Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Lời nói đầu
Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế đất nớc
đang từng bớc vào đời sống kinh tế xã hội. Tuy nhiên hiện nay tốc độ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đang bị chững lại bởi nhiều nguyên nhân khác nhau
mà một trong những nguyên nhân quan trọng nhất là vấn đề về vốn. Có thể nói
vốn là tiền đề, là cơ sở đầu tiên để các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh
doanh và đổi mới công nghệ. Các doanh nghiệp có thể tạo vốn bằng nhiều
cách khác nhau: có thể tích luỹ từ hoạt động sản xuất kinh doanh, huy động
vốn, liên doanh liên kết, hay vay mợn chiếm dụng vốn của các doanh nghiệp
khác. Nhng muốn ổn định và có lợi thế nhất giúp các doanh nghiệp tăng cờng
cơ sở vật chất kỹ thuật, đổi mới công nghệ là nguồn vốn trung và dài hạn từ
các Ngân hàng thơng mại.
Hiện nay các doanh nghiệp đang thiếu vốn nhất là vốn trung và dài hạn
trong khi vốn tồn đọng trong các Ngân hàng thơng mại không phải là ít. Nh
vậy, không phải chúng ta thiếu vốn mà là chúng ta cha có cách chuyển vốn
huy động đợc vào sản xuất kinh doanh. NHNo&PTNT Hà Nội cũng không
nằm ngoài tình trạng đó. Hiện nay nguồn vốn cho vay trung và dài hạn của
Ngân hàng kém đa dạng vê cơ cấu khách hàng. Hầu nh Ngân hàng chỉ tập
trung vào doanh nghiệp Nhà nớc, cha quan tâm tới các đối tợng khách hàng
khác đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Vì lý do đó Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng trung và dài hạn
tại NHNo&PTNT Hà Nội đợc chọn làm đề tài nhằm đáp ứng đòi hỏi thiết
thực của thực tiễn, vừa mang tính thời sự trong kinh doanh tiền tệ của Ngân
hàng hiện nay.
Từ những lý luận cơ bản về tín dụng trung và dài hạn của Ngân hàng
thơng mại, bài viết này sẽ phân tích và đánh giá thực trạng, tìm nguyên nhân
dẫn đến các mặt hạn chế hiện nay tại NHNo&PTNT Hà Nội.
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Đối tợng và phạm vi nghiên cứu của bài viết này là hoạt động tín dụng
họ vào nghiệp vụ chiết khấu, tín dụng hay dịch vụ tài chính.
Còn luật pháp ấn Độ lại có cái nhìn về Ngân hàng nh sau, họ định
nghĩa: Ngân hàng thơng mại là cơ sở nhận các khoản ký thác để cho vay hay
tài trợ và đầu t.
Đó là các quan niệm về Ngân hàng đứng trên giác độ luật pháp. Còn
đứng trên giác độ tài chính Ngân hàng thì sao? Một định nghĩa khác về Ngân
hàng đợc Giáo s Peter Rose đa ra nh sau: Ngân hàng là loại hình tổ chức tàt
chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là
tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều chức năng tài
chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế.
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Ơ Việt Nam, theo quy định tại luật các tổ chức tín dụng thì Ngân hàng đ-
ợc định nghĩa nh sau: Ngân hàng thơng mại là loại hình tổ chức tín dụng đ-
ợc thực hiện toàn bộ hoạt động Ngân hàng và các hoạt động kinh doanh
khác có liên quan. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình Ngân
hàng gồm Ngân hàng thơng mại, Ngân hàng đầu t, Ngân hàng chính sách,
Ngân hàng hợp tác và các loại hình Ngân hàng khác (trích trang 12 Luật
các tổ chức tín dụng). Nh vậy thông quâ một số kháI niệm về Ngân hàng th-
ơng mại, ta có thể hiểu Ngân hàng thơng mại là một loại hình doanh nghiệp
đặc biệt kinh doanh trên lĩnh tín dụng với mục đích thu lợi nhuận, và nó có
những đặc trng nh sau:
-Ngân hàng thơng mại là một tổ chức đợc phép nhận ký thác của công
chúng với trách nhiệm hoàn trả.
