Link tải luận văn miễn phí cho ae
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI do UNESCO xác định là: "Học để
biết- Học để làm- Học để tự khẳng định mình- Học để cùng chung sống".
Mục tiêu giáo dục của thế giới cho thấy giáo dục không chỉ cung cấp kiến
thức mà còn phải hình thành cho người học những kỹ năng, thái độ để họ có
thể sống và làm việc trong xã hội sau khi hoàn thành chương trình học phổ
thông. Dạy học không chỉ đơn thuần có nhiệm vụ cung cấp cho HS những tri
thức khoa học, mà còn phải giúp hình thành và phát triển ở họ những năng
lực, kỹ năng làm việc hợp tác, khả năng giao tiếp, nhận biết vấn đề... Để làm
được điều đó, ngoài nội dung học tập có vai trò quan trọng ra thì những
PPDH tích cực mà người GV lựa chọn cũng vô cùng quan trọng. Vì mỗi
PPDH tích cực sẽ giúp hình thành ở người học những năng lực, kỹ năng và
PP học tập và làm việc khác nhau. Sự phát triển xã hội và đổi mới đất nước
trong thời kỳ hội nhập đang đòi hỏi cấp bách nâng cao chất lượng giáo dục
và đào tạo. Mục tiêu giáo dục trong thời đại mới không chỉ dừng lại ở việc
truyền thụ những kiến thức, kỹ năng có sẵn cho HS mà điều đặc biệt quan
trọng là phải bồi dưỡng cho HS năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn
đề. Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII đã khẳng định: "Phải đổi mới PP
giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư
duy sáng tạo của HS. Từng bước áp dụng các PP tiên tiến và phương tiện
hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự
nghiên cứu cho HS...". Tích cực triển khai chương trình hành động thực hiện
Nghị quyết số 29- NQ/TW ngày 04/11/2013 Hội nghị lần thứ VIII, Ban chấp
hành Trung ương khóa IX về " Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo". Từ nhu cầu đổi mới PPDH, định hướng đổi mới PPDH trong giai đoạn
hiện nay là: DH cần hướng vào việc tổ chức cho HS học tập trong hoạt động
và bằng hoạt động.
PPDH tích cực là thuật ngữ chỉ các PPDH có thế mạnh trong phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS. PPDH tích cực hướng tới việc hoạt
động hoá, tích cực hoá HS. Các dấu hiệu đặc trưng cơ bản của PPDH tích cực
gồm: Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của HS; Dạy và
học chú trọng rèn luyện PP tự học; Tăng cường học tập cá thể, phối hợp
với học tập hợp tác; Kết hợp đánh giá của GV với tự đánh giá của HS. HS
không chỉ được truyền thụ kiến thức mà cần tăng cường khả năng giao
tiếp, năng lực hợp tác. Do xã hội càng phát triển, xuất hiện nhiều công nghệ
mới phức tạp hơn thì một người không thể giải quyết hết tất cả các công việc
được, mà cần có cộng sự, cần có người hợp tác. Và khi một việc làm có
nhiều người tham gia thì để nhóm hoạt động một cách hiệu quả đòi hỏi phải
có một khả năng tổ chức hoạt động nhóm. Theo PP DHHT, GV tổ chức cho
HS hình thành các nhóm học tập nhỏ. Mỗi thành viên trong nhóm học tập này
vừa có trách nhiệm tự học tập vừa có trách nhiệm giúp đỡ các thành viên
trong nhóm để cùng hoàn thành mục đích học tập chung của cả nhóm. PP
DHHT tạo môi trường thuận lợi giúp cho HS có cơ hội phát biểu, trao đổi và
học tập lẫn nhau, cùng nhau tìm hiểu kiến thức mới. Khi HS tham gia học tập
hợp tác theo nhóm sẽ thúc đẩy quá trình học tập, tăng tính chủ động của tư
duy, sự sáng tạo và khả năng ghi nhớ phát triển năng lực xã hội, đồng thời
tăng hứng thú học tập với người học, giúp HS phát triển các kỹ năng giao tiếp
bằng ngôn ngữ, giúp HS phát triển tư duy hội thoại, nâng cao lòng tự trọng, ý
thức trách nhiệm và sự tự tin của người học, giúp thúc đẩy những mối quan hệ
cạnh tranh mang tính tích cực trong học tập.
DHHT là ý tưởng đã có từ rất lâu đời. Ngay từ đầu thế kỷ thứ nhất,
Marco Fabio Quintilian cho rằng người học sẽ có rất lợi nếu biết nói những
điều mình hiểu cho người khác cùng hiểu. Đến thế kỷ thứ XVII, Jan Amôt
Komenxki (1592 - 1670) tin rằng HS sẽ học tốt từ việc dạy cho bạn bè và
học từ bạn bè của mình... Các nhà giáo dục tiên tiến đều đã nói đến lợi ích
của việc học tập hợp tác tạo ra một môi trường học tập thuận lợi.
Những năm gần đây, với xu thế đổi mới PPDH theo hướng tích cực hóa hoạt
động của HS, cùng với trào lưu hội nhập quốc tế, các nhà nghiên cứu giáo
dục nước ta đã nhận thấy cần tổ chức cho HS học tập hợp tác. Hiện nay
đã có một số đề tài nghiên cứu về DHHT như luận án Tiến sĩ của Hoàng Lê
Minh (2007) về đề tài "Tổ chức DHHT trong môn Toán ở trường THPT",
Luận án Tiến sĩ của Nguyễn Triệu Sơn (2007) về đề tài “Phát triển khả năng
học hợp tác cho sinh viên sư phạm toán một số trường đại học miền núi nhằm
nâng cao chất lượng của người được đào tạo”; luận văn Thạc sĩ của Nguyễn
Trung Dũng (2008) về đề tài "Xây dựng và tổ chức các tình huống DHHT ở
trường THPT (trong Hình học lớp 11 Ban cơ bản)"... Vì vậy, nghiên cứu tổ
chức DHHT trong môn Toán ở trường THPT có tính khả thi.
