Liờn h ST: 0946.734.736 hoc Email: [email protected]

Phòng Gd&T Lệ Thủy

Trờng MầM NON cam Thủy

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc.

----------------------

------------------------

sáng kiến
cải tiến kỹ thuật

Đề tài:

LM TH NO GIP TR 5 TUI HC TT MễN LM
QUEN CH CI V HC C, HC VIT TR T TIN
BC VO LP 1

--------------------

Họ và tên: nguyễn thị thủy
GV trờng MầM NON cam Thủy

MC LC
Phn I: C s chn ti.
1.Lý do chn ti.

2


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết,làm quen chữ cái (LQCC) là một hoạt động rất quan trọng
và thiết thực với trẻ mầm non. Làm quen chữ cái giúp trẻ mẫu giáo phát triển các thao
tác trí tuệ, trí nhớ, tư duy, phân tích, tổng hợp...LQCC góp phần hình thành và phát
triển nhân cách của trẻ, giúp trẻ mở rộng sự hiểu biết về thế giíi xung quanh,làm cho
ngôn ngữ của trẻ ngày càng phát triển mở rộng. Hơn nữa hoạt động làm quen chữ cái
và cho trẻ làm quen với việc học đọc, học viết rất quan trọng đối với trẻ. Nếu trẻ
không nắm vững chữ cái và học đọc, học viết thì lên lớp 1 trẻ sẽ không thể tiếp thu bài
học nhanh được, bởi vì bước vào lớp 1 trẻ sẽ học kết hợp âm và chữ, âm, vần, nhận
diện chữ, dạy ghép vần, tư thế ngồi, cách cầm bút. Nếu ở mẫu giáo trẻ không nắm
vững các chữ cái và học đọc, học viết thì vào lớp 1 trẻ sẽ không tự tin dẫn đến lúng
túng, trong khi học trẻ không đạt được kết quả tốt, cho nên phải tập cho trẻ nắm vững
các chữ cái và học đọc, học viết để tạo tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1 phổ thông. Do
thế phải yêu cầu trẻ nhận biết và phát âm đúng các chữ cái tiếng việt, trẻ nhận biết chữ
cái thông qua tri giác bằng âm thanh, nhận biết các chữ in hoa, in thường, viết hoa,
viết thường, trẻ biết cách liên hệ các chữ cái với các từ đã học và tìm ra chữ cái có
trong các từ đó, làm quen với cách tách âm, ghép âm thông qua đó cho trẻ làm quen
với các vị trí của các âm trong từ, trẻ biết các kỹ năng ban đầu và tiếp tục đọc, viết;
cách ngồi viết, cách cầm bút, mở sách, đọc…Luyện khả năng chủ ý có chỉ định, biết
tập trung, lắng nghe, yêu cầu những kỹ năng; nghe, nói (tiếp nhận, viết, biểu lộ), mở
rộng vốn hiểu biết để hình thành 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho trẻ.
Thông qua các buổi tham quan ở trường tiểu học, sinh hoạt, lao động thông qua
các trò chơi…Cô giáo gợi mỡ đọc cho trẻ nghe qua một lần rồi khuyến khích trẻ đọc
một cách rõ ràng, mạnh lạc, không nói ngọng, nói lặp, nói lí nhí phát âm phải đúng
chính xác.

lớp 1 một cách dễ dàng hơn.
Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trong của bộ môn làm quen chữ cái bản thân
lại được học tập tiếp thu chuyên đề và được nhà trường phân công trực tiếp phụ trách
lớp đổi mới 5 tuổi. Tôi càng cố gắng tìm mọi biện pháp đưa chuyên đề làm quen chữ
cái đến với trẻ một cách nhẹ nhàng có hiệu quả.
Song trong quá trình thực hiện bản thân tôi gặp nhiều thuận lợi cùng không ít
khó khăn.
3. Cơ sở thực tiễn:
Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