-Ngân hàng thơng mại là một tổ chức đợc phép sử dụng ký thác của công
chúng để cho vay, chiết khấu và thực hiện các dịch vụ tàI chính khác.
Căn cứ vào tính chất và mục tiêu hoạt động, ở nớc ta các loại hình Ngân
hàng thơng mại đợc hoạt phép hoạt động theo luật tổ chức tín dụng bao gồm:
Ngân hàng thơng mại, Ngân hàng phát triển, Ngân hàng đầu t, Ngân hàng
chính sách, Ngân hàng hợp tác và các loại hình Ngân hàng khác.
Để đợc hoạt động và thực hiện huy động vốn, Ngân hàng phải có một l-
ợng nhất định gọi là vốn tự có. Lợng vốn này chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong
tổng vốn sử dụng song nó có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động của
Ngân hàng. Vốn tự có là đIều kiện bắt buộc để Ngân hàng có đợc giấy phép tổ
chức và hoạt động trớc khi nó có thể huy động đợc những khoản tiền gửi đầu
tiên. Vốn tự có còn đóng vai trò là một tấm đệm giúp chống lại rủi ro phá sản,
những thua lỗ về tàI chính trong hoạt động tạm thời. Nó tạo niềm tin cho công
chúng và là sự đảm bảo đối với chủ nợ về sức mạnh tài chính của Ngân hàng.
Và nó còn cung cấp năng lực tài chính cho sự tăng trởng và sự phát triển dịch
vụ mới, cho những chơng trình và trang thiết bị mới.
Đối với hoạt động sử dụng vốn, đây là hoạt động cho vay và đầu t bao
gồm hoạt động ngân quỹ, hoạt động cho vay, hoạt động đầu t chứng khoán.
Hoạt động ngân quỹ nhằm bảo đảm khả năng thanh toán thờng xuyên
của Ngân hàng cho khách hàng. Đây là tài sản không sinh lời hoặc sinh lời
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
thấp nhng tính lỏng cao đợc coi nh tiền mặt. Do đó Ngân hàng phải duy trì l-
ợng tiền mặt ở một mức độ hợp lý sao cho vừa đảm bảo tính thanh khoản vừa
đảm bảo tính sinh lời.
Hoạt động cho vay là hoạt động quan trọng nhất quyết định sự thành bại
của Ngân hàng vì đây là hoạt động sinh lời chủ yếu của Ngân hàng. Cũng vì
vậy mà đây là hoạt động chứa nhiều rủi ro nhất. Để tránh đIều đó, việc quản lý
tiền cho vay đợc tiến hành rất chặt chẽ, đặc biệt là món vay lớn, với thời hạn
dài. Ngân hàng thơng mại có thể cho vay theo nhiều hình thức khác nhau.
Ngoài ra Ngân hàng còn sử dụng vốn vào hoạt động đầu t chứng khoán
trên thị trờng để thu lợi nhuận và một phần đảm bảo khả năng thanh toán của
Ngân hàng.
Hoạt động trung gian là việc Ngân hàng cung cấp cho khách hàng một
loạt các dịch vụ có liên quan. Ngân hàng sẽ nhận đợc một khoản thu dới hình
thức hoa hồng. Công nghệ Ngân hàng càng phát triển thì hoạt động này càng
trồng vật nuôi ... các trang thiết bị nhanh hao mòn có nhu cầu nguồn vốn từ 1
năm đến 5 năm.
Ngợc lại, những công trình đầu t lớn, thu hồi vốn lâu, thuộc tầm vĩ mô nh:
máy móc thiết bị công nghiệp nặng, xây dựng cầu đờng... có nhu cầu nguồn
vốn từ 5 năm đến 10 năm có khi tới 20 năm.
Tất nhiên cùng với độ dài của thời gian, việc thu hồi vốn đối với các dự án
có thời hạn dài gặp nhiều khó khăn hơn do ở thời điểm hiện tại doanh nghiệp
khó có thể tính đợc hết khó khăn sẽ gặp trong tơng lai. Do vậy mức độ rủi ro
của các khoản tín dụng có thời gian lớn đối với Ngân hàng sẽ tăng nên. Điều
này một phần lý giải tại sao lãi suất các khoản cho vay dài hạn thờng cao hơn
các khoản các khoản cho vay ngắn hạn.
Phân loại Tín dụng theo thời gian có ý nghĩa rất quan trọng đối với Ngân
hàng Thơng mại. Nó phản ánh khả năng hoàn trả, độ rủi ro cũng nh ảnh hởng
trực tiếp đến tính an toàn và sinh lợi của một Ngân hàng Thơng mại.
3.2. Phân loại theo hình thức cho vay.
Căn cứ theo hình thức cho vay ta có các loại tín dụng sau:
- Chiết khấu là việc Ngân hàng Thơng mại ứng trớc tiền cho khách hàng
tơng ứng với giá trị của thơng phiếu sau khi đã trừ đi phần thu nhập của Ngân
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
hàng để sở hữu một thơng phiếu cha đến hạn. Về mặt pháp lý thì Ngân hàng
không phải là nhà cho vay với chủ sở hữu thơng phiếu và chỉ là hình thức trao
đổi trái quyền. Tuy nhiên đối với Ngân hàng, việc bỏ tiền ở thời điểm hiện tại
để thu về một khoản tiền lớn hơn trong tơng lai với lãi suất ấn định trớc đợc
coi nh là hoạt động tín dụng, nhng có lẽ coi đây là một hoạt động đầu t của
Ngân hàng hơn là một hoạt động tín dụng.
- Cho vay đợc hiểu là việc Ngân hàng cấp tín dụng cho khách hàng với sự
cam kết khách hàng phải hoàn trả gốc và lãi trong khoảng thời gian xác định
với mức lãi suất cam kết. Cho vay đợc gọi là một trong các nghiệp truyền
thống của Ngân hàng Thơng mại, nó đợc hình thành ngay từ buổi sơ khai của
những khách hàng có mối quan hệ tốt và lâu dàI đối với Ngân hàng, họ có tình
hình tài chính lành mạnh, có mối quan hệ tốt với các tổ chức tài chính. Cũng
có thể là các khoản vay thực hiên theo chỉ thị của Chính phủ, hay Chính phủ
yêu cầu không cần tài sản đảm bảo.
Bên cạnh những tiêu thức phân loại trên, các Ngân hàng Thơng mại còn sử
dụng các tiêu thức khác tuỳ theo đối tợng cho vay, tính đa dạng của sản phẩm
hay tính chuyên môn hoá trong ngành để phân chia ví dụ nh: Tín dụng lành
mạnh, tín dụng có vấn đề, tín dụng sản xuất, tín dụng tiêu dùng...
II. Vai trò tín dụng trung và dài hạn của Ngân hàng
Thơng mại trong nền kinh tế thị trờng
1. Tín dụng trung và dài hạn
Tín dụng trung và dài hạn là hoạt động tài chính cho khách hàng vay
vốn trung và dài hạn nhằm thực hiện các dự án phát triển sản xuất kinh
doanh, phục vụ đời sống . Tín dụng là một trong những hoạt động mang lại
nguồn thu nhập chủ yếu và nó chiếm phần lớn hoạt động trong các Ngân hàng
Thơng mại, song không phải tất cả các Ngân hàng Thơng mại đều thực hiện
tốt hoạt động này. Một số Ngân hàng gặp khó khăn trong việc quản lý và thu
hồi nợ, một số khác lại gặp khó khăn trong việc không thể tìm đợc dự án thích
hợp để cho vay hoặc gặp khó khăn trong việc huy động vốn. Vì vậy việc xem
xét chất lợng hiệu quả hoạt động tín dụng nhất là tín dụng trung và dài hạn là
hết sức cần thiết. Nó giúp các Ngân hàng có thể đánh giá lại hoạt động tín
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
dụng của mình từ đó đa ra các giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại, thiếu
sót và đẩy mạnh hơn nữa hoạt động tín dụng.
