Lời nói đầu
Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiêm khá gần gũi đối với ngời dân ở
các nớc trên thế giới. Nó tồn tại và phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của
họ giống nh hoạt động đầu t tài chính, gửi tiết kiệm lây lãi, hay thuê vệ sĩ
bảo vệ... Nói chung việc tham gia bảo hiểm nhân thọ ở các nớc đang trở
thành phổ biến nh việc chăm lo cho sức khoẻ, đời sống vật chất tinh thần
hàng ngày của mỗi ngời dân với lịch sử tồn tại và phát triển hơn 400 năm
(hợp đồng bảo hiểm đầu tiên là ở Anh năm 1583 đợc ký giữa một công ty
bảo hiểm với ông Wiliam gybbon số tiền bảo hiểm là 400 bảng) loại hình
bảo hiểm này không ngừng phát triển đa dạng về hình thức, mở rộng về qui
mô hoạt động. Tạo ra một nguồn quĩ đủ lớn chi trả cho ngời tham gia khi
gặp rủi ro chết ngời, thơng tật vĩnh viễn hoặc khi họ nghỉ hu giúp ngời tham
gia và gia đình họ khắc phục những khó khăn ổn định cuộc sống trớc mắt và
lâu dài.
Tuy nhiên ở Việt Nam bảo hiểm nhân thọ còn là lĩnh vực khá mới mẻ,
mặc dù trớc đây ở miền nam Việt Nam đã có công ty bảo hiểm Hng Việt
triển khai một số loại hình bảo hiểm nhân thọ chính nh: bảo hiểm sinh mạng
có thời hạn, bảo hiểm trợ cấp hu trí, bảo hiểm trẻ em.
Phơng châm đề ra của bộ tài chính là chúng ta vừa làm vừa đổi mới rút
kinh nghiệm. Một mặt áp dụng cách làm của các nớc tiên tiến, mặt khác khai
thác và phát huy tính tự chủ năng động sáng tạo của đội ngũ cán bộ chuyên
môn trong nớc. Xét trên cơ sở điều kiện thực tế đất nớc đây là một chủ trơng
phù hợp hứa hẹn nhiều triển vọng. Kết quả sau hơn hai năm triển khai
nghiệp vụ này đã cho thấy tình hình hết sức khả quan, đó là sự tăng trởng
cao trong doanh thu và một số chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh khác. Mặc dù
vẫn còn tồn tại nhng về cơ bản đã dần dần đợc tháo gỡ giải quyết, tiếp tục
tạo đà thuận lợi cho sự phát triển bảo hiểm nhân thọ ở trong tơng lai.
Là một sinh viên chuyên nghành bảo hiểm có quan tâm nghiên cứu
nghiêp vụ bảo này, trong giới hạn trình độ kiến thức và phạm vi của một đề
án môn học em xin trình bày một số hiểu biết cơ bản và ý kiến của em về
vấn đề: phát triển bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam thực trạng và triển vọng.

cuộc sống, quy mô sản xuất kinh doanh tăng cao, các công trình xây dựng
phơng tiện, thiết bị ngày càng hiện đại và có giá trị lớn. Những rủi ro do
nhiều nguyên nhân: hảo hoạn bão lũ, sóng thần, sự cố kỹ thuật hay do chính
con ngời gây ra vẫn luôn luôn rình rập đe doạ tài sản vật chất cũng nh sức
khoẻ và tính mạng con ngời đòi hỏi phải đợchạn chế tổn thất bằng biện pháp
bảo hiểm. Trong các đối tợng đợc bảo hiểm con ngời vẫn là nhân tố hàng
đầu, các loại hình bảo hiểm con ngời phát triển rất mạnh với quy mô lớn
2
trong đó bảo hiểm nhân thọ rất đợc coi trọng và luôn đợc đỏi mới phát triển
cả về số lợng lẫn trình độ phù hợp với tiến trình phát triển của xã hội loài ng-
ời.
Để khắc phục những thệt hại do tai nạn rủi ro gây ra một biện pháp tôi -
u là tham gia các phờng hôị bảo hiểm nhân thọ hay bảo hiểm tại các công ty
để cùng nhau san sẻ rủi ro ổn định cuộc sống cho tơng lai.
II. Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ
1. Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ trên thế giới
Từ chỗ xây dựng những nhóm hội bảo hiểm sơ khai một cách tự phát d-
ới thời trung cổ, bảo hiểm nhân thọ đã trở thành tổ chức chuyên nghiệp lớn
mạnh cả về quy mô lẫn trình độ quản lý.
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đầu tiên đợc ra đời từ năm 1583 do một
công dân ngời Luân đôn thực hiên đó là ông William gybbon (ngời đợc bảo
hiểm). Ông chỉ phải đóng 32 bảng phí và khi ông chết (trong năm đó) ngời
thừa kế của ông đợc hởng số tiền 400 bảng hợp đồng dả kết thúc với lời cầu
nguyện Chúa hãy ban cho ông sức khoẻ và cuộc sống lâu dài.
Lúc đầu trình độ quản lý còn non yếu việc tính phí còn cha có cơ sở
khoa học các công ty sẽ thu một mức phí nhất định đều nhau của những đối
tợng dới 45 tuổi sau đó cân đối lại số d của quỹ rồi sẽ chia cho những ngời
thừa kế của những ngời đã chết trong năm đó. Vào thế kỷ 18 thì các công ty
bảo hiểm tơng hỗ ở Anh đã bắt đầu nghiên cứu tỷ lệ chết thực tế cho từng lứa
tuổi khác nhau để biết rủi ro của từng lứa tuổi, làm căn cứ tính phí có cơ sở