Gần đây với xu hướng đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích
cực của người học, cùng với trào lưu phát triển của xã hội trên thế giới, người
ta nhận thấy rằng cần tổ chức dạy cho HS cách hợp tác. Hầu hết các GV
đều cho rằng: dạy học hợp tác không những phát huy được tính chủ động
sáng tạo cho HS mà còn rèn luyện cho các em nhiều kỹ năng sống rất cần
thiết cho hiện tại cũng như tương lai, đó thực sự là một PPDH hiệu quả.
Nhưng làm thế nào để phát huy được ưu điểm của PP này trong điều kiện cụ
thể ở Việt Nam thì còn là một câu hỏi nan giải. Các tác giả nghiên cứu về
PP này còn hạn chế và quan tâm đến nhiều vấn đề khác nhau. Ta cần hiểu
rằng vận dụng PP DHHT không chỉ đơn giản là áp dụng một cách máy móc
việc ghép nhóm HS với nhau để tiến hành quá trình dạy học, nó còn tuỳ
thuộc vào môn học, điều kiện học, đối tượng HS, tính chất bài học và năng
lực sư phạm của từng GV. Bởi vậy, việc nghiên cứu và vận dụng tổ chức
cho HS học tập hợp tác trong quá trình dạy học môn Toán ở trường Phổ
thông luôn là vấn đề mới mẻ và cần thiết. Sự mong muốn của GV là vừa giúp
HS học tập tốt vừa nâng cao được năng lực xã hội. Tuy nhiên không ít GV
hiểu về PP DHHT chưa thấu đáo, lúng túng trong việc vận dụng nên hiệu quả
dạy học chưa cao
Trong chương trình Đại số 10, chương Hàm số bậc nhất và bậc hai là
một chương quan trọng, nền tảng. Có những kiến thức về hàm số HS đã học
từ lớp 7 và lớp 9, được ôn tập lại, có những kiến thức mới được học và sẽ là
nền tảng để HS tiếp tục học tập thêm về hàm số ở lớp 11 và 12. Khi dạy học
chương này, GV gặp những khó khăn nhất định trong việc tổ chức các hoạt
động học tập cho HS, HS cũng gặp không ít khó khăn trong việc chiếm lĩnh
kiến thức, rèn luyện kỹ năng.
Xuất phát từ những lí do trên cũng như mong muốn được tìm hiểu sâu
hơn về nội dung Hàm số bậc nhất và bậc hai, mong muốn quá trình dạy và
học đạt kết quả tốt hơn nữa, nên đề tài được chọn là: Dạy học hợp tác
chương "Hàm số bậc nhất và bậc hai" lớp 10 Trung học phổ thông.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm ra những cách thức vận dụng DHHT chương Hàm số bậc nhất và
bậc hai lớp 10 THPT nhằm mục đích vừa nâng cao hiệu quả dạy học vừa rèn
luyện các kỹ năng hợp tác và bồi dưỡng năng lực xã hội cho HS.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn DHHT.
Thiết kế một số tình huống DHHT. Xây dựng một số giáo án minh họa
DHHT chương Hàm số bậc nhất và bậc hai lớp 10 THPT.
TN sư phạm đánh giá tính khả thi, tính phù hợp và tính hiệu quả của
các đề xuất về việc sử dụng PP DHHT trong dạy học chương Hàm số bậc
nhất và bậc hai lớp 10 THPT.
4. Đối tượng nghiên cứu
Nội dung chương Hàm số bậc nhất và bậc hai lớp 10 THPT.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu GV vận dụng DHHT chương Hàm số bậc nhất và bậc hai một cách
hợp lý thì vừa nâng cao hiệu quả dạy học, vừa rèn luyện kỹ năng hợp tác và
bồi dưỡng năng lực xã hội cho HS.
6. Phạm vi nghiên cứu
DHHT chương Hàm số bậc nhất và bậc hai lớp 10 THPT.
HS lớp 10 trường THPT Mai Châu B huyện Mai Châu tỉnh Hòa Bình.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận: Minh họa cho lý luận về dạy học bằng PP DHHT.
Ý nghĩa thực tiễn: Xây dựng một số giáo án DHHT có tính khả thi và
mang lại hiệu quả trong giảng dạy chương Hàm số bậc nhất và bậc hai lớp
10 THPT.
8. Phương pháp nghiên cứu
PP nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu cơ sở lý luận DHHT cho HS THPT.
PP điều tra quan sát: Dự giờ, quan sát việc dạy của GV và học của HS
lớp 10 chương Hàm số bậc nhất và bậc hai lớp 10 THPT. Lập phiếu điều tra
khảo sát nhu cầu và sự hiểu biết của GV và HS về PP DHHT.
PP thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm sư phạm có lớp ĐC và
lớp TN để kiểm tra hiệu quả và tính khả thi của đề tài.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn
dự kiến được trình bày theo 3 chương:
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
Chương 2: DẠY HỌC HỢP TÁC CHƯƠNG "HÀM SỐ BẬC NHẤT
VÀ BẬC HAI" LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
Luận văn ThS. Lý luận và phương pháp dạy học (Bộ môn Toán ) -- Trường Đại học Giáo dục. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2015
uMt638lG02Vic81