Chất lợng, hiệu quả công tác tín dụng Ngân hàng đợc nhìn nhận từ 3
phía: các nhà Ngân hàng, các doanh nghiệp, và từ nền kinh tế. Trong bài viết
này, chúng ta tạm giới hạn việc nghiên cứu chất lợng tín dụng dới giác độ của
Ngân hàng. Nếu xét theo quan điểm của các nhà Ngân hàng thì hoạt động tín
dụng trung và dài hạn đợc xem là có hiệu quả khi nó đảm bảo đợc 3 yếu tố:
kiện cho doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn. Về dài hạn, các doanh
nghiệp luôn chú trọng đến việc mở rộng sản xuất, xây dựng nhà xởng, mua
sắm máy móc, đổi mới công nghệ để không ngừng nâng cao năng suất, chất l-
ợng sản phẩm và giảm chi phí đến mức tối thiểu. Đặc biệt đối với nền kinh tế
Việt Nam hiện nay, nhu cầu vốn xây dựng cơ bản là rất lớn trong lúc các nhà
kinh doanh cha tích luỹ đợc nhiều, cha có nhiều thời gian để tích luỹ vốn, tâm
lý đầu t trực tiếp của công chúng vào các doanh nghiệp còn hạn chế.
Việc vay vốn trung và dài hạn ở ngân hàng thơng mại sẽ làm cho doanh
nghiệp có thể tự chủ và có khả năng kiểm soát độc lập đợc hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp mình mà không phải phân chia quyền kiểm soát
với các cổ đông nếu huy động vốn bằng phát hành cổ phiếu.
- Tín dụng trung và dài hạn còn là trợ thủ đắc lực của doanh nghiệp
trong việc thoả mãn và chớp cơ hội kinh doanh. Khi có cơ hội kinh doanh,
các doanh nghiệp có thể nhanh chóng vay vốn của Ngân hàng để mở rộng sản
xuất kinh doanh, gia tăng sản lợng để chiếm lĩnh thị trờng. Khi doanh nghiệp
đi vay vốn trung dài hạn tại Ngân hàng thơng mại sẽ có thể điều chỉnh đợc kỳ
hạn nợ, nghĩa là họ có thể trả nợ sớm hơn thời gian đến hạn trả nợ khi họ
không cần đến việc sử dụng vốn trung và dài hạn nữa. Khi doanh nghiệp gặp
khó khăn trong việc trả nợ tại một thời điểm nhất định nào đó thì có xin Ngân
hàng gia hạn nợ. Ngoài ra, tín dụng trung và dài hạn tránh đợc các chi phí phát
hành, lệ phí bảo hiểm, lệ phí đăng ký...
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Việc trả nợ trung và dài hạn cũng đợc xây dựng theo một sự phân chia ổn
định và hợp lý do đó doanh nghiệp có thể chủ động tìm kiếm các nguồn trả nợ
một cách dễ dàng hơn.
2.2. Vai trò của tín dụng trung dài hạn đối với nền kinh tế
- Tín dụng trung và dài hạn thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung vốn,
điều hoà lợng cung cầu về vốn trong nền kinh tế. Với chức năng là trung gian
tài chính, các Ngân hàng tập trung các nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế
- Tín dụng trung và dài hạn mang lại lợi nhuận chủ yếu cho Ngân
hàng, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh của Ngân hàng. Tín dụng
trung dài hạn cả về số lợng và chất lợng là hoạt động mang tính chiến lợc của
các Ngân hàng Thơng mại. Với những khoản tín dụng trung và dài hạn có quy
mô lớn và lãi suất cao, thời gian dài, tín dụng trung và dài hạn mang lại lợi
nhuận chủ yếu cho Ngân hàng. Do vậy tín dụng trung và dài hạn mang lại thu
nhập chủ yếu trong tổng thể các hoạt động của Ngân hàng Thơng mại từ trớc
đến nay.
