  
Luận Văn
HỆ THỐNG PHUN XĂNG
ĐIỆN TỬ TRÊN XE MÁY
HIỆN ĐẠI
MỤC LỤC
MỤC LỤC 6
LỜI NÓI ĐẦU 8
TÓM TẮC 9
ABSTRACT 10
KÝ HIỆU VÀ VIẾT TẮT 11
DANH MỤC HÌNH VẼ 12
DANH MỤC BẢNG 13
Chương1: tổng quan về phun xăng điện tử 14
Tổng quang về hệ thống phun xăng điện tử 15
1.1 sơ đồ khối 15
1.2 nguyên lý hoạt động của hệ thống phun xăng điện tử 16
Chương 2:cấu tạo của một hệ thống phun xăng điện tử cơ bản 17
2.1 phần tín hiệu 18
2.1.1 cảm biến vị trí cốt máy CPS 18
2.1.2cảm biến áp suất khí nạp MAP 20
2.1.3cảm biến bướm ga TPS 21
2.1.4cảm biến nhiệt độ động cơ ETS 23
2.1.5 cảm biến Oxy 23
2.1.6 cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT 24
2.1.7 cảm biến nghiên xe 26
2.2 PHẦN ĐIỀU KHIỂN 28
2.3 PHẦN HOẠT ĐỘNG 29
2.3.1 kim phun 29

4.3.1 phát hiện điểm chết trên nhờ nam châm máy phát 52
4.3.2 máy phát tích hợp cùng máy khởi động 53
4.3.3 hệ thống dừng cầm chừng 60
Chương 5: bài giang hệ thống phun xăng điện tử xe SYM 60
Bài 1: kiểm tra mạch cấp nguồn 61
Bài 2: kiểm tra cảm biến 65
Bài 3: kiểm tra hệ thống nhiên liệu 71
Bài 4 kiểm tra hệ thống đánh lửa 75
Bài 5: độc mả lổi hệ thống phun xăng điện tử SYM Atila 77
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 80
Tài liệu tham khảo 81
LỜI NÓI ĐẦU
Phun xăng điện tử EFI (Electronic Fuel Injecsion) làm mộ công việc tiên tiến mà
lâu nay dã được nguyên cưu và ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực ô tô.
Bằng những tính năng vượt trội: giảm đáng kể lượng khí thải gâp ô nhiễm, tiết
kiệm nhiên liệu, khởi động dễ dàng, vận hành êm ái, công nghệ phun xăng điện tử
đang dần thay thế cho những bộ chế hòa khí truyền thống đã củ kĩ và lỗi thời trên
những dòng xe ô tô hiện nay.
Không những dừng lại ở đó ngày nay công nghệ phun xăng điện tử còn lan sang cả
thị trường mô tô- xe gắn máy. ở nước ta các hang xe máy nổi tiêng như Honda,
Yamaha, SYM đã lần lược đưa những dòng công nghệ này vào những dòng xe mới của
mình.
Trước đây công nghệ phun xăng điện tử chỉ có thể tìm thấy trên những chiết xe
máy đắt tiền như Dyla, Shi, Psi…nhưng ngày nay công nghệ này đã trở nên phổ biến
hơn và dần xuất hiện trên những dòng xe bình dân với giá cả hợp lý, phù hợp với thu
nhập của đa số người dân Việt Nam.
Với sự ưu Việt của mình, chắn chắn rằng công nghệ phun xăng điện tử nói chung
và phun xăng điện tử trên xe máy nói riêng sẽ có nhửng bước phát triển mạnh mẽ và
ngày được ứng dụng rộng rãi hơn trong tương lai.
TÓM TẮT

- IACV (Intake air control valve): van diều khiển tốc độ cảm chừng.
- MAP sensor (manifold absolut pressure sensor):cảm biến áp suất trên đường
ống nạp.
- TPS (throttle posision sensor):cảm biến vị trí bướm ga.
- AISV (Air injection solenoid valve): van cấp khí vào đường ống xả.
- EOT Sensor (engine oil temperature sensor): cảm biến nhiệt độ đầu động cơ.
- VTA (Voltage throttle angle):tín hiệu điện áp từ cảm biến bướm gagửi tới
ECU.
- DLC( Data link conector):đầu nói dữ liệu.
- MIL (Malfunction indicating lamp): đèn báo sự cố
 Ký hiệu màu dây:
- BL (Black); đen.
- BU : xanh dương.
- Br :nâu.
- Lg :xanh lá cây lợt.
- G :xanh lá cây.
- R :đỏ.
- O : cam.
- P : hồng.
- Y : vàng.
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1: sơ đồ khối hệ thống phun xăng điện tử xe máy trang15
Hình 1.2; cảm biến CPS trang 18
Hình 2.2: sơ đồ nguyên lý làm việc CPS trang19
Hình 2.3: cảm biên MAP trang20
Hình 2.4: cấu tạo cảm biến MAP trang20
Hình 2.5: sơ đồ mạch điện cảm biến MAP trang21
Hình 2.6 cảm biến TPS trang21
Hình 2.7 :mạch điện cảm biến TPS trang 22
Hình 2.8: cảm biến nhiệt độ động cơ trang23

