Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Phần I
những vấn đề lý luận cơ bản về hạch toán
vật liệu trong các doanh nghiệp sản
xuất
I. NHững vấn đề chung về vật liệu
1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của vật liệu và yêu cầu quản lý vật
liệu trong sản xuất
* Khái niệm:
Quá trình lao đông là quá trình con ngời sử dụng t liệu lao động tác động
lên đối tợng lao động làm thay đổi hình dáng, kích thớc, tính chất lý hoá của
đối tợng lao động để tạo ra sản phẩm với chất lợng ngày càng cao. Theo Mác,
để một quá trình sản xuất diễn ra thì phải có đủ ba yếu tố: t liệu lao động,đối t-
ợng lao động, sức lao động.
Đối tợng lao động là một trong những điều kiện không thể thiếu đối với
qua trình sản xuất . Biểu hiện cụ thể của đối tợng lao động chính là các loại
nguyên vật liệu. Trong đó nguyên liệu là những đối tợng lao động cha qua chế
biến, vật liệu là những đối tợng lao động đã qua chế biến hay vật liệu là đối t-
ợng lao động đã đợc thay đổi do lao động có ích của con ngời tác động.
* Đặc điểm của vật liệu :
- Vật liệu thuộc tài sản lu động, là tài sản dự trữ quan trọng nhất của sản
xuất.
- Vật liệu chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất nhất định. Dới tác động
của lao động, vật liệu sẽ bị tiêu hao hoàn toàn hoặc thay đổi hình thái vật chất
ban đầu để tạo ra hình thái vật chất của sản phẩm.
- Về mặt giá trị, khi tham gia vào sản xuất, vật liệu chuyển dịch một lần
toàn bộ giá trị của chúng vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Điều này đ-
ợc thể hiện ở chỗ chi phí vật liệu là chi phí phân bổ một lần.
* Vai trò của vật liệu trong sản xuất :
Doanh nghiệp sản xuất cần phải có nguyên vật liệu mới tạo ra sản phẩm.
Vì vậy, đảm bảo cung ứng, dự trữ đồng bộ, kịp thời, chính xác nguyên vật liệu
đong, đếm, thực hiện đúng chế độ bảo quản đối với từng loại vật liệu, tránh bị
h hỏng, mất mát, hao hụt, đảm bảo an toàn.
- ở khâu dự trữ:
Đòi hỏi doanh nghiệp phải xác định đợc mức dự trữ tối thiểu, tối đa để
đảm bảo quá trình sản xuất kinh doanh đợc bình thờng, không bị ngừng trệ,
gián đoạn do cung cấp không kịp thời hoặc gây tình trạng ứ đọng vốn do dự
trữ quá nhiều.
- ở khâu sử dụng:
Cần phải tổ chức tốt việc ghi chép, phản ánh tình hình xuất dùng và sử
dụng vật liệu trong sản xuất kinh doanh. Cần sử dụng vật liệu hợp lý, tiết kiệm
trên cơ sở định mức và dự toán chi phí. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
việc hạ thấp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, tăng thu nhập, lợi nhuận
tích luỹ cho doanh nghiệp.
* Vai trò của vật liệu trong sản xuất :
Doanh nghiệp sản xuất cần phải có nguyên vật liệu mới tạo ra sản phẩm.
Vì vậy, đảm bảo cung ứng, dự trữ đồng bộ, kịp thời, chính xác nguyên vật liệu
là điều kiện có tính chất tiền đề để quá trình sản xuất diễn ra liên tục. Hơn nữa,
đảm bảo cung ứng vật liệu có chất lợng tốt còn là điều kiện nâng cao chất lợng
sản phẩm, góp phần sử dụng vật liệu tiết kiệm vật liệu, tăng năng suất lao động.
Mặt khác, do giá trị vật liệu chuyển dịch toàn bộ một lần vào giá trị sản phẩm
nên chi phí vật liệu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất và giá thành
sản phẩm. Vì vậy, chỉ cần một sự biến động nhỏ của vật liệu cũng ảnh hởng trực
tiếp đến những chỉ tiêu quan trọng của doanh nghiệp nh doanh thu, giá thành,
lợi nhuận.