- Khi ngân hàng cấp tín dụng cho khách hàng chính là ngân hàng đang
tạo ra và duy trì khách hàng của mình trong tơng lai. Tạo điều kiện để Ngân
hàng mở rộng phạm vi hoạt động của mình và ngày càng khẳng định vai trò,
vị thế của mình trong nền kinh tế. Khi Ngân hàng không đa dạng hoá hoạt
động cho vay, đa dạng hoá khách hàng, thời hạn vay tiền thì ngân hàng không
thể đứng vững đợc trong nền kinh tế thị trờng với sự cạnh tranh gay gắt của
các Ngân hàng khác. Mặt khác, tín dụng trung và dài hạn còn là công cụ cạnh
tranh hiệu quả của Ngân hàng nhằm thu hút khách hàng về phía mình. Khi có
đợc mối quan hệ, Ngân hàng có điều kiện lôi kéo khách hàng sử dụng các
dịch vụ khác do mình cung cấp
- Mặt khác tín dụng trung và dài hạn còn là cách thức khả thi để giải
quyết nguồn vốn huy động còn d thừa tại mỗi ngân hàng thơng mại. Đồng
thời là cách để Ngân hàng gọi vốn từ nền kinh tế đáp ứng nhu cầu về vốn cho
các doanh nghiệp. Vì vậy cần phải nâng cao chất lợng tín dụng trung và dài
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
hạn để giải quyết vấn đề huy động và sử dụng vốn có hiệu quả, thu đợc lợi
nhuận qua đó phát triển hoạt động của mình, tăng cờng khả năng cạnh tranh
với các Ngân hàng khác.
III. Nội dung nghiệp vụ cho vay trung và dài hạn.
3.1. Mục đích cho vay.
Nếu nh tín dụng ngắn hạn đợc cho vay chủ yếu để bổ sung vào nguồn vốn
đối nhân.
- Đảm bảo đối vật: đảm bảo đối vật là hình thức đảm bảo tín dụng mà
trong đó Ngân hàng đóng vai trò là chủ nợ đợc thừa hởng một số quyền hạn
nhất định đối với tài sản của khách hàng nhằm làm căn cứ để thu hồi nợ trong
trờng hợp khách hàng không trả hoặc không có khả năng trả nợ. Có 2 hình
thức đảm bảo đối vật chính là thế chấp và cầm cố.
+ Thế chấp là phơng tiện chuyển dịch quyền lợi về tài sản sang cho chủ
nợ với mục đích làm đảm bảo cho món nợ hoặc miễn trừ một nghĩa vụ. Ngời
đi vay đợc gọi là ngời thế chấp và ngời cho vay đợc gọi là ngời đợc thế chấp.
+ Cầm cố là hành vi giao nộp tài sản hoặc các chứng từ chứng nhận quyền
sở hữu tài sản của con nợ (ngời đợc cầm cố) để thực hiện một nghĩa vụ. Nghĩa
vụ cầm cố trong quan hệ tín dụng là ngời đi vay thực hiện nghĩa vụ hoàn trả
nợ đúng hạn hợp đồng. Trong trờng hợp ngời đi vay không thanh toán nợ đúng
hạn theo hợp đồng thì Ngân hàng có quyền bán tài sản cầm cố và đợc u tiên
thu nợ trớc các chủ nợ khác. Những loại tài sản cầm cố thông dụng để đảm
bảo cho vay Ngân hàng gồm: cầm cố hàng hoá, chiết khấu thơng phiếu, cầm
cố các chứng khoán khác.
- Đảm bảo đối nhân: Đảm bảo đối nhân là sự cam kết của một hoặc
nhiều ngời về việc trả nợ Ngân hàng thay cho khách hàng vay vốn khi ngời
này không trả đợc nợ. Trong đảm bảo đối nhân có 3 chủ thể liên quan với
nhau nh sau:
Lớp Ngân Hàng - 41C
Người đi vay Ngân hàng Người bảo lãnh
1 2
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
1: Hợp đồng tín dụng đợc ký giữa ngân hàng và ngời đi vay.
2: Hợp đồng bảo lãnh đợc ký giữa ngân hàng và ngời bảo lãnh.
Khi xét duyệt một bảo lãnh ngân hàng cần chú ý đến một số điểm nh sau:
+ Ngời bảo lãnh phải có đủ năng lực bảo lãnh theo quy định của pháp luật.
tránh việc không hoàn trả đợc nợ vay.
- Vốn nhận uỷ thác và vốn tài trợ để cho vay theo chơng trình hoặc dự án
đầu t của Nhà nớc, tổ chức kinh tế-tài chính, tín dụng, xã hội trong và ngoài n-
ớc. Đặc điểm của nguồn vốn này là không ổn định, các dự án đầu t thờng đợc
chỉ định trớc, Ngân hàng chỉ là ngời trung gian đóng vai trò quản lý, giải ngân
và thu hồi vốn đầu t mà không có quyền lựa chọn.
- Ngoài những nguồn vốn trên, đối với các Ngân hàng quốc doanh Việt
nam thì hàng năm các Ngân hàng này còn nhận đợc một khoản vốn điều lệ từ
Ngân hàng Trung ơng. Đó cũng là nguồn vốn hình thành vốn vay trung và dài
hạn tại các Ngân hàng Thơng mại, nhất là đối với dự án vay theo sự chỉ định
của Chính phủ.
3.5. Thời hạn cho vay
Thời hạn cho vay là trên 1 năm, đợc xác định căn cứ vào yêu cầu của dự
án, khả năng trả vốn của dự án đầu t và tính chất nguồn vốn của bên cho vay.
Thời gian cho vay đợc tính từ khi bên vay nhận đợc khoản vốn đầu tiên cho
đến khi trả hết nợ. Thông thờng, Ngân hàng căn cứ vào thời gian khấu hao để
để xác định thời gian cho vay. Thời gian cho vay ngắn hơn hoặc dài hơn quá
nhiều so với thời gian khấu hao đều ảnh hởng tới quá trình hoàn trả của khách
hàng vì khấu hao từ tài sản là một trong những nguồn chủ yếu để trả nợ cho
khách hàng. Thời hạn cho vay bao gồm thời gian ân hạn (nếu có) và thời gian
trả nợ.
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
- Thời gian ân hạn đợc tính tơng xứng với thời gian xây dựng công
trình, thời gian lắp đặt máy móc và sản xuất thử sản phẩm.
- Thời gian trả nợ: tuỳ vào đặc điểm sản xuất kinh doanh của đơn vị vay,
tuỳ vào khả năng thu nhập của bên vay mà hai bên thoả thuận kỳ hạn trả nợ và
số tiền trả nợ từng kỳ.
3.6. Lãi suất cho vay
Về cơ bản, khoản đầu t có kỳ hạn càng dài thì rủi ro càng lớn. Vì thế lãi
- Sự ổn định hay bất ổn của nền kinh tế. Khi nền kinh tế bất ổn thì rủi ro
trên thị trờng sẽ cao nên. Do vậy khả năng thu hồi vốn sẽ xấu đi.
8. Thẩm định dự án
Khi tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn, Ngân hàng cần chú ý thẩm định
hai nội dung: Thẩm định chủ đầu t và thẩm định dự án đầu t. Trong khâu thẩm
định, Ngân hàng cần nắm chắc phơng diện tài chính của dự án nhằm xác định
đợc đầy đủ hiệu quả của dự án thể hiện trên các chỉ tiêu: khả năng sinh lời,
thời gian hoàn vốn và điểm hoà vốn.
* Thẩm định chủ đầu t
Mục đích của việc thẩm định chủ đầu t là để xem xét chủ đầu t có
nguyện vọng cũng nh khả năng trả nợ cho Ngân hàng hay không, nói cách
khác là để thẩm định xem có nhu cầu vay vốn thực sự, tránh trờng hợp khách
sử dụng vốn vào mục đích khác. Khi thẩm định chủ đầu t, Ngân hàng cần xem
xét các vấn đề sau đây:
- Xem xét về t cách pháp nhân của chủ đầu t để có thể biết đợc chủ đầu
t có khả năng chịu trách nhiệm trớc pháp luật hay không.