U
INJECTOR
BOBINE
ISC
PUMP RELAY
CHECK LIGHT
MAP
TPS
IAT
CPS
ECT
BANK
OXY
TEST TOOLS
DIAGNOTIS SCANNER
ph?n tín hi?u
ph?n di?u khi?n
ph?n ho?t d?ng
1. Tổng quan về phun xăng điện tử.
1.1 sơ đồ khối
Hình 1.1 sơ đồ khối hệ thống phun xăng điện tử
1.2 nguyên lý hoạt động của hệ
thống phun xăng điện tử:
khi bật công tắt máy, chưa khởi
động động cơ, ECU điều khiển cho
bơm xăng hoạt động trông vòng 3
giây rồi tắt để đưa nhiên liệu đến
kim phun, chuẩn bị cho quá trình
khởi động động cơ.
Khi động cơ hoạt động , cảm biến

CPS có cấu tạo gồm một cuộn dây và một nam châm vĩnh cữu lắp trên một
khung tử và một rotor.( trong tường hợp này rotor chính là vô lăng lửa)
Nguyên lý làm việc:
Khi vô lăng quay, các chốt cựa
trên vô lăng chuyển động quét qua
cảm biến CPS sẽ tạo cho từ thông đi
qua cuộn dây của cảm biến thay
đổi.sự thay đổi từ thông này sẽ tạo
ra một suất điện động dạng xung
xoay xhiều trong cuộn dây, tín hiệu
này được gửi về ECU, ECU sẽ nhận
biết được điểm chết trên thông qua
vị trí chốt cựa dài trên vô lăng để
điều khiển thời điểm dánh lửa hộp
lý.
2.1.2 cảm biến áp suất khí nạp-
MAP :
Công dụng:
Đo áp suất, lưu lượng không khí trong
đường ống nạp.
Phản hồi tín hiệu về cho ECU để kiểm
sót điều khiển hoạt dộng của động cơ.
Cấu tạo:
Cảm biến gồm màng silicon, một
buồn chân không và một IC. Một mặt của
màng silicon đặt tiếp xúc với độ chân không trông đường ống
nạp, một mặt tiếp xúc với đường chân không được duy trì với
một áp thấp cố địnhtrước trong cảm biến
Cảm biến MAP có ba chân là: nguồn Vc (5V), chân mass
cảm biến và chân tín hiệu PIM.

Cấu tạo:
Cảm biến có cấu tạo là một điện trở âm được gắn vào
thành của động cơ để đo nhiệt độ của động cơ và gửi về ECU
dưới dạng điện ấp. đối với những xe làm mát động cơ băng
dung dịch thì cảm biết nhiệt độ động cơ là cảm biến nhiệt độ nước làm mát dược bố
trí ở đường nước ra khổi động cơ.
Cảm biến đưa về ECU hai chân : một chân tín hiệu và một chân mass cảm
biến.
Nguyên lý hoạt động:
khi tín hiệu độ động cơ thay đổi tì giá cảm biến điện trở cũng thay đổi theo
( nếu nhiệt độ tăng thì điện trở cảm biến giảm và ngược lai nếu nhiệt độ giảm thì
điện trở cảm biến sẽ tăng lên). Sự thay đổi cảu điẹn trở sẻ làm cho tín hiếu điênnj áp
gửi về a ECU thay đổi. ECU dựa vào sự thay đổi điện áp để nhận biết nhiệt độ của
động cơ,
2.1.5 cảm biến oxy:
Công dụng
Cảm biến oxy được gắn ở cổ bô để nhận biết nồng
độ ôxy có trong khí thải. cảm biến oxy giúp ECU
nhạn biết tỷ lệ hòa khí đậm hay nhạt để từ đó có sự
điều chỉnh lượng phun nhiên liệu cho hợp lý.
Cấu tạo
Cảm biến oxy có cấu tạo gồm hợp chất zirconia.
Điện cực platin và bộ cảm biến.
Một mặt cảm biến tiếp xúc với khí thải, một mặt
tiếp xúc với khí trời, cảm biến oxy có bốn chân : một
chân nguồn cho bộ xông cảm biến , một chân HT điều khiện xông cảm biến, một
chân mass cảm biến và một chân tín hiệu.
Nguyên lý hoạt động:
Cảm biến oxy hoạt động được ở nhiệt độ tối thiểu là 400 độ C, vì vậy cảm biến
cần có bộ phận xông nóng khi động cơ mới khởi động.

phần điện tử
Mạch điện tử của cảm biến sẽ xác định gốc lệch so với phần
tử hall và gửi tín hiệu về ECU , ECU căn cứ vào tín hiệu để nhận
biết độ nghiêng của xe.
Nếu xe bị nghiêng một gốc lớn hơn 65 độ thì ECU sẽ điều
khiển ngắt động cơ để đảm bảo sự an to
2.2PHẦN ĐIỀU KHIỂN:
Phần điều khiển hệ thống là bộ sử lí trung tâm ECU
Công dụng:
ECU có vai trò là bộ phận trung tâm điều khiển taonf bộ hoạt
động của động cơ ,ECU nhận tín hiệu từ các cảm biến đưa về để
tính toán và nhận biết các số liệu liên quan đến động cơ tín hiệu
của các cảm biến, từ đó ECU sẽ gửi tín hiệu điều khiển đến các bộ
phận hoạt động để điều khiển động cơ hoạt độngvới chế độ tối ưu
nhất.
ECU còn cung cấp nguồn 5V cho một số cảm biến làm
việc.
Cấu tao:
ECU là bộ phận có cấu tạo phức tạp nhất trong hệ thống
phun xăng điên tử, nó như là một máy tính với một bộ vi sử lý
gắn trên một hệ thống vi mạch điện tử rất phức tạp
Một ECU thường có rất nhiều chân, tuy nhiên số chân
của ECU trên mổi hãng xe mổi dòng xe khác nhau thì lại
giống nhau.
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
Hình2.15: giắc ECU của xe Atila 36 chân
Nguyên lý hoạt động:
ECU điều khiển mội hoạt động cảu hệ thống phun xăng điện tử khi động cơ
hoạt động.

Công dụng:
Bơm nhiên liệu có công dụng đưa
nhiên liệu từ bình chứa đến kim phun để
cho kim phun nhiên liệu vào buồn nạp của
dộng cơ khi cần thiết .
Cấu tạo:
Bơm nhiên liệu là bơm cách gạt được
điều khiển bởi một động cơ điện một chiều
do ECU điều khiển,
Nguyên lý hoạt động:
Khi mới bật công tắc máy, chưa khởi động động cơ, ECU sẽ điều chỉnh cho
bơm nhiên liệu hoạt động trong vòng 3 giây để đưa nhiên liệu lên chờ sẵn ở kim
phun chuẩn bị trong quá trình khởi động .
Trong quá trình hoạt đọng của động cơ, bơm nhiên liệu được cấp điện để hoạt
động liên tục và đưa nhiên liệu đến chờ sẵn ở kim phun,
Áp suất làm việc của bơm nhiên liệu vào khoảng 3 kf/cm2.
2.3.3 Van cấp khí lần hai AISV (Air Injection Solenoid Valve).
Công dụng :
Van AISV có công dụng cung cấp không khí vào đường ống thải để đốt khí
xả
Có chứa xăng dư trước khi thải ra môi trường.
Cấu tạo:
Van AISV có cấu tạo là một van điện có tác
dụng đóng/mơ đường khí vào đường ống thải dưới
sự điều khiển của EUC.
Nguyên lý hoạt động:
Hình 2.19 mạch điện van AISV.
Khi lượng nguyên liệu dư có trong khí thải vược quá giới hạn cho phép, EUC
sẽ cấp điện cho van AISV mở đường không khí vào ống xả. lượng khí xả có chứa
xăng dư ở nhiệt độ cao gập không khí đưa vào sẽ tự bốc cháy giúp khí xả thải ra

Dung tích bình xăng: 5 lít.
Động cơ: xăng 4 kỳ , 1xy lanh, cam đơn .
Tỷ số nén: 10.5:1.
Công suất tối đa: 6.25 kw/7500vòng/phút.
Mômen cực đại: 8n.m/6000vòng/phút.
Đường kính và hành trình piston; 52,4mm x 51,5mm.
3.1.2 Vị trí các bộ phận của hệ thống .
Hình3.2: vi trí các bộ phận của hệ
thống EFI
Hình:3.3 bố trí các cảm biến của hệ
thống EFI trên xe
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
3.1.3 Sơ đồ hệ thống dây.
role chính
(R)
IGN SW
20A
10A
20A
B? s?c
BÌNH ÐI? N
(R)
(R/Y)
(R/Y)
ROLE
BOM
(O/W)
Van AISV
Bom xang
Kim phun

