Luận văn
Nghiên Cứu Phát Triển Một Số
Dịch Vụ Sản Xuất –
Xuất Khẩu Hàng Hóa Trái Cây
Đồng Bằng Sông Cửu Long

- 1 -
MỞ ĐẦU

ý nghóa và tính cấp thiết của luận án
Kinh tế Việt Nam đang trên con đường hoà nhập với nền kinh tế thế
giới, nơi mà mọi hoạt động đều vận hành theo những qui ước, điều lệ, những
thông lệ mang tầm vóc toàn cầu chứ không chỉ đơn thuần là đòa phương cục
bộ. Gia nhập Tổ chức thương mại toàn cầu – WTO là sự lựa chọn đúng và
thích hợp trong giai đoạn hiện nay cho tất cả các quốc gia khi muốn hoà nhập
với nền kinh tế thế giới. Trước những thách thức của quá trình hội nhập, để có
thể trụ vững khi gia nhập tổ chức này, đã thúc đẩy mọi thành phần kinh tế,
mọi ngành nghề … đều phải tự chuyển mình và phát triển nhanh về mọi mặt,
cho đến khi Việt Nam chính thức được công nhận trở thành thành viên của
WTO thì các doanh nghiệp Việt Nam có thể cạnh tranh được ở mức cơ bản
trước các doanh nghiệp nước ngoài có nhiều ưu thế vượt trội.
Cũng những mọi ngành nghề khác, ngành nông nghiệp Việt Nam nói
chung, ngành trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long, đang đứng trước thách thức
là vừa phải cùng hoà mình với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, lại vừa phải
đảm bảo sự tăng trưởng về chất lượng nhằm nâng cao tính cạnh tranh trước
những hàng hóa cùng loại của các quốc gia khác trên thế giới. Với sự hiểu
biết ngày càng nhiều về tác dụng tích cực của hàng hóa trái cây, rau củ đối

trong những điều kiện khi đàm phán với các nước thành viên để gia nhập tổ
chức WTO, Việt Nam Cam kết sẽ phải mở rộng cửa ngành dòch vụ để thu hút
vốn đầu tư nước ngoài sau ba năm từ khi gia nhập.
Tập trung phát triển các hoạt động dòch vụ phục vụ cho hàng hóa trái
cây xuất khẩu là hướng đi đúng cấp bách và cần thiết trong giai đoạn hội
nhập như hiện nay nhằm nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa trái cây trên
thò trường xuất khẩu. Ngành trái cây Việt Nam nói chung, ngành trái cây
- 3 -
Đồng Bằøng Sông Cửu Long nói riêng đang đứng trước một thời cơ, nhưng
cũng là một thử thách là làm thế nào để có thể hoàn thiện và phát triển mạnh
hệ thống những dòch vụ đầu vào và dòch vụ đầu ra có liên quan đến hàng hóa
trái cây xuất khẩu với chất lượng cao, để hàng hóa trái cây xuất khẩu đáp ứng
được những điều kiện khắc khe của thò trường xuất khẩu.
Vì vậy luận án “Nghiên Cứu Phát Triển Một Số Dòch Vụ Sản Xuất –
Xuất Khẩu Hàng Hóa Trái Cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long” mà tôi chọn là
nghiên cứu cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay của ngành trái cây
Đồng Bằøng Sông Cửu Long trước thời cơ và thử thách mới.

CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
Có nhiều công trình khoa học của các tác giả về vấn đề trái cây Đồng
Bằøng Sông Cửu Long và các vấn đề về dòch vụ:
 Đề tài “Những giải pháp đầu ra cho sản phẩm trái cây tươi của Đồng
Bằøng Sông Cửu Long” do PGS.TS Võ Thanh Thu là chủ nhiệm đề tài (năm
2001) đã đề cập đến những tác nhân tác động đến khả năng tiêu thụ trái cây
tươi Đồng Bằøng Sông Cửu Long đối với thò trường trong và ngoài nước, thực
trạng các kênh phân phối truyền thống. Qua đó đề xuất các giải pháp nhằm
đẩy mạnh sản lượng tiêu thụ trái cây tươi. Đề tài không đề cập vấn đề dưới
góc độ dòch vụ.
 Đề tài nhánh năm 2001 của Tiến só Nguyễn Văn Lòch về “ Thò trường

bàn TP.HCM đáp ứng yêu cầu Hiệp đònh thương mại Việt Mỹ” của GS.TS
Hoàng Văn Châu đã cung cấp tương đối đầy đủ về cơ sở lý luận về dòch vụ
theo Hiệp đònh thương mại Việt Mỹ. Các giải pháp của đề tài tập trung vào
các giải pháp chung cho các loại hình dòch vụ tại Tp.HCM.
- 5 -
 Đề tài “Phân tích tình hình tiêu thụ nông sản trái cây, các giải pháp phát
triển sản xuất, đẩy mạnh tiêu thụ và xuất khẩu” Nguyễn Thanh Nguyệt (ĐH
Cần Thơ, đề tài cấp Bộ), 2005 đã đề cập đến thực trạng những vấn đề khó
khăn của trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long khi thực hiện mua bán thông
qua kênh phân phối và tiêu thụ. Đề tài đã phân tích rõ được những tồn tại của
hệ thống kênh phân phối. Các giải pháp đề xuất không đề cập ở góc độ dòch
vụ.
 Những đề tài mang tính kỹ thuật như “Tìm hiểu sản xuất và thò trường
Thanh long Nam Bộ” của Đoàn Hữu Tiến và Tạ Minh Tuấn, đề tài “ Sản xuất
và thò trường Vú sữa Đồng Bằøng Sông Cửu Long” của Lương Trung Lập và
Tạ Minh Tuấn đã cho thấy về khả năng và trình độ chuyên môn của các kỹ sư
Việt Nam trong việc tạo nên những sản phẩm có chất lượng. Đồng thời thò
trường tiềm năng của các hàng hóa trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long. Vấn
đề là làm thế nào để có thể đẩy mạnh thò trường của hàng hóa trái cây Đồng
Bằøng Sông Cửu Long.
 Hội thảo về chợ trái cây đầu mối được tổ chức tại Vùng Cần Thơ năm
2001 đã có một số tham luận kinh nghiệm về việc xây dựng hệ thống chợ đầu
mối tại một số quốc gia trong khu vực.
 Dự án nâng cao sức cạnh tranh của Việt Nam do cơ quan phát triển quốc
tế Hoa Kỳ – USDA tài trợ năm 2003 trong đó có đề cập đến chiến lược liên
kết ngành trái cây Việt Nam đã nêu lên những hạn chế trong việc liên kết
giữa các ngành để tạo nên sản phẩm hàng hóa trái cây Việt Nam, qua đó dự
án này cũng đã đưa ra những giải pháp để khắc phục tình trạng này.
Tác giả đã kế thừa những nghiên cứu của các công trình được liệt kê
trên, kết hợp với một số nghiên cứu khác của tác giả đã thực hiện để làm cơ

