-----------------------
tiểu luận triết học
đề tài : áp dụng phép duy vật biện chứng của triết
học mác-lênin để phân tích yếu tố văn hoá trong cơ
chế thị trờng
Hà nội 2002
Phần I - Lời nói đầu

Ngày nay , văn hoá và phát triển thờng đợc nhắc tới nh một cặp phạm
trù.Bởi lẽ càng ngày con ngời càng nhận thức đợc rằng động lực cho sự phát
triển kinh tế -xã hội của một đất nớc phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố văn
hoá.Nền tảng cốt lõi tạo nên nền văn hoá của một quốc gia , của một dân tộc
là bản sắc văn hoá dân tộc. Sự tăng trởng kinh tế nào mà mất đi bản sắc văn
hoá dân tộc thì sẽ chóng lụi tàn . Các học thuyết mới về kinh tế hiện nay chú ý
nhiều hơn vào yếu tố văn hoá , coi đó nh là một yếu tố quan trọng , quyết định
tính bền vững của sự tăng trởng. Các cơ quan của Liên hiệp quốc cho rằng
thừa nhận vị trí văn hoá trong phát triển , đảm bảo các nhân tố văn hoá đợc
nhận thức , coi trọng một cách thích đáng trong các dự án , chơng trình phát
triển là mục tiêu quan trọng góp phần quyết định cho sự thành công của công
cuộc phát triển

ổ Việt Nam , trong lãnh đạo và quản lý đất nớc , Đảng và Chính Phủ Việt
Nam luôn luôn chủ trơng kết hợp , đặt sự phát triển kinh tế xã hội trên nền
tảng phát huy bản sắc văn hoá dân tộc , coi văn hoá là mục tiêu ,động lực và là
phơng tiện của sự phát triển .Giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc và xây dựng
chính sách văn hoá trong quá trình phát triển kinh tế xã hội là một vấn đề rộng
lớn và phức tạp.
Do sự hiểu biết còn nhiều hạn chế, bài viết này em chỉ xin tập trung đề
cập đến việc trình bày một số khía cạnh quan trọng nhất có liên quan tới việc
giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và xây dựng chính sách văn hoá
trong quản lý nhà nớc đối với quá trình chuyển nền kinh tế sang hoạt động

văn hoá và kinh tế là hainội dung cốt lõi của sự sinh tồn và phát triển của một
dân tộc .Muốn xây dựng kinh tế phải có những con ngời đợc đò tạo,rèn luyện
trong môi trờng văn hoá lành mạnh ...Nhất là sắp tới đây Việt Nam sẽ mở
rộng thị trờng dể giao lu với thơng trờng quốc tế Việt Nam phải giữ gìn và
nâng cao bản sắc văn hóa dân tộc đồng thời kế thùa và phát huy truyền thống
đạo đức, tập quán tốt đẹp và lòng tự hào dân tộc.
3
2 - Đầu t cho sự nghiệp văn hoá là đầu t để tạo động lực phát triển kinh tế
và xã hội
Quan điểm này xuất phát từ quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà Nớc
trong cơng lĩnh và chiến lợc phát triển kinh tế xã hội là coi trọng con ngời ,coi
con ngời là động lực quan trọng nhất của sự phát triển kinh tế xã hội ,Trong
chiến lợc phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam cung nh nhiều quốc gia khác
trên thế giới ,nguồng lực con ngời đợc thừa nhận là yếu tố quyết định so với
các nguồn lực tự nhiên khác . Để trở thành nguồn lực quyết định con ngời phải
đợc chuẩn bị không chỉ là mặt thể chất ,kỹ năng lao dộng mà còn cả về văn
hoá tinh thần .Không phải ngẫu nhiên mà mà trong thời đại phát triển nh vũ
bão của khoa học công nghệ trên thế giới ngày nay ngời ta thờng nói đến văn
hoá kinh doanh, văn hoá quản lý ... nh là yếu tố quyết định đến năng xuất
kinh doanh. Con ngời có văn hoá sẽ không chỉ đói sử một cách hài hoà , hợp
lý ,thông minh đối với thự nhiên mà còn đối sủ ,quan hệ gia con ngời với nhau
có tổ chức .hoà thuận,thông minh tránh đợc những tiêu cực,mà suy cho cùng
xã hội lại phải chi tiêu tiền của ,sức lực ,thời gian để khắc phục hậu quả . Kinh
nghiệm quốc tế và ở nớc ta cho thấy tong nhiều trờng hợp chi phí cho việc
khắc phục hậu quả lớn hơn nhiều lần so với việc đầu t phòng tránh.

Quan niệm đầu t cho văm hoá là tạo điều kiện ,động lực phát triển kinh
tế xã hội còn bao hàm ý nghĩa của một cuộc đầu t cơ bản cho con ngời , sự
tích luỹ vốn quý nhất của xã hội ,Sự đầu t cơ bản này sẽ chắc chắn sẽ không
kém phần quan trọng so cới đầu t cơ bản kết cấu hạ tầng kinh tế .

xảy ra tình trạng quá coi trọng mặt nàyt hay mặt kia của của hiệu quả sản xuất
kinh doanh các sản phẩm , dịch vụ văn hoá ,và do cậy , để lại những hậu quả
về kinh tế , cả về chính trị và văn hoá xã hội mà phải mất nhiều năm nhiều
công sức mới có thể khắc phục đợc.
Về nhận thức việc chống bao cấp tràn lan đã xép văn hoá cũng nh các
ngành kinh tế khác , mọi hoạt động văn hoá thông tinđều phải nhằm vào kinh
doanh thu lãi , thu càng hiều lãi càng tốt .Chính do ảnh hởng của sự chỉ đạo
này ,có nhiều huyện khi đặt kế hoạch xây dựng nhà văn hoá , thể thao cũng đật
lợi ích kinh tế lên hàng đầu , chọn công trình có khả năng thu hồi vốn nhanh
và có lãi để xây dựng không xét đến nhiệm vụ của văn hoá -thông tin thể
thao tự cân đối thu chi ,thậm chí ra lệnh cho nhà văn hoá , các đoàn nghệ thật
nộp lãi Chính vì thế đã dẫn đến tình trạng nghệ thuật thơng mại ,sách đen
,video đen , đến mức chúng ta phải ngăn chặn , phê phán hiện tợng gọi là th-
ơng mại hoá các hoạt động văn hoá -thông tin thể thao .Nhiều công trình
văn hoá bị xuống cấp do thiếu kinh phí tu sửa .Những hiện tợng ấy đâu phải
nay đã hết .Chúng vẫn còn tồn tại ở nơi này ,nơi khác lúc này ,lúc khác.Sự
thống nhất hiệu quả kinh tế và hiệu quả chính trị xã hội cũng còn quy định
rằng trong mối quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và hiêu quả chính trị xã hội cần
yêu tiên cho hiệu quả chính trị xã hội,Điều này không chỉ xuất phát từ sứ
mệnh cao cả của văn hoá thông tin phải đảm nhiệm nh ở trên đã nói ,mà còn
xuất phát từ yêu cầu ngăn ngừa hậu quả và tác động xấu về chính trị xã hội
.Trong nhiều trờng hợp ,hiệu quả về kinh tế thu đợc không đủ bù đắp ,khắc
phục những hậu quả và tác động xấu đó .Những lộn xộn cùng những hậu quả
chính trị xã hội trong hoạt động văn hoá thông tin trong thời gian qua đã đợc
đảng và nhà nớc ta phân tích kỹ và cuối cùng đã rút ra đợc kết luận rằng sắp
5