TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƯ PHẠM
BỘ MÔN SƯ PHẠM VẬT LÍ
&
Luận văn Tốt nghiệp
Ngành: SƯ PHẠM VẬT LÍ – TIN HỌC K34
THIẾT KẾ CÁC BÀI TẬP THẢO LUẬN NHÓM ĐỂ
HỖ TRỢ VIỆC DẠY HỌC 8 BÀI TRONG SGK VẬT
LÍ 12 NÂNG CAO
Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện:
ThS. Đặng Thị Bắc Lý Nguyễn Thị Ngọc Hà
Lớp: TL0834A1
Mã số SV: 1087037
Cần Thơ,
2012
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
LỜI CẢM ƠN
 & 
Trước sự phát triển và nhu cầu của xã hội, việc đổi mới phương pháp dạy học để
học sinh chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập là một vấn đề cần thiết và không thể
thiếu được. Điều đó góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào
tạo. Vì vậy, việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay không chỉ là phong trào mà còn
là một yêu cầu bắt buộc với mọi giáo viên.
Khi nhận được đề tài “Thiết kế các bài tập thảo luận nhóm hỗ trợ việc dạy học 8
bài trong SGK Vật lí 12 nâng cao”, tôi rất vui. Vì, thảo luận nhóm là một trong những
phương pháp dạy học tích cực và hiện đại. Với đề tài này, tôi có cơ hội nghiên cứu sâu
hơn về những cơ sở lí luận của phương pháp thảo luận nhóm và thiết kế được một số bài
tập thảo luận nhóm để làm hành trang trong sự nghiệp giảng dạy của mình. Bên cạnh đó,
tôi cũng có chút lo lắng về việc không hoàn thành luận văn đúng thời gian qui định.
Nhưng được sự giúp đỡ và hướng dẫn tận tình của cô Đặng Thị Bắc Lý và hiện nay tôi
đã hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình.

3.1. Khái niệm về hình thức thảo luận nhóm
3.2. Các kiểu nhóm và cách tổ chức nhóm
3.3. Tiến trình dạy học theo nhóm
3.4. Một số kiểu nội dung bài học có thể tổ chức thảo luận nhóm
3.5. Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên trong việc tổ chức thảo luận nhóm
3.6. Những điểm mạnh của phương pháp thảo luận nhóm
3.7. Những hạn chế và biện pháp khắc phục trong việc tổ chức thảo luận nhóm
3.8. Một số kĩ năng để hoạt động nhóm đạt hiệu quả
3.9. Qui trình thiết kế bài tập thảo luận nhóm
Chương 2: VẬN DỤNG QUI TRÌNH ĐỂ THIẾT KẾ CÁC BÀI TẬP THẢO LUẬN
NHÓM HỖ TRỢ VIỆC DẠY HỌC 8 BÀI TRONG SGK VẬT LÍ 12 NÂNG CAO
1. Bài: Momen động lượng. Định luật bảo toàn momen động lượng
2. Bài: Động năng của vật rắn quay quanh một trục cố định
3. Bài: Dao động điều hòa
ii
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
4. Bài: Dao động tắt dần và dao động duy trì
5. Bài: Tổng hợp dao động
6. Bài: Sóng điện từ
7. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện, cuộn cảm
8. Thuyết lượng tử ánh sáng. Lưỡng tính sóng – hạt của ánh sáng
C. KẾT LUẬN
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
iii
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
MỤC LỤC
 & 
A. MỞ ĐẦU 1
1. Lí do chọn đề tài 1

3.5. Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên trong việc tổ chức thảo luận nhóm 18
3.6. Những điểm mạnh của phương pháp thảo luận nhóm 21
3.7. Những hạn chế và biện pháp khắc phục trong việc tổ chức thảo luận nhóm
22
3.8. Một số kĩ năng để hoạt động nhóm đạt hiệu quả 24
