Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 73 Hình 1: Thi công cốt thép sàn tầng hầm
1.2.5.4. Mối nối giữa dầm,sàn và tường vây.
- Thông thường ở những vị trí liên kết giữa sàn tầng hầm và tường vây
chúng ta đặt thép sẵn bên trong, khi thi công sàn thì chúng ta đập bỏ
phần bê tông tường vây ra, bẻ quặt thép ra, nối với cốt thép sàn và đổ
bê tông. Nhưng biện pháp này có một nhược điểm đó là việc bẻ thép
ra vô như vậy sẽ ảnh hưởng tới cường độ của thép rất nhiều.
- Để khắc phục tình trạng đó thì người ta lại nghĩ ra một phương pháp
khác đó là cứ đổ toàn bộ, khi thi công sàn thì chúng ta khoan tường
vây, đưa thép sàn vào lỗ khoan đó, phun sika hay bê tông cường độ
cao cùng với phụ gia trương nở vào. Nói chung thì khá hơn phương
pháp ban đầu nhưng nó lại khó khăn trong thi công, vì khoan tường
vây mà kéo thép vào trong rất khó khăn.
- Để khắc phục sự cố trên ta đặt miếng xốp tại vị trí liên kết sàn tầng
hầm và tường vây, khi thi công tường barret thì chúng ta cứ đổ BT
bình thường, khi làm sàn thì tới vị trí đó chúng ta moi miếng xốp ra,
thế là chúng ta có chỗ để luồn thép vào liên kết với tường vây. Rất
đơn giản mà hiệu quả. Cần chú ý, bê tông chèn vào phải là bê tông
có cường độ cao hơn, và phải kèm phụ gia trương nở.
- Tuy nhiên có một hạn chế là trong quá trình thi công, tấm xốp này bị
xê dịch vị trí ( vị trí của nó không đúng nư với thiết kế ), gây khó
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 74

khăn cho vấn đề liên kết sau này ( do vậy cần phải có biện pháp và

Sự cố xảy ra do bức tường ngăn tại tầng hầm thứ 3 bị lỗ hổng khiến nước
ngầm cùng bùn đất chảy vào trong tầng hầm, gây sụt lún nền móng làm sập
đổ nhà, sụt lún lòng lề đường
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 75

Hình 2: Sụt đất tại công trình cao ốc sài gòn M&C: Hai nhà bị sập, 9 nhà
bị nghiêng nứt 2.1.1. Các biểu hiện.
Việc thi công hố đào có
thể gây ra sự cố hoặc hư hỏng
đối với các công trình lân cận, biểu hiện như sau :
- Sự cố: Sập đổ công trình hoặc một bộ phân công trình; sụt nền; gãy
cấu kiện chịu lực chính, đứt đường ống, đường cáp hoặc hệ thống thiết bị
công trình; nghiêng, lún công trình hoặc nứt, võng kết cấu chịu lực chính
quá mức cho phép;
- Hư hỏng: nứt, tách nền; nứt tường hoặc kết cấu bao che, ngăn cách,
hư hỏng cục bộ nhưng chưa tới mức gián đoạn hoạt động các đường ống,
đường cáp hoặc hệ thống thiết bị công trình; nghiêng, lún công trình hoặc
nứt, võng kết cấu chịu lực chính nhưng chưa tới mức cho phép;
- Các biểu hiện nêu trên có thể xuất hiện ngay từ khi bắt đầu thi công
kết cấu chống giữ thành hố đào như đóng cừ, thi công cọc, làm tường cừ
barrette hoặc xuất hiện trong quá trình đào đất hố móng.
2.1.2. Nguyên nhân.

cừ để lại gây ra lún khu vực xung quanh tường cừ.
- Mất ổn định
Hố đào có thể bị mất ổn định do hệ thống chống đỡ không đủ khả
năng chịu lực hoặc do hiện tượng trượt sâu. Trong trường hợp này các công
trình liền kề hố đào bị chuyển vị lớn và có thể bị sập đổ ngay.
- Sụt đất
Hiện tượng sập cục bộ thành rãnh đào và hố khoan khi thi công
tường cừ và cọc bằng phương pháp đổ tại chỗ có thể để lại các hốc nhỏ
trong đất. Các hốc với qui mô lớn hơn được hình thành khi đất bị cuốn trôi
theo dòng chảy của nước vào hố móng qua khe hở giữa các tấm cừ hoặc
qua các khuyết tật trên kết cấu cừ. Khi vòm đất phía trên các hốc này bị sập
sẽ gây ra hiện tượng sụt nền hoặc sự cố của các công trình trên nó. Hiện
tượng này có khả năng xảy ra khi hút nước hố đào để thi công móng, tầng
hầm trong nền cát bão hòa nước.
2.2. Biện pháp phòng ngừa sự cố
2.2.1. Yêu cầu chung.
Thi công hố đào làm tầng ngầm hoặc móng của công trình là công việc
phức tạp, cần được quản lý, giám sát và thực thi một cách chặt chẽ ở tất cả
các bước từ khảo sát, thiết kế biện pháp thi công, thi công tới xử lý các tình
huống phát sinh khi thi công.
- Các công trình đông người, công trình quan trọng về văn hóa hoặc chính
trị nằm trong phạm vi ảnh hưởng của hố đào cần được chủ động chống đỡ,
gia cố từ trước khi thi công hố đào.
2.2.2. Khảo sát phục vụ thiết kế biện pháp thi công
- Khối lượng và độ sâu khảo sát địa kỹ thuật phục vụ thiết kế biện
pháp thi công hố đào phải phù hợp với yêu cầu của các tiêu chuẩn TCVN
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 77


+ Loại công trình, vị trí và khoảng cách đến hố đào;
+ Cao độ và đặc điểm của kết cấu móng ;
+ Qui mô và đặc điểm kết cấu : mặt bằng, số tầng, loại kết cấu ( khối
xây, thép, bê tông cốt thép ), tình trạng nghiêng, lún công trình,
nứt kết cấu ( thể hiện trên bản vẽ vị trí, bề rộng nếu có );
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 78

- Các đường ống, tuyến cáp, tuy nen kỹ thuật ngầm cần được khảo
sát trong phạm vi mặt bằng kích thước bằng 1 lần độ sâu đào đất kể từ các
thiết bị kỹ thuật này tới mép hố đào. Các thông tin cần thu thập gồm : Đặc
điển, độ sâu, kích thước và khoảng cách của chúng đến hố đào.
2.2.3 Thiết kế biện pháp thi công
- Khi thiết kế biện pháp thi công, không sử dụng kết cấu chống đỡ
thành hố đào bằng các loại cừ không có liên kết cách nước như các loại cọc
nhồi, cọc đóng hoặc cọc ép thông thường. Ưu tiên sử dụng cọc barrette
trong điều kiện đất yếu, có nước ngầm, đặc biệt khi làm 2 tầng hầm trở lên.
Có thể sử dụng cừ ván thép để thi công 2 tầng hầm trong điều kiện đất tốt
hoặc 1 tầng hầm trong điều kiện đất yếu, có nước ngầm.
- Tính toán độ ổn định của hệ thống chống đỡ thành hố đào cho tầng
ngầm phải kể đến áp lực đất, tải trọng của công trình ở khu vực lân cận và
các tải trọng khác có thể phát sinh trong quá trình thi công. Áp lực đất tác
dụng lên tường chống giữ thành hố đào lấy bằng áp lực đất ở trạng thái
nghỉ, đối với các lớp đất yếu áp dụng hệ số áp lực ngang K=1.0.
- Độ sâu hạ cừ phải đảm bảo sự ổn định của thành hố đào, trong đó
trọng tâm là ổn định trượt. Trường hợp nền cát nằm dưới mực nước ngầm
thì cần hạ cừ đến lớp đất có khả năng cách nước nằm dưới độ sâu đào lớn
nhất. Việc tạo lớp cách nước ở đáy hố đào hoặc ép bù nước ngoài hố đào
cần được xem xét trong thiết kế thi công khi phải duy trì cao độ mực nước

măng, vữa xi măng/bentonite, silicat hóa;
+Giữ ổn định mực nước ngầm phía ngoài hố đào bằng biện pháp ép bù
nước.
- Hồ sơ thiết kế cần qui định khối lượng, loại, vị trí và thời gian tiến
hành các quan trắc địa kỹ thuật. Khối lượng quan trắc phụ thuộc vào qui
mô và mức độ phức tạp của công trình nhưng không ít hơn 3 điểm cho mỗi
loại quan trắc.
Các thông số thường được quan trắc là: Độ lún, chuyển vị ngang của
đất theo độ sâu và mực nước trong đất. Việc quan trắc mực nước ngầm
nhất thiết phải được thực hiện khi đào trong nền cát nằm dưới mực nước
ngầm. Việc lắp đặt thiết bị và quan trắc phải được thực hiện từ trước khi
bắt đầu thi công.
- Thiết kế cần tính toán các giá trị chuyển vị ứng với mỗi giai đoạn
thi công, từ đó đưa ