Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
Lời mở đầu
* Tính cấp thiết của đề tài
Nền kinh tế nước ta đang ngày càng mở cửa, nhất là từ khi Việt Nam ra
nhập WTO, đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài vào đầu
tư gia tăng, các doanh nghiệp trong nước cũng nhờ đó phát triển mạnh mẽ. Điều
này đã tạo nên sự cạnh tranh gay gắt không chỉ giữa các doanh nghiệp trong
nước với nhau mà còn với doanh nghiệp nước ngoài. Mặt khác, các chế độ,
quyết định kế toán của Bộ Tài Chính lại luôn thay đổi để phù hợp với điều kiện
mới. Chính những vấn đề trên đã khiến cho các doanh nghiệp phải có những
thay đổi, những điều chỉnh hợp lý để thích ứng, phát triển và hội nhập, đặc biệt
là các doanh nghiệp thương mại Việt Nam.
Một trong những vấn đề cấp thiết đặt ra cần thay đổi cho các doanh nghiệp
thương mại trong nước là công tác kế toán. Công tác kế toán rất quan trọng
trong bất cứ doanh nghiệp nào, công tác kế toán hoàn thiện thì mọi hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp sẽ suôn sẻ và phát triển. Vì doanh nghiệp thương
mại là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng nên công tác kế toán bán hàng chiếm
vị trí quan trọng, điều đó đòi hỏi công tác kế toán bán hàng phải linh hoạt, chặt
chẽ, hợp lý và phù hợp với sự thay đổi của doanh nghiệp trong tình hình mới.
Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tân Nam Việt là một công ty
chuyên kinh doanh máy in, máy photo và linh kiện của máy in, máy photo. Do
đó công tác kế toán bán hàng rất phức tạp và chưa thực sự đạt hiệu quả về tổ
chức bộ máy cũng như thực hiện nghiệp vụ. Điều này đã tạo nên sự cồng kềnh,
chồng chéo trong kế toán bán hàng, làm hạn chế khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp.
Nhận thức được tầm quan trong của công tác kế toán bán hàng, trong thời
gian thực tập tại công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tân Nam Việt em đã
tìm hiểu và học tập công tác này và em nhận thấy công tác kế toán bán hàng
còn có những hạn chế nên em đã lựa chọn đề tài : “Hoàn thiện kế toán bán
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VÀ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN
BÁN HÀNG MÁY IN VÀ LINH KIỆN MÁY IN TẠI CÔNG TY THƯƠNG MẠI
VÀ DỊCH VỤ TÂN NAM VIỆT
1.1. Lý luận chung về kế toán bán hàng trong các doanh nghiệp thương
mại.
1.1.1.Đặc điểm và nhiệm vụ kế toán bán hàng trong các doanh nghiệp thương
mại.
1.1.1.1. Đặc điểm bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.
Để hiểu được kế toán bán hàng là gì, trước hết ta phải hiểu bán hàng là
gì?
Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp thương mại. Thực hiện nghiệp vụ này, vốn của doanh nghiệp
thương mại được chuyển từ hình thái hiện vật là hàng hoá sang hình thái tiền tệ.
Bán hàng có vai trò rất quan trọng trong bất cứ doanh nghiệp kinh doanh
nào vì có bán được hàng hoá thì doanh nghiệp mới có thu nhập để bù đắp những
chi phí đã bỏ ra và hình thành kết quả kinh doanh thương mại. Trong cơ chế thi
trường hiện nay, các doanh nghiệp thương mại có thể thu mua hàng hoá một
cách đễ dàng nhưng việc bán nó lại không dễ dàng chút nào.
Bán hàng là điều kiện quan trọng để tạo ra thu nhập bù đắp chi phí bỏ ra,
bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh. Để đạt được mục tiêu này thì hàng hoá
của Doanh nghiệp thương mại không những phải đảm bảo chất lượng mà còn
phải đáp ứng được thị hiếu luôn biến động của người tiêu dùng, cạnh tranh
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
3
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
được với những hàng hoá khác cả về chất lượng giá cả, mẫu mã cũng như
phương thức bán hàng, dịch vụ bán hàng…
Nếu hoạt động bán hàng của doanh nghiệp không thông suốt sẽ làm ngừng
- Hàng hoá hao hụt, tổn thất trong khâu bán, theo hợp đồng bên mua chịu.
c. Các phương thức bán hàng trong doanh nghiệp thương mại.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay, việc lựa chọn áp dụng
các phương thức bán hàng và các chính sách khuyến khích tiêu thụ góp
phần quan trọng vào việc thực hiện kế hoạch tiêu thụ hàng hoá, đồng
thời giúp cho doanh nghiệp có cơ sở mở rộng, chiếm lĩnh thị trường,
Phương thức bán hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến việc sử dụng các tài
khoản kế toán phản ánh tình hình xuất kho hàng hoá. Đồng thời nó có
tính quyết định đối với việc xác định thời điểm bán hàng, hình thành
doanh thu bán hàng và tiết kiệm chi phí bán hàng để tăng lợi nhuận.
Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất thường sử dụng các phương thức
bán hàng sau:
- Bán buôn qua kho: Là bán buôn hành hoá mà hàng bán được từ kho bảo
quản của doanh nghiệp. Trong phương thức này có 2 hình thức:
+ Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình thiức này,
bên mua đề cử đại diện đến kho của doanh nghiệp thương mại để nhận hàng.
Doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hoá, giao hàng trực tiếp cho đại diện
bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, đã thanh toán tiền hàng hoặc
chấp nhận nợ, hàng hoá được xác định là tiêu thụ.
+ Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Theo hình thức này, căn cứ
vào hợp đồng đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, doang nghiệp thương mại xuất
kho hàng hoá bằng phương tiện vận tải của mình hoặc đi thuê ngoài, chuyển
giao hàng cho bên mua ở một địa điểm thoả thuận. Hàng hoá chuyển bán vẫn
thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại. Hàng hoá này được xác định
là tiêu thụ khi nhận được tiền do bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua
đã nhận được hàng và chấp nhận thanh toán. Chi phí vận chuyển do doanh
nghiệp thương mại chịu hay bên mua chịu là do sự thoả thuận từ trước giữa hai
bên. Nếu doanh nghiệp thưong mại chịu chi phí vận chuyển, sẽ được ghi vào chi
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
6
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
được xác đinh là tiêu thụ khi doanh nghiệp nhận được tiền do bên đại lý thanh
toán hoặc chấp nhận nợ.
1.1.1.2. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.
Đối với bất kỳ nghiệp vụ kế toán nào đều có các nhiệm vụ cụ thể, và
nghiệp vụ kế toán bán hàng có các nhiệm vụ cơ bản sau:
- Ghi chép, phản ánh kịp thời, đầy đủ và chính xác tình hình bán hàng của
doanh nghiệp trong kỳ. Ngoài kế toán tổng hợp trên các tài khoản kế toán, kế
toán bán hàng cần phải theo dõi ghi chép về số lượng, kết cấu, chủng loại hàng
bán, ghi chép doanh thu bán hàng, thuế giá trị gia tăng đầu vào của mtừng nhóm
mặt hàng, theo dõi từng đơn vụ trực thuộc ( theo các cửa hàng, quầy hàng).
- Kiểm tra tình hình thu tiền bán hàng và quản lý tiền bán hàng. Đối với các
hàng hoá bán chịu, cần phải mở sổ sách ghi chéptheo từng khách hàng, lô hàng,
số tiền khách nợ, thời hạn và tình hình trả nợ…
- Tính toán giá mua thực tế của hàng đã tiêu thụ nhằm xác định kết quả bán
hàng.
- Cung cấp đầy đủ kịp thời, chính xác các thông tin cần thiết về tình hình bán
hàng, phục vụ cho việc chỉ đạo, điều hành kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.2. Hướng dẫn của các chuẩn mực kế toán và quy định của chế độ kế toán
Việt Nam về kế toán bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.
1.1.2.1. Hướng dẫn của các chuẩn mực kế toán Việt Nam về việc kế toán bán
hàng trong các doanh nghiệp thương mại.
Trong chuẩn mực kế toán số 14 đã quy định doanh thu về kế toán bán hàng
như sau:
* Quy định xác định doanh thu.
- Đối với bán hàng thu tiền ngay
- Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng
trực tiếp, thời điểm ghi chép hàng bán là khi đại diện bên mua ký nhận đủ hàng,
đã thanh toán tiền hoặc cháp nhận nợ.
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
8
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
- Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng,
thời điểm ghi chép hàng bán là khi thu được tiền hoặc bên mua xác nhận dẫ
nhận đựoc hàng, chấp nhận thanh toán.
- Phương thức bán lẻ, thời điểm ghi chép hàng bán là khi nhận được giấy báo
cáo của nhân viên bán hàng.
- Phương thức gửi đại lý bán, thời điểm ghi chép hàng bán là khi nhận được
tiền hoặc bên nhận đại lý chấp nhận thanh toán.
1.1.2.2. Phương pháp kế toán bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại
theo chế độ hiện hành.