3.9. Qui trình thiết kế bài tập thảo luận nhóm 27
3.9.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 27
3.9.2. Tìm nội dung thích hợp cho thảo luận 28
3.9.3. Thiết kế các bài tập thảo luận nhóm 29
3.9.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 30
Chương 2: VẬN DỤNG QUI TRÌNH ĐỂ THIẾT KẾ CÁC BÀI TẬP THẢO LUẬN
NHÓM HỖ TRỢ VIỆC DẠY HỌC 8 BÀI TRONG SGK VẬT LÍ 12 NÂNG CAO 31
1. Bài: Momen động lượng. Định luật bảo toàn momen động lượng 31
1.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 31
1.2. Lựa chọn nội dung thích hợp cho thảo luận 32
1.3. Thiết kế bài tập thảo luận nhóm 33
Nhiệm vụ 33
1.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 34
Nhiệm vụ 34
2. Bài: Động năng của vật rắn quay quanh một trục cố định 36
2.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 36
2.2. Lựa chọn nội dung thích hợp cho thảo luận 37
2.3. Thiết kế bài tập thảo luận nhóm 39
2.3.1. Nhiệm vụ 1 39
2.3.2. Nhiệm vụ 2 39
2.3.3. Nhiệm vụ 3 39
2.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 41
2.4.1. Nhiệm vụ 1 41
2.4.2. Nhiệm vụ 2 41
2.4.3. Nhiệm vụ 3 42

6.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 67
6.2. Lựa chọn nội dung thích hợp cho thảo luận 68
6.3. Thiết kế bài tập thảo luận nhóm 69
vi
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
6.3.1. Nhiệm vụ 1 69
6.3.2. Nhiệm vụ 2 69
6.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 72
6.4.1. Nhiệm vụ 1 72
6.4.2. Nhiệm vụ 2 73
7. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện, cuộn cảm 75
7.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 75
7.2. Lựa chọn nội dung thích hợp cho thảo luận 77
7.3. Thiết kế bài tập thảo luận nhóm 78
7.3.1. Nhiệm vụ 1 78
7.3.2. Nhiệm vụ 2 78
7.3.3. Nhiệm vụ 3 78
7.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 80
7.4.1. Nhiệm vụ 1 80
7.4.2. Nhiệm vụ 2 81
7.4.3. Nhiệm vụ 3 82
8. Thuyết lượng tử ánh sáng. Lưỡng tính sóng – hạt của ánh sáng 85
8.1. Xác định cơ sở cho việc lựa chọn nội dung thảo luận nhóm 85
8.2. Lựa chọn nội dung thích hợp cho thảo luận 86
8.3. Thiết kế bài tập thảo luận nhóm 87
Nhiệm vụ 87
8.4. Tổ chức cho học sinh thảo luận 88
Nhiệm vụ 88
C. KẾT LUẬN 90
PHỤ LỤC 97

Ở Việt Nam, những định hướng đổi mới phương pháp giáo dục đã được đề cập tới
từ rất lâu trước đây: trong Nghị quyết của Hội nghị lần thứ tư, Ban chấp hành Trung
ương Đảng khoá VII (1/1993 ), Hội nghị lần thứ hai, Ban chấp hành Trung ương Đảng
khoá VIII (12/1996), trong Luật Giáo dục (12/1998), trong Nghị quyết của Quốc hội
khóa X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông (12/2000), trong các chỉ thị của Thủ
tướng và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Tinh thần cơ bản của việc đổi mới này là:
Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập [3, Tr.53];
phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn
luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,
hứng thú học tập cho học sinh. Có thể nói điều cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng
tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động.
1
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
Trong những năm gần đây, việc cải cách sách giáo khoa (SGK) đã được nước ta
tiến hành một cách sâu sắc, toàn diện, phong phú, đa dạng, phổ biến và lan rộng trong cả
nước. Mục tiêu của việc cải cách là nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Chất lượng
dạy học phụ thuộc vào nhiều thành tố như: Mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phương
pháp dạy học, thầy và hoạt động của thầy, trò và hoạt động của trò, môi trường giáo
dục…Trong đó, phương pháp dạy học là thành tố quan trọng, giáo viên phải am hiểu sâu
sắc về nội dung bài học và biết cách tổ chức dạy học để học sinh có thể tiếp cận kiến thức
một cách dễ dàng. Mặt khác, học sinh là chủ thể trong học tập thì phải tự giác, tích cực,
chủ động và sáng tạo trong quá trình học tập. Cùng một nội dung bài học, tùy thuộc vào
phương pháp sử dụng trong dạy học mà kết quả học tập sẽ khác nhau về mức độ lĩnh hội
các tri thức, sự phát triển của trí tuệ cùng với các kĩ năng tư duy về giáo dục đạo đức và
sự chuyển biến thái độ hành vi.
Trước xu thế phát triển của xã hội ngày nay, quan điểm dạy học lấy học sinh làm
trung tâm là quan điểm đang và được nhiều quốc gia thực hiện. Đối với nước ta, quan
điểm này mang lại nhiều hiệu quả cho mục tiêu – nội dung đào tạo con người Việt Nam.
Khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu làm việc theo nhóm là cần thiết hơn
bao giờ hết. Trong quá trình học sinh làm việc theo nhóm, giáo viên là người gợi mở cho

thảo luận nhóm hỗ trợ việc dạy học trong SGK Vật lí 10 và Vật lí 10 nâng cao. Trong đó,
tác giả đã trình bày những cơ sở lí luận của việc dạy học theo hình thức thảo luận nhóm,
xây dựng qui trình tổ chức dạy học theo nhóm và vận dụng qui trình đó để thiết kế các
bài tập thảo luận nhóm hỗ trợ cho việc dạy học [19,1].
Ở bậc phổ thông, giáo viên THPT Nguyễn Tất Thành cũng đã trình bày một số
kinh nghiệm khi soạn giáo án và tiến hành bài giảng sử dụng phương pháp thảo luận
nhóm, cách tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm và đưa ra các bước tiến hành thảo luận
nhóm khi áp dụng phương pháp thảo luận nhóm vào trong dạy học Vật lí [5].
Hiện nay, trên các báo đài và tạp chí cũng đã đề cập nhiều đến vấn đề học tập theo
phương pháp thảo luận nhóm. Trong đó, các tác giả đề ra tiến trình tổ chức dạy học theo
nhóm và vận dụng hình thức này vào một số bài học trong dạy học Vật lí [23], đưa ra
khái niệm dạy học theo nhóm và một số kĩ năng làm việc theo nhóm [22].
Theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy – học, nhằm phát huy tính tích cực, chủ
động của học sinh trong quá trình học tập, đã có nhiều tác giả nghiên cứu về việc thiết kế
bài tập thảo luận nhóm để hỗ trợ việc dạy học môn Vật lí. Nhằm góp phần cho bài tập
thảo luận nhóm đa dạng hơn, tôi thực hiện đề tài “Thiết kế các bài tập thảo luận nhóm
hỗ trợ việc dạy học 8 bài trong SGK Vật lí 12 nâng cao”. Đề tài này là cần thiết, góp
3
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
phần hỗ trợ giáo viên giảng dạy môn Vật lí 12 trong việc nâng cao hiệu quả bài giảng của
mình.
3. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài hướng tới các mục tiêu sau:
- Hệ thống lại các lý thuyết có liên quan về phương pháp dạy học theo hình thức
thảo luận nhóm.
- Trên cơ sở lý thuyết đã được hệ thống, xây dựng qui trình thiết kế các bài tập
thảo luận nhóm.
- Vận dụng qui trình thiết kế để thiết kế các bài tập thảo luận nhóm hỗ trợ việc dạy
học 8 bài trong SGK Vật lí 12 nâng cao.
