
2.1. Cơ sở hình thành các phương pháp . 26
2.2. Các dạng bài thực hành Địa lý tự nhiên lớp 10 THPT cơ bản . 37
2.3. Các phương pháp hướng dẫn ư thiết kế bài thực hành phần Địa lý tự nhiên lớp 10 THPT . 49
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm . 77
3.1. Mục đích thực nghiệm . 77
3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm . 77
3.3. Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm . 78
3.4. Tổ chức thực nghiệm . 78
Kết luận . 87
1. Về nhận thức. 87
2. Về phương pháp . 88
3. Một số kinh nghiệm rút ra trong quá trình nghiên cứu . 88
4. Một số kiến nghị . 89
Tài liệu tham khảo . 90
Phụ lục . 92
/tai-lieu/de-tai-ung-dung-tren-liketly-36487/
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download choTóm tắt nội dung:
1/2 lưu lượng dũng chảy cả năm). Lưu lượng nước mựa lũ
chiếm bao nhiờu phần trăm lưu lượng dũng chảy cả năm? lưu lượng thỏng cao
nhất gấp bao nhiờu lần thỏng thấp nhất?
Số húa bởi Trung tõm Học liệu – Đại học Thỏi Nguyờn
50
+ Mựa cạn: bao nhiờu thỏng? Lưu lượng mựa cạn chiếm bao nhiờu phần
trăm lưu lượng dũng chảy trong năm?
- Từ những đặc điểm cụ thể trờn rỳt ra nhận xột về chế độ nước sụng Hồng.
Kết luận:
Chương trỡnh Địa lý lớp 10 phần Địa lý tự nhiờn cú 3 bài (ở sỏch Cơ bản)
6 bài (ở sỏch Nõng cao) và ở đề tài này chỳng tụi phõn thành 2 loại BTH dựa
trờn cỏc yờu cầu, mục đớch nhất định trong bài đề ra. Song tất cả cỏc bài thực
hành Địa lý này đều nhằm rốn luyện cho học sinh cỏc kỹ năng Địa lý: kỹ năng
làm việc với số liệu thống kờ, kỹ năng đọc và phõn tớch bản đồ, lược đồ sử
dụng và nghiờn cứu cỏc phương tiện phục vụ cho học tập mụn Địa lý.
Sự phõn loại này cho thấy khi vận dụng vào mỗi BTH cỏc phương phỏp
hướng dẫn chỉ mang tớnh chất chung nhất, bởi vỡ tuỳ từng trường hợp vào mục đớch
yờu cầu của từng bài, từng trỡnh độ học sinh và từng lớp cụ thể sẽ cú biện
phỏp tổ chức lớp và vận dụng cỏc PP giảng dạy phự hợp để giờ học thu
được kết quả cao.
2.3. CÁC PHƢƠNG PHÁP HƢỚNG DẪN - THIẾT KẾ BTH PHẦN ĐỊA Lí TỰ
NHIấN LỚP 10 THPT
Như đó trỡnh bày ở cỏc phương phỏp dạy học Địa lý núi chung, dạy học
BTH núi riờng ở đõy chỳng tụi chỉ lựa chọn một số PP nhất định cú nhiều ưu
điểm trong quỏ trỡnh hướng dẫn - thiết kế BTH phần Địa lý tự nhiờn lớp 10
THPT để thu được nhiều kết quả đối với học sinh tỉnh Thỏi Nguyờn. Tuy nhiờn
muốn đạt được mục tiờu của BTH là khụng chỉ giỳp cho người học vận dụng cỏc
kiến thức lý thuyết vào thực tế đồng thời cũn hỡnh thành cỏc kỹ năng, kỹ xảo,
phỏt huy được tớnh tớch cực, độc lập, sỏng tạo trong quỏ trỡnh học tập của HS thỡ
khụng thể chỉ dừng lại ở cỏc PP dạy học truyền thống mà nờn kết hợp với việc sử
dụng cỏc PP dạy học mới “lấy học sinh làm trung tõm”, mặt khỏc việc sử dụng
cỏc PP mới này sẽ nõng cao được chất lượng dạy học hơn.
Số húa bởi Trung tõm Học liệu – Đại học Thỏi Nguyờn
51
2.3.1. Phƣơng phỏp đàm thoại
a. Định nghĩa
Phương phỏp đàm thoại (vấn đỏp) là phương phỏp giỏo viờn khộo lộo đặt
hệ thống cõu hỏi để học sinh trả lời nhằm gợi mở cho học sinh sỏng tỏ những
vấn đề mới; tự khai phỏ những tri thức mới bằng sự tỏi hiện những tài liệu đó
học hay từ những kinh nghiệm đó tớch lũy được trong cuộc sống, nhằm giỳp
học sinh củng cố, mở rộng đào sõu, tổng kết, hệ thống húa tri thức đó tiếp thu
được nhằm mục đớch kiểm tra, đỏnh giỏ và giỳp học sinh tự kiểm tra, tự đỏnh
giỏ việc lĩnh hội tri thức, kĩ năng, kĩ xảo trong quỏ trỡnh dạy học.
b. Đặc điểm
Đõy là phương phỏp dựng lời thuộc nhúm phương phỏp lấy giỏo viờn
làm trung tõm nhưng đó coi trọng vai trũ tham gia tớch cực của học sinh.