LG 8
36 PG2
35 PG1
21 MIL
32 RO
22 TW
6 PM
24 SG
5 TH
13 VCC
9 CRK-M
3 CRK-P
c?m bi?n c?t máy
TPS
MAP
ET
CQMR
BI? N V?
TRÍ
BU? M
GA
C? M
BI? N
MAP
C? M
BI? T
NHI? T
Ð?
C? M
BI? N

Khi động cơ làm việc, lúc này các cảm biến như: cảm biến bơm ga, cảm
biến áp suất trên đường ống nạp, cảm biến vị trí trục khuỷu, cảm biến
nhiệt độ khí nạp, cảm biến nhiệt độ động cơ, cảm biến ôxy,… đưa tín
hiệu dươi dạng điên áp về ECU. ECU tiếp nhận các tín hiệu từ các cảm
biến ,sử lý tin hiệu và đưa các tín hiệu điều khiển các cơ cấu chấp hành
bao gồm: bơm xăng, kim phun, bôbin đánh lửa, van điều khiển cầm
chừng,… cho phù hợp với trình trạng tạm thời của động cơ. quan trọng
nhất la thời điểm phun, lưu lượng phun, thời điểm đánh lửa … theo từng
chế độ hoạt động.
Khi động cơ hoạt động, ECU sẽ điều khiển:
• Kim phun bằng cách đóng/ngắt mass cuộn dây kim phun thong qua
chân INJ 16
• Bộ bin đánh lửa bằng cách đóng/ngắt mass cho cuộn sơ cấp của bộ
bin qua chân IG18.
• Cuộn dây xông cảm biến Oxy qua chân HEGO HT17 .
Trong lúc động cơ đang hoạt động, nếu có hệ thống xãy ra thì ECU sẽ
điều khiển đèn check engine sáng lên để báo cho lái xe biết nếu cần thiết ECU
sẽ ngắt xăng và đánh lửa trong những trường hợp hư hỏng nhất định để đảm bảo
an toàn.
3.2 yamaha Cuxi:
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 17
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
3.2.1 Gới thiệu:
Tháng 8/2010 công ty TNHH Yamaha motỏ Việt Nam đã chính thức ra
mắt sản phẩm xe số tự động hoàn toàn với Yamaha Cuxi nhằm phục vụ cho đại
đa số khách hang nữ trẻ tuổi.
Yamaha Cuxi cũng là sản phẩm đầu tiên của Yamaha trên thi trường Việt
Nam được trang bị hệ thống phun xăng điện tử giúp tiết kiệm nhiên liệu và dể
dàng điều khiển.
Thông số khỉ thuật ;

ISC2 6
ISC1 4
SS 27
LAN 11
SP 9
FP 24
IG
IJ
VB
10 BATT
33 LA
14 VCC
16 TP
34 PB
32 AT
12 SGND
17 ET
28 CRK
15 O2
18 OH
BL/G
BR/G
c?m bi?n ôxy
c?m bi?n
c?c máy
c?m bi?n t?
d?ng co
d? c?m
bi?n
c?m bi?n

o Bộ bin đánh lửa bằng cách nối(ngắc) mát của cuộn dây sơ cấp
thông qua cực IG.
o Nếu có sự cố lien quan đến hệ thống phun xăng thì ECU sẽ phát
hiện và báo cho người lái bằng đèn báo lỗi.
 Khi động cơ mới khởi động, cảm biến ôxy không thể hoạt động ngay lậy
tức, nó phải cần có dòng điện đi qua cuộn dây bên trong cảm biến để đốt
nóng đến một nhiệt độ nhất định. Do vậy ECU sẽ cấp dòng cho cuộn dây
cảm biến thông qua cực OH để làm nhiệm vụ nung nóng.
 Khi công tắc máy bật ON, lúc này các cảm biến như: cảm biến bướm ga,
cảm biến áp suất của đường ống nạp, cảm biến vị trí trục khủy, cảm biến
nhiệt độ khí nạp,cảm biến nhiệt độ động cơ, cảm biến ôxy… dưa tín hiệu
dưới dạng điện áp về ECU. ECU tiếp nhận các tín hiệu từ các cảm biến,
xử lý tín hiệu và đưa ra các tín hiệu điều khiển các cơ cấu chấp hành bao
gồm:bơm xăng, kim phun, bobbin đánh lửa, van điều khiển cầm
chừng… cho phù hợp với tình trạng hoạt động của động cơ, quan trọng
nhất là thời điểm phun, lưu lượng phun, và thời điểm đánh lửa theo từng
chế độ hoạt động của động cơ.
3.3 Honda PCX:
3.3.1 Giới thiệu:
Tháng 9/2011 honda đã chính thức giới thiệu PCX 125 mẩu xe tay ga thứ
4 của mình tại thị trường Việt Nam. PCX 125 được trang bị nhiều tính năng lần
đầu có mặt trên thị trường.
Xe sử dụng động cơ 125cc, làm mát bằng dung dịch và hệ thống phun
xăng điện tử PGM-FI. Đặc biệt, xe được trang bị hệ thống ngắt động cơ tạm
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 20
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
thời giúp tiết kiệm nhiên liệu, lần đầu tiên xuất hiện trên các dòng xe máy của
Honda.
Thông số kỹ thuật:
 Trọng lượng bản thân: 25kg.