- Đề ra các hình thức tổ chức thực hiện thảo luận nhóm trong các bài tập.

thảo luận nhóm. Dựa vào từng nội dung bài học mà người dạy phải biết cách tổ chức
nhóm sao cho quá trình dạy học đạt được mục tiêu của bài học. Qua đó thấy được vai trò
và nhiệm vụ của giáo viên trong việc tổ chức thảo luận nhóm là rất quan trọng. Ngoài ra,
trong quá trình tổ chức dạy học theo hình thức thảo luận nhóm làm nổi bật lên những
thuận lợi cũng như những hạn chế mà người dạy gặp phải khi tổ chức cho học sinh thảo
luận.
Trước khi vào nghiên cứu những vấn đề liên quan đến phương pháp thảo luận
nhóm thì cần tìm hiểu khái niệm quá trình dạy học.
1. KHÁI NIỆM QUÁ TRÌNH DẠY HỌC
Theo quan điểm của Vưwgotski L.X (1896-1934) và nhiều nhà giáo dục đương
thời [13, Tr.11], dạy học là quá trình tương tác giữa hoạt động dạy của giáo viên và hoạt
động học của học sinh. Trong quá trình tương tác đó, giáo viên là chủ thể của hoạt động
dạy, học sinh là chủ thể của hoạt động học. Muốn dạy tốt, hoạt động dạy của giáo viên
chỉ nên giữ vai trò chủ đạo, hướng dẫn. Với vai trò này, giáo viên một mặt phải lãnh đạo,
tổ chức, điều khiển những tác động đến học sinh. Mặt khác, giáo viên phải tiếp cận và
điều khiển, điều chỉnh tốt thông tin phản hồi về kết quả học tập thể hiện trong quá trình,
trong sản phẩm học tập của học sinh. Ngược lại, học sinh là đối tượng chịu sự tác động
của hoạt động dạy, đồng thời là chủ thể của hoạt động học. Muốn học tốt, học sinh phải
tuân theo sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của giáo viên, đồng thời phải chủ động, tích
cực và sáng tạo trong hoạt động học của bản thân. Quá trình tương tác giáo viên – học
sinh nhằm giúp học sinh lĩnh hội hệ thống tri thức, hình thành hệ thống kĩ năng, kĩ xảo
vận dụng tri thức; có khả năng vận dụng các thao tác trí tuệ để lĩnh hội và vận dụng tri
thức có hiệu quả, qua đó hình thành cho học sinh ý thức đúng đắn và những phẩm chất
nhân cách của người công nhân.
6
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
Như vậy, quá trình dạy học là sự phối hợp thống nhất các hoạt động chỉ đạo của
thầy với các hoạt động lĩnh hội tự giác, tích cực, tự lực sáng tạo của trò nhằm đạt được
mục đích dạy học [11, Tr.22].
2. QUAN ĐIỂM DẠY HỌC LẤY HỌC SINH LÀM TRUNG TÂM

về kiến thức mà cả về thể chất và tinh thần.
Ở nước ta, mầm mống tư tưởng dạy học lấy học sinh làm trung tâm đã có từ lâu.