Hiện nay, theo chế độ hiện hành thì kế toán bán hàng có 2 p hương pháp, tuỳ
vào điều kiện, khả năng và mặt hàng kinh doanh mà các doanh nghiệp có thể lựa
chọn một trong hai phương pháp để phù hợp và đạt hiệu quả cao nhất.
a. Kế toán bán hàng theo phương pháp kê khai thường xuyên.
Bao gồm:
- Chứng từ sử dụng: Hoá đơn giá trị gia tăng, phiếu xuất kho, báo cáo bán
hàng, bảng kê bán lẻ hành hoá, dịch vụ, giấy nộp tiền của nhân viên bán hàng,
bảng kê nhân hàng và thanh toán hàng ngày, Bảng thanh toán hàng đại lý, các
chứng từ thanh toán: Phiếu thu, bảng kê nộp séc, bâo có của ngân hàng,…
- Tài khoản kế toán sử dụng: Kế toán bán hàng sử dụng các tài khoản sau:
+ Tài khoản 511 : Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
+ Tài khoản 512 : Doanh thu bán hàng nội bộ
+ Tài khoản 521 : Hàng bán bị trả lại
thương mại kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.
* Sổ sách kế toán.
- Sổ kế toán tổng hợp:
+ Nhật ký chung : Phản ánh trên sổ nhật ký chung , sổ kế toán bán hàng, sổ
nhật ký chi tiền, sổ cái các tài khoản 511,632,157,…
+ Nhật ký chứng từ: Phản ánh trên nhật ký chứng từ số 8, bảng kê số 1, số 2,
số 11, sổ cái các tài khoản.
- Sổ kế toán chi tiết : Sổ chi tiết doanh thu, sổ chi tiết hàng hoá, sổ chi tiết
phải thu khách hàng, sổ chi tiết liên quan.
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
10
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
1.2. Đặc điểm tổ chức kinh doanh và tổ chức công tác kế toán của Công ty
TNHH Thương mại và Dịch vụ Tân Nam Việt.
1.2.1. Đặc điểm tổ chức kinh doanh của Công ty.
* Khái quát lịch sử thành lập của Công ty
Công ty TNHH Thương Mại và Dịch vụ ( TM - DV) Tân Nam Việt được
thành lập từ năm 2002 do ông Trần Quốc Tuấn làm Giám đốc. Có tư cách pháp
nhân, có con dấu riêng, mở tài khoản tại Ngân hàng Công Thương Đống Đa với
số vốn điều lệ là 1.500.000.000 đồng và chịu trách nhiệm hữu hạn với số vốn tự
có và các nợ bằng vốn tự có. Công ty có chế độ hạch toán độc lập và tự chủ về
mặt tài chính, tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh của mình.
Tên giao dịch : Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tân Nam Việt.
Địa chỉ : 130 Chùa Bộc - Đống Đa - Hà Nội.
* Chức năng, nhiệm vụ của Công ty.
- Chức năng:
+ Kinh doanh các máy in, máy photo
+ Cung cấp các thiết bị văn phòng.
hoạch kinh doanh của công ty, phối hợp các bộ phận trong Công ty một cách
nhịp nhàng, ăn khớp. Để điều hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giám đốc
thường xuyên phải đối đầu và giải quyết các công việc có liên quan tới nhiều
lĩnh vực khác nhau như tài chính, ngân hàng, nhân sự, marketing, cung ứng hàng
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
12
Ban Giám
Đốc Công ty
Phòng
Kinh Doanh
Phòng
Kỹ Thuật
Bộ phận
Marketing
Bộ phận
bán hàng
Bộ phận
bảo hành
Bộ phận
kỹ thuật
Phòng
Kế Toán
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
hoá, y tế, an ninh. Thậm trí Giám đốc doanh nghiệp có thể tham gia trực tiếp vào
việc giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó như vấn đề tuyển dụng nhân sự.
+ Phó giám đốc: Là người do Giám đốc doanh nghiệp uỷ quyền Phụ trách
kinh doanh của doanh nghiệp, tham gia xây dựng phương hướng, phụ trách
chiến lược phát triển kinh doanh, đề xuất và tham mưu các phương án kinh
có chức năng, nhiệm vụ khác nhau nhưng thống nhất trong bộ máy kế toán.
Sơ đồ bộ máy kế toán của Công ty
Chức năng, nhiệm vụ của từng thành viên kế toán được phân cụ thể:
+ Kế toán trưởng: Là người chịu trách nhiệm chỉ đạo trực tiếp các công việc
của phòng kế toán, lập báo cáo tài chính theo đúng thời hạn quy định. Kế toán
trưởng là người có trách nhiệm bao quát toán bộ tình hình tài chính của Công ty,
thông báo cụ thể cho Ban giám đốc về mọi hoạt động tài chính.
