Phần I - Lời nói đầu
Ngày nay , văn hoá và phát triển thờng đợc nhắc tới nh một cặp phạm
trù.Bởi lẽ càng ngày con ngời càng nhận thức đợc rằng động lực cho sự phát triển
kinh tế -xã hội của một đất nớc phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố văn hoá.Nền tảng
cốt lõi tạo nên nền văn hoá của một quốc gia , của một dân tộc là bản sắc văn hoá
dân tộc. Sự tăng trởng kinh tế nào mà mất đi bản sắc văn hoá dân tộc thì sẽ chóng
lụi tàn . Các học thuyết mới về kinh tế hiện nay chú ý nhiều hơn vào yếu tố văn
hoá , coi đó nh là một yếu tố quan trọng , quyết định tính bền vững của sự tăng tr-
ởng. Các cơ quan của Liên hiệp quốc cho rằng thừa nhận vị trí văn hoá trong
phát triển , đảm bảo các nhân tố văn hoá đợc nhận thức , coi trọng một cách thích
đáng trong các dự án , chơng trình phát triển là mục tiêu quan trọng góp phần
quyết định cho sự thành công của công cuộc phát triển
ở Việt Nam , trong lãnh đạo và quản lý đất nớc , Đảng và Chính Phủ Việt
Nam luôn luôn chủ trơng kết hợp , đặt sự phát triển kinh tế xã hội trên nền tảng
phát huy bản sắc văn hoá dân tộc , coi văn hoá là mục tiêu ,động lực và là phơng
tiện của sự phát triển. Giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc và xây dựng chính
sách văn hoá trong quá trình phát triển kinh tế xã hội là một vấn đề rộng lớn và
phức tạp. Do vậy em chọn đề tài: " áp dụng phép duy vật biện chứng của triết
học mác-lênin để phân tích yếu tố văn hoá trong cơ chế thị trờng"
Do sự hiểu biết còn nhiều hạn chế, bài viết này em chỉ xin tập trung đề cập
đến việc trình bày một số khía cạnh quan trọng nhất có liên quan tới việc giữ gìn
và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và xây dựng chính sách văn hoá trong quản
lý nhà nớc đối với quá trình chuyển nền kinh tế sang hoạt động theo cơ chế thị tr-
ờng ở Việt Nam.
phần ii - Nội dung chính
chơng i : Những vấn đề cơ bản của văn hoá trong công
cuộc đổi mới kt-xh của đất nớc
I Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội.
Trong cơng lĩnh xây dng chủ nghĩa xã hội của Đảng Cộng Sản Việt Nam đã
xác định rõ văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội .Các sản phẩm dịch vụ
văn hoá là một loại thức ăn không thể thiếu đối với sự phát triển bền vững

cơng lĩnh và chiến lợc phát triển kinh tế xã hội là coi trọng con ngời ,coi con ngời
là động lực quan trọng nhất của sự phát triển kinh tế xã hội ,Trong chiến lợc phát
triển kinh tế xã hội của Việt Nam cung nh nhiều quốc gia khác trên thế giới
,nguồng lực con ngời đợc thừa nhận là yếu tố quyết định so với các nguồn lực tự
nhiên khác . Để trở thành nguồn lực quyết định con ngời phải đợc chuẩn bị không
chỉ là mặt thể chất ,kỹ năng lao dộng mà còn cả về văn hoá tinh thần .Không phải
ngẫu nhiên mà mà trong thời đại phát triển nh vũ bão của khoa học công nghệ
trên thế giới ngày nay ngời ta thờng nói đến văn hoá kinh doanh, văn hoá quản
lý ... nh là yếu tố quyết định đến năng xuất kinh doanh. Con ngời có văn hoá sẽ
không chỉ đói sử một cách hài hoà , hợp lý ,thông minh đối với thự nhiên mà
còn đối sủ ,quan hệ gia con ngời với nhau có tổ chức .hoà thuận,thông minh tránh
đợc những tiêu cực,mà suy cho cùng xã hội lại phải chi tiêu tiền của ,sức lực ,thời
gian để khắc phục hậu quả . Kinh nghiệm quốc tế và ở nớc ta cho thấy tong nhiều
trờng hợp chi phí cho việc khắc phục hậu quả lớn hơn nhiều lần so với việc đầu t
phòng tránh.
Quan niệm đầu t cho văm hoá là tạo điều kiện ,động lực phát triển kinh
tế xã hội còn bao hàm ý nghĩa của một cuộc đầu t cơ bản cho con ngời , sự tích
luỹ vốn quý nhất của xã hội ,Sự đầu t cơ bản này sẽ chắc chắn sẽ không kém phần
quan trọng so cới đầu t cơ bản kết cấu hạ tầng kinh tế .
3
3 - Kết hợp thống nhất , hiệu quả kinh tế và hiệu quả chính trị xã hội trong
hoạt động văn hoá
Sản phẩm văn hoá là hàng hoá công cộng ,hàng hoá khuyến dụng ,các sản
phẩm văn hoá có ý nghĩa không chỉ về mặt kinh tế (vì bản thân chúng ta là kêt
quả của lao động ) mà còn cả về mặt kinh tế chính trị xã hội ( chỉ vì phục vụ cho
mọi ngời trong xã hội ).Sự kết hợp thống nhất giữa lợi ích kinh tế và hiệu quả xã
hội trong quá trình sản xuất,kinh doanh của các sản phẩm văn hoá không phải chỉ
của nhà lãnh đạo của đảng và nhà nớc mà còn là chính bản thân của loại hàng
hoá này,tức là hàng hoá công cộng. Hàng hoá công cộng và hàng hoá t nhân khác
nhau ở chỗ nó đợc sản xuất ra cho cả xã hội tiêu dùngvà bằng phơng thức lựa

hoạt động văn hoá -thông tin thể thao .Nhiều công trình văn hoá bị xuống cấp
do thiếu kinh phí tu sửa .Những hiện tợng ấy đâu phải nay đã hết .Chúng vẫn
còn tồn tại ở nơi này ,nơi khác lúc này ,lúc khác.Sự thống nhất hiệu quả kinh tế
và hiệu quả chính trị xã hội cũng còn quy định rằng trong mối quan hệ giữa hiệu
quả kinh tế và hiêu quả chính trị xã hội cần yêu tiên cho hiệu quả chính trị xã
hội,Điều này không chỉ xuất phát từ sứ mệnh cao cả của văn hoá thông tin phải
đảm nhiệm nh ở trên đã nói ,mà còn xuất phát từ yêu cầu ngăn ngừa hậu quả và
tác động xấu về chính trị xã hội .Trong nhiều trờng hợp ,hiệu quả về kinh tế thu
đợc không đủ bù đắp ,khắc phục những hậu quả và tác động xấu đó .Những lộn
xộn cùng những hậu quả chính trị xã hội trong hoạt động văn hoá thông tin trong
thời gian qua đã đợc đảng và nhà nớc ta phân tích kỹ và cuối cùng đã rút ra đợc
kết luận rằng sắp xếp lại hệ thống báo chí,xuất bản theo hớng nâng cao chất l-
ợng ,hiệu quả chính trị ,t tởng , văn hóa.
5