Chúng ta có thể thấy được điều này qua các câu ngạn ngữ “Học thầy không tày học
bạn”, “Học một biết mười” v.v Sau cách mạng tháng Tám 1945, ở nước ta đã có các
phong trào học tập dân chủ, học tổ học nhóm, có chủ trương biến quá trình đào tạo thành
quá trình tự đào tạo, phát huy tính độc lập sáng tạo của học sinh. Cũng từ lâu, trong giáo
dục đã xuất hiện các thuật ngữ “sự tự giáo dục”, “người tự giáo dục”. Ở nước ta, vấn đề
phát huy tính tích cực chủ động của học sinh nhằm đào tạo những người lao động sáng
tạo đã được đặt ra trong ngành giáo dục từ những năm 1960. Tuy nhiên, thuật ngữ “dạy
học lấy người học làm trung tâm” chỉ mới xuất hiện và được sử dụng phổ biến trong
những năm gần đây. Vấn đề lấy người học làm trung tâm là vấn đề còn mới đối với người
dạy. Do trước đây, quan niệm chủ yếu là người dạy truyền đạt kiến thức cho người học,
quá trình học thường là tiếp nhận thụ động. Vì vậy, mặc dù đã thấy vấn đề trên là cần
thiết trong giai đoạn hiện nay và sau này, nhưng ở một số nơi người dạy chưa được trang
bị đủ cơ sở lí luận về “dạy học lấy học sinh làm trung tâm”. Việc “lấy học sinh làm trung
tâm” mới chỉ được thực hiện ở mức để cho học sinh phát biểu ý kiến, cho học sinh thảo
luận theo nhóm.
Quan điểm dạy học “lấy học sinh làm trung tâm” là một xu hướng của thời đại, đặt
người học vào vị trí trung tâm của quá trình dạy học, xem cá nhân người học vừa là chủ
thể, vừa là mục đích của quá trình đó, phấn đấu tiến tới cá thể hóa quá trình học tập với
sự trợ giúp của các phương tiện, thiết bị hiện đại để cho tiềm năng của mỗi học sinh được
phát triển tối ưu, góp phần có hiệu quả vào xây dựng cuộc sống có chất lượng cho cá
nhân, gia đình và xã hội. Đó chính là cốt lõi tinh thần nhân văn trong dạy học “lấy học
sinh làm trung tâm”. Đây là một công việc khó khăn và lâu dài, đòi hỏi sự hoạt động
mạnh mẽ, có sự phối hợp đồng bộ của tất cả các cấp, ban, ngành và đội ngũ giáo viên.
Giải quyết tốt vấn đề dạy học “lấy học sinh làm trung tâm” sẽ nâng cao được chất lượng
và hiệu quả giáo dục.
3. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HÌNH THỨC THẢO LUẬN NHÓM
Dạy học theo hình thức thảo luận nhóm là một trong các hình thức tổ chức dạy
học ngày càng được sử dụng rộng rãi và hết sức có ý nghĩa trong lớp học đa đối tượng.

phải trong lớp học, kéo dài thời gian trong ngày hoặc rải ra trong tuần.
- Nhóm đôi (Paiwork): Nhóm này có 2 người, thường dùng trong học ngoại ngữ
(trong lớp, ngoài lớp) để cùng nhau rèn luyện các kĩ năng nghe nói.
9
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
- Nhóm thảo luận (hoặc nhóm tạm thời): Tổ chức ngay trong lớp học để thảo luận,
khám phá theo yêu cầu của giáo viên [11, Tr.132].
3.2.2. Cách chia nhóm
Có rất nhiều cách để chia nhóm theo các tiêu chí khác nhau, không nên áp dụng
một tiêu chí duy nhất cho cả năm học. Sau đây là một số cách chia nhóm có thể sử dụng
trong quá trình dạy học:
- Giáo viên có thể chia nhóm dựa trên tiêu chí các nhóm gồm những người tự
nguyện, chung mối quan tâm. Đối với học sinh, đây là cách dễ chịu nhất để thành lập
nhóm, đảm bảo công việc thành công nhất. Tuy nhiên, cách chia này dễ tạo tách biệt giữa
các nhóm trong lớp, vì vậy cách thành lập như thế này không nên là khả năng duy nhất.
- Giáo viên cũng có thể chia nhóm ngẫu nhiên bằng cách đếm số, phát thẻ, sắp xếp
theo màu sắc…Trong cách chia này, các nhóm luôn luôn mới sẽ đảm bảo tất cả các học
sinh đều có thể học tập chung nhóm với tất cả các học sinh khác. Bên cạnh đó, nhược
điểm của cách chia này là nguy cơ trục trặc sẽ tăng cao. Vì vậy, học sinh phải sớm làm
quen với việc đó để thấy rằng cách thành lập nhóm như vậy là bình thường.