Về vốn, vật liệu là thành phần quan trọng của vốn lu động đặc biệt là vốn
dự trữ. Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cần phải tăng tốc độ luân chuyển của
vốn lu động và điều đó không thể tách rời việc dự trữ và sử dụng vật liệu hợp lý,
Vật liệu sử dụng trong các doanh nghiệp có nhiều loại, nhiều thứ, có vai
trò công dụng khác nhau trong quá trình sản xuất kinh doanh. Trong điều kiện
đó đòi hỏi các doanh nghiệp phải phân loại vật liệu thì mới tổ chức tốt việc quản
lý và phân loại vật liệu.
Trong thực tế quản lý và hạch toán vật liệu ở các doanh nghiệp , đặc trng
thông dụng nhất để phân loại vật liệu là vai trò và tác dụng của vật liệu trong
sản xuất. Theo đặc trng này, vật liệu ở các doanh nghiệp đợc chia thành các
loại:
+ Nguyên, vật liệu chính:
Là những nguyên liệu, vật liệu mà sau quá trình gia công, ché biến cấu
thành thực thể vật chất chủ yếu của sản phẩm (kể cả bán thành phẩm mua vào)
+ Vật liệu phụ:
Là những vật liệu chỉ có tác dụng phụ trợ trong sản xuất, đợc sử dụng kết
hợp với vật liệu chính để làm thay đổi màu sắc, mùi vị, hình dáng bề ngoài của
sản phẩm hoặc đợc sử dụng để bảo đảm cho công cụ lao động hoạt động bình
thờng hoặc phục vụ cho nhu cầu công nghệ, kỹ thuật, phục vụ cho lao động của
công nhân viên chức(dầu nhờn, hồ keo, thuốc nhuộm, thuốc nhuộm, thuốc tẩy,
thuốc chống rỉ , hơng liệu, xà phòng, rẻ lau, ).
+ Nhiên liệu:
Vè thực chất, nhiên liệu là một loại vật liệu phụ nhng nó đợc tách ra
thành một loại riêng vì việc sản xuất và tiêu dùng nhien liệu chiếm tỷ trọng lớn
trong nền kinh tế quốc dân, mặt khác nó có yêu cầu và kỹ thuật quản lý hoàn
toàn khác với vật liệu phụ thông thờng. Nhiên liệu có tác dụng cung cấp nhiệt l-
ợng trong quá trình sản xuất kinh doanh tạo điều kiện cho quá trình sản xuất
kinh doanh diễn ra bình thờng. Nó có thể tồn tại ở thể rắn, thể lỏng và thể khí
nh than, củi, xăng, dầu, ga,...
+ Phụ tùng thay thế:
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Giá thực tế sẽ có thuế GTGT nếu doanh nghiệp tính thuế GTGT theo ph-
ơng pháp trực tiếp và không có thuế GTGT nếu doanh nghiệp tính thuế GTGT
theo phơng pháp khấu trừ. Trong các doanh nghiệp sản xuất, giá thực tế vật liệu
nhạp kho đợc xác định theo từng nguồn nhập:
+ Đối với vật liệu mua ngoài:
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Giá thực tế nhập kho gồm giá mua ghi trên hóa đơn ngời bán cộng (+)
thuế nhập khẩu(nếu có) và các chi phí thu mua thực tế(chi phí vận chuyển, bốc
dỡ, chi phí nhan viên thu mua, chi phí của bộ phận thu mua độc lập, chi phí thuê
kho , thuê bãi, bảo hiểm, hao hụt trong định mức, tiền phạt lu kho, lu hàng, lu
bãi, ) trừ (-) các khoản giảm giá hàng mua đ ợc hởng.
+ Đối với vật liệu tự sản xuất:
Tính theo giá thành sản xuất thực tế
+ Đối với vật liệu thuê ngoài gia công, chế biến:
Giá thực tế gồm giá trị vật liệu xuất chế biến cùng các chi phí có liên
quan nh tiền thuê gia công, chế biến, chi phí vận chuyển , bốc dỡ , hao hụt trong
định mức, )
+ Đối với vật liệu nhận góp vốn liên doanh, cổ phần:
Giá thực tế vật liệu nhập kho là giá do các bên tự thỏa thuận (+) các chi
phí tiếp nhận ( nếu có)
+ Đối với vật liệu đợc tặng , thởng, viện trợ: Giá thực tế vật liệu nhập
kho đợc tính theo giá thị trờng tơng đơng cộng các chi phí liên quan đến việc
tiếp nhận.
+ Đối với phế liệu thu hồi:
Giá thực tế vật liệu nhập kho là gía ớc tính có thể sử dụng đợc hay gía trị
thu hồi tối thiẻu.
b) Giá thực tế vật liệu xuất kho:
Tùy theo đặc điẻm hoạt động của từng doanh nghiệp và yêu cầu quản lý,
cuối kỳ)
x Hệ số giá vật liệu
Hệ số giá có thể tính theo từng loại, từng nhóm hoặc từng thứ vật liệu chủ
yếu tùy thuộc vào yêu cầu và trình độ quản lý của đơn vị hạch toán.
Hệ số giá vật liệu =
Giá thực tế vật liệu tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ
- - Giá hạch toán vật liệu tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ
Phơng pháp này thích hợp với các doanh nghiệp có nhiều danh điểm vật
liệu và trình độ kế toán cao.
+ u điểm:
Phơng pháp này kết hợp đợc hạch toán chi tiết và hạch toán tổng hợp để
tính giá vật liệu, không phụ thuộc vào cơ cấu vật liệu sử dụng nhiều hay ít.
+ Nhợc điểm:
Yêu cầu hạch toán phải tỉ mỉ, khối lợng công việc dồn vào cuối kỳ hạch
toán ảnh hởng đến công tác quyết toán. Mặt khác phải xây dựng đợc giá hạch
toán khoa học.
* Phơng pháp giá đơn vị bình quân:
Theo phơng pháp này, giá thực tế vật liệu xuất dùng trong kỳ đợc tính
theo giá trị bình quân( bình quân cả kỳ dự trữ, bình quân cuối kỳ trớc hoặc bình
quân sau mỗi lần nhập).
Giá thực tế vật liệu xuất
dùng
=
Số lợng vật liệu
xuất dùng
x
Giá đơn vị
bình quân
Có ba phơng pháp xác định giá đơn vị bình quân:
. Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ( bình quân gia quyền )
+ Ưu điểm:
Phơng pháp này khắc phục đợc nhợc điểm của hai phơng pháp trên, vừa
đảm bảo tính kịp thời của số liệu kế toán , vừa chính xác, vừa phản ánh đợc tình
biến động của giá cả.
+ Nhợc điểm:
Việc tính toán phức tạp, tốn nhiều công sức với doanh nghiệp áp dụng kế
toán thủ công bởi vì sau mỗi lần vật liệu nhập kho, kế toán lại phải tính lại giá
bình quân do vậy chỉ nên áp dụngvới những doanh nghiệp có ít danh điểm vật
liệu, số lần nhập, xuất không nhiều, thực hiện kế toán máy.
* Phơng pháp nhập trớc, xuất trớc(FIFO):
Phơng pháp này giả thiết rằng số vật liệu nào nhập trớc sẽ xuất trớc, xuất
hết số nhập trớc thì mới xuất đến số nhập sau theo giá thực tế của từng lô hàng
xuất. Nói cách khác, cơ sở của phơng pháp này là giá thực tế của vật liệu mua
trớc sẽ đợc dùng làm giá để tính giáthực tế của vật liệu xuất trớc và do vậy, gía
trị vật liệu tồn kho cuối kỳ là giá thực tế của số vật liệu mua vào sau cùng trong
kỳ.
+ u điêm:
Gần đúng với luồng nhập, xuất vật liệu trong thực tế. Phơng pháp này
gần với phơng pháp giá thực tế đích danh do đó sẽ phản ánh tơng đối chính xác
giá trị vật liệu xuất kho và tồn kho. Hơn nữa, giá trị vật liệu tồn kho sẽ đợc phản
ánh gần sát với giá thị trờng bởi vì giá trị vật liệu tồn kho bao gồm giá trị của
vật liệu đợc mua ở những lần sau cùng.
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
+ Nhợc điểm:
- Làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với những khoản chi phí
hiện tạivì theo phơng pháp này doanh thu hiện tại đợc tạo ra bởi giá trị của vật
liệu đợc mua vào từ cách đó rất lâu.