ở Châu á công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên hoạt đọng dới hình thức
kinh doanh là công ty Mei ji, sau 7 năm độc quyền đến 1888-1889 hai công
ty bảo hiểm lớn ra đời đó là công ty bảo hiểm nhân thọ Teikoku và công ty
Nippon đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của bảo hiểm nhân thọ ở Nhật bản.
ở Triều tiên hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cũng đợc triển khai sớm và
rộng khắp trớc kia là do các công ty của Anh tiến hành sau năm 1905 là do
các công ty bảo hiểm nhân thọ của Nhật độc quyền kinh doanh dến sau
chiến tranh thế giới lần thứ 2.
Đánh giá kết quả triển khai bảo hiểm nhân thọ các số liệu thống kê cho
thấy Hàn quốc là nớc có tỷ lệ phí bảo hiểm tính trên GDP là cao nhất Mỹ là
nớc có doanh thu phí bảo hiểm cao nhất.
4
Tên nớc
Tổng số phí
(triệu $)
Tỷ lệ doanh thu phí
bảo hiểm /GDP (%)
Tỷ lệ doanh thu phí bảo hiểm
nhân thọ /Tổng doanh thu
phí bảo hiểm
Hàn quốc 8, 68 79, 0
Mỹ 522 3, 40 41, 4
Nhật bản 320 5, 60 73, 0
Anh 192 7, 10 64, 5
Các nớc Nam Phi, Ai len, Canada, Niu di lân, cũng là những nớc có
bảo hiểm nhân thọ rất phát triển đứng hàng đầu thế giới.
2. Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ của Việt Nam.
ở Việt Nam sau những năm đổi mới đất nớc đang trên đà phát triển
thoát ra khỏi khủng hoảng, hoà nhịp với quá trình phát triển của các nớc trên
thế giới, công cụ pháp lý của Nhà nớc đang trong quá trình hoàn thiện, công

-Phí bảo hiểm không thay đổi trong suốt thời gian bảo hiểm
-Thời hạn hợp đồng đợc xác định theo thoả thuận giữa hai bên
-Phí bảo hiểm đóng định kỳ theo tháng, quý, năm tuỳ theo yêu cầu của
ngời tham gia
Ưu điểm chính của loại hình bảo hiểm này là mức phí có thể giữ đợc ở
mức thấp nhất do không phảI hoàn phí khi hết hợp đồng mà rủi ro không xảy
ra.
Có nhiều loại biến thể của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tử kỳ:
-Bảo hiểm tử kỳ cố định
-Bảo hiểm tử kỳ có thể tái tục
-Bảo hiểm tử kỳ giảm dần
-Bảo hiểm tử kỳ tăng dần
-Các loại hợp đồng bảo hiểm thu nhập gia đình
-Các loại hợp đồng bảo hiểm thu nhập gia tăng
II. Bảo hiểm nhân thọ trờng sinh (bảo hiểm nhân thọ trọn đời)
Đặc điểm của loại hình bảo hiểm nhân thọ trờng sinh là:
-Số tiền bảo hiểm trả một lần khi ngời đợc bảo hiểm chết
-Thời hạn không xác định
-Phí bảo hiểm đóng định kỳ theo tháng, quý, năm
-Phí bảo hiểm không thay đổi suốt thời hạn hợp đồng
-Phí bảo hiểm nhân thọ trờng sinh cao hơn phí bảo hiểm nhân thọ tử kỳ
vì khiếu nại chắc chắn xảy ra
6
Có các loại bảo hiểm nhân thọ trờng sinh nh sau:
-Bảo hiểm nhân thọ trờng sinh phi lơI nhuận: ở loạI hình bảo hiểm này
ngời tham gia không đợc trả một khoản lợi nhuận nào.
-Bảo hiểm nhân thọ trờng sinh có lợi nhuận: ngời tham gia đợc trả một
khoản lợi nhuận đầu t của công ty bảo hiểm cùng số tiền bồi thờng khi chết.
-Hợp đồng bảo hiểm trờng sinh chi phí thấp: số phí đóng tăng dần và
kết thúc trớc hạn.

-Không phải nộp phí bảo hiểm: có thể không phảI nộp phí bảo hiểm
nữa nếu ngời đợc bảo hiểm không thể tiếp tục công việc bình thờng do thơng
tật hoặc ốm yếu.
-Trợ cấp mất khả năng làm việc: số tiền bảo hiểm đợc thanh toán trong
trờng hợp không có khả năng làm việc thờng xuyên cũng nh trờng hợp tử
vong
-Trợ cấp tai nạn trùng: một khoản thanh toán trả thêm bằng số tiền bảo
hiểm, trả trong trờng hợp chết nếu ngời đợc bảo hiểm bị tử vong do tai nạn
-Lựa chọn bảo hiểm gia tăng cho phép ngời có hợp đồng bảo hiểm tăng
số tiền bảo hiểm trong hợp đồng tạI những thời đIểm nhất định với những số
tiền nhất định
-Bảo hiểm bệnh tật hiểm nghèo: hợp đồng thanh toán số tiền bảo hiểm
trong trờng hợp có sự chuẩn đoán một vàI bệnh hoặc tình trạng sức khoẻ cụ
thể.
V. Bảo hiểm hu trí:
Đây là loại hình bảo hiểm bổ trợ cho bảo hiểm hu trí thuộc bảo hiểm xã
hội, nó đáp ứng nguyện vọng của những ngời làm việc ngoài khối cơ quan
nhà nớc muốn có đợc trợ cấp hu trí lúc tuổi già.
Đặc điểm của loại hình bảo hiểm này là:
-Tiền trợ cấp định kỳ trả cho ngời đợc bảo hiểm từ khi ngời đó về hu.
-Thời hạn hợp đồng không xác định
-Khi ngời tham gia bảo hiểm bị chết hợp đồng bảo hiểm tiền trợ cấp hu
trí đơng nhiên kết thúc
-Phí bảo hiểm đóng một lần
Đây là nghiệp vụ có tiềm năng nhng do điều kiện về pháp lý, tâm lý,
kinh tế xã hội cha hoàn chỉnh nên vẫn cha đợc triển khai ở nớc ta.
VI. Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một bản hợp đồng giữa các bên trong
đó công ty bảo hiểm cam kết bồi thờng cho ngời tham gia một khoản tiền
khi có những sự kiện định trớc xảy ra. Còn ngời tham gia có nghĩa vụ thực

b. Ngời tham gia có nghĩa vụ:
-Có thái độ trung thực chấp hành các quy định đã thoả thuận với công
ty bảo hiểm.
-Duy trì mối quan hệ ràng buộc trên cơ sở luật pháp với các công ty bảo
hiểm trong thời hạn hợp đồng.
-Nộp phí bảo hiểm đầy đủ theo định kỳ, tháng, quý, năm hoặc một lần
với bảo hiểm hu trí. Nếu sau một thời gian quá hạn đợc công ty bảo hiểm
thông báo mà ngời tham gia vẫn không nộp phí, công ty bảo hiểm sẽ tự động
tính giảm số tiền bảo hiểm.
9
Công ty bảo hiểm có quyền:
-Từ chối bồi thờng những trờng hợp không thuộc phạm vi bảo hiểm
+Tai nạn do cố ý của ngời tham gia hoặc ngời đợc hởng quyền lợi bảo
hiểm
+Ngộ độc thức ăn
+Cảm gió
+Viêm nhiễm
+ảnh hởng của rợu bia ma tuý
+Hành vi phạm tội
+Chiến tranh, nội chiến, bạo động
-Tính giảm số tiền bảo hiểm trong các trờng hợp
+Tuổi kê khai có sự sai lệch nhất định, nếu tuổi kê khai cao hơn tuổi
khai sinh thì phải giảm số tiền bảo hiểm hoặc tăng phí bảo hiểm
+Không đủ khả năng tài chính duy trì mức phí nh cũ hoặc không có
khả năng nộp sau một thời gian nhất định
Hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực kể từ ngày nộp phí đầu tiên cũng có thể
là ngày yêu cầu bảo hiểm đợc chấp nhận (nếu công ty bảo hiểm có quy định)
VII. Phí bảo hiểm nhân thọ
Phí bảo hiểm nhân thọ: là những khoản đóng góp của ngời tham gia bảo
hiểm tạo lập quĩ cần thiết để thanh toán khi khiếu nạI xảy ra. Ngoài ra quĩ