- Thông thường, lớp học được chia nhóm theo kiểu cố định, thường cho những
học sinh ngồi gần nhau lập thành một nhóm. Cách chia này không mất nhiều thời gian,
học sinh không phải di chuyển đến vị trí của nhóm mình như cách chia ngẫu nhiên.
Nhược điểm của cách chia này là học sinh ít có cơ hội làm việc với nhiều thành viên
trong lớp, tiếp xúc với nhiều cách tư duy khác nhau. Tuy nhiên, giáo viên có thể thay đổi
chỗ ngồi cho học sinh theo định kì một tháng hoặc hai tháng. Như vậy, trong một học kì,
một năm học, thành viên của nhóm được luân chuyển. Do đó, nhược điểm này có thể
khắc phục được.
- Cách khác, giáo viên có thể chia nhóm trong đó có học sinh khá, giỏi để hỗ trợ
học sinh yếu. Những học sinh khá, giỏi trong lớp cùng luyện tập với học sinh yếu hơn và

hơn. Đó mới là một nhóm lí tưởng.
- Giáo viên cần chỉ định nhóm trưởng điều hành và thư ký ghi chép nội dung thảo
luận, mức độ tham gia của các thành viên trong nhóm. Việc phân công này cần thay đổi
linh hoạt để mỗi học sinh đều có thể phát huy vai trò cá nhân. Giáo viên giao nhiệm vụ
cho các nhóm và theo dõi để có thể giúp đỡ, điều chỉnh kịp thời để hoạt động của mỗi
nhóm đi đúng hướng và đánh giá chính xác về sự đóng góp của mỗi cá nhân cũng như
hoạt động chung của cả nhóm. Sau mỗi buổi học, giáo viên nên yêu cầu học sinh đánh
giá các hoạt động mà họ đã tham gia để có những điều chỉnh cần thiết cho các hoạt động
tiếp theo.
11
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
- Hoạt động nhóm cần diễn ra thường xuyên và xen kẽ với hoạt động thuyết giảng
của giáo viên (chẳng hạn cuối một tiết giảng, sau khi kết thúc một chủ đề hay trước khi
chuyển sang một chủ đề mới). Điều này sẽ giúp học sinh đỡ nhàm chán và giáo viên kịp
thời nắm bắt mức độ tiếp thu của học sinh. Từ đó, giáo viên định hướng, điều chỉnh, bổ
sung kiến thức, tài liệu tham khảo cho học sinh.
Mỗi thành viên trong nhóm phải được phân công nhiệm vụ rõ ràng và giáo viên có
trách nhiệm giải thích rõ ràng những nhiệm vụ đó. Vai trò của mỗi thành viên là đóng
góp, lắng nghe, hỗ trợ nhau, cùng nhau giải quyết công việc chung của nhóm trên tinh
thần hợp tác. Một nhóm thảo luận đạt hiệu quả có thể được tổ chức như sau [15, Tr.102]:
- Nhóm trưởng: là người có kĩ năng hòa giải xung đột, có khái niệm rõ ràng và khả
năng thảo luận, có khả năng tháo gỡ những phức tạp trong quan hệ giữa mọi người, là
người lãnh đạo nhóm hoạt động, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm,
xác định thời gian hoàn thành nhiệm vụ, điều động sự tham gia tích cực của các thành
viên trong nhóm, quan sát hoạt động của các thành viên trong nhóm, hỗ trợ cho nhóm
hoạt động.
- Thư kí:là người g

sứ” cho nhóm mới, truyền đạt lại những gì mà nhóm cũ đã giải quyết.
