MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨMỞ DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG .
I.ĐẶC ĐIỂM NGHÀNH XÂY DỰNG VÀ SẢN PHẨM CỦA DOANH
NGHIỆP , YÊU CẦU QUẢN LÝ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN.
1. Đặc điểm của nghành xây dựng và sản phẩm xây dựng :
Xây dựng cơ bản là một nghành sản xuất vật chất độc lập có chức năng tái sản
xuất tàI sản cố định cho tất cả các nghành trong nền kinh tế quốc dân. Muốn nền
kinh tế phát triển, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước thì yếu tố quan
trọng là tạo được cơ sở hạ tầng vững chắc. Trong đố nghành xây dựng giữ vai trò
quan trọng không thể thiếu được và bao giờ cũng phảI đI trưóc so với các nghành
khác. Thông qua nghành xây dựng mà tạo nên cơ sơ vật chất cho xã hội, tăng tiềm
lực kinh tế và quốc phòng cho đất nước. Chính vì vậy, một bộ phận lớn thu nhập
quốc dân nói chung và quỹ tín dụng nói riêng, cùng với đầu tư tài trợ từ nước
ngoàI được sử dụng trong lĩnh vực cơ bản.
Sản phẩm xây dựng là những công trình, hạng mục công trình phục vụ sản
xuất, công trình dân dụng có đủ đIều kiện đưa vào sử dụng và phát huy tác dụng.
So với nghành khác, xây dựng là một nghành có đặc điểm kinh tế kỹ thuật đặc
trưng được thể hiện rất rõ ở sản phẩm xây dựng và quá trình tạo ra sản phẩm của
nghành xây dựng .
Đặc điểm xây dựng được thể hiện cụ thể:
Sản phẩm xây dựng thường có quy mô lớn, kết cấu phức tạp, thời gian xây
dựng lâu dàI và có giá trị lớn. Sản phẩm xây dựng luôn gắn liền với một đặc điểm
nhất định có thể là đất liền, mặt nước , mặt biển, thềm lục địa. Nó mang tính chất
cố định, nơI sản xuất cũng là nơI tiêu thụ và là nơI tiêu dùng sử dụng sản phẩm.
Sản phẩm xây dựng không phảI được sản xuất dập khuôn hàng loạt như sản phẩm
của các nghành khác, nó mang tính chất đơn chiếc. Mọi công trình xây dựng mang
một dáng vẻ riêng, có thiết kế kỹ thuật riêng, có giá trị dự toán riêng, tạI một địa
đIúm nhất định và đặc biệt nó mang ý nghĩa tổng hợp về mặt kinh tế, văn hoá, kỹ
thuật, chính trị... Mỗi sản phẩm xây dựng được coi như một tác phẩm nghệ thuật.
Những đặc điểm của sản phẩm xây dựng đã trực tiếp tác động với quá trình sản
xuất của nghành xây dựng cơ bản.

sinh tháI, lãng phí trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản.
Xây dựng theo quy hoạch, kiến trúc và thiết kế kỹ thuật được duyệt, đảm
bảo bền vững mỹ quan. Thực hiện cạnh tranh trong xây dựng nhằm áp dụng công
nghệ xây dựng tiên tiến, đảm bảo chất lượng và thời gian xây dựng với chi phí hợp
lý và thực hiện bảo hành công trình.
3.Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ở Doanh
nghiệp xây dựng
3.1 Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất trong Doanh nghiệp xây dựng
Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, các Doanh nghiệp thường
xuyên phảI bỏ ra các chi phí về đối tượng lao động, tư liệu lao động, các chi phí
lao động của con người, các chi phí bằng tiền khác. Các chi phí mà Doanh nghiệp
chi ra có thể phát sinh trong suốt quá trình hoạt động sản xuất. Để có thể biết được
số chi phí mà doanh nghiệp đã chi ra trong từng thời kỳ hoạt động là bao nhieeu,
nhằm tổng hợp tính toán các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phục vụ cho yêu cầu quản lý,
mọi chi phí chi ra cuối cùng đều được biểu hiện bằng thước đo tiền tệ và gọi là chi
phí sản xuất.
