Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

B CÔNG TH NGỘ ƯƠ
TR NG CAO Đ NG CÔNG NGHI P TUY HÒAƯỜ Ẳ Ệ
KHOA CÔNG NGH HÓAỆ

TI U LU NỂ Ậ
CÁC D NG BÀI T P V DUNG D CH ĐI N LIẠ Ậ Ề Ị Ệ
Giáo viên h ng d n : Tr n Văn Th mướ ẫ ầ ắ
Sinh viên th c hi n : D ng Văn Dũngự ệ ươ
L pớ : CĐ HN32B
Khóa : 32
H : Cao đ ngệ ẳ

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 1 / 11
TP. Tuy Hòa, Tháng 5 năm 2010

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

Lời mở đầu
Bài ti u lu n v “các d ng bài t p dung d ch đi n li” làm rõ các d ng bài t p trong dungể ậ ề ạ ậ ị ệ ạ ậ
d ch đi n li.ị ệ
Bài ti u lu n đ c xây d ng theo nguyên tác sau:ể ậ ượ ự
1. Các d ng bài t p đ c s p x p theo th t t đ n gi n đ n ph c t p: ạ ậ ượ ắ ế ứ ự ừ ơ ả ế ứ ạ
 S l c v axit và baz .ơ ượ ề ơ
 Dung d ch các đ n axit và đ n baz .ị ơ ơ ơ
 Đa axit và đa baz .ơ
 Các ch t đi n li l ng tính.ấ ệ ưỡ
 Dung d ch đ m.ị ệ
2.Trong m i ph n đ u có tóm t t lý thuy t, bài t p có l i gi i và bài t p v n d ng. Ph nỗ ầ ề ắ ế ậ ờ ả ậ ậ ụ ầ

+
] > 1,00.10
-7
M; pH<7,00; pOH>7,00.
Trong dung d ch baz : [Hị ơ
+
] < 1,00.10
-7
M; pH>7,00; pOH<7,00.
Trong môi tr ng trung tính: [Hườ
+
] = 1,00.10
-7
M; pH=7,00; pOH=7,00.
BÀI T P CÓ L I GI IẬ Ờ Ả
1.1 10,00 ml dung d ch CHị
3
COOH (kí hi u là HAx) n ng đ 1,00 M v i 10,00 ml NaOH 1,00 M.ệ ồ ộ ớ
H n h p có pH g n đúng b ng bao nhiêu?ỗ ợ ầ ằ
L i gi i:ờ ả
C
NaOH
= C
HAx
=
500,0
00,20
00,10.00,1
=
M

dd
. V y dung d ch có ph n ng baz ,pH l n h n 7.ậ ị ả ứ ơ ớ ơ
BÀI T P V N D NGẬ Ậ Ụ
1.2 Tr n 10,00 ml dung d ch NHộ ị
3
0,50 M v i 5,00 ml Hớ
2
SO
4
1,00 M. Hãy cho bi t pH g n đúng c a dung d chế ầ ủ ị
b ng bao nhiêu?Tr l i: pH < 7.ằ ả ờ
PH N II - D NG BÀI T P C A DUNG D CH CÁC Đ N AXIT VÀ BAZẦ Ạ Ậ Ủ Ị Ơ Ơ
2.1 AXIT M NH VÀ BAZ M NHẠ Ơ Ạ
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
Axit m nh (kí hi u là HY) là nh ng ch t trong dung d ch có kh năng nh ng hoàn toàn proton cho n c:ạ ệ ữ ấ ị ả ườ ướ
HY + H
2
O → H
3
O
+
+ Y
-
Cân b ng trên th ng đ c vi t d i d ng đ n gi n nh :ằ ườ ượ ế ướ ạ ơ ả ư
HY → H
+
+ Y
-
Trong dung d ch baz m nh (kí hi u là XOH) toàn b l ng baz có kh năng thu proton c a n c:ị ơ ạ ệ ộ ượ ơ ả ủ ướ
XOH + H

+
+ Cl
-
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
Kw=1,0.10
-14
[H
+
] = 10
-pH
= 1,0.10
-3
(M) → [OH
-
] = K
w
/[H
+
] = 1,0.10
-11
(M).
2.1.2 Tính [H
+
], [OH
-