- 7 -
 Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm phát triển một số dòch vụ “đầu
vào” và “đầu ra” phục vụ cho sản xuất và xuất khẩu hàng hóa trái cây. Các
giải pháp này được sắp xếp theo hình thức lôgíc biện chứng trong đó kết quả
của những giải pháp trước sẽ là nền tảng chất lượng cho phép thực hiện thành
công các giải pháp kế tiếp. Các giải pháp sẽ tạo thành một chuỗi liên hoàn
các giá trò mà kết quả cuối cùng là để phát triển thành công các hoạt động
dòch vụ, tăng tính cạnh tranh và sản lượng cho hàng hóa trái cây xuất khẩu
Đồng Bằøng Sông Cửu Long.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN
 Nghiên cứu có hệ thống và toàn diện cơ sở lý luận về dòch vụ, dòch vụ
trong nông nghiệp, những đặc điểm của dòch vụ trong nông nghiệp, vai trò của
dòch vụ, phân loại dòch vụ… đối với sự phát triển của ngành nông nghiệp trong
đó có trái cây.
 Làm rõ vai trò của dòch vụ công, dòch vụ hành chính sự nghiệp đến sự
phát triển của ngành nông nghiệp, qua đó đã củng cố về mặt lý luận về tầm
quan trọng của loại hình dòch vụ này đối với sự phát triển của ngành trái cây,
cũng như đối với hàng hóa trái cây xuất khẩu Đồng Bằøng Sông Cửu Long.
 Phân tích thực trạng dòch vụ bảo hiểm cho ngành trái cây, để tìm ra
được nguyên nhân gốc rễ đã dẫn đến thực trạng là dòch vụ bảo hiểm chưa thể
thâm nhập được vào ngành trái cây. Từ đó đề xuất giải pháp khắc phục.
 Đề xuất những giải pháp hoàn thiện các hoạt động dòch vụ có liên quan
đến trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long, nhằm đưa hoạt động các dòch vụ liên
quan lên một tầm cao mới với sự chuyên nghiệp và chuyên môn hóa cao và
có sự liên kết mang tính hệ thống. Đồng thời, các giải pháp được hình thành
theo hướng công nghiệp hóa và chuyên môn hóa cao. Những giải pháp được
đưa ra trong một hệ thống có sự liên kết chặt chẽ từ đầu vào cho đến đầu ra,
dòch vụ đi trước sẽ tạo nền chất lượng cho dòch vụ sau và kết quả cuối cùng là
vì sự phát triển của ngành trái cây, nâng cao chất lượng nhằm tăng mạnh sản
lượng hàng hóa trái cây xuất khẩu.

Để giải quyết những thực trạng đang tồn tại của hoạt động dòch vụ có liên
quan, luận án đã sử sụng những phương pháp cụ thể như sau:
Trong chương 1, tác giả đã sử dụng phương pháp thu thập, tập hợp diễn
giải lý thuyết về dòch vụ, dòch vụ trong nông nghiệp, lý thuyết cung cầu dòch
vụ và dùng những phương pháp này kết hợp với phương pháp điều tra xã hội,
điều tra thực tế để thu thập những kinh nghiệm của một số nước.
Trong chương 2 đã sử dụng phương pháp điều tra xã hội, phân tích số
liệu đã thu thập, cùng với sử dụng các số liệu thứ cấp của các cơ quan quản lý
Nhà nước để minh chứng cho thực trạng của các đối tượng được nghiên cứu.
Trong chương 3 đã dùng phương pháp dự báo, phương pháp chuyên gia
để xác đònh những quan điểm và cơ sở đề xuất giải pháp. Đồng thời, tác giả
đã sử dụng phương pháp lôgíc hình thức đề xuất những giải pháp phát triển
một số dòch vụ sản xuất và xuất khẩu hàng hóa trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu
Long.
Thông tin và số liệu thứ cấp được sử dụng trong luận án được thu thập từ
những nguồn sách, báo chí, Internet, các hội thảo chuyên đề, các đề tài
nghiên cứu khoa học. Kết hợp với những thông tư, quyết đònh, văn bản niên
giám, báo cáo tổng hợp được ban hành… của các cơ quan Nhà nước. Thông tin
sơ cấp được thu thập từ những điều tra của tác giả tại các Tỉnh Đồng Bằøng
Sông Cửu Long với các nhà vườn, nhà nông và ngay cả một số cán bộ quản lý
Nhà nước. Kết hợp đi tham quan nhiều hội chợ triển lãm về nông nghiệp
Vùng Đồng Bằøng Sông Cửu Long trong giai đoạn 2002 – 2004. Tác giả cũng
tham gia trong các chuyến đi của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tại
Singapore, Thái Lan, Malaysia, Đài Loan Số liệu sơ cấp và thứ cấp được sử
dụng trong luận án thu thập trong giai đoạn 2001 – 2005.
- 10 -
CHƯƠNG 1
LÝ THUYẾT VỀ DỊCH VỤ
DỊCH VỤ TRONG NÔNG NGHIỆP – KINH NGHIỆM
HOẠT ĐỘNG DỊCH VỤ CỦA MỘT SỐ NƯỚC

cũng chỉ dao động khoảng 37% - 39.5% (Nguồn: Đài Tiếng nói Việt Nam, 3/
2005).
1.1.2. CÁC KHÁI NIỆM VỀ DỊCH VỤ, DỊCH VỤ TRONG NÔNG NGHIỆP

