Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
TÌM HIỂU VỀ SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Lê Đình Huy[1]
Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam ra đời chậm so với các nước trong cùng khu vực và thế giới, song nó đang thể hiện đầy đủ đúng bản chất của một thị trường, là nơi mà các chủ thể kinh doanh huy động vốn nhanh nhất và hiệu quả nhất, nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh kịp thời, thông qua việc phát hành các loại chứng khoán. Ngoài ra, TTCK còn thể hiện là nơi hội tụ đầy đủ các chỉ tiêu để đánh giá sự phát triển của nền kinh tế của một quốc gia thông qua các chỉ số chứng khoán. Bài viết này nhằm tìm hiểu sự hình thành và phát triển của TTCK Việt Nam.
1. Thị trường chứng khoán
TTCK là một bộ phận của thị trường tài chính, là nơi diễn ra quá trình phát hành, mua bán các chứng khoán, là nơi cung ứng các nguồn vốn đầu tư cho hoạt động của nền kinh tế.
Có thể nói, TTCK là thị trường mang tính tự do nhất trong các loại thị trường, ở đó không có sự độc đoán can thiệp của Chính phủ, giá cả thì do cung cầu quyết định.
2. Khái quát sự hình thành TTCK Việt Nam
Ngày 11/7/1998 Chính phủ đã ký nghị định số số 42/CP ban hành về chứng khoán và thị trường chứng khoán chính thức Việt Nam ra đời thị trường chứng khoán Việt Nam được hình thành và phát triển với việc thành lập Ủy ban chứng khoán Nhà nước với 2 Trung tâm giao dịch chứng khoán (nay là sở giao dịch chứng khoán):
- Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh (TTGDCKTPHCM- HOSE) được thành lập theo Quyết định số 127/1998/QD-TTg ngày 11/7/ 1998 khai trương ngày 20/7/2000 với phiên giao dịch đầu tiên ngày 27/7/2000.
- Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (HASTC) Thành lập ngày 11/7/1998 phiên đấu giá đầu tiên ngày 8/3/2005 phiên giao dịch thứ cấp đầu tiên ngày 14/7/2008
3. Sự phát triển TTCK Việt Nam.
TTCK Việt Nam từ khi ra đời cho tới nay đã chải qua các giai đoạn phát triển thăng trầm sóng gió cùng với sự biến động của nề kinh tế trong nước lúc tăng, lúc giảm. Có thể điểm qua những chặng đường TTCK Việt Nam đã đi qua như sau:
- Giai đoạn 2000-2005: Giai đoạn chập chững biết đi của TTCK Việt Nam.
TTCK Việt Nam ra đời bằng việc đưa vào vận hành TTGDCK TP.HCM ngày 20/07/2000 và thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/07/2000 với 2 loại cổ phiếu (REE và SAM) của hai công ty, số vốn 270 tỷ đồng và một số ít trái phiếu Chính phủ được niêm yết giao dịch.
Từ lúc thành lập cho đến 2005, TTCK luôn ở trong trạng thái gà gật, loại trừ cơn sốt vào năm 2001 (khi chỉ số Vn-Index cao nhất đạt 571.04 điểm vào 6 tháng đầu năm còn 6 tháng cuối năm thì các cổ phiếu niêm yết đã mất giá tới 70% giá trị, chỉ số Vn-Index sụt từ 571,04 điểm vào ngày 25/4/2001 xuống chỉ còn khoảng 200 điểm vào tháng 10/2001. Lượng vốn đầu tư vào TTCK củng giảm theo, do yếu tốt tâm lý của các nhà đầu tư.
Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCK HN) chính thức đi vào hoạt động thì TTCK dần tỉnh ngủ, khi xuất hiện tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài được nâng từ 30% lên 49% (trừ lĩnh vực ngân hàng).
TTCK giai đoạn này dường như không thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng, diễn biến tăng giảm của thị trường chưa tạo ra tác động lớn để có thể ảnh hưởng tới sự vận hành của nền kinh tế cũng như tới cuộc sống của mỗi người dân.
Theo thống kê của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, tính đến hết năm 2005, tổng giá trị TTCK Việt Nam đạt gần 40.000 tỷ đồng, chiếm 0,69% tổng thu nhập quốc nội (GDP), TTCK hiện có 4.500 tỷ đồng cổ phiếu, 300 tỷ đồng chứng chỉ quỹ đầu tư và gần 35.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương, thu hút 28.300 tài khoản giao dịch.
- Năm 2006: Năm 2006 được coi là cột mốc đánh dấu một diện mạo hoàn toàn mới của TTCKVN, hoạt động giao dịch sôi động tại cả 3 “sàn”: HOSE, HASTC và thị trường OTC với mức tăng trưởng đạt tới 60% từ đầu đến giữa năm 2006 TTCK Việt Nam trở thành "điểm" có tốc độ tăng trưởng nhanh thứ 2 thế giới, chỉ sau Dim-ba-buê, sự bừng dậy của thị trường non trẻ này đang ngày càng "hút hồn" các nhà đầu tư trong và ngoài nước, số lượng các nhà đầu tư mới tham gia thị trường ngày càng đông, tính đến cuối tháng 12- 2006, có trên 120.000 tài khoản giao dịch chứng khoán được mở, trong đó gần 2.000 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài.
Năm 2006 TTCK Việt Nam có sự phát triển vượt bậc, chỉ số Vn-Index tại sàn giao dịch TP. Hồ Chí Minh (HOSE) tăng 144%, tại sàn giao dịch Hà Nội (HASTC) tăng 152,4% chỉ số VN-Index cuối năm tăng 2,5 lần so đầu năm. Tổng giá trị vốn hóa đạt 13,8 tỉ USD cuối năm 2006 (chiếm 22,7% GDP) giá trị cổ phiếu do các nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ đạt khoảng 4 tỉ USD, chiếm khoảng 16,4% mức vốn hóa của toàn thị trường, hàng ngày có khoảng 80-100 công ty có cổ phiếu giao dịch. Trên thị trường phi tập trung (OTC), tổng khối lượng giao dịch gấp khoảng 6 lần so với khối lượng giao dịch trên HASTC. Số công ty niêm yết tăng gần 5 lần, từ 41 công ty năm 2005 đã lên tới 193 công ty, số tài khoản giao dịch đạt hơn 10.000 gấp 3 lần năm 2005 và 30 lần so với 6 năm trước. Trong vòng một năm, chỉ số Vn-Index tăng hơn 500 điểm, từ hơn 300 điểm cuối 2005 lên 800 điểm cuối 2006.
Năm 2006, kỷ lục mới của VN-Index được xác lập ở mốc 809,86 điểm với HASTC-Index chạm mốc 260 điểm. Tính đến phiên 29/12/2006, TTGDCK TP.HCM đã có sự góp mặt của 106 cổ phiếu, 2 chứng chỉ quỹ và 367 trái phiếu với tổng giá trị niêm yết theo mệnh giá là trên 72 nghìn tỷ đồng. Còn tại TTGDCK Hà Nội số lượng chứng khoán tham gia đã lên đến 87 cổ phiếu và 91 trái phiếu với tổng mức đăng ký giao dịch theo mệnh giá đạt 29 nghìn tỷ đồng.
- Năm 2007: Năm TTCK Việt Nam bùng nổ.
Ngày 01/01/2007 Luật Chứng khoán mới đi vào hoạt động chính thức đã góp phần thúc đẩy thị trường phát triển và tăng cường khả năng hội nhập vào thị trường tài chính quốc tế tính công khai, minh bạch của các tổ chức niêm yết được tăng cường chỉ số Vn-Index đạt đỉnh 1.170,67 điểm, HASTC-Index chạm mốc 459,36 điểm, chỉ số Vn-Index của cả 2 sàn giao dịch đều có biên độ giao động mạnh. Kết thúc phiên giao dịch cuối năm, Vn-Index đạt 927,02 điểm, HASTC-Index dừng ở mức 323,55 điểm.
1q2RMOgsbBTp6NJ
