Phương pháp đánh giá các nguồn gỗ củi
Thu thập số liệu sơ cấp và đánh giá bất kỳ nguồn tài nguyên nào cũng là một hoạt
động tốn kém tiền bạc và thời gian. Trong nhiều trường hợp, những người tham
gia vào những hoạt động này cần phải được đào tạo. Vì gỗ củi nói chung là một
loại hàng hoá phi thương mại nên việc sản xuất, nguồn cung cấp, phân phối và tiêu
thụ chủ yếu hạn chế ở lĩnh vực không chính thức. Không giống như các nhiên liệu
địa khai và điện, hầu như không có sổ sách kế toán việc mua bán hoặc hoá đơn để
từ đó lấy được các số liệu về sản xuất hoặc mua bán. Loại và hình dáng gỗ củi (gỗ,
gỗ phế liệu, cành nhánh) rất khác nhau nên hầu như không thể đánh giá chính xác
được việc tiêu thụ và sản xuất gỗ củi…. Nguồn cung cấp thì từ nhiều nguồn: từ
rừng, từ đất không có rừng (cây trồng trên đất công cộng, cây bụi, cây bên đường,
đất trang trại hoặc vườn nhà, ….). Người tiêu thụ có thể nhận được gỗ củi từ một
hoặc kết hợp của nhiều nguồn và khó xác định chính xác số lượng từ mỗi nguồn là
bao nhiêu. Người sử dụng thường có xu hướng nói dối nếu như gỗ củi được thu
hái bất hợp pháp từ rừng vì sợ bị truy tố. Rồi có nhiều sự thay đổi linh hoạt trong
cung cầu gỗ củi; người ta có thể điều chỉnh các nguồn có sẵn. Số lượng gỗ củi
được sử dụng trong một năm và trong những giai đoạn khác nhau của một năm có
thể rất khác nhau trong cùng một khu vực phụ thuộc vào việc cung cấp. Hiện nay,
có một số thông tin về tiêu thụ gỗ củi nhưng sự hiểu biết về sản xuất và nguồn thì
rất hạn chế và không thể tin cậy được. Hầu hết các nghiên cứu về gỗ củi tập trung
vào tiêu thụ còn nguồn cung cấp thì rất ít được chú ý. Một số nghiên cứu đã đánh
giá nguồn gỗ củi trên cơ sở những giả thiết không đầy đủ và thường sử dụng các
mô hình điều tra rừng truyền thống. Một vài nghiên cứu về gỗ củi đã ứng dụng
cách tiếp cận dùng bảng các câu hỏi để đánh giá nguồn bằng cách hỏi người tiêu
dùng về nguồn cung cấp gỗ củi.
Cần lưu ý rằng gỗ củi không chỉ bao gồm gỗ từ thân cây mà cả cành ngọn, thậm
chí ở những nơi hiếm nhiên liệu. Do đó, việc sản xuất gỗ củi gần như dùng toàn bộ
sinh khối cây. Sản xuất gỗ củi có thể bằng cách tỉa cành và chặt ngọn hoặc thu
nhặt những cành khô và thường không cần phải chặt hạ cây. Do đó các mô hình
điều tra truyền thống được xây dựng để đánh giá khối lượng thương mại của cây
không áp dụng được. Những mô hình cần được xây dựng để đánh giá phần sinh

vệ tinh có thể được sử dụng để đo các thông số của cây nhưng điều này sẽ phải
tính đến chi phí và thời gian Singh (2000) đã gợi ý sử dụng làng là đơn vị mẫu để
điều tra hiện trường có hiệu quả và trong khi đánh giá trữ lượng và tăng trưởng thì
những cây đóng vai trò môi trường ở các vùng đô thị (cây bên đường, công viên,
trong vườn,…) không nên tính đến.
Để hiểu nguồn cung cấp gỗ củi thực tế, các điều tra viên phải quan sát dòng gỗ củi
tới hộ gia đình, tới những hộ tiêu thụ khác và các trung tâm phân phối trong 1 thời
gian dài (có thể trong một năm) để bao quát được sự biến đổi theo mùa hơn là dựa
vào bảng câu hỏi.
Tóm lại, cần xây dựng những mô hình mới để đánh giá sinh khối gỗ củi của cây từ
rừng tự nhiên và rừng trồng cũng như mô hình đánh giá trữ lượng đối với cây phân
tán. Những tiềm năng của cây phân tán có thể được đánh giá bằng cách kết hợp
những công nghệ mới với điều tra rừng truyền thống. ởnhững khu rừng cấm và
không thể lấy ra được cũng như những cây cung cấp những lợi ích môi trường thì
không nên đánh giá là nguồn gỗ củi.