)= -lg(0,10). V y pH=1,00; pOH=14-1=13.ậ
Suy ra: [OH
-
] = 1,0.10
-13
M.
2.1.3 Tr n 15,00 ml dung d ch HCl có pH= 3,00M v i 25,00ml dung d ch NaOH có pH=10,00. H i dung d ch thuộ ị ớ ị ỏ ị
đ c có ph n ng axit hay baz ?ượ ả ứ ơ
L i gi iờ ả :
Trong dung d ch HCl có pH=3,00 thì [Hị
+
]= [OH
-
] + C
0,HCl
→ C
0,HCl
=[H
+
]= [OH
-
]= 10
-3
– 10
-14
/10
-10
= 1,0. 10
-3
Dung d ch NaOH co pH=10,00ị

4
3
10.25,6
00,40
00,25.10.0,1
−
−
=
Ph n ng:ả ứ
HCl + NaOH → NaCl + H
2
O
C
0
3,75.10
-14
6,25.10
-5
C 3,125.10
-4
- 6,25.10
-5
Sau khi ph n ng d axit. V y dung d ch có ph n ng axit:ả ứ ư ậ ị ả ứ
[H
+
] ≈ C
HCl
= 3,125.10
-4
→ pH=3,51.

P
P
C
o
NaOH
.28,0
200.100.40
20.1000.12,1.
==
V y h n h p thu đ c có pH=13,5 (môi tr ng baz m nh) →d NaOHậ ỗ ợ ượ ườ ơ ạ ư
C
NaOH
≈ [OH
-
]= 10
-14
/10
-13,5
=0,028.P- 9,0.10
-3
→P = 11,6
V y n ng đ % c a dung d ch NaOH là 11,6%.ậ ồ ộ ủ ị
2.1.5 Tính s gam NaOH ph i cho vào h n h p thu đ c khi thêm 8,00 ml HNOố ả ỗ ợ ượ
3
0,0100 vào n c r i pha loãngướ ồ
thành 500 ml đ pH dung d ch thu đ c b ng 7,50 (coi th tích không thay đ i trong quá trình hòa tan).ể ị ượ ằ ể ổ
L i gi iờ ả :
G i m là s gam c a NaOH c n tìm: Cọ ố ủ ầ
NaOH
= 10

+ OH
-
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
ĐKP: [H
+
]=[OH
-
] – C
NaOH d .ư
Hay 10
-7,50
=10
-6,5
– (m.20 – 1,6.10
-4
).
→ m = 0,0032 (gam).

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 4 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

BÀI T P V N D NGẬ Ậ Ụ
2.1.6 Tính [H
+

c a ch t đã phaanli thành ion v i t ng s mol nủ ấ ớ ổ ố
0
c a ch t tan trong dung d ch. Ho c ủ ấ ị ặ a là t s gi a n ng đỉ ố ữ ồ ộ
ch t đã phân li v i t ng n ng đ ch t đi n li. Đ đi n li t l thu n v i h ng s phân li K và t l ngh ch v iấ ớ ổ ồ ộ ấ ệ ộ ệ ỉ ệ ậ ớ ằ ố ỉ ệ ị ớ
n ng đ . Đ i v i d n axiit HA ta có liên h :ồ ộ ố ớ ơ ệ
Trong dung d ch axit cac HA x y ra các quá trình sau:ị ả
HA ⇌ H
+
+ A
-
(2.1.1)
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-

(2.1.2)
N u Kế
a
.C
HA
>>K
w
thì có th tính thành ph n c a h theo cân b ng (2.1.1)ể ầ ủ ệ ằ
N u Kế
a
.C
HA

Trong dung d ch đ n baz Aị ơ ơ
-
có các cân b ng: ằ
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w
(2.1.3)
A
-
+ H
2
O ⇌ HA + OH
-
K
b
=K
w
/K
a
(2.1.4)
T ng t , n u Kươ ự ế
b-
.C
A-
>>K

=
+
=
−
α
Hay [HA] = C
HA.

HA
α
T ng t : ươ ự [A
-
] = C
HA.