Bài học sẽ được giải quyết trọn vẹn cho mọi học sinh sau hai lần làm việc:
Lần 1: 11111 22222 33333 44444 55555 66666
Lần 2: 123456 123456 123456 123456 123456 123456
Tác dụng:
- Học sinh giỏi không chiếm diễn đàn.
- Học sinh kém không ỷ lại.
- Tinh thần trách nhiệm (vai trò mỗi học sinh thật sự trong nhóm).
- Rèn luyện lòng tự tin cho học sinh (khi làm việc ở nhóm sau).
13
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
3.2.3.4. Nhóm kim tự tháp
Tổ chức:
- Lần 1: cá nhân làm việc.
- Lần 2: nhóm đôi.
- Lần 3: nhóm bốn.
- Lần 4: nhóm tám.
- Lần 5: kết quả chung.
Tác dụng:
- Thống nhất nội dung ôn tập, tổng kết.
- Lấy ví dụ vận dụng vào thực tế.
- So sánh, đối chiếu sự giải thích một vấn đề để đi đến thống nhất.
3.2.3.5. Nhóm trà trộn (Cocktail)
Tổ chức: giống như tiệc cocktail. Học sinh đi tự do trong lớp tìm người thích hợp
để trao đổi
Tác dụng:
- Kích thích sự nhận thức.
- Lớp sinh động.
- Có cơ hội hỏi nhiều người (mà không ngại ngùng).
Nội dung làm việc: tự kiểm tra bảng trả lời câu hỏi (không làm được thì hỏi bạn)

Kiến thức qui trình thường được cấu trúc thành các bước hoặc các giai đoạn. Ví
dụ:
- Các bước thao tác một bài thí nghiệm biểu diễn.
- Các bước viết một bài luận.
- Qui trình mổ động vật thí nghiệm.
- Qui trình kiểm tra, dán nhãn một chai hóa chất.
- Các bước dọc (xướng âm) một bài hát mới.
Để học sinh theo dõi tốt và tự nhận thức kiến thức qui trình, có thể ra nhiệm vụ
cho các nhóm trao đổi. Ví dụ, để biểu diễn một bài thí nghiệm, giáo viên sẽ tuần tự thực
hiện 6 bước, giáo viên chuẩn bị trước các bản photo để phát cho các nhóm trước khi làm
thí nghiệm và dặn học sinh cách làm việc nhóm sau khi kết thúc thí nghiệm. Các bản
photo có thể là:
- Bản photo có nhiều hơn hoặc ít hơn 6 bước nhưng có vẽ hợp lí (không nên quá
nhiều).
- Bản photo có đủ 6 bước nhưng xáo trộn thứ tự.
15
SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Hà GVHD: Cô Đặng Thị Bắc Lý
Các nhóm sẽ thảo luận để sắp xếp các bước thí nghiệm cho đúng qui trình. Tất
nhiên có thể có một số yêu cầu khác nếu cần.
3.4.2. Trao đổi trước giờ học
Một cuộc trao đổi sôi nổi đầu giờ học sẽ tạo cho học sinh một bầu không khí tâm
lí thuận lợi cho suốt giờ học. Có nhiều cách mở đầu một bài học để có bầu không khí như
vậy, song cách này là một kiểu làm đặc biệt, với sự tham gia hào hứng của toàn thể học
sinh.
Có thể cho học sinh trao đổi bằng sự tái hiện kiến thức cũ để làm cơ sở cho bài
mới. Cũng như vậy, nhưng các nhóm học sinh lại đi tìm những ví dụ thực tế trong cuộc
sống hàng ngày mà những ví dụ ấy sẽ là những ứng dụng cho bài học mới. (Ví dụ: bài
học về momen động lượng và định luật bảo toàn momen động lượng, bài học về sự tán
sắc ánh sáng ).
Có thể cho học sinh biết chủ đề bài học mới, các nhóm sẽ đoán nhận nội dung cụ