Dòch vụ rất đa dạng, phong phú và phát triển không ngừng theo sự tiến bộ của
nền kinh tế xã hội trong mỗi quốc gia. Cho đến nay, có rất nhiều đònh nghóa
về dòch vụ được chấp nhận.
Các Mác cho rằng: “Dòch vụ là con đẻ của nền kinh tế sản xuất hàng
hóa, khi mà kinh tế hàng hóa phát triển mạnh, đòi hỏi một sự lưu thông trôi
chảy, thông suốt, liên tục để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của con người
thì dòch vụ phát triển”. [7]
Một đònh nghóa khác cho rằng dòch vụ là hoạt động hay lợi ích cung ứng
nhằm để trao đổi, mà hoạt động ấy có thể gắn với sản phẩm vật chất hữu hình
hoặc vô hình được sử dụng nhằm đáp ứng một nhu cầu cụ thể nào đó. Thuộc
tính của dòch vụ là vô hình vì vậy mà dòch vụ không gắn liền với thuộc tính
quyền sở hữu, thuộc tính trao đổi như sản phẩm vật chất hữu hình. Hoạt động
dòch vụ bao trùm lên tất cả mọi lónh vực của đời sống xã hội với trình độ cao,
chi phối rất lớn đến quá trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Dòch
vụ không chỉ là vận tải, thương mại, bưu điện, ngân hàng, bảo hiểm mà còn là
những hoạt động hành chính, tư vấn, bảo vệ môi trường.
Theo tạp chí The Economists, dòch vụ (service) là bất cứ cái gì đem bán
mà không thể rơi vào chân bạn. Như vậy, dòch vụ cũng là một sản phẩm, một
hàng hóa đặc biệt. Dòch vụ được hiểu là một dạng sản phẩm đi kèm với sản
- 12 -
phẩm chính nhằm làm tăng giá trò của sản phẩm chính theo như cách nhìn của
nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Dòch vụ trong nông nghiệp (dòch vụ nông nghiệp) là những hoạt động
“phầm mềm” tạo ra sản phẩm hàng hóa không tồn tại dưới hình thái vật thể,
được gắn liền với những sản phẩm hữu hình trong nông nghiệp. Như dòch vụ
cung ứng cây giống gắn liền với sản phẩm hữu hình là cây giống; dòch vụ

 Là hoạt động lao động mang tính phi vật chất.
 Không tách rời với sản phẩm vật chất. Nghóa là nếu không gắn với sản
phẩm vật chất thì dòch vụ không tồn tại. Vì vậy sự thõa mãn của con người đối
với dòch vụ thông qua sự thõa mãn trong việc sử dụng sản phẩm vật chất hay
dụng ích của sản phẩm vật chất đem lại.
 Dòch vụ sẽ có tác động đến chất lượng nói chung của sản phẩm hữu hình.
 Không gắn với quyền sở hữu.
 Tùy vào quan điểm, nhận thức và trình độ phát triển, chất lượng dòch vụ
cũng sẽ khác nhau.