* Căn cứ vào mục đớch sư phạm của phương phỏp này, người ta cú thể
chia ra: Đàm thoại gợi mở, đàm thoại củng cố, đàm thoại tổng kết, đàm thoại
kiểm tra.
- Đàm thoại gợi mở là phương phỏp tạo điều kiện tối đa cho học sinh
phỏt huy tớch cực, độc lập nhận thức. Ngoài ra, nú cũn tạo được hứng thỳ học
tập, khỏt vọng tỡm tũi khoa học.
- Đàm thoại củng cố thường được sử dụng sau khi giảng kiến thức mới
với mục đớch giỳp cho HS nắm chắc kiến thức cơ bản nhất của phần đó giảng.
Ngoài ra, nú cũn tạo điều kiện mở rộng, đào sõu những khỏi niệm về địa lý, từ
đú khắc phục những nhận thức sai lệch, mơ hồ, thiếu chớnh xỏc của học sinh.
- Đàm thoại tổng kết là phương phỏp nhằm giỳp học sinh hệ thống húa,
khỏi quỏt húa kiến thức sau khoa học. Nhờ đú, nú giỳp học sinh phỏt triển tư
duy hệ thống, khắc phục tỡnh trạng nắm kiến thức rời rạc.
- Đàm thoại kiểm tra là phương phỏp được sử dụng trước, trong hay
cuối tiết học, nhằm tạo điều kiện để cho giỏo viờn kiểm tra, đỏnh giỏ chất
Số húa bởi Trung tõm Học liệu – Đại học Thỏi Nguyờn
52
lượng lĩnh hội kiến thức của cỏc học sinh hay giỳp cho học sinh tự kiểm tra
kiến thức của mỡnh.
* Căn cứ vào tớnh chất nhận thức của người học, người ta phõn biệt đàm
thoại tỏi hiện, đàm thoại giải thớch - minh họa, đàm thoại tỡm tũi - phỏt hiện
(đàm thoại ơrixtic).
- Đàm thoại tỏi hiện: Giỏo viờn đặt ra những cõu hỏi chỉ đũi hỏi học sinh
nhớ lại kiến thức đó biết và trả lời dựa vào trớ nhớ khụng cần suy luận.
- Đàm thoại giải thớch - minh họa: Cú mục đớch làm sỏng tỏ một đề tài
nào đú giỏo viờn nờu ra một hệ thống cỏc cõu hỏi kốm theo những vớ dụ minh
họa để học sinh dễ hiểu, dễ nhớ.
- Đàm thoại tỡm tũi - phỏt hiện (đàm thoại ơrixtic) là phương phỏp này
giỏo viờn tổ chức cuộc trao đổi ý kiến, kể cả tranh luận giữa giỏo viờn và cả
lớp cú khi giữa giỏo viờn với học sinh, thụng qua đú học sinh nắm được tri
thức mới hệ thống cõu hỏi của giỏo viờn phải mang tớnh chất nờu vấn đề
ơrixtic để buộc học sinh phải luụn luụn cố gắng phỏt huy trớ tuệ, tự lực tỡm lời
giải đỏp. Hệ thống cõu hỏi, lời giải đỏp mang tớnh chất nờu vấn đề, tạo nờn nội
dung trớ dục của bài học là nguồn kiến thức và là mẫu mực của cỏch giải
quyết một vấn đề nhận thức. Thụng qua phương phỏp này người học khụng
những nắm vững được cả nội dung trớ dục mà cũn học được cả phương phỏp
nhận thức và cỏch diễn đạt tư tưởng bằng ngụn ngữ núi.
Hệ thống cõu hỏi của giỏo viờn vừa là kim chỉ nam, vừa là bỏnh lỏi
hướng tư duy của học sinh đi theo một lụgớc hợp lý, nú kớch thớch tớnh tỡm tũi,
trớ tũ mũ khoa học và sự ham muốn giải đỏp của học sinh. [25]
c. Nội dung của phương phỏp
Mục đớch của việc sử dụng phương phỏp này là giải quyết một phần hay
trọn vẹn một vấn đề nào đú. Phần lớn cỏc cõu hỏi giỏo viờn đặt ra đều tạo tỡnh
huống cú vấn đề.
Số húa bởi Trung tõm Học liệu – Đại học Thỏi Nguyờn
53
Nội dung chủ yếu của phương phỏp đàm thoại gợi mở phụ thuộc vào kỹ
thuật đặt cõu hỏi của giỏo viờn. Kiểu đặt cõu hỏi tăng dần tớnh phức tạp của
cõu trả lời là một trong những kỹ năng quan trọng cần thiết của giỏo viờn.
* Kỹ thuật đặt cõu hỏi trong đàm thoại.
Trong quỏ trỡnh đàm thoại như đó nờu ở trờn nội dung chủ yếu của
phương phỏp này là yờu cầu của cỏc cõu hỏi do giỏo viờn đặt ra. Yờu cầu đú
cú thể túm tắt như sau:
- Cõu hỏi phải cú mục đớch rừ ràng trỏnh những cõu hỏi cú thể làm cho
học sinh lỳng tỳng, khụng biết trả lời.
- Cõu hỏi phải nhằm vào những điểm chớnh trong nội dung bài học. Khi
giảng dạy, điều quan trọng là phải cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ
bản khắc sõu những trọng tõm, trọng điểm của bài. Cõu hỏi cũng cần
đ
