LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA TỰ
NHIÊN VIỆT NAM
I. GIAI ĐOẠN TIỀN CAMBRI
- Cách nay 2 – 3 tỷ năm, kết thúc cách nay 570 triệu năm
- Qua thời gian dài hàng tỷ năm với nhiều vận động kiến tạo ( nâng lên, hạ
xuống ) nối tiếp nhau đã biến vỏ lục địa Đông Nam Á từ vỏ đại dương thành
lục địa bao gồm các vận động.
+ Nâng lên làm cho đại dương trở thành lục địa
+ Tách giãn biến lục địa thành đại dương
- Kết quả: làm cho vỏ lục địa Đông Nam Á bị xáo trộn, bị macma xâm nhập,
trầm tích và biến chất nhiều lần làm cho ngày nay vỏ lục địa Đông Nam Á
rất phức tạp. Lớp phủ địa chất dày và được sắp xếp cơ bản.
+ Cuối cùng là lớp đá Gnai
+ Tầng giữa là đá hoa và diệp thạch kết tinh.
+ Trên cùng là đá biến chất yếu và granit
II. GIAI ĐOẠN CỔ KIẾN TẠO
Cách nay khoảng 570 triệu năm và kết thúc cách nay 65 triệu năm bao gồm
các thời kì nâng và sụp với nhiều pha xâm nhập phun trào. Chia ra 4 chu kì.
1. Chu kì Calêdoni:
Chu kì này diện ra từ Cambri đến Silua dài 175 triệu năm và kết thúc cách
nay 395 triệu năm. Gồm 2 phần:
– Pha trầm tích ( sụp võng trầm tích lắng đọng ): xảy ra vào Cambri đến
Ođovic trung. Kết quả: hình thành lớp trầm tích vôi và chứa vôi.
– Pha uốn nếp ( nậng lên ): xảy ra từ Odovic trung đến Silua thượng. Kết
quả: mở rộng khu Việt Bắc và hình thành cánh cung duyên hải. Riêng ở địa
máng Trường Sơn bị sụp võng và lắng đọng trầm tích hình thành các loại đá
trầm tích như : đá sét ( diệp thạch ), cát kết, đá vôi. Riêng Trung và Nam bộ
hình thành đứt gẫy Xêcông và rãnh Nam Bộ
2. Chu kì Hecxini
– Diễn ra từ Devon hạ đếm Permi thượng cách nay 395 triệu năm trải 170
triệu năm và kết thúc cách nay 225 triệu năm.

trước đó, đánh dấu sự chấm dứt chế độ địa tào, địa máng và chuyển sang
giai đoạn mới : giai đoạn lục địa.
III. GIAI ĐOẠN TÂN KIẾN TẠO
1. Giai đoạn bán bình nguyên:
Bắt đầu từ Paleogen đến Oleogen qua 40 triệu năm cách nay 25 triệu năm.
Chủ yếu là quá trình ngoại lực như: xâm thực, bốc mòn, rửa trôi làm hạ thấp
địa hình, biến địa hình cổ kiến tạo thành địa hình bán bình nguyên gợn
sóng.
2. Tân kiến tạo: ( TKT )
– Bắt đầu từ Neogen cách nay 26 triệu năm cụ thể là từ Mioxen là một giai
đoạn cực kì quan trọng vì địa hình VN và TG ngày nay do Tân Kiến Tạo
hình thành.
– Qua 40 triệu năm được củng cố vững chắc bởi quá trình bán bình nguyên
hoá sang giai đoạn TKT địa hình ít bị biến đổi mà chủ yếu là kế thừa và
nâng cao thêm dựa trên cơ sở địa hình cũ là chủ yếu ( Địa hình VN mang
tính cổ kiến tạo và TKT vì địa hình được hình thành qua hàng loạt giai đoạn
từ cổ kiến tạo đến Mioxen diễn ra quá trình TKT dựa trên nền cổ kiến tạo
cũ ).
– Vai trò :
+ TKT đã tạo nên tính chất phân bậc của địa hình VN
+ TKT hình thành nên các vùng sụp võng là tiền đề hình thành các đồng
bằng châu thổ.
+ TKT đã hồi sinh các đứt gẫy cũ là tiền đề để hình thành các hệ thống sông
lớn ở VN.
+ Tạo nên các hiện tượng phun trào bazan hình thành các cao nguyên bazan
màu mỡ ở VN
+ TKT nâng cao địa hình cao lên thành địa hình trẻ ( đỉnh nhọn sườn dốc ),
làm trẻ hoá hệ thống sông ngòi, làm cho địa hình bị chia cắt sâu sắc. Ta có
thể chia TKT thành các chu kì :
a. Chu kì 1:

Ninh, Long Thành,…), kèm theo phun trào bazan trẻ ở La Bảo, La Ngà,
Định Quán, Quảng Ngãi.
– Có hiện tượng kiến tạo ở ngoài khơi hình thành các hố sụp sâu đến 4000m,
trung bình là 2000m và 1 núi lửa yếu hoạt động ở ngoài khơi Nha Trang
( 1923 ) hình thành đảo Hòn Tro.
– Có hiện tượng biển tiến do băng tan làm một số vùng ven biển biến thành
đảo, bán đảo, quần đảo, vịnh biển.
→ Qua đó ta thấy chu kì 6 hoạt động chủ yếu là ở ngoài khơi biển Đông,
trong đất liền rạt yếu. Ngày nay, vần còn đang hoạt động bằng những trận
động đất nhẹ ở ngoài khơi, trong lục địa, các suối nước nóng ở Tây Bắc, Tây
Nguyên, Duyên Hải, chứng tỏ các hoạt động của dung nham trong lòng đất
vẫn còn ảnh hưởng đến lớp vỏ địa lí VN.
(ST)