- Khối lợng công việc hạch toán lớn.
tính giá cho số lợng vật liệu tồn kho cuối kỳ,sau đó mới xác định đợc giá thực tế
của vật liệu xuất kho trong kỳ:
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Giá thực tế vật liệu
tồn kho cuối kỳ
=
Số lợng vật liệu
tồn kho cuối kỳ
x
Đơn giá vật liệu nhập kho
lần cuối
Giá thực tế vật
liệu xuất kho
=
Giá thực tế vật
liệu nhập kho
+
Giá thực tế vật
liệu tồn kho đầu
kỳ
-
Giá thực tế vật
liệu tồn kho
cuối kỳ
+u điểm:
- Đơn giản, nhanh chóng, việc tính giá vật liệu xuất kho không phụ thuộc
vào tần suất nhập, xuất vật liệu trong kỳ.
+ Nhợc điểm:
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
+ Phơng pháp sổ số d.
Mỗi phơng pháp này đều có những u điểm, nhợc điểm và phạm vi áp
dụng riêng nhng đều nhằm mục đích theo dõitình hình nhập, xuất, tồn vật liệu
về số lợng và giá trị cả ở kho và phòng kế toán .
1. Phơng pháp thẻ song song:
Theo phơng pháp này, để hạch toán nghiệp vụ nhập, xuất và tồn kho vật
liệu , ở kho phải mở thẻ kho để ghi chép về mặt số lợng và phòng kế toán phải
mở thẻ kế toán chi tiết vật liệu để ghi chép về mặt số lợng và giá trị.
Thẻ kho đợc mở cho từng danh điểm vật liệu và phát cho thủ kho sau khi
đã đăng ký vào sổ đăng ký thẻ kho.
* Tại kho:
Hàng ngày, khi nhận các chứng từ nhập, xuất vật liệu , thủ kho phải kiểm
tra tính hợp pháp, hợp lý của chứng từ rồi tiến hành ghi số lợng thực nhập, thực
xuất vào chứng từ và thẻ kho, cuối ngày thủ kho tiến hành tổng cộng số nhập,
xuất tính ra số tồn kho trên thẻ kho. Mỗi chứng từ ghi một dòng vào thẻ kho.
Đối với phiếu xuất vật t theo hạn mức, sau mỗi lần xuất thủ kho phải ghi
số thực xuất vào thẻ kho mà không đợi đến khi kết thúc chứng từ mới ghi một
lần.
Thủ kho phải thờng xuyên đối chiếu số tồn kho trên thẻ kho với số liệu
thực tế còn lại ở kho để đảm bảo sổ sách và hiện vật luôn khớp nhau. Hàng
ngày hoặc định kỳ 3, 5 ngày một lần thủ kho chuyển toàn bộ chứng từ nhập,
xuất đã đợc phân loại cho từng thứ vật liệu cho phòng kế toán.
*Tại phòng kế toán:
Kế toán phải mở sổ(thẻ) kế toán chi tiết cho từng danh điểm vật liệu t-
ơng ứng với thủ kho mở ở kho. Kế toán sử dụng thẻ(sổ) thẻ kế toán chi tiết vật
liệu để ghi chép tình hình nhập, xuất tồn kho theo chỉ tiêu hiện vật và giá trị.
Thẻ(sổ) kế toán chi tiết vật liệu có nội dung giống nh thẻ kho, nhng chỉ
khác là theo dõi cả về số lợng và giá trị của vật liệu . Hàng ngày hoặc định kỳ 3,
5 ngày một lần khi nhận đợc các chứng từ nhập, xuất kho do thủ kho chuyển
Theo phơng pháp này, để hạch toán chi tiết vật liệu , tại kho vẫn mở thẻ
kho để theo dõi về mặt số lợng đối với từng danh điểm vật liệu nh phơng pháp
thẻ song song.
*Tại phòng kế toán :
Định kỳ, sau khi nhận đợc các chứng từ nhập, xuất kho từ thủ kho ,kế
toán thực hiện kiểm tra và mở sổ đối chiêú luân chuyển để ghi chép tình hình
nhập, xuất, tồn kho về số lợng và giá trị của từng thứ vật liệu ở từng kho. Sổ đối
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
12
Chứng từ nhập
Bảng tổng hợp
nhập, xuất, tồn
Chứng từ xuất
Thẻ kho Sổ chi tiết
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
Ghi chú
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
chiếu luân chuyển không ghi theo từng chứng từ nhập, xuất kho mà chỉ ghi một
lần vào cuối tháng trên cơ sở tổng hợp nhập, xuất kho phát sinh trong tháng của
từng danh điểm vật liệu . Mỗi danh điểm vật liệu chỉ đợc ghi một dòng trên sổ
đối chiếu luân chuyển.