4


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

Qua nhiều năm thực hiện chuyên đề làm quen văn học chữ viết, bản thân tôi
nhận thấy có một số trẻ ở lớp tôi rất thích đọc chữ và học đọc, học viết nhưng trẻ nhận
mặt chữ qua các đồ dùng, tranh ảnh, sách tranh…còn hạn chế.
Môi trường cho trẻ hoạt động còn nghèo nàn, sách tranh, truyện thơ, tranh chữ
to…còn ít.
Trẻ hay bắt chước đọc theo quán tính đọc vẹt.
Nhận thức của trẻ không đồng đều, có trẻ cô chỉ đọc 1,2 lần thì trẻ đã nhớ được
mặt chữ và phát âm lại đúng chữ, nhưng vẫn còn nhiều cháu phát âm đi phát âm lại
nhiều lần, thông qua các trò chơi mà trẻ vẫn không nhớ được mặt chữ mà chỉ đọc vẹt.
Số trẻ không nắm được mặt chữ, phát âm không rõ ràng chiếm tỷ lệ nhiều.
Số trẻ chưa mạnh dạng tự tin trong khi đọc viết cũng còn nhiều.
Còn có một số trẻ phát âm chưa chính xác còn nói lắp nói ngọng như: chữ khó
(n, s, p, l, x, b).

để hàng ngày kích thích trẻ quan sát và tìm các chữ cái liên hệ với các chữ cái đã học,
khi trẻ nhớ được các chữ cái đó trẻ có thể đọc dòng chữ một cách rõ ràng để trẻ làm
quen lần sau trẻ sẽ đọc đúng như vậy ( trẻ đọc theo cách riêng của mình ).
Cô giáo nên xây dựng tạo góc “ thư viện ”,"góc bé làm quen chữ cái" với những
cuốn truyện tranh sách tranh để trẻ tự đọc,những chữ cái ngộ nghĩnh để trẻ vẽ theo các
chữ đó ,có những cuốn sách đen trắng để cho trẻ tô màu, các sách trò chơi phát triển
trí tuệ “ bé vẽ” trò chơi về nét chữ …
Khi trẻ đọc, viết cô giáo luôn quan sát hướng dẫn cách mở sách rồi đọc từng
trang một và bắt đầu đọc từ trang đầu tiên và đến kết thúc trang sách. Khi cô đọc cho
trẻ nghe thì cô hướng sự chú ý của trẻ vào từng bức tranh, một trẻ 1 cuốn sách giống
của cô để trẻ dễ theo dõi. Rèn cho trẻ kỹ năng quan sát . Qua đó giúp cho trẻ khả năng
ghi nhớ, khả năng hiểu biết của trẻ và sau đó cô giáo cho trẻ đọc theo sự hiểu biết của
trẻ. Sau khi trẻ đọc cô giáo gợi ý cho trẻ tìm các chữ cái đã học trên trang sách,rồi tìm
những chữ cái giống nhau dùng bút chì khoanh tròn hoặc gạch chân những chữ cái đã
học hướng dẫn trẻ đoán biết ý nghĩa nội dung qua các dấu hiệu gợi ý của tranh.
Cho trẻ làm quen với việc người lớn viết chữ.
Hướng dẫn trẻ về tư thế ngồi đúng khi tập tô các chữ cái.

Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

6


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

Luôn thay đổi các hình thức cho trẻ hoạt động như tham quan, dạo chơi tham
các con vật nuôi, gọi tên các con vật nuôi, biết được các hiện tượng thiên nhiên…
tham quan trường tiểu học, nhằm tạo môi trường để mở rộng thêm hiểu biết cho trẻ,

Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

2: Tạo điều kiện giúp trẻ mạnh dạn tự tin để trẻ nắm vững các chữ cái và
học đọc học viết:
Qua thực tế của lớp, tôi đã nắm được tâm lý và đặc điểm của từng trẻ,tôi luôn
gần gũi quan tâm hơn đối với những trẻ cá biệt, trò chuyện với trẻ mọi lúc mọi nơi
thông qua các đồ dùng đồ chơi…để hỏi trẻ và cho trẻ đọc theo cô và cho trẻ đọc lại.
Cô hỏi trẻ:" con vừa đọc xong từ hoặc tiếng đó có chữ cái gì mà con đã học rồi ?'và
cho trẻ phát âm lại chữ cái đó, để tạo tự tin cho trẻ khi có cô cùng tham gia với mình.
Trong khi trẻ hoạt động cô phải tạo cho trẻ cảm xúc thỏa mái để trẻ hứng thú
tham gia.
Ví dụ: Cho trẻ làm quen chữ x-v, thay vì yêu cầu trẻ viết hai nét xiên phải, trái,
giáo viên yêu cầu hoặc gọi ý trẻ vẽ cho cô hai cây kem, hai nét xiên tạo ra 2 cây kem
ngon, hoặc chú hề đội mủ sẽ có dạng chữ ô hoặc vẽ quả trứng gà có dạng chữ o… Từ
bất kỳ đồ vật nào, sự vật nào trẻ quan sát và ghi nhớ được đều có liên quan đến sự liên
tưởng đến những chữ cái trẻ học, giúp cho trẻ khắc sâu kiến thức hơn.
Luôn giúp đỡ, khuyến khích động viên trẻ tham gia tích cực khi trẻ đã phát âm
đúng chữ rõ ràng, mạch lạc, và khi cầm bút ngồi viết đúng các nét chữ đúng tư thế để
giúp trẻ mạnh dạn hơn trong khi học đọc học viết.
Đối với những trẻ nói lí nhí chưa mạch lạc, rõ ràng, phát âm chưa chính xác tôi
luôn chú ý sửa sai và hướng dẫn trẻ phát âm cùng cô nhiều lần thông qua mọi lúc mọi
nơi để trẻ phát âm đúng và nắm vững được mặt chữ.
Với trẻ nói ngọng, nói lắp trẻ còn rụt rè tôi đến bên trẻ cùng phát âm với trẻ để
trẻ phát âm lại cùng cô chữ cái đó để trẻ ghi nhớ hơn.
Với những trẻ cầm bút chưa được tôi đến bên trẻ cầm tay trẻ cho trẻ viết theo cô
từng nét chữ để trẻ dễ dàng tự tin trong khi tô viết chữ.
3: Tổ chức cho trẻ làm quen các chữ cái học đọc học viết qua các trò chơi,
đồ dùng đồ vật và các góc chơi…:
Nguyễn Thị Thuỷ


Một số trẻ phát triển chưa tốt trong khi đọc, viết tôi luôn động viên khuyến
khích trẻ để trẻ thực hiện tự tin mạch lạc hơn.
Không nên thúc dục gò ép trẻ đọc viết chữ.
Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

9


Liờn h ST: 0946.734.736 hoc Email: [email protected]

Thụng qua cỏc ngy l, kớch thớch tr lm thip v vit vo ú nhng li chỳc
ca mỡnh gi n bn bố, thy cụ, cha mnhng bui trũ chuyn theo cỏc ch
phi nhm mc ớch giỳp tr phỏt trin trớ nh, tp tr quan sỏt cú ch nh nghe
nh, tp tr tr li cú lụgic luyn t cõu.
Kớch thớch tr t tin, mnh dn trong khi c v vit ch to tin cho tr
bc vo lp 1 mt cỏch tt hn.
5.Tổ chức cho trẻ làm quen chữ cái mọi lúc mọi nơi.
Ngoài giờ hoạt động chung của bộ môn, tôi lên kế hoạch đa chuyên đề LQCC
vào các hoạt động khác nh hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều...lồng
ghép chữ cái vào các môn học khác: văn học ,môi trờng xung quanh,thể dục,tạo
hình...Làm quen chữ cái là môn học hết sức khô khan nên tôi cố tìm tòi đa chữ cái đến
với trẻ bằng các trò chơi mới lạ hấp dẫn nh: TC '' quay xổ số", " đánh cờ",hái hoa trong
vờn"...tìm các chữ cái có trong tên của mình,tên của bạn, đồ dùng cá nhân...Thông qua
hoạt động tạo hình tổ chức cho trẻ dùng hột hạt, giấy, củ quả...xếp, cắt dán tạo hình
các chữ cái.
Với những trẻ kỹ năng tô viết còn yếu, tôi dành nhiều thời gian luyện thêm ở
hoạt động góc,sinh hoạt chiều,cho trẻ tập cầm bút tô các đờng nét cơ bản, tô chữ theo
các chấm mờ cô đã chấm sẵn, phối hợp với bố mẹ trẻ luyện thêm cho trẻ lúc ở nhà.