- Phân tích về uy tín của chủ đầu t nhằm thấy đợc địa vị của chủ đầu t.
Uy tín của chủ đầu t rất quan trọng vì những ngời chủ đầu t có uy tín lớn thì
họ sẵn sàng tìm mọi cách để trả nợ Ngân hàng.
- Phân tích năng lực tài chính của chủ đầu t nhằm thấy đợc khả năng tự
cân đối các nguồn tiền của chủ đầu t có thể sử dụng đợc khi cần thiết. Các chỉ
tiêu thờng đợc sử dụng để đánh giá năng lực tài chính của doanh nghiệp là: hệ
số tài trợ, khả năng thanh toán chung, khả năng thanh toán nhanh và khả năng
thanh toán tức thời.
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Sau khi phân tích khả năng tài chính, Ngân hàng cần xem xét đến khả
năng điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, sự tín nhiệm và năng lực sản
xuất.
* Thẩm định dự án đầu t
ợng hoà vốn, điểm hoà vốn tiền tệ, điểm hoà vốn trả nợ, NPV, IRR.
- Phân tích các trờng hợp rủi ro có thể xảy ra đối với dự án: Trờng
hợp sản lợng giảm, chi phí biến đổi tăng, đơn vị giá bán giảm, sự lạc hậu của
công nghệ dẫn đến sự cạnh tranh của các sản phẩm giảm, các thay đổi về
chính sách kinh tế của Nhà nớc...
Sau khi tiến hành giải ngân, cán bộ tín dụng phải thờng xuyên kiểm tra
việc sử dụng vốn vay có đúng với mục đích xin vay hay không, định kỳ kiểm
tra tình hình vận hành dự án trong sản xuất kinh doanh. Nếu thấy doanh
nghiệp sử dụng sai mục đích thì phải báo cáo ngay với lãnh đạo để xử lý kịp
thời và áp dụng các chế tài đã ghi trong hợp đồng tín dụng.Chuẩn bị đến thời
kỳ trả nợ gốc và lãi, cán bộ tín dụng phải lập phiếu nhắc thu nợ để doanh
nghiệp chuẩn bị đồng thời phối hợp với nhân viên kế toán theo dõi thu nợ gốc
và thu lãi.
Khi hết hạn hợp đồng tín dụng mà khách hàng không trả đợc hết nợ thì cán
bộ tín dụng chuyển phần d nợ tín dụng còn lại sang theo dõi trên tài khoản nợ
quá hạn, xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó, có biện pháp xử lý kịp
thời, có thể gia hạn nợ hoặc có thể phát mại tài sản thế chấp, cầm cố để thu
hồi nợ. Nếu hết hạn hợp đồng tín dụng khách hàng đã thanh toán đầy đủ cả
gốc và lãi thì cán bộ tín dụng cùng khách hàng tiến hành thanh lý hợp đồng tín
dụng.
IV. Chất lợng tín dụng trung và dài hạn
1. Quan niệm về chất lợng tín dụng trung và dài hạn.
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
Trong nền kinh tế thị trờng để tồn tại và phát triển đợc, các doanh nghiệp
phải trả lời ba câu hỏi lớn đó là: sản xuất cái gi? Sản xuất cho ai? Và sản xuất
bằng cách nào? đây là ba vấn đề cơ bản mà các doanh nghiệp gặp phải trong
nền kinh tế thị trờng. Để làm đợc đIều này các doanh nghiệp phảI quan tâm
đến một yếu tố rất quan trọng đó là chất lợng của sản phẩm. Ngân hàng cũng
là một doanh nghiệp kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ trên thị trờng, những
năng lực thu hút khách hàng, tác động đến nền kinh tế...).
- Chất lợng cho vay là một chỉ tiêu tổng hợp và đợc xác định qua nhiều
yếu tố nh: lãi, mức độ an toàn vốn của kinh doanh, khả năng đáp ứng nhu cầu
vốn của khách hàng....
