1

SINH TRƯỞNG CỦA RỪNG TẾCH Ở KAMGPONG CHAM
– CĂMPUCHIA

Ly Meng Seang
TÓM TẮT
Bài báo này giới thiệu kết quả nghiên cứu quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi
được trồng trên đất bazan nâu đỏ ở tỉnh Kampong Cham thuộc Vương Quốc Cămphuchia.
Quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi được phân tích từ 9 cây bình quân lâm phần.
Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ rằng: (1) Rừng Tếch sinh trưởng khá nhanh trong khoảng
8 năm đầu sau khi trồng, sau đó tốc độ sinh trưởng suy giảm nhanh; (2) Địa hình có ảnh
hưởng lớn đến sinh trưởng của rừng Tếch trên đất bazan nâu đỏ; trong đó những lâm phần
phân bố ở 1/3 sườn giữa sinh trưởng tốt hơn so với những lâm phần mọc ở 1/3 sườn dưới
và 1/3 sườn đỉnh.
Từ khoá: Tếch, sinh trưởng, Cămpuchia
ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Kaosa-ard (1995)[10;11], Tếch là loài cây gỗ lớn, sinh trưởng tốt trong những điều
kiện có khí hậu nóng ẩm với 3-5 tháng khô; lượng mưa bình quân hàng năm từ 750 đến
2.500mm; trong đó 75% lượng mưa tập trung vào mùa mưa; đất ẩm, thoát nước tốt, tầng
đất sâu, đất phù sa giàu canxi và NPK, pH = 6,5-7,5, hàm lượng Ca và P cao. Tại tỉnh
Kongpong Cham (Cămphuchia), Tếch được trồng trên đất bazan nâu đỏ với mật độ ban
đầu 1.667 cây/ha. Tuy vậy, cho đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu về sinh
trưởng của rừng Tếch ở Kongpong Cham. Vì thế, mục tiêu của nghiên cứu này là phân
tích quá trình sinh trưởng đường kính ngang ngực D
1.3
và chiều cao vút ngọn H của rừng
Tếch 18 tuổi trên đất bazan nâu đỏ ở khu vực tỉnh Kongpong Cham thuộc Vương Quốc
Cămphuchia.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu là rừng Tếch nhân tạo 18 tuổi ở tỉnh Kampong Cham –

Z
1
+ b
3
Z
2
+ b
4
XZ
1
+ b
5
XZ
2
+ ε (1)

trong đó:
+ Y = D
1.3
(cm) và H (m) được biến đổi theo dạng Ln(Y);
+ b
0
= ln(Y
max
);
+ X = tuổi lâm phần (A, năm) được biến đổi theo dạng A^-c với c = 0,2;
+ Z
1
và Z
2

1
X (2)
E(Y/1/3 sườn giữa) = (b
0
+ b
2
) + (b
1
+ b
4
)X (3)
E(Y/1/3 sườn đỉnh) = (b
0
+ b
3
)

+ (b
1
+ b
5
)X (4)
Bằng thủ tục so sánh các điểm chặn và độ dốc của ba mô hình (2), (3) và (4), có
thể xác định được ảnh hưởng của ba dạng địa hình đến sinh trưởng về đường kính và
chiều cao của rừng Tếch từ 2 - 18 tuổi. Tất cả số liệu đã được xử lý bằng bảng tính Excel,
phần mềm thống kê Statgraphics Plus version 5.1 và SPSS 10.0. Những kết quả tính toán
được tổng hợp thành bảng và đồ thị để phân tích.
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Kết quả phân tích phù hợp quá trình sinh trưởng D
1.3

hàng năm và bình quân năm về đường kính đạt tương ứng 1,73 cm/năm (tuổi 2) đến 1,07
cm/năm (tuổi 7) và 2,20 cm/năm (tuổi 2) đến 1,57 cm/năm (tuổi 7), còn lượng tăng
trưởng hàng năm và bình quân năm về chiều cao đạt tương ứng 1,72 m/năm (tuổi 2) đến
3
1,23 m/năm (tuổi 7) và 1,16 m/năm (tuổi 2) đến 1,41 m/năm (tuổi 7). Từ tuổi 8 – 18 năm,
lượng tăng trưởng hàng năm và bình quân năm về đường kính giảm nhanh - tương ứng
1,01 cm/năm (tuổi 8) đến 0,69 cm/năm (tuổi 18) và 1,51 cm/năm (tuổi 8) đến 1,13
cm/năm (tuổi 18). Tình trạng đó cũng xảy ra với chiều cao thân cây - tương ứng 1,14
m/năm (tuổi 8) đến 0,64 m/năm (tuổi 18) đối với lượng tăng trưởng hàng năm và 1,38
m/năm (tuổi 8) đến 1,08 m/năm (tuổi 18) đối với lượng tăng trưởng bình quân năm. Suất
tăng trưởng đường kính Pd ở tuổi 2 là 39,4%, giảm còn 6,6% ở tuổi 10 và 3,4% ở tuổi 18
năm. Suất tăng trưởng chiều cao Ph cũng suy giảm rất nhanh theo tuổi – tương ứng 73,9%
ở tuổi 2, 7,5% ở tuổi 10 và 3,3% ở tuổi 18 năm.
Bảng 1. Sinh trưởng đường kính và chiều cao của rừng Tếch 18 tuổi
ở tỉnh Kampong Cham – Cămpuchia
Tuổi (năm)