Để có số liệu ghi vào sổ đối chiếu luân chuyển, kế toán phải lập bảng kê
nhập, bảng kê xuất trên cơ sở các chứng từ nhập, xuất định kỳ do thủ kho
chuyển tới.Cuối tháng tiến hành kiểm tra, đối chiếu số lợng vật liệu trên sổ đối
chiếu luân chuyển với số lợng trên thẻ kho của thủ kho và đối chiếu số tiền của
từng loại vật liệu trên sổ đối chiếu luân chuyển với số liệu kế toán tổng hợp.
Sơ đồ 2:
hạch toán chi tiết vật liệu theo phơng pháp
không có điều kiện ghi chép, theo dõi tình hình nhập, xuất hàng ngày.
2. Phơng pháp sổ số d
Phơng pháp naỳ là một bớc cải tiến căn bản trong việc tổ chức hạch toán
chi tiết vật liệu . Đặc điểm nổi bật của phơng pháp này là kết hợp chặt chẽ việc
hạch toán nghiệp vụ của thủ kho với việc ghi chép của phòng kế toán và trên cơ
sở kết hợp đó, ở kho chỉ hạch toán về số lợng và ở phòng kế toán chỉ hạch toán
về giá trị cuả vật liệu , xoá bỏ đợc ghi chép trùng lắp giữa kho và phòng kế
toán , tạo điều kiện kiểm tra thờng xuyên và có hệ thống của kế toán đối với thủ
kho , đảm bảo số liệu kế toán chính xác, kịp thời.
* Tại kho:
Hạch toán vật liệu tại kho do thủ kho thực hiện trên các thẻ kho nh các
phơng pháp trên. Hàng ngày hoặc định kỳ 3, 5 ngày theo qui định của doanh
nghiệp , sau khi ghi thẻ kho xong, thủ kho phải tập hợp toàn bộ chứng từ nhập,
xuất kho vật liệu phát sinh trong ngày hoặc trong kỳ theo từng nhóm vật liệu
qui định. Căn cứ vào kết quả phân loại chứng từ lập phiếu giao nhận chứng từ kê
rõ số lợng , số hiệu các chứng từ của từng loại vật liệu , lập riêng cho phiếu
nhập kho và phiêú xuất kho. Phiếu này sau khi nhập xong đợc đính kèm với các
tập phiếu nhập kho hoặc phiếu xuất kho để giao cho kế toán.
Ngoài công việc hàng ngày nh trên thủ kho còn phải ghi số lợng vật liệu
tồn kho cuối tháng của từng thứ vật liệu vào sổ số d. Sổ số d do kế toán mở cho
từng kho v à dùng cho cả năm. Cuối tháng, kế toán giao sổ số d cho thủ kho ghi
số lợng vật liệu tồn kho căn cứ vào các thẻ kho. Ghi xong, thủ kho phải chuyển
sổ về phòng kế toán để kiểm tra và tính thành tiền.
* Tại phòng kế toán :
Định kỳ nhân viên kế toán xuống kho để kiểm tra việc ghi chép trên thẻ
kho của thủ kho và thu nhận các chứng từ nhập, xuất kho. Tại phòng kế toán ,
nhân viên kế toán kiểm tra lại chứng từ và hoàn chỉnh chứng từ , sau đó tổng
hợp giá trị vật liệu theo từng nhóm, loại vật liệu nhập, xuất để ghi vào cột thành
tiền của phiếu giao nhận chứng từ . Số liệu" Thành tiền" trên phiếu giao nhận
chứng từ nhập, xuất theo từng nhóm, loại vật liệu đợc ghi vào bảng luỹ kế nhập
Chứng từ nhập
Chứng từ xuất
Thẻ kho
Bảng tổng hợp
nhập, xuất tồn
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
Ghi chú
Bảng luỹ kế xuất
Sổ số dư
Phiếu giao nhận
chứng từ xuất
Bảng luỹ kế xuất
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
III. Hạch toán tổng hợp vật liệu
Để hạch toán vật liệu, kế toán có thể áp dụng phơng pháp kê khai thờng
xuyên hoặc phơng pháp kiểm kê định kỳ. Việc sử dụng phơng pháp nào là tuỳ
thuộc vào đặc điểm kinh doanh cuả doanh nghiệp, vào yêu cầu của công tác
quản lý, vào trình độ cán bộ kế toán, cũng nh vào quy định của chế độ kế toán
hiện hành.