2. Chỉ tiêu phản ánh chất lợng tín dụng trung và dài hạn
Nh ta đã phân tích ở trên dựa vào quan điểm về chất lợng tín dụng ta
thấy chất lợng tín dụng thể hiện ở sự hài lòng của khách hàng khi đến với
Ngân hàng tuy không đa ra những chỉ tiêu cụ thể nhng qua giao dịch hàng
ngày với khách hàng Ngân hàng sẽ nhận thấy hiệu quả của chất lợng tín dụng
qua số lợng khách hàng qua các thời kỳ lợng tín dụng cấp đợc độ thoả mãn
của khách hàng qua thái độ của họ cũng nh truyền thống giao dịch của họ
cũng nh góp ý của khách hàng. Để biết những phản ứng của khách hàng trong
chiến lợc khách hàng ngân hàng nên tìm hiểu để có những điều chỉnh phù hợp
để đạt mục tiêu đề ra.
Để đánh giá chất lợng công tác tín dụng của Ngân hàng, ngời ta thờng so
sánh kết quả hoạt động năm nay với năm trớc, của Ngân hàng với tình hình
của toàn hệ thống Ngân hàng và chủ yếu sử dụng các chỉ số tơng đối. Các chỉ
tiêu đánh giá chất lợng, hiệu quả công tác tín dụng thờng đợc sử dụng
* Chỉ tiêu về huy động vốn trung và dài hạn :
Vốn trung và dài hạn /Tổng nguồn vốn huy động : phản ánh cơ câu vốn
trung và dài hạn của Ngân hàng và khả năng cung ứng vốn cho đầu t và phát
Lớp Ngân Hàng - 41C
Chuyên đề tốt nghiệp Vũ Văn Cờng
triển. Ngân hàng không có cơ hội mở rộng hoạt động tín dụng nếu nh tỷ lệ này
quá thấp.
* Mức tăng doanh số cho vay: Trong điều kiện đáp ứng yêu cầu về giới
hạn an toàn do Ngân hàng Trung ơng qui định trong từng thời kỳ thì mức tăng
này càng lớn càng tốt. Chỉ tiêu mức tăng doanh số cho vay trên thị trờng I trên
tổng tài sản thể hiện khả năng sinh lời của các sản phẩm cho vay của các
Ngân hàng thơng mại và đợc dùng để đánh giá chất lợng cho vay trong từng
năng trả nợ vào một thời gian ngắn sau đó.
* Tỷ lệ nợ quá hạn khê đọng: áp dụng cho các khoản nợ quá hạn từ 6-12
tháng. Đây là khoản nợ quá hạn có vấn đề với ngân hàng, thể hiện chất lợng
cho vay của khoản vay kém. Ngân hàng nếu không có biện pháp xử lý khoản
nợ này sẽ phải gánh chịu những tổn thất.
* Tỷ lệ nợ quá hạn khó đòi (nợ quá hạn có khả năng mất trắng): áp dụng
cho nợ quá hạn trên một năm. Nếu tỷ lệ này cao, ngân hàng không những phải
gánh chịu rủi ro cho vay cao, chất lợng cho vay kém mà ngân hàng còn có
nguy cơ mất khả năng thanh toán. Việc đòi nợ với những khoản vay này là rất
khó khăn và tổn thất là điều rất có thể xảy ra.
* Tỷ lệ tổn thất so với tổng nguồn vốn: qui mô các khoản nợ tổn thất đợc
thể hiện qua các khoản nợ trình hội đồng cho vay của ngân hàng xem xét xoá
nợ hàng kỳ. Nếu tỷ lệ này quá lớn, chất lợng cho vay không đợc cải thiện
đồng thời khả năng thanh toán của ngân hàng cũng bị lung lay, Ngân hàng cần
phải duy trì tỷ lệ này ở mức càng gần bằng không càng tốt.
3. Các nhân tố ảnh hởng tới chất lợng hoạt động tín dụng trung và
dài hạn của Ngân hàng Thơng mại
3.1. Các nhân tố bên ngoài
Lớp Ngân Hàng - 41C
Copyright: Tài liệu đại học ©