Đường kính D
1.3
(cm) Chiều cao H (m)
Cả thời kỳ

ZD
D
Pd (%)

Cả thời kỳ ZH
H
Ph (%)
2 4,4 1,73

14,2 7,2 1,44

1,43

20,1
6 9,9 1,15

1,65

11,6 8,6 1,33

1,43

15,5
7 11,0 1,07

1,57

9,8 9,8 1,23

1,41

12,5
8 12,1 1,01

1,51

8,4 11,0 1,14

1,38


1,31

5,3 15,0 0,87

1,25

5,8
13 16,6 0,81

1,27

4,9 15,9 0,82

1,22

5,2
14 17,4 0,78

1,24

4,5 16,7 0,78

1,19

4,7
15 18,1 0,76

1,21



3,3

4
Để thấy rõ sự khác biệt về tốc độ sinh trưởng của rừng Tếch ở những giai đoạn
tuổi khác nhau, đã thực hiện so sánh độ dốc của những mô hình hồi quy tuyến tính giữa
đường kính và chiều cao thân cây với hai giai đoạn tuổi từ 1-7 năm và 8-18 năm. Kết quả
tính toán mối quan hệ giữa đường kính với tuổi cây có dạng:

+ Từ 1 – 7 tuổi: D
(1-7)
= 1,5286 + 1,4*A (7)
với r = 0,996; Se = ±0,31
+ Từ 8 – 18 tuổi: D
(8-18)
= 5,8146 + 0,8164*A (8)
với r = 0,998; Se = ±0,15
Tương tự, phương trình biểu diễn mối quan hệ giữa chiều cao với tuổi cây có
dạng:
+ Từ 1 – 7 tuổi: H
(1-7)
= -0,685714 + 1,53929*A
(1-7)
(9)
với r = 0,998; Se = ±0,21
+ Từ 8 – 18 tuổi: H
(8-18)
= 4,66545 + 0,841818*A
(8-18)
(10)

hình (bảng 2, 3 và 4). Từ số
liệu của bảng 2 – 4, thông
qua thuật toán thống kê, đã
Hình 1. Đồ thị mô tả quá trình sinh trưởng đường
kính D
1.3
và chiều cao H của rừng Tếch 18 tuổi ở
tỉnh Kampong Cham – Campuchia
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
4 6 8 10 12 14 16 18D
1.3
(cm); H (m)
A, năm
H (m)

1.3
= 682,9139*Exp(-5,8124*A^-0,1667) (12)
với R
2
= 0,9992; Se = ±0,1146
+ Ở khu vực 1/3 sườn giữa:
D
1.3
= 1417,11085*Exp(-6,3415*A^-0.14570) (13)
với R
2
= 0,9989; Se = ±0,1559
+ Ở khu vực 1/3 sườn đỉnh:
D
1.3
= 11334,7279*Exp(-8,3711*A^-0,0959) (14)
với R
2
= 0,9983; Se = ±0,1755

D
1.3
, cm
A, năm
.
0
2.5
5
7.5
10
12.5
15
17.5
20
22.5
25
27.5
30
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
H(1-7) H(1-7) H(8-18) H(8-18)H,m

A, năm
6
dựng một mô hình chung về sự biến đổi chiều cao theo tuổi rừng ở 1/3 sườn đỉnh và 1/3
sườn dưới. Mô hình sinh trưởng chiều cao theo tuổi ở ba dạng địa hình có dạng:
+ Ở khu vực 1/3 sườn giữa:

1,93

43,2 1,7 1,72

0,86

100,6
3 5,4 1,45

1,80

26,9 3,5 1,80

1,17

51,3
4 6,8 1,30

1,69

19,2 5,2 1,67

1,31

31,8
5 8,0 1,19

1,60

14,8 6,8 1,50

10,1
9 12,1 0,91

1,35

7,5 11,6 0,96

1,29

8,3
10 13,0 0,86

1,30

6,6 12,6 0,87

1,26

6,9
11 13,9 0,82

1,26

5,9 13,4 0,79

1,22

5,9
12 14,7 0,78



1,07

3,5
16 17,6 0,67

1,10

3,8 16,6 0,53

1,04

3,2
17 18,2 0,65

1,07

3,6 17,1 0,49

1,01

2,9
18 18,9 0,63

1,05

3,3 17,6 0,46

0,98


3 6,4 1,67

2,13

26,2 4,4 1,83

1,48

41,3
4 8,0 1,50

1,99

18,9 6,2 1,73

1,56

27,8
5 9,4 1,37

1,88

14,6 7,9 1,62

1,58

20,5
6 10,7 1,27

1,79

1,51

9,2
10 15,2 1,01

1,52

6,6 14,8 1,17

1,48

7,9
11 16,2 0,96

1,47

5,9 15,9 1,11

1,45

7,0
12 17,1 0,92

1,43

5,4 17,0 1,05

1,42

6,2


3,9 20,8 0,87

1,30

4,2
17 21,3 0,77

1,25

3,6 21,7 0,83

1,27

3,8
18 22,1 0,74

1,23

3,4 22,5 0,80

1,25

3,5
8

2,02

24,1 4,1 1,43

1,38

34,6
4 7,4 1,31

1,86

17,6 5,5 1,33

1,38

24,1
5 8,7 1,20

1,74

13,8 6,8 1,24

1,36

18,2
6 9,8 1,11

1,64



8,7
10 13,8 0,89

1,38

6,4 12,1 0,92

1,21

7,6
11 14,7 0,85

1,33

5,8 13,0 0,88

1,18

6,7
12 15,5 0,82

1,29

5,3 13,9 0,84

1,15

6,0
13 16,3 0,79

3,8 16,9 0,71

1,06

4,2
17 19,2 0,69

1,13

3,6 17,6 0,69

1,04

3,9
18 19,9 0,67

1,11

3,4 18,3 0,66

1,02

3,6

THẢO LUẬN CHUNG
9
Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ rằng, Tếch thích ứng tốt với đất bazan nâu đỏ ở
tỉnh Kampong Cham thuộc Vương Quốc Cămpuchia. Rừng Tếch sinh trưởng khá nhanh
trong khoảng 8 năm đầu sau khi trồng, sau đó tốc độ sinh trưởng suy giảm nhanh. Điều
này cũng phù hợp với những nghiên cứu về rừng Tếch ở Việt Nam (Bảo Huy, 1995;

quá trình sinh trưởng trên cây đứng của rừng Tếch 20 tuổi ở Mã Đà, tỉnh Đồng Nai. Tập
san KHKT. NLN, Trường ĐHNL Tp. Hồ Chí Minh, Số 1/2002, trang 30-33.
Banik, R.L, 1993. Teak in Bangladesh. In Book “Teak in Asia”, Forestry Research
Support Programme for Asia and the Pacific (FORSPA). FAO, Bangkok, 1993. P. 111-
118.
Deparment of Forests, Ministry of Agriculture and Forestry, Lao PDR, 1995. Teak
in the Lao People,s Democratic Republic. In Book “Teak for the future – Proceedings of
the Second Regional Seminar on Teak”, Yangon, Myanma. P. 193-198.
Kaosa –ard, A., 1995. Overview of problems in teak plantation establishment. In
Book “Teak for the future – Proceedings of the Second Regional Seminar on Teak”,
Yangon, Myanma. P. 49-55.
10
Kaosa –ard, A., 1995. Teak breeding and improvement strategies. In Book “Teak
for the future – Proceedings of the Second Regional Seminar on Teak”, Yangon,
Myanma. P. 61-78. 25
Kuang Bingchao and Bai Jiayu, 1995. Sustainable management of teak plantation
on acidic soil China. In Book “Teak for the future – Proceedings of the Second Regional
Seminar on Teak”, Yangon, Myanma. P. 161-176. GROWTH OF TEAK PLANTATIONS IN KAMGPONG
CHAM PROVINCE - CAMBODIA

SUMMARY
This paper presents the results of a growth study on 18 year old Teak plantations growing
on red-yellow basalt soil in Kampong Cham province of Cambodia. Growth processes in
Teak plantations were examined on 8 trees. The results show that Teak forest grows
rapidly for the first eight years after planting and the terrain favorable to Teak forest
growth is the middle third.
Keywords: Teak, growth, Cambodia