Căn cứ vào giấy báo nhận hàng, khi hàng về đến nơi, doanh nghiệp có
trách nhiệm lập ban kiểm nghiệm để kiểm nghiệm vật t thu mua cả về số lợng,
chất lợng, qui cách, mẫu mã. Ban kiểm nghiệm sẽ căn cứ vào kết quả kiểm
nghiệm thực tế để ghi vào "Biên bản kiểm nghiệm vật t ", sau đó, bộ phận cung
ứng sẽ lập "Phiếu nhập kho vật liệu "trên cơ sở hoá đơn, giấy báo nhận hàng và
biên bản kiểm nghiệm rồi giao cho thủ kho. Thủ kho sẽ ghi sổ số thực tế nhập
kho vào phiếu rồi chuyển lên phòng kế toán làm căn cứ ghi sổ. Trong trờng hợp
phát hiện thừa thiếu, sai qui cách thì thủ kho phải báo ngay cho bộ phận cung
ứng biết và cùng ngời giao hàng lập biên bản.
một cách kịp thời, cập nhật. Theo phơng pháp này, tại bất kỳ thời điểm nào, kế
toán cũng có thể xác định đợc lợng nhập, xuất, kho từng loại hàng tồn kho nói
chung và vật liệu nói riêng.
Để hạch toán vật liệu kế toán sử dụng các tài khoản:
TK 151" Hàng mua đang đi đờng"
Tài khoản này đợc sử dụng để theo dõi các loại nguyên, vật liệu, hàng
hoá mà doanh nghiệp đã mua, đã chấp nhận mua, đã thuộc quyền sở hữu của
doanh nghiệp nhng cuối tháng cha về nhập kho.
Bên Nợ: Giá trị hàng hoá, vật t đang đi đờng cuối kỳ.
Bên Có: Giá trị vật t, hàng hoá mua ở các kỳ trớc nhập kho hoặc chuyển
giao thẳng cho khách hàng.
D Nợ: Giá trị vật t, hàng hoá đang đi dờng cuối kỳ.
TK 152" Nguyên liệu, vật liệu "
Tài khoản này dùng để theo dõi giá trị hiện có, tình hình tăng, giảm của
các loại nguyên, vật liệu theo giá thực tế, có thể mở chi tiết theo từng loại,
nhóm, thứ,...tuỳ theo yêu cầu quản lý và phơng tiện tính toán.
Bên Nợ: - Giá thực tế nguyên, vật liệu nhập kho.
- Giá trị nguyên, vật liệu thừa phát hiện khi kiểm kê.
Bên Có: - Trị giá thực tế nguyên, vật liệu xuất kho.
- Giảm giá đợc hởng.
- Trị giá thực tế nguyên, vật liệu thiếu hụt, h hỏng phát hiện khi
kiểm kê.
D Nợ: Trị giá thực tế nguyên, vật liệu tồn kho.
Ngoài ra trong quá trình hạch toán, kế toán còn sử dụng một số tài khoản
liên quan khác nh TK 133, TK 331, TK 111, TK 621, 627, 641, 642,...
Sơ đồ 4:
hạch toán nhập, xuất vật liệu theo
phơng pháp kê khai thờng xuyên
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
17
Xuất ngoài gia
công chế biến
TK 412
Đánh giá giảm
TK 152
Đánh giá tăng
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
2. Hạch toán nhập, xuất vật liệu theo phơng pháp kiểm kê định kỳ
Phơng pháp kiểm kê định kỳ là phơng pháp không theo dõi thờng xuyên,
liên tục về tình hình biến động của các loại vật t, hàng hoá, sản phẩm trên các
tài khoản phản ánh từng loại hàng hoá tồn kho mà chỉ phản ánh giá trị tồn kho
đầu kỳ và cuối kỳ của chúng trên cơ sở kiểm kê cuối kỳ, xác định lợng tồn kho
thực tế và lợng xuất dùng cho sản xuất kinh doanh và các mục đích khác. Độ
chính xác của phơng pháp này không cao mặc dù tiết kiệm đợc công sức ghi
chép và nó chỉ thích hợp với các đơn vị kinh doanh những loại hàng hoá, vật t
khác nhau, giá trị thấp, thờng xuyên xuất dùng, xuất bán.
