Tài liệu nuôi tôm chinh thống

Ảnh hưởng và vai trò của màu nước đối với nghề nuôi trồng thủy sản?
Trả lời:

Màu nước là do các vật chất vô cơ lơ lửng (phù sa), chất hữu cơ lơ lửng (xác
hữu cơ) và phiêu sinh vật tạo nên. Tùy theo nguồn gốc của vật chất gây nên
màu nước mà ảnh hưởng tốt hay xâu đến tôm cá. Nước ao nuôi thủy sản có
thể có một số màu như sau:

- Màu xanh nhạt (xanh đọt chuối): Màu này do nhóm tảo Lục phát triển tạo
nên, nước có màu xanh đọt chuối thì rất tốt cho ao cá nước ngọt hoặc nước
lợ nhạt vì tảo Lục là thức ăn tốt cho tôm cá.
- Màu vàng nâu (màu trà): Tảo Silic phát triển sẽ gây ra màu vàng nâu,
nhóm tảo này thường phát triển ở vùng nước lợ, mặn, chúng là thức ăn tốt
cho ấu trùng tôm cá. Do đó, màu vàng nâu là màu nước tốt cho một ao nuôi
thủy sản nước lợ mặn.
- Màu xanh đậm (màu xanh rêu, xanh lam): Nhóm tảo Lam thường phát
triển mạnh trong môi trường giàu dinh dưỡng cả nước ngọt lẫn nước lợ,
mặn. Đa số các loài tảo Lam đều tiết ra độc tố hoặc chất gây mùi hôi. Vì
vậy, nước có màu xanh rêu hay xanh Lam đều không tốt cho tôm cá. Tảo
Lam phát triển mạnh có thể gây nên hiện tượng thiếu oxy vào sáng sớm.
- Màu nâu đen: Trong nước có nhiều xác hữu cơ sẽ tạo ra màu nâu đen,
trong điều kiện này các loài tảo Mắt (nước ngọt) và tảo Giáp (nước mặn) sẽ
phát triển. Nước có màu nâu đen là dấu hiệu của nước ô nhiễm, hàm lượng
oxy hòa tan thấp. Do đó, cá tôm dễ bị chết ngạt do thiếu oxy, trong môi
trường này cũng có nhiều mầm bệnh gây bất lợi cho tôm cá.
- Nước trong và có những hạt huyền phù màu vàng cam: do nước bị nhiễm
phèn, nước nhiễm phèn sẽ gây tác động xấu đến cá tôm.
- Màu xám đục: do phù sa bị rửa trôi từ bờ ao sau những cơn mưa. Nước đục
do phù sa làm cho cá chậm lớn do phù sa cản trở quá trình hô hấp của cá.


Độ trong có liên quan đến mức độ dinh dưỡng của ao nuôi. Nước quá trong
(độ trong > 40 cm), nước ao nghèo dinh dưỡng, thiếu thức ăn tự nhiên cho
cá. Nước quá đục (độ trong < 20 cm), nước ao giàu dinh dưỡng, các yếu tố
môi trường biến động lớn, tôm cá có thể bị thiếu oxy vào sáng sớm. Ao nuôi
tôm cá có độ trong thích hợp là 25-40 cm.
Khi vị trí ao nuôi trên vùng đất phèn thì phải xây dựng và xử lý ao như
thế nào?
Trả lời:

Ao nuôi thủy sản xây dựng trên vùng đất phèn thì cần chú ý một số điểm
sau:

- Tránh trường hợp lớp đất phèn tiềm tàng (lớp đất sét có màu xám đen, có
chứa nhiều pyrite - FeS2) tiếp xúc với không khí. Khi đất phèn tiềm tàng bị
chôn vùi sâu trong đất thì chúng gây hiện tượng phèn, nhưng khi chúng tiếp
xúc với không khí chúng sẽ bị oxy hóa và tạo nên phèn (làm giảm pH của
nước). Lớp đất phèn thường ở độ sâu 0,8-1 m, lớp đất này dễ bị tiếp xúc với
không khí khi chúng dùng đất để đắp bờ ao. Do đó, khi xây dựng ao cần chú
ý không được dùng lớp đất phèn tiềm tàng đắp lên bề mặt của bờ ao mà phải
đắp trong lõi của bờ ao, sau đó phủ lên trên bởi lớp đất mặt không có chứa
phèn tiềm tàng.

- Ao mới đào phải trao đổi nước nhiều lần sau đó bón vôi để làm tăng pH, kế
đến bón phân hữu cơ để kích thích sự phát triển của tảo, khi tảo phát triển
(nước có màu xanh nhạt) thì có thể thả cá để nuôi.

- Trước những trận mưa đầu mùa cần bón vôi xung quanh bờ ao để tránh
hiện tượng nước mưa rửa trôi phèn vào trong ao nuôi. Nếu sau trận mưa đầu
mùa pH của nước bị giảm dưới 6,5 thì cần thay nước mới để tránh ảnh

- Áp dụng các mô hình nuôi ít thay nước, nuôi kết hợp (kết hợp với các loài
cá ăn hữu cơ) hoặc nuôi luân canh (tôm-lúa, tôm-cá rô phi...) nhằm xử lý
hoàn toàn chất thải.
- Áp dụng các biện pháp sinh học để xử lý chất thải, hạn chế xử lý bằng biện
pháp hóa học.
Ao tôm của tôi thường xuyên bị mất màu nước, nhất là vào khoảng 2
tháng cuối vụ nuôi. Xin cho biết nguyên nhân và biện pháp khắc phục?
Trả lời:

Hiện tượng nước ao nuôi tôm bị mất màu nước thường xảy ra trong thời gian
giữa đấn cuối vụ. Nguyên nhân chủ yếu là do hàm lượng dinh dưỡng quá
cao làm cho tảo phát triển quá mức, sau khi tảo phát triển đến mật độ cao thì
chúng bị tàn làm cho nước bị mất màu, nước bị mất màu có thể kéo dài trong
3-4 ngày sau đó tảo phát triển và nước có màu trở lại, hiện tượng này lặp đi
lặp lại với chu kỳ khoảng 12-15 ngày/lần.

Nước ao tôm còn có thể bị mất màu do thời tiết không thuận lợi như trời u
ám (thiếu ánh sáng), mưa dầm. Trong trường hợp này, nước có thể bị mất
màu trong thời gian dài hơn 5-7 ngày, tảo chỉ phát triển trở lại khi có ánh
sáng tốt.

Để đế phòng trường hợp nước bị mất màu, cần khống chế sự phát triển của
tảo trong ao. Khi nước bắt đầu có màu xanh đậm, độ trong của nước nhỏ hơn
25 cm thì phải thay 15-20% nước để làm hàm lượng chất dinh dưỡng và mật
độ tảo trong ao. Duy trì độ trong của nước trong khoảng 30-40 cm. Nguồn
nước thay vào ao phải được khử trùng để tránh sự xâm nhập của mầm bệnh
vào ao nuôi.

Để giữ màu nước ổn định, có thể áp dụng mô hình nuôi ghép với các loài cá
ăn tảo như cá rô phi, cá đối... Mật độ thả cá rô phi khoảng 1 con cá/15-20m2