Một Doanh nghiệp xây lắp nói riêng hay Doanh nghiệp sản xuất nói chung,
ngoàI những hoạt động liên quan trực tiếp đến hoạt động thi công xây lắp còn có
những hoạt động kinh doanh và hoạt động khác không có tính chi phí sản xuất và
tính giá thànhất sản xuất như hoạt động tư vấn xây dựng , hoạt động mang tính chi
phí sản xuất và tính giá thànhất sự nghiệp... Dođó chỉ những chi phí để tiến hành
các hoạt động sản xuất mới có được coi là chi phí sản xuất.
Như vậy chi phí sản xuất Doanh nghiệp xây dựng là biểu hiện bằng tiền của
toàn bộ lao động sống, lao động vật hoạt độngá và các chi phí khác mà Doanh
nghiệp đã chi ra để tiến hành hoạt động xây lắp trong một thời kỳ nhất định.
3.1.1 Phân loạI chi phí sản xuất trong Doanh nghiệp xây dựng :
Trong xây dựng các chi phí sản xuất bao gồm nhiều loạI có nội dung kinh tế
và công dụng khác nhau, yêu cầu quản lý cũng khác nhau. Việc quản lý sản xuất,
tìa chính, quản lý các chi phí sản xuất không những dựa vào số liệu cụ thể mà còn
căn cứ vào số liệu cụ thể của từng loạI chi phí theo từng công trình, hạng mục công

3.2 Giá thành sản phẩm và các loạ giá thành trong Doanh nghiệp xây dựng
3.2.1 Giá thành sản phẩm
Sự vận động của quá trình sản xuất trong Doanh nghiệp xây dựng bao gồm
hai mặt đối lập nhưng liên quan mật thiết với nhau. Một mặt là các chi phí mà các
Doanh nghiệp đã chi ra, mặt khác là kết quả sản xuất kinh doanhthu được,những
công trình, hạng mục công trình đã hoàn thành phục vụ cho nhu cầu sử dụng của
xã hội. Để xây dựng một công trình, hạng mục công trình hay hoàn thành một lao
vụ, dịch vụ thì Doanh nghiệp phảI đầu tư vào quá trình sản xuất thi công một
lượng chi phí nhất định. Những chi phí mà Doanh nghiệp boe ra trong quá trình thi
công sẽ tham gia cấu thành nên giá thành của quá trình đó tạo ra sản phẩm xây
dựng hoàn thành.
3.2.2 Các loại giá thành trong Doanh nghiệp xây dựng
Giá thành dự toán: Được xây dựng trên cơ sở khối lượng công tác xây lắp
lấy từ bản vẽ thiết kế, đơn giá xây dựng cơ bản, định mức kinh tế ký thuật, tỷ lệ chi
phí chung, thuế, lãI và các chính sách chế độ tàI chính khác.
Giá thành dự toán của
từng công trình, hạng =
mục công trình
Gia trị dự toán xây
lắp Trước thuế của -
từng công trình,
hạng mục công trình
Thu nhập chịu
thuế tính trước
Giá thành thực tế của sản phẩm xây dựng là tất cả các chi phí thực tế về chi
phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung, chi phí
sử dụng máy thi công mà Doanh nghiệp xây dựng đã bỏ ra để hoàn thành một khối
lượng xây lắp nhất định. Đó là giá thành được tính toán xác định trong công tác kế
toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành.
Giá thành kế hoạch : Là cơ sở phấn đấu hạ giá thành công tác xây lắp trong

giúp Doanh nghiệp phân tích kịp thời các chi phí đã chi ra cho từng đối tượng cụ
thể để có biện pháp quản lý cụ thể, hợp lý.
3.3 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
Chúng ta cần phân biệt rõ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Chi
phí sản xuất luôn gắn liền với từng thời kỳ phát sinh chi phí, cong gía thành sản
phẩm gắn liền với từng sản phẩm hoặc cong việc lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành.
Chi phí sản xuất trong kỳ không chỉ liên quan đến sản phẩm đã hoàn thành trong
kỳ mà còn liên quan đến sản phẩm đang làm dở cuối kỳ. Giá thành sản phẩm
không liên quan đến chi phí sản xuất sản phẩm dở cuối kỳ và sản phẩm hỏng
nhưng lạI liên quan đến chi phí sản xuất của sản phẩm dở kỳ trước chuyển sang.
Tuy nhiên, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiét
với nhau, nội dung của chúng chính là thước đo tiền tệ của những chi phí mà
Doanh nghiệp bỏ ra cho hoạt động sản xuất thi công. Chi phí sản xuất là cơ sở, là
căn cứ để tính giá thành. Nếu tiết kiệm được chi phí sản xuất thì sẽ hạ được giá
thành sản phẩm và ngược lại.
3.4 Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở
Doanh nghiệp xây dựng
Để tổ chưc tốt công tác kế toán tạp hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm, đáp ứng đầy đủ, trung thực và kịp thời yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và
tính giá thành của Doanh nghiệp, kế toán cần thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu sau:
-Xác định đúng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, đối tượng tính giá thnàh
và phương pháp tính giá thành sao cho phù hợp với nghành xây dựng.
- Phản ánh đầy đủ kịp thời, chính xác toàn bộ chi phí sản xuất thực tế phát
sinh. Kiểm tra tình hình thực hiện định mức về chi phí nguyên vật liệu, chi phí
nhân công , chi phí sử dụng máy thi công và các chi phí khác,phát hiện kịp thời các
khoản chênh lệch ngoàI kế hoạch, các khoản đền bù thiệt hạI, mất mát, hao phí...
trong sản xuất.
-Tính toán kịp thời, chính xác giá thành xây lắp, các sản phẩm lao vụ hoàn
thành của Doanh nghiệp.
- Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hạ giá thành sản phẩm của Doanh nghiệp

4.2 Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trong Doanh nghiệp xây lắp bao gồm
nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ được sử dụng trực tiếp để sản xuất ra sản phẩm
xây lắp, thực hiện lao vụ trong kỳ sản xuất kinh doanh. Chi phí nguyên vật liệu
phảI tính theo giá thực tế khi xuất sử dụng. Trong kỳ hạch toán, thực hiện ghi chép,
tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bên nợ phát sinh(TK 621- chi phí Nguyên
vật liệu trực tiếp ) hoặc theo từng đối tượng sử dụng trực tiếp nguyên vật liệu trực
tiếp (nếu khi xuấ sử dụng trực tiếp các nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất các
sản phẩm xây lắp xác định được cụ thể rõ ràng từng công trình sử dụng nguên
liệu, chế tạo thực hiện dịchvụ,( nếu khi xuất sử dụng nguyên vật liệu cho quá trình
sản xuất sản phẩm xây lắp, không thể xác định cụ thể rõ ràng cho từng công trình
sử dụng.
Cuối kỳ hạch toán, thực hiện việc kết chuyển ( nếu nguyên vật liệu đã được
tập hợp riềng biệt cho đối tượng sử dụng ) hoặc tiến hành phân bổ và kết chuyển
chi phí nguyên vật liệu ( nếu không tập hợp riêng cho đối tượng sử dụng) vào các
TK liên quanphục vụ cho việc tính giá thành thực tế của từng công trình xây lắp
trong kỳ kế toán( Bên có TK 621). Nếu tiến hành phân bổ giá trị nguyên vật liệu
vào giá thành công trình, Doanh nghiệp phảI sử dụng các tiêu thức phân bổ họp lý
theo tỷ lệ định mức sử dụng...
Chỉ những chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp thực sự sử dụng vào sản
xuất chế tạo sản phẩm xây lắp mới được kết chuyển vào TK 154 ( Chi phí sản xuất
kinh doanh dở dang ) để tính giá thành công trình xây lắp, nếu Doanh nghiệp sử
dụng không hết nguyên vật liệu đã xuất trong kỳ thì nhập lạI kho, tổ đội sản xuất
sử dụng trong kỳ hạch toán tiếp theo được kết chuyển vào TK 154 (chi phí sản
xuất kinh doanh dở dang ). Trong trường hợp Doanh nghiệp xây lắp mua nguyên
vật liệu sử dụng ngay không qua kho cho sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ
chịu thuế GTGT thì chi phí nguyên Iiệu, vật liệu của nguyên liệu, vật liệu mua vào
sử dụng ngay không qu kho là giá mua bao gồm cả thuế GTGT đầu vào.
• TàI khoản sử dụng: TK 621 - chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và các
TK liên quan khác.