Lưu ý khi dùng thuốc Đông y
trị sốt xuất huyết

Trước hết cũng cần thống nhất về khái niệm của loại bệnh mang tính chất
"dịch dã" nguy hiểm này, có như vậy mới có thể đưa ra được cách phòng và trị
bệnh một cách có hiệu quả hơn. Đông y nói chung và YHCT Việt Nam nói riêng
không có khái niệm về bệnh "sốt xuất huyết" mà được xếp chung vào nhóm bệnh
"ôn bệnh" và " ôn dịch".
Ngày nay, khoa học phát triển, người ta đã "vạch mặt, chỉ tên" virut
Dengue là mầm bệnh do loại muỗi "Vằn" truyền bệnh từ người sang người. Do
vậy, cái tên bệnh "sốt xuất huyết" hay "sốt xuất huyết Dengue" là chính xác và
không cần bàn cãi. Có điều cũng không nên nhầm lẫn giữa "sốt Dengue" với "sốt
xuất huyết Dengue " vì chúng đều là một loại bệnh dịch, do loài muỗi "Vằn"
(Aedes aegypti) là vật trung gian truyền bệnh từ người này sang người khác. Bệnh
Dengue thường xảy ra đối với người lớn nhiều hơn với các triệu chứng sốt cao,
đau đầu, đau mình mẩy, mệt mỏi... và cũng không gây nguy hiểm nhiều đến tính
mạng. Khác với loại sốt dịch này, sốt xuất huyết Dengue, hay thường gọi là sốt
xuất huyết, một bệnh nguy hiểm, có thể xảy ra với bất cứ đối tượng nào, song đa
số là ở trẻ em, với triệu chứng của thời kỳ đầu là sốt cao, đau đầu, khó thở kèm
theo đau bụng... đồng thời với các dấu hiệu của xuất huyết dưới da, nội tạng. Ở
thời kỳ sau, hội chứng sốc sốt xuất huyết có thể xảy ra do mất máu nhiều và tụt
huyết áp. Nếu không được phát hiện, chẩn đoán, điều trị kịp thời có thể dẫn đến
nguy hiểm tính mạng người bệnh. Nguyên tắc điều trị sốt xuất huyết của YHCT
cũng như của YHHĐ là điều trị theo triệu chứng là chính.

Đối với việc điều trị bệnh sốt xuất huyết, YHCT dùng nguyên tắc đối lập về
tính chất của thuốc cổ truyền với triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết.

Ở thời kỳ đầu, triệu chứng của bệnh chủ yếu là sốt cao để rồi dẫn đến "bức
huyết vong hành" tức là xuất huyết. Do đó về mặt thuốc cổ truyền phải sử dụng
một số vị trong nhóm thuốc tân lương giải biểu để hạ nhiệt, như các vị thuốc có vị

tiến triển nặng, có thể dẫn đến hội chứng sốc Dengue với biểu hiện: Bệnh nhân vật
vã li bì, chân tay lạnh, nổi da gà, mạch nhanh, huyết áp hạ... các chỉ số bạch cầu,
tiểu cầu giảm và hematocrit tăng, có thể dẫn đến tử vong... Chính vì lẽ đó, trong
cả quá trình điều trị không nên dùng những vị thuốc có tác dụng hạ huyết áp như
ngưu tất, câu đằng, hạ khô thảo, hoàng liên, hoàng cầm...
Trên thực tế, rất nhiều bệnh nhân bị sốt xuất huyết, thường là loại nhẹ, phần
lớn được điều trị ở các tuyến cơ sở. Nếu sử dụng thuốc cổ truyền không đúng cách
sẽ là gánh nặng cho tuyến sau một khi cần phải chuyển viện. Và như vậy, vô hình
chung do cách sử dụng thuốc cổ truyền không phù hợp sẽ làm cho bệnh nhân sốt
xuất huyết nặng thêm.