Theo phơng pháp này kế toán sử dụng các tài khoản sau:
- TK 611" Mua hàng"(Tiểu khoản 6111 - Mua nguyên, vật liệu "
Tài khoản này dùng để theo dõi tình hình thu mua, tăng, giảm nguyên,
vật liệu theo giá thực tế ( giá mua và chi phí thu mua).
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Bên Nợ: Phản ánh giá thực tế nguyên, vật liệu tồn kho đầu kỳ và tăng
thêm trong kỳ.
Bên Có: Phản ánh giá thực tế vật liệu xuất dùng, xuất bán, thiếu hụt trong
kỳ và tồn kho cuối kỳ.
TK 611 cuối kỳ không có số d và thờng đợc mở chi tiết theo từng loại vật
t .
- TK 152 " Nguyên vật liệu "
Các trường hợp tăng
vật liệu khác
TK 241, 154...
TK 151, 152
Giá trị vật liệu tồn
cuối kỳ
Xuất dùng cho
sản xuất kinh
doanh
TK 111, 112, 331
Vật liệu xuất dùng
cho mục đích khác
TK 152
Giảm giá được hư
ởng và giá trị hàng
mua trả lại
TK 627, 641, 642, 241
TK 151, 152, 153
D: xxx
Kết chuyển giá trị vật liệu
tồn đầu kỳ
TK 111, 112, 331
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
Cả trờng hợp hạch toán tổng hợp nhập, xuất vật liệu theo phơng pháp kê
khai thờng xuyên và phơng pháp kiểm kê định kỳ, doanh nghiệp tính thuế
GTGT theo phơng pháp khấu trừ và phơng pháp trực tiếp hạch toán khác nhau ở
trờng hợp tăng vật liệu do mua ngoài nhập kho, còn các trờng hợp tăng vật liệu
khác thì hạch toán là giống nhau. Cụ thể trờng hợp tăng vật liệu do mua ngoài
nhập kho đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phơng pháp trực tiếp kế
toán ghi theo giá nhập là giá có thuế GTGT.
thẩm quyền cho phép tính vào chi phí kinh doanh.
(6): Yêu cầu ngời phạm lỗi bồi thờng số vật liệu thiếu.
(7): Vật liệu thiếu cha rõ nguyên nhân chờ xử lý.
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
21
TK 721 TK 721
(1)
TK 338 (3381)
(2)
TK 002
TK 621, 627, 641, 642
(4)
TK 721
(5)
TK 111, 334, 138(1388)
(6)
TK 138 (1381)
(7)
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
V. Hạch toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho:
Trong điều kiện kinh doanh theo cơ chế thị trờng, để hạn chế rủi ro trong
quá trĩnh sản xuất kinh doanh và tôn trọng nguyên tắc thận trọng của kế toán,
các doanh nghiệp cần thực hiện việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
Dự phòng giảm giá hàng tồn kho là việc tính trớc vào chi phí sản xuất
kinh doanh phần giá trị bị giảm xuống thấp hơn so với giá trị ghi sổ kế toán
hàng tồn kho. Việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho nhằm bù đắp thiệt hại
xảy ra do vật t, sản phẩm, hàng hoá tồn kho bị giảm giá, đồng thời cũng phản
ánh đúng trị giá thực tế của hàng tồn kho của doanh nghiệp nhằm đa ra một
thông tin trung thực về tài sản của doanh nghiệp khi lập báo cáo tài chính.
Theo qui định hiện hành của chế độ kế toán tài chính thì việc trích lập dự
I. Đặc điểm kinh tế kỹ thuật và tổ chức bộ máy quản
lý hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty cơ
khí may gia lâm có ảnh hởng đến hạch toán vật
liệu
1.Lịch sử hình thành và phát triển của công ty
Công ty cơ khí may Gia Lâm là một trong những công ty mạnh của
ngành Dệt may Việt Nam trực thuộc Tổng Công ty Dệt may Việt Nam.
