Để tri thức của nhân viên trở thành của
doanh nghiệp
Doanh nghiệp nào khi tuyển nhân viên cũng mong muốn tuyển được những
người có tri thức, hơn nữa là tri thức phù hợp với yêu cầu công việc. Các
doanh nghiệp luôn mong muốn người được tuyển dụng suy nghĩ và làm việc
độc lập, biết tự tìm giải pháp hiệu quả xử lý công việc.
Bằng chứng là khi tuyển dụng, doanh nghiệp nào cũng đòi hỏi và tìm mọi
cách để đo lường những giá trị vô hình ẩn chứa trong đầu ứng cử viên.
Trên thực tế, không nhiều doanh nghiệp sau khi tuyển nhân viên có được
những cách thức, phương pháp làm việc giúp khai thác và phát triển được tri
thức của họ.
Trong phạm vi bài viết này, người viết chia sẻ kinh nghiệm về việc khai thác
và phát triển tri thức của nguồn nhân lực từ góc độ kỹ thuật.

Quan điểm của Peter Drucker
Để thực hiện được việc khai thác và phát triển tri thức của nguồn nhân lực
thì cần nhiều biện pháp khác nhau như chế độ đào tạo, huấn luyện tốt, lương
thưởng phù hợp, xa hơn nữa là xây dựng một văn hóa doanh nghiệp thích
hợp và quy trình xử lý công việc là một trong những yếu tố kỹ thuật cốt lõi.
Để dễ hình dung, chúng ta có thể xem ví dụ sau lấy từ Peter Drucker.
Peter Drucker cho rằng một trong những trách nhiệm của nhà quản lý là
trách nhiệm ra quyết định, ông cho rằng một quyết định chỉ hiệu quả khi tất
cả mọi người đều biết các thông tin về quyết định đó:
•Tên người chịu trách nhiệm thi hành.
•Hạn chót thi hành.
•Tên những người bị ảnh hưởng bởi quyết định và do đó cần được biết, hiểu
rõ và chấp nhận (hay ít nhất cũng không phản đối) quyết định ấy.
• Tên những người cần được thông báo về quyết định, dù họ không bị ảnh
hưởng trực tiếp từ nó.
Vậy để quyết định có hiệu quả thì doanh nghiệp cần xây dựng quy trình ra
quyết định và đưa tất cả những điều trên vào quy trình, những yếu tố này -

bảng mô tả công việc để giúp người thực hiện công việc hình dung được
những gì họ cần phải làm.
Khi một nhân viên mới vào doanh nghiệp, nếu không có quy trình thì trong
trường hợp tốt nhất họ vẫn có thể thực hiện được công việc nhưng kết quả
đạt được khó mà tuân thủ đúng tất cả các tiêu chuẩn đã đề ra, hoặc để đạt
được kết quả đó nhân viên phải tiêu tốn một lượng thời gian, công sức lớn
hơn nhiều so với khi doanh nghiệp có quy trình và nhân viên thực hiện công
việc theo quy trình.
Vì vậy, quy trình chính là cơ sở để chuyển giao tri thức thực hiện công việc
(một cách tối ưu!) cho nhân viên mới, học tập cách thực hiện công việc theo
quy trình chính là một hình thức đào tạo nhân viên ngay tại chỗ.

Quy trình: nơi tích lũy tri thức của nhân viên thành tri thức của doanh
nghiệp
Khi nhận định rằng quy trình là cách tối ưu để thực hiện một công việc thì
chỉ là tối ưu tại thời điểm đó của doanh nghiệp, với những điều kiện thực
hiện công việc theo một giả định cho trước nào đó. Mỗi nhân viên khi thực
hiện công việc theo quy trình hoàn toàn có thể sáng tạo ra một cách khác để
thực hiện, thực hiện những cải tiến nhỏ, do vậy mà công việc có thể được
hoàn thành với chất lượng cao hơn, tiêu tốn ít nguồn lực hơn, nghĩa là sự tối
ưu của quy trình đã được đưa lên một tầm mức cao hơn.
Những tri thức riêng lẻ đó của nhân viên có thể được đưa vào quy trình và
trở thành tri thức chung của toàn doanh nghiệp. Có thể có hàng trăm, hàng
ngàn tri thức riêng lẻ đó của nhân viên được tích lũy vào quy trình nếu
doanh nghiệp xây dựng được một văn hóa thật tâm khuyến khích sự đổi mới.
Một ngày nào đó, nhân viên có thể rời khỏi doanh nghiệp nhưng tri thức của
họ thì ở lại trong quy trình và bồi đắp cho sự phát triển của doanh nghiệp.
Những doanh nghiệp nào đã thực hiện ISO 9001 (hay một chuẩn tương tự)
thì đã có được các quy trình cơ bản để quản lý hoạt động, việc quan trọng
doanh nghiệp cần làm là giám sát và cải tiến quy trình. Nếu doanh nghiệp

thúc đẩy sự lớn mạnh của các doanh nghiệp ở đất nước này.