Download Đề tài Một số biện pháp dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh trong giờ đọc - Hiểu tác phẩm “Chiếu cầu hiền” (Ngô Thì Nhậm) và Tây tiến (Quang Dũng) ở trường THPT miễn phí
Quá trình dạy học vốn là hoạt động tương tác giữa thầy và trò với hai chủ thể, hai đối tượng khác nhau nhưng luôn gắn liền và thống nhất với nhau. Về tổng thể, mục đích dạy của thầy trùng với mục đích học của trò: hình thành ở trò hệ thống tri thức khoa học và những kĩ năng, kĩ xảo tương ứng, qua đó phát triển tâm lí, hình thành nhân cách. Tuy nhiên, đó không phải là mục đích trực tiếp của dạy mà chính là của học. Nói cách khác, hoạt động dạy không thể trực tiếp tạo ra sản phẩm cuối cùng này. Ngược lại, bằng chính hoạt động học của mình, trò mới là người trực tiếp tạo ra sản phẩm giáo dục. Vì thế, mục tiêu dạy của giáo viên hiện đại là tạo ra hoạt động học tích cực ở trò, để bằng hoạt động này, trò tự mình thực hiện mục tiêu tổng thể của hoạt động dạy học.
/tai-lieu/de-tai-ung-dung-tren-liketly-36805/
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download choTóm tắt nội dung:
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
1.1. Cơ sở khoa học:
Hiện nay, trong xu thế đổi mới và hội nhập với thế giới, nền giáo dục nước ta đang có những chuyển biến quan trọng. Nhiệm vụ đặt ra cho nhà trường là phải nhanh chóng đáp ứng mục tiêu đào tạo trước yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước, phải xoay chuyển, nâng cao chất lượng giáo dục để đảm bảo việc cung cấp nguồn lực lao động dồi dào với trình độ hoàn thiện cho nhu cầu xây dựng và phát triển của đất nước trong thời kì công nghiệp hóa hiện đại hóa.
Vì thế, trong những năm đầu của thế kỉ mới, đánh dấu cho bước chuyển biến của giáo dục trước nhiệm vụ lớn lao nói trên là việc thay đổi chương trình sách giáo khoa (SGK) bậc Phổ thông cũng như đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) theo xu thế của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại. Những thành tựu về giáo dục học, tâm lí học và lí luận dạy học đã mang đến những nhận thức mới về quá trình đào tạo của nhà trường. Điểm nổi bật của nhận thức mới về giáo dục là quan điểm giáo dục tích cực lấy người học làm trung tâm, người học giữ vai trò chủ động, sáng tạo trong quá trình học tập.
Do đó, cần nhìn nhận rõ “yếu tố tất yếu chi phối quan hệ giáo dục, trung tâm của hệ thống giáo dục, chính là người học”. (N. Kì tr. 25), “nói tới quá trình giáo dục là nói tới việc tổ chức và hệ thống hóa các thể thức do học sinh sử dụng dưới sự định hướng và kích thích của thầy giáo”.
1.2. Cơ sở thực tiễn:
Việc đổi mới nhận thức về quá trình giáo dục theo tinh thần nói trên đòi hỏi người giáo viên phải có một sự chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức cho tới thái độ và niềm tin vào vấn đề cơ bản: vai trò chủ thể tích cực học sinh trong học tập.
- Thực tiễn của hoạt động dạy học trong nhà trường thời gian qua cho thấy tác động lớn lao của việc thay đổi quan điểm giáo dục: Đó là bước chuyển biến từ lối dạy học cổ truyền lấy “thầy” làm trung tâm chi phối toàn bộ và tuyệt đối quá trình giáo dục, áp đặt, nhồi nhét những giá trị đạo đức và kiến thức, kĩ năng lên người học, sang việc lấy “trò” là trung tâm, là chủ thể. Bằng vai trò tich cực chủ động, người học tự nỗ lực tìm tòi khám phá tri thức, nắm kĩ năng với sự hướng dẫn của thầy. Đây chính là tinh thần cơ bản của giáo dục hiện đại, quan điểm giáo dục tích cực. Xu thế dạy học nêu trên dần dần được khẳng định qua Nghị quyết số 40/2000/QH10, Chỉ thị số 40/2001/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Luật Giáo dục (1998) và chương trình giáo dục Phổ thông (cấp THPT) ban hành theo QĐ số 16/2006/ QĐ- BGDĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.
- Với quá trình triển khai thay đổi chương trình và SGK Ngữ văn THPT, việc vận dụng quan điểm dạy học tích cực lấy học sinh là trung tâm nhằm phát huy chức năng động sáng tạo của chủ thể người học trong giờ học Văn đã mang tới những triển vọng khả quan. Bước chuyển của tình hình dạy học văn theo quan điểm giáo dục tích cực đã tạo những thay đổi quan trọng về nhận thức và hành động tại các trường THPT. Thế hệ học sinh ngồi trên ghế nhà trường hôm nay có điều kiện tiếp nhận cách thức dạy học tiến tiến, từ đó các em có khả năng tích lũy hiểu biết và trau dồi thái độ, cảm xúc để hoàn thiện nhân cách theo mục tiêu đào tạo đã đề ra.
Tuy nhiên, có một thực tế dễ thấy là những vướng mắc, lúng túng trong quá trình đổi mới cách dạy học do sự níu kéo của thói quen cũ đã làm hạn chế một phần vai trò chủ thể tích cực của học sinh để biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo. Từ đó, dẫn tới hiện tượng học sinh kém hào hứng học văn, chất lượng dạy học văn có phần giảm sút. Tình hình trên đang thu hút sự chú ý của dư luận xã hội.
Ở tỉnh Sóc Trăng, do hoàn cảnh và điều kiện thực tế ở một địa phương thuộc vùng xa, vùng sâu của Đồng bằng sông Cửu Long, việc đổi mới quan điểm dạy học văn nói riêng theo tinh thần phát huy vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của người học còn gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Bản thân tui cũng muốn tìm hiểu và góp phần vào việc cải thiện tình hình dạy học văn tại trường học ở địa bàn của mình.
1.3. Vì lí do nêu trên, tui xác định đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Lý luận và phương pháp dạy học văn của mình là: Một số biện pháp dạy học nhằm “tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh” trong giờ đọc - hiểu tác phẩm “Chiếu cầu hiền” (Ngô Thì Nhậm) và Tây tiến (Quang Dũng) ở trường THPT.
2. Lịch sử vấn đề:
2.1. Vấn đề “tính tích cực học tập” và “tích cực hóa hoạt động học tập” của học sinh vốn được đề cập từ lâu trong trong nhà trường các nước tiên tiến. Ở Việt Nam, quan điểm này được vận dụng trong vài thập niên trở lại đây. Có thể nói đây là luận điểm then chốt, là nền tảng của quan điểm giáo dục hiện đại được hình thành và phát triển trên cơ sở của Triết học, Giáo dục học, Tâm lí học từ cuối thế kỉ XIX, đầu XX, được vận dụng trong quá trình dạy học ở nhà trường.
Thực ra, từ thời cố đại, các nhà sư phạm nổi tiếng như Khổng Tử, Aristot đã từng bàn tới việc phát huy tính tích cực chủ động của người học.
Tiếp đến vào thời Phục hưng, các nhà sư phạm như Komenxki, J. J Russo. J. D. Usinxki cũng nêu nhiều kiến giải sâu xa về vấn đề này.
Rồi với trào lưu giáo dục hiện đại, những công trình đóng góp của các nhà tâm lí học, giáo dục học làm cho quan điểm phát huy tính tích cực trở nên sâu sắc hệ thống, tạo nền tảng cho quan điểm giáo dục mới.
2.2. Nhờ đó, trong dạy học nói chung và dạy học Văn nói riêng, chúng ta từng biết đến những khái niệm nói trên. Phát huy “tính tích cực học tập” và “tích cực hóa hoạt động học tập” của học sinh vốn là hai mặt của vấn đề phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh trong giờ học văn. Dựa vào đặc trưng của những vấn đề trên trong hoạt động nhận thức của học sinh, tìm đến những cách thức tác động có hiệu quả để giúp các cá thể học sinh trong cộng đồng lớp học có khả năng và điều kiện vươn lên nắm tri thức và kĩ năng theo mục tiêu đề ra của quá trình đào tạo.
Có thể thấy trong thực tiễn của hoạt động dạy học từ lâu nay, người giáo viên đã từng bước có sự nhận thức rõ về việc phát huy “tính tích cực học tập” và “tích cực hóa” tới đối tượng dạy học bằng hệ thống các phương pháp và biện pháp dạy học phong phú, đa dạng. Bởi nguyên tắc “tích cực hóa việc học tập của học sinh” đã từng được xác định và gần đây lại được nhấn mạnh trong việc thay đổi chương trình SGK Ngữ Văn vào năm 2003 (xem SGV Ngữ văn 10 thí điểm T.1 tr.8).
2.3. Vấn đề “tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh” xét theo góc độ giáo dục và nghiệp vụ sư phạm là vấn đề cốt lõi của quá trình dạy học văn. Đặc biệt với quan điểm giáo dục tích cực theo xu thế của nhà trường hiện đại thì nó lại nổi lên như chiến lược dạy học.
2.4. Vấn đề “tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh” trong giờ học văn là một khâu...