công t?c d?ng c?m ch?ng
d?u n?i
SCS
DLC
c?m bi?n
o2
c?m bi?n vs
c?m bi?n ECT
c?m bi?n
IAT
c?m bi?n TP
c?m bi?n MAP
C? M BI? N
CKP
BÌNH ÐI?N
C? U CHÌ CHÍNH
(10A)
CÔNG T? C
MÁY
ROLE CHÍNH
ROLE KH? I
Ð? NG/SAC
C? U CHÌ (10A)
M
BOM XANG
CU? N ÐÁNH
L? A
KIM
PHUN
LACV

P(+) C5
BATI B16
F-PUMP B5
IGNI B7
IM B14
IACV1A B17
IACV1B B3
IACV2A B10
IACV2B B11
ENG CHECK B20
WT-IND B13
SB-IND B19
M/L C3
M/L FND C2
UPHASE D1
V-PHASE D2
W-PHASE C3
(1) MIL
(2) Ð? NG H? NHI? T Ð? DUNG D?CH LÀM MÁT
(3) ÐÈN CH? TH? STANDBY H? TH? NG D? NG
Hình3.12 sơ đồ day hệ thống PGM- FI.
3.3.4 Nguyên lý hoạt động:
 Khi công tắc ở vị trí OFF  động cơ không hoạt động.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 23
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
 Khi công tắc ở vi trí ON sẽ có dòng điện từ cực dương(+) ắcquy cầu chì
10A công tắc máy  rẽ nhánh và đi đến:
 Cuộn dây rơle chính  mát. Làm cho tiếp điểm rơle chính đóng lại.
 Cuộn dây rơle khởi động/sạc cực S/RELAY của ECM.
 Cực BATT của ECM.

Chương 4: So Sánh Hệ
Thống Phun Xăng Điện Tử
SYM Attila, Yamaha Cuxi,
Honda PCX
4.1 Nhận xét chung:
• SYM Attila, Yamaha Cuxi, Honda PCX điều thể hiện được những ưu
điểm của hệ thống phun xăng điện tử:
 Tối ưu hóa lượng xăng bơm vào để tạo hào khí có tỷ lệ tốt nhất.
 Giúp động cơ làm việc ổn định.
 Tăng công suất động cơ.
 Giảm mức tiêu hao nhiên liệu.
 Khí thải sạch, gảm ô nhiểm môi trường,
 Khả năng khởi động, vận hành tốt trong các điều kiện lái xe khác
nhau
 Những sự cố liên quang đến hệ thống được phát hiên bằng máy
chẩn đoán giúp khắc phục sự cố một cách dể dàng nhanh chống.
• Bên cạnh những ưu điểm thì SYW Attila, Yamaha Cuxi, Honda PCX vẩn
tồn tại đôi điều dáng quan tâm:
 Do hệ thống còn quá nhiều thông số để tối ưu hóa quá trình phun
xăng nhiên liệu nên hệ thống này trở nên phức tạp và dể gập sự cố.
 Giá thành cao.
4.2 Khác biệt về hệ thống phun xăng điện tử của xe SYM Attila,
Yamaha Cuxi, Honda PCX:
4.2.1 SYM Attila:
• So với Yamaha Cuxi, Honda PCX hệ thống phun xăng điện tử của SYM
Attila tương đối đơn giản:
 Không có cảm biến nhiệt độ khí nạp (cảm biến IAT).
 Không có van cầm chừng ISC.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 25