+ Kế toán kho và Thủ quỹ : Là người chịu trách nhiệm về tiền mặt tại quỹ,
hàng ngày căn cứ vào phiếu thu, phiếu chi của thanh toán viên ghi vào sổ quỹ và
đối chiếu kiểm tra với kế toán tiển mặt. Theo dõi chi tiết về hàng hoá, về tình
hình biến động, tình hình nhập xuất tồn hàng hoá trong kho
+ Kế toán bán hàng : Có nhiệm vụ ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ kinh tế
về doanh thu bán hàng, các khoản giảm trừ doanh thu, tập hợp và phản ánh đầy
đủ các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản lý phát sinh trong quá trình bán
hàng.
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
14
Kế toán trưởng
Kế toán
bán hàng
Kế toán tiền mặt và
thanh toán
Kế toán kho và
Thủ quỹ
Chuyên đề thực tập Khoa Kế toán – Kiểm
toán
+ Kế toán tiền mặt và thanh toán : Là người chịu trách nhiệm thanh toán chi
tiết về tiền mặt lên sổ chi tiết tiền mặt các nghiệp vụ liên quan, kiểm tra tính hợp
lý, hợp lệ của các chứng từ gốc, từ đó lập phiếu thu, phiếu chi cho các nghiệp vụ
Tài khoản 133 : Thuế GTGT được khấu trừ
Tài khoản 141 : Tạm ứng
Tài khoản 156 : Hàng hoá
Tài khoản 211 : Tài sản cố định hữu hình
Tài khoản 214 : Hao mòn tài sản cố định
Tài khoản 311 : Vay ngắn hạn
Tài khoản 331 : Phải trả cho người bán
Tài khoản 333 : Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước.
Tài khoản 3331 : Thuế giá trị gia tăng phải nộp
Tài khoản 334 : Phải trả công nhân.
Tài khoản 338 : Phải trả, phải nộp
Tài khoản 3382 : Kinh phí công đoàn.
Tài khoản 3383 : Bảo hiểm xã hội.
Tài khoản 3384 : Bảo hiểm y tế.
Tài khoản 411 : Vốn kinh doanh.
Tài khoản 414 : Quỹ đẩu tư phát triển.
Tài khoản 421: Lợi nhuận chưa phân phối.
Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng.
Tài khoản 521 : Chiết khấu bán hàng.
Tài khoản 531 : Hàng bán bị trả lại.
Tài khoản 532 : Giảm giá hàng bán.
Tài khoản 611: Mua hàng.
Tài khoản 632 : Giá vốn hàng bán.
Tài khoản 635 : Chi phí hoạt động tài chính.
Tài khoản 641 : Chi phí bán hàng.
Tài khoản 642 : Chi phí quản lý doanh nghiệp.
Tài khoản 711 : Thu nhập khác.
Tài khoản 811: Chi phí khác.
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
Đối chiếu, kiểm tra :
Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc kế
toán lập chứng từ ghi sổ. Căn cứ vào các chứng từ ghi sỏ để ghi vào sổ Đăng ký
chứng từ ghi sổ, sau đó được dùng để ghi vào Sổ cái. Các chứng từ gốc sau khi
làm căn cứ lập chứng từ ghi sổ được dùng để ghi vào các sổ, thẻ kê toán chi tiết.
Cuối tháng phải khoá sổ, tính ra tổng số tiền của các nghiệp vụ kinh tế tài
chính phát sinh trong tháng trên sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ, tính ra tổng số phát
sinh Nợ, tổng số phát sinh Có và số dư của từng tài khoản trên Sổ cái. Căn cứ
vào Sổ cái lập Bảng cân đối số phát sinh.
Sau khi đối chiếu khớp đúng số liệu ghi trên Sổ cái và Bảng tổng hợp chi tiết
được dùng để lập Báo cáo tài chính.
- Tổ chức lập báo cáo kế toán :
Báo cáo tài chính của Công ty được lập và gửi vào cuối năm tài chính, thời
hạn gửi và chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Hệ thống báo cáo tài chính gồm có:
+ Bảng cân đối kế toán.
+ Kết quả hoạt động kinh doanh.
Nguyễn Thị Minh Thu Lớp
11C
18
Bảng cân đôi số
phát sinh
Báo cáo tài
chính
Sổ cái
Copyright: Tài liệu đại học ©