Tên gọi chính thức: Công ty cơ khí may Gia Lâm.
Tên giao dịch đối ngoại: Gia Lam Sewing Machine Company
Trụ sở chính: Thị trấn Sài Đồng - Gia Lâm - Hà Nội.
Điện thoại: 048276564-048276934
Fax: 8448276565.
Tài khoản giao dịch: 710A.00012 tại ngân hàng công thơng Chơng D-
ơng.
Công ty đã trải qua những bớc xây dựng và trởng thành tính đến nay là
25 nămvới nhiều thay đổi về nhiệm vụ trong sản xuất cũng nh sự thay đổi tên
gọi của công ty . Ngày 22/9/1977 theo quyết định số 731/CNN- TCLĐ của Bộ
Công nghiệp nhẹ , xí nghiệp cơ khí sửa chữa máy khâu ra đời từ một phân xởng
sửa chữa của xí nghiệp May 10(nay là công ty May 10) - tiền thân của Công ty
cơ khí may Gia Lâm ngày nay. Cuối những năm 80, cùng với sự phát triển
chung của ngành công nghiệp nhẹ trong đó có sự phát triển mạnh mẽ của ngành
may công nghiệp - chuyển sang may hàng xuất khẩu, xí nghiệp cơ khí sửa chữa
máy khâu đổi tên thành Xí nghiệp Cơ khí may Gia Lâm theo quyết định số
462/CNN - TCLĐ ngày 7/5/1983 của Bộ Công nghiệp nhẹ và đợc xây dựng trên
địa điểm mới riêng biệt cùng với sự giúp đỡ của Cộng hoà dân chủ Đức cũ.
Những năm trong thời kỳ bao cấp, công ty cha phát huy đợc hết tiềm
năng của mình : mọi kế hoạch sản xuất và tiêu thụ của công ty đều đợc thực
hiện theo chỉ tiêu pháp lệnh của nhà nớc. Nhiệm vụ mà nhà nớc giao cho công
ty giai đoạn này là sản xuất các phụ tùng thay thế và sửa chữa các máy khâu
công nghiệp, các loại máy chuyên dùng trong ngành may công nghiệp cho các
công nghệ mới nhằm nâng cao năng lực sản xuất và chất lợng sản phẩm. Với
thời gian hơn 20 năm,công ty đang trên đà phát triển và tự khẳng định mình là
một doanh nghiệp nhà nớc luôn đi tiên phong trong lĩnh vực sản xuất các thiết
bi phục vụ cho ngành Dệt May Việt Nam.
Biểu số 1
Một số chỉ tiêu kết quả và hiệu quả kinh doanh
của công ty cơ khí may gia lâm
STT Chỉ tiêu TH năm 2001 KH năm 2001 TH năm 2001
So sánh
với KH
năm
2001 (%)
So sánh
với năm
2000 (%)
1 Doanh thu
th
31.075.300.877 33.000.000.000 31.160.040.816 94,42 100,27
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
24
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Chí Dũng
uầ
n
2 Lợi nhuận 388.636.051 495.000.000 514.870.389 104,01 132,48
3
Vốn kinh
doanh
12.954.535.030 13.711.911.362 13.729.877.329 100,13 105,98
4
Nộp ngân
* Giám đốc công ty là ngời đại diện pháp nhân của công ty , điều hành
toàn bộ hoạt động của công ty theo chế độ một thủ trởng. Giám đốc chịu trách
nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh theo đúng pháp luật.
Giúp việc cho giám đốc là phó giám đốc (kiêm trởng phòng kinh doanh).
Mỗi phòng ban nghiệp vụ của công ty đều có nhiệm vụ riêng , có chức
năng tham mu giúp giám đốc điều hành công việc. Nhiệm vụ cụ thể của từng
phòng ban do giám đốc công ty phân công nh sau:
* Phòng tổ chức hành chính:
Có nhiệm vụ tổ chức lao động khoa học, hợp lý, quản lý đội ngũ cán bộ
công nhân viên trong toàn công ty, quản lý, sử dụng có hiệu quả quỹ tiền lơng,
tiền thởng trên cơ sở quy chế đã ban hành.
* Phòng kỹ thuật:
Kế toán 40A Đại học Kinh tế Quốc dân
25
Copyright: Tài liệu đại học ©