1.1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA DỊCH VỤ
1.1.3.1. TÍNH VÔ HÌNH
Dòch vụ không thể trực tiếp thấy được và không thể khẳng đònh được mùi vò
của nó. Ta chỉ có thể thấy được dòch vụ thông qua những hình thái khác do
dòch vụ kết hợp với vật chất để tạo ra. Chẳng hạn chúng ta chỉ có thể thấy
được những cây Bưởi “Năm Roi” tròu quả, to và vò lại ngọt dòu. Thành quả
này có được do một phần rất lớn nhờ dòch vụ phân phối cây giống có chất
lượng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dòch vụ tư vấn khuyến nông, sự hướng
dẫn chăm sóc đúng cách và đúng kỹ thuật Chúng ta cũng chỉ có thể thấy
- 14 -
được chất lượng của dòch vụ thông qua tình trạng hoạt động tốt của chiếc máy
cày sau khi được dòch vụ sửa chữa ABC nào đó thực hiện.
Các Mác cho rằng ”…Trong những trường hợp mà tiền được trực tiếp trao
đổi lấy một lao động không sản xuất ra tư bản, tức là trao đổi lấy lao động
không sản xuất, thì lao động đó được mua với tư cách là một sự phục vụ… Lao
động đó cung cấp sự phục vụ nhưng không phải với tư cách là một đồ vật, mà
với tư cách là một sự hoạt động”.[7]
Như vậy, hoạt động dòch vụ cũng có thể so sánh, có thể đánh giá được
chất lượng của hoạt động ấy trong một chừng mực tương đối, tùy vào quan
điểm, trình độ, kinh nghiệm sống của người đưa ra nhận xét.


1.1.3.4. TÍNH KHÔNG MẤT ĐI
Do dòch vụ là một dạng phi vật chất, chúng không mất đi mà luôn tồn tại ở
dạng này hay dạng khác theo đặc điểm khả biến và nó gắn chặt với quá trình
tạo nên sản phẩm vật chất và làm tăng thêm giá trò gia tăng cho sản phẩm ấy.
Trong thực tế, Đồng Bằøng Sông Cửu Long có những loại trái cây ngon và nổi
tiếng trong và ngoài nước, tuy nhiên chất lượng các loại trái cây hiện chưa
cao, còn nhiều sâu bệnh xâm hại làm ảnh hưởng đến chất lượng trái, tổn thất
sau thu hoạch lên đến 30%. Hệ quả này là do chất lượng các dòch vụ cung cấp
giống, phân bón, kỹ thuật canh tác, công tác tư vấn khuyến nông, bảo quản và
chế biến trái cây sau thu hoạch, dòch vụ đóng gói, vận chuyển… còn rất nhiều
bất cập, lạc hậu, thiếu sự đònh hướng và quản lý tốt của các cơ quan chức
năng. Chất lượng dòch vụ được cung ứng thấp đã ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp,
lẫn gián tiếp đến chất lượng sản xuất trái cây, làm giảm giá trò thương phẩm
của hàng hóa trái cây xuất khẩu, gây ảnh hưởng nhiều đến thò trường tiêu thụ. - 16 -

1.1.4. PHÂN LOẠI DỊCH VỤ
Có thể thấy được tính chất đa dạng và phong phú của dòch vụ trong mọi lónh
vực, sự thiếu vắng của dòch vụ sẽ dẫn đến sự giảm sút chất lượng nói chung,
kiềm hãm sự phát triển về kinh tế. Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ về
kinh tế, đời sống vật chất văn hóa tinh thần ngày càng phong phú và phát
triển thì sự hiểu biết, nhận thức rõ ràng về tính chất, loại hình và hình thức
của dòch vụ sẽ đem lại những lợi thế trong hoạt động kinh doanh thương mại.
Có thể phân loại dòch vụ theo những tiêu chí sau

1.1.4.1. PHÂN LOẠI THEO CHỦ THỂ THỰC HIỆN
Cách phân loại này được nhìn nhận ở góc độ người “chủ nhân” tạo ra và cung

dụng. Chẳng hạn như dòch vụ công quyền, tư pháp, công an, cứu hỏa,…
Do sự phát triển về trình độ khoa học kỹ thuật, trình độ dân trí và kinh
tế, những loại hình này vẫn có sự tham gia của những chủ thể không phải Nhà
nước nhưng vẫn chòu sự quản lý của chủ thể Nhà nước và chi phí sẽ do Nhà
nước chi trả.
b. CHỦ THỂ LÀ CÁC TỔ CHỨC XÃ HỘI
Không chòu trách nhiệm quản lý xã hội như chủ thể Nhà nước, nhưng
chủ thể các tổ chức xã hội cung ứng những dòch vụ công cộng. Yếu tố lợi
nhuận xuất hiện nhưng không phải là ưu tiên hàng đầu, tính chất phục vụ
cộng đồng vẫn được xem trọng. Các cơ quan nghiên cứu, Trường học, Viện
cây ăn quả, hợp tác xã, công ty quản lý công viên, công ty dòch vụ công ích….
là những dòch vụ thuộc dạng này. Dòch vụ công cộng phục vụ có tính chất
không buộc mọi người phải sử dụng, mà họ có thể lựa chọn chủ thể cung ứng
khác, những loại hình dòch vụ khác để thay thế.
Dòch vụ công cộng có những đặc điểm sau:
- 18 -
 Có sự tham gia và điều tiết của cơ quan Nhà nước. Với đặc điểm này thì
các chủ thể ngoài chủ thể Nhà nước đều có thể tham gia thực hiện cung cấp
dòch vụ công cộng, nhưng nhất thiết phải có sự điều tiết của Nhà nước. Nhất
là trong việc hỗ trợ tài chính từ phía Nhà nước để duy trì việc cung ứng các
dòch vụ này với chí phí hợp lý nhất nhằm tạo điều kiện cho việc sử dụng rộng
rãi trong dân chúng. Vì vậy các dòch vụ công cộng hành chánh sự nghiệp đều
có tính chất thiết yếu trong cuộc sống. Sự tồn tại của dòch vụ công cộng là sự
tối cần thiết để duy trì sự ổn đònh trật tự trong xã hội.
 Việc cung ứng dòch vụ công cộng không mang tính chất thương mại
thuần túy, vì vậy người sử dụng thường chỉ trả một phần phí tượng trưng khi sử
dụng các dòch vụ công cộng. Tuy nhiên giá trò thực của dòch vụ công cộng vẫn
được người tiêu dùng trả đủ thông qua các loại hình thuế và Nhà nước trích
phần thuế thu được để chi trả cho dòch vụ công cộng này.
 Mọi công dân đều có quyền được sử dụng dòch vụ công cộng ngang

Các hoạt động dòch vụ bán hàng được thực hiện khi có sự tiếp xúc trực
tiếp với khách hàng. Vai trò của hoạt động dòch vụ trong giai đoạn này có tính
chất quyết đònh đến sự đồng ý mua hàng của khách hàng. Chẳng hạn việc
cung cấp thông tin cần thiết về sản phẩm hàng hóa cho khách hàng, kênh
phân phối, dòch vụ thu tiền bằng Visa hay Master card, sự khéo léo trong việc
trưng bày sản phẩm, sự sẵn có của sản phẩm để khách hàng lựa chọn, sử dụng
thử sản phẩm sự nhanh chóng thực hiện các thủ tục cần thiết khi khách hàng
quyết đònh mua… - 20 -
c. DỊCH VỤ SAU BÁN HÀNG
Các hoạt động dòch vụ này được bao gồm đóng gói, giao nhận, bảo hành,
bảo trì, tư vấn sử dụng… Chính các hoạt động dòch vụ này là yếu tố quan
trọng để lôi kéo khách hàng quay lại tiếp tục mua hàng, trở thành khách hàng
trung thành với nhà sản xuất. Các hoạt động dòch vụ này thường tiếp xúc trực
tiếp với khách hàng, để đạt được sự hài lòng của khách hàng thì chất lượng
dòch vụ trong giai đoạn này cần được quan tâm đúng mức. Sự thiếu hiểu biết
về thương mại, trình độ văn hóa, tư duy nhận thức của người cung ứng … sẽ
ảnh hưởng đến chất lượng dòch vụ cung ứng. 1.1.4.3. PHÂN LOẠI THEO HÌNH THỨC KHÁC
Sự khác biệt của những loại hình dòch vụ sẽ quyết đònh tính chất và hình thức
thực hiện của dòch vụ. Ở đây ta có thể phân chia như sau:
a. HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG
Việc sử dụng con người, hay máy móc công cụ… phục vụ cho hoạt động
cung cấp dòch vụ sẽ quyết đònh hình thức, cách thức thực hiện dòch vụ. Chẳng
hạn như dòch vụ tư vấn khuyến nông phải cần có sự giao tiếp giữa người với
người là quan trọng nhất; HTX vận tải thì cần có phương tiện vận chuyển

dòch vụ hành chánh sự nghiệp).
d. PHÂN LOẠI DỊCH VỤ CỦA WTO
WTO đã phân loại dòch vụ thành 155 phân ngành, thuộc 12 khu vực sau
đây:
Dòch vụ kinh doanh: nghề nghiệp, máy tính, nghiên cứu và triển khai, bất
động sản, cho thuê, dòch vụ kinh doanh khác.
Dòch vụ thông tin, liên lạc: bưu điện, chuyển phát nhanh, viễn thông, nghe
nhìn, dòch vụ khác.
- 22 -
Dòch vụ xây dựng và kỹ thuật: xây dựng nhà cửa, lắp đặt máy móc, hoàn
thiện các công trình.
Dòch vụ phân phối: đại lý hoa hồng, bán buôn, bán lẻ, đại lý độc quyền, dòch
vụ khác.
Dòch vụ đào tạo: tiểu học, trung học, đại học, người lớn, dòch vụ giáo dục
khác;
Dòch vụ môi trường: thóat nước, sử lý chất thải, vệ sinh và tương tự, dòch vụ
khác.
Dòch vụ tài chính: bảo hiểm và lónh vực liên quan, ngân hàng và lónh vực liên
quan, dòch vụ tài chính khác.
Dòch vụ liên quan đến sức khỏe và xã hội: chữa bệnh, bệnh viện, dòch vụ
khác.
Dòch vụ du lòch và liên quan: khách sạn và nhà hàng, đại lý và điều hành du
lòch, hướng dẫn du lòch, dòch vụ khác;
Dòch vụ giải trí, văn hóa và thể thao: giải trí, tin tức, thư viện, kiến trúc, bảo
tàng … , thể thao và giải trí khác.
Dòch vụ vận tải: vận tải đường biển, vận tải thủy nội đòa, vận tải hàng không,
vận tải đường sắt, vận tải ô tô, vận tải đường ống, vận tải vũ trụ, vận tải đa
phương thức, dòch vụ vận tải khác.
Dòch vụ khác: bao gồm bất kỳ các loại hình dòch vụ nào chưa được nêu ở trên.
Trong Nhóm dòch vụ này có vận chuyển và phân phối năng lượng và các dòch

Chính nhu cầu của xã hội, của khách hàng đã làm cho sự phát triển của dòch
vụ trong ngành nông nghiệp được mạnh mẽ và nhanh chóng. Sự phát triển
này đã dẫn đến sự điều chỉnh tự nhiên hợp lý trong cơ cấu kinh tế của ngành
nông nghiệp theo hướng giảm dần tỷ trọng sản xuất sản phẩm hữu hình tăng
nhanh tỷ trọng dòch vụ. Đôi khi cũng có sự điều tiết của Nhà nước, nhưng nhìn
chung sự điều tiết ấy phải dựa trên qui luật phát triển hữu cơ tự nhiên của nền
kinh tế.
- 24 -
BẢNG 1.2
Tỷ trọng / GDP của các ngành ở một số nước đang phát triển Châu Á

Tốc độ tăng GDP Năm
Nông nghiệp
(%)
Công nghiệp
(%)
Dòch vụ
(%)
1960 – 80 35 40 25
1981 – 90 29 44 27
Trung Quốc 6.42
1991 - 2000 20 48 32
1960 – 80 42 23 35
1981 – 90 22 37 40
Indonesia 3.97
1991 - 2000 18 43 40
1960 – 80 29 30 41
1981 – 90 20 39 41
Malaysia 4.12
1991 - 2000 13 42 45