25

mạnh mẽ trở lại hoạt động sản xuất. Do đó con ngời hoàn
toàn có khả năng biến khoa học thành lực lợng sản xuất trực
tiếp.
Trong thực tế, sự phát triển của khoa học đã giúp con
ngời tăng cờng sức mạnh trong quá trình chinh phục tự
nhiên, sử dụng có hiệu quả những sức mạnh của nó. Nếu
không có sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, làm sao con
ngời có thể tạo ta năng lợng hạt nhân, phóng tàu vũ trụ lên
thám hiểm các hành tinh, hay sản xuất ra máy tính điện tử và
ngời máy công nghiệp thay thế nhiều hoạt động phức tạp của
mình.
Khi còn ở trình độ thấp, khoa học tác động tới kỹ thuật
và sản xuất còn rất yếu, nhng đã phát triển đến trình độ cao
nh ngày nay thì nó tác động mạnh mẽ và trực tiếp tới sản
xuất. Kỹ thuật và công nghệ là kết quả sự vận dụng những hiểu
biết, tri thức khoa học của con ngời để sáng tạo, cải biến các
công cụ, phơng tiện phục vụ cho hoạt động sản xuất và các
hoạt động khác của xã hội. Khoa học trở thành lực lợng sản
xuất trực tiếp thì dứt khoát phải gắn liền với kỹ thuật và công
nghệ. Song nh thế cha đủ. Khoa học còn phải đợc ngời lai
động tiếp thu vận dụng để nâng cao kỹ năng, kỹ xảo lao động,

26

phát triển t duy kinh tế nhanh nhạy, trau dồi đạo đức, lối
sống, v v, mới có thể trở thành lực lợng sản xuất trực tiếp và
mạnh mẽ. Ngời lao động là chủ thể sử dụng các phơng tiện
kỹ thuật. Do đó họ không thể sử dụng đợc các phơng tiện

đi vào thực tế sản xuất, trực tiếp tạo tra sản phẩm hàng hoá
đang ngày càng đợc rút ngắn
4. Các nguồn lực để phát triển KH- CN
a. Chăm lo phát triển nguồn nhân lực KH- CN
Nhân tố con ngời

28

Nhân tố con ngời, đã và đang là điều kiện quyết định
trong sự nghiệp phát triển KH- CN của nớc ta. Thành công
của chúng ta là ở chỗ đã tạo ta một lực lợng cán bộ KH- CN
ban đầu tơng đối đông đảo. Mặt khác, chính lĩnh vực này
cũng là nơi đang đặt ta những vấn đề bức thiết, mà việc giải
quyết chúng, về thực chất, sẽ quyết định tính hiện thực của
những bớc tiếp theo
Đối với KH- CN vấn đề không chỉ là những nhà khoa
học, các kỹ s, kỹ thuật viên với nghề nghiệp chính thức của
họ là làm công tác KH- CN, mà trớc hết phải nói đến cả
phong trào quần chúng nhân dân đang tham dự vào hoạt đông
công nghệ trong sản xuất xã hội. Bất cứ hoạt động gì trong
thực tiễn đời sống và sản xuất đều có quan hệ tới KH- CN.
Yếu tố quan trọng hàng đầu cho tiến bộ khoa và công
nghệ là phải tạo ra một mội trờng xã hội thuận lợi cho khoa
học và công nghệ phát triển. ở một mức độ đáng kể, môi
trờng đó đợc tạo nên bởi nhận thức của con ngời ở mọi
tầng lớp xã hội về vai trò của khoa học và công nghệ
Thấy đợc ý nghĩa của môi trờng khoa học và công
nghệ dân chúng là để từ đó cần chú trọng các biện pháp tác

29

cán bộ khoa học và công nghệ của chúng ta đã đợc đào tạo
qua .
Chúng ta không thể vừa lòng với tình trạng sử dụng cán
bộ khoa học và công nghệ không bình thờng nh hiện nay và
càng không thể định con đờng phát triển của ngành đào tạo
đại học,mà không tính đến bớc phát mạnh mẽ của nớc ta sau
này. Dù có những khó khăn tạm thời ngày hôm nay, chúng ta
vẫn phải ra sức mở rộng quy mô và tốc độ đào tạo nhân lực
nhân lực khoa học và công nghệ cho những thập kỷ sắp tới.
Đào tạo con ngời, nh kinh nghiệm cho thấy không bao giờ
là thừa đối với một nớc đang phát triển nh nớc ta.
Vấn đề sử dụng cán bộ khoa học- công nghệ

31

Nếu ngời cán bộ đợc sử dụng tốt, trong quá trình làm
việc sẽ diễn ra sự hiện đại hóa,đổi mới kiến thức do đào tạo
trớc đó, sẽ không có sự hao mòn vô hình và cán bộ khoa học,
công nghệ đó sẽ trởng thành, phát triển với đà tiến bộ chung.
Bức tranh sẽ hoàn toàn ngợc lại khi nhân viên đợc đào
tạo ra không đợc sử dụng kiến thức nghề nghiệp của mình
một cách thoả đáng. Khối lợng kiến thức ban đầu sẽ không có
cơ hội trau dồi và hiện đại hoá, không đợc bổ xung những
nhân tố mới, giá trị sử dụng ngày càng kém đi. Nó sẽ bị sói
mòn với tốc độ cực kỳ nhanh chóng.
Từ đây phải thờng xuyên đánh giá lại năng lực đã có,
không thể coi năng lợng khoa học- công nghệ là bất biến.Sử
dụng là tiền đề và điều kiện tiên quyết cho phát triển nhân lực
khoa học- công nghệ. Tiềm lực cán bộ chỉ có thể phát triển
trong điều kiện đợc phát huy năng lực của mình một cách