khi đọc, được làm quen với nhiều kiểu chữ khác nhau như chữ in thường, viết thường,
biết vị trí từng chữ cái trong từ biết cách đọc cách viết các từ. Sau đó tôi chỉ tổng hợp
các kiến thức cơ bản giúp trẻ lĩnh hội dễ dàng. Khi đặt hệ thống câu hỏi tôi phải
nghiên cứu kỹ câu hỏi đặt cho đối tượng nào sao cho trong một giờ hoạt động tất cả
trẻ trong lớp đều được tham gia trả lời, đồng thời tôi lên kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ
yếu cũng như tạo mọi điều kiện cho trẻ giỏi phát huy hết khả năng sáng tạo của mình.
7. Phối kết hợp với phụ huynh, nhà trường cùng các ban ngành khác.
Đây là nét đặc trưng của bậc học MN. Gia đình, nhà trường, xã hội đều là môi
trường giáo dục trẻ nên người cần có sự giáo dục đồng bộ, kết hợp chặt chẽ để thống
nhất biện pháp giáo dục có kết quả cao. Trước hết, tôi nhanh chống nắm bắt tình hình,
điều kiện, đặc điểm của lớp mình phụ trách rồi lên kế hoạch triển khai họp phụ huynh,
tuyên truyền tầm quan trọng của việc làm quen chữ cái, việc đọc, viết. Báo cáo tình
hình chất lượng của trẻ qua đợt khảo sát đầu năm, thông báo chương trình kế hoạch,
thời gian hoạt động của trẻ ở lớp, ở nhà, nội dung mua sắm đầy đủ các loại đồ dùng
phục vụ bộ môn. Có thể vận động mỗi phụ huynh mua bộ chữ cái, vỡ tập tô, sách
truyện... để bồi dưỡng thêm cho trẻ học ở nhà.
Ngoài ra bản thân tôi kết hợp với nhà trường vận động hội phụ nữ, hội phụ
huynh quyên góp, mua sắm đồ dùng cho những trẻ nghèo không đủ điều kiện. Tích
cực tham mưu với các chính quyền điạ phương xây dựng các góc, kết hợp tổ chức

Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

11


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

đoàn viên thanh niên khéo tay cắt chữ tranh ảnh, trang hoàng các góc phong phú có



Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

Trẻ hứng thú nhận dạng tìm kiếm các chữ cái ở mọi lúc mọi nơi như qua sách
báo, tranh ảnh, sách tranh, đồ dùng đò chơi.
Làm được 46 bộ tranh ảnh có từ dưới tranh theo chủ đề chủ điểm
Làm được thẻ chữ rời bằng xốp các chữ cái
Làm được 23 bộ sách tranh viết chữ to
Làm được 50 đồ dùng, đồ chơi ở các góc có viết chữ to
Làm được 8 bộ ĐôMiNô
2. Những bài học kinh nghiệm
Qua quá trình thực hiện, bản thân tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm
sau.
Mỗi người giáo viên cần phải dựa vào các nguyên tắc dạy học để tổ chức các
hoạt động đảm bảo tính vừa sức, tính phát triển, tính hệ thống liên tục và chú ý cá biệt
đối với trẻ nhằm hình thành ở trẻ; khả năng quan sát ghi nhớ và vận động kích thích
trẻ nỗ lực khám phá. Tổ chức hoạt động dễ quá sẽ không kích thích khả năng học tập
ham khám phá của trẻ. Thông qua việc tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với môi trường
xung quanh hiểu biết về trường tiểu học để trẻ có tâm lý tốt sau này, ở lớp lá phải hình
thành trẻ các thói quen mở tập, lật tập đọc sách, tô, viết chữ…
Giáo viên dùng lời nói độc lập sẽ không có hiệu quả vì không phù hợp đặc điểm
nhận thức của trẻ ở độ tuổi này.
Là một giáo viên phải thực sự đam mê tâm huyết với việc dạy học, thường
xuyên quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho trẻ học đọc, học viết ở mọi lúc
mọi nơi.
Giáo viên phải quan tâm đúng mức thường xuyên theo dõi động viên khuyến
khích để nhằm tạo điều kiện, cảm xúc để trẻ phấn khởi trong khi học đọc, học viết.
Muốn trẻ nắm vững các chữ cái học đọc, học viết tốt phải đầu tư ở các góc, đồ
dùng đồ chơi đều phải viết chữ to, có các sách tranh truyện tranh có từ viết chữ to, hột

Tạo điều kiện cho cán bộ giáo viên tập huấn thao giảng rút kinh nghiệm để
nâng cao hiệu quả hơn nữa trong hoạt động.
Cam Thuỷ,, ngày 23 tháng 05 năm 2009

Người viết đề tài

Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

14


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email: [email protected]

Nguyễn Thị Thuỷ

Nguyễn Thị Thuỷ

Trường mầm non Cam Thuỷ

15