−
A
α
Dĩ nhiên:
HA
α
+
−
A
α
=1
đây: Ở
HA
α
=[H

+
+ A
-
C 0,10

GVHD: Tr n Văn Th m ầ ắ HSTH: D ng Văn Dũngươ Trang 5 / 11

Ti u lu n ể ậ Chuyên đ : Các d ng bài t p dung d ch đi n liề ạ ậ ị ệ

[] 0,10-x x x
→
][10.248,110
01,0
335
2
−−−
==→==
−
AxK
x
x
a
→ a= = 1.248.10
-3
/0,01

= 0,1248 = 12,48%.
2.2.2 Cho bi t đ đi n li c a dung d ch axit HA 0,10 M là 1,31%. Tính pKế ộ ệ ủ ị
a
b, Đ đi n li thay đ i th nào khi pha loãng dung d ch HA g p 10 l n?ộ ệ ổ ế ị ấ ầ

[ ] [ ]
[ ]
( )
76,45
3
2
3
1010.739,1
10.31,11,0
10.31,1.
−−
−
−−+
==
−
==
HA
AH
K
a
Ki m tra gi thi t g n đúng: Kể ả ế ầ
a
.C
HA
= 10
-5,76
>>K
w
, do đó vi c b qua c a s phân li c a n c trên là ch pệ ỏ ủ ự ủ ướ ở ấ
nh n đ c. Vây: pKậ ượ

===→
−−
HA
C
A
α
Nh v y khi pha loãng dung d ch, đ đi n li tăng, nghĩa là đ đi n li t l ngh ch v i n ng đ .ư ậ ị ộ ệ ộ ệ ỉ ệ ị ớ ồ ộ
2.2.3 Tính s gam benzoate natri c n l y đ khi hòa tan vào 1 lít n c thì pH c a dung d ch thu đ c là 7,50.ố ầ ấ ể ướ ủ ị ượ
L i gi iờ ả :
G i a là s gam benzoat natri c n pha vòa 1 lít n c.ọ ố ầ ướ
144
ONa
56
α
=→
COHC
C
Cân b ng:ằ
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w
=10
-14
(1)
C

56
]
−==
−+
α
144
10
10
1010
10
.
144
1010
34,3
5,6
5,72,4
5,7
5,65,7
−
−
−−
−
−
−=
+
−=
a
gam0818,0
=→
α

h ng s phân li c a các axit liên h p.ằ ố ủ ợ
Tr l iả ờ : 5,98 và 5,18
2.3 H N H P CÁC Đ N AXIT VÀ Đ N BAZ Ỗ Ợ Ơ Ơ Ơ
TÓM T T LÝ THUY TẮ Ế
1. H n h p các axit m nh HY Cỗ ợ ạ
1
mol/lít và các axit y u HA n ng đ Cế ồ ộ
2
mol/lít
Trong dung d ch axit có các quá trình:ị
HY → H
+
+ Y
-
(2.3.1)
HX → H
+
+ X
-
K
a
(2.3.2)
H
2
O ⇌ H
+
+ OH
-
K
w

1
).(
(2.3.4)
2. H n h p baz m nh XOH Cỗ ợ ơ ạ
1
mol/lít và các baz y u Aơ ế
-
n ng đ Cồ ộ
2
mol/lít.
Trong h x y ra các quá trình sau: ệ ả
XOH → X
+
+ OH
-
(2.3.5)
H
2
O → H
+
+ OH
-
K
w
(2.3.6)
A
-
+ H
2
O ⇌ HA + OH

1
+x
Ta có:
xC
xxC
KK
aw
−
+
=
−
2
1
1
)(
.
3. H n h p các đ n axit HAỗ ợ ơ
1
(C
1
mol/l, K
a1
), HA
2
(C
2
mol/l,K
a2
)
Các cân b ng x y ra:ằ ả

1
>>K
a1.
C
2
>>K
w
thì thành ph n cân b ng c a h s có th đ c tính theo (2.3.9) nh đ i v iầ ằ ủ ệ ố ể ượ ư ố ớ
dung d ch ch a đ n axit HAị ứ ơ
1
.
Trong tr ng h p các cân b ng x y ra t ng đ ng (t c là Kườ ợ ằ ả ươ ươ ứ
a1
.C
1
≈K
a1.
C
2
≈K
w
) thì ti n hành l p l i g nế ặ ạ ầ
đúng theo ĐKP:
h=[H
+
]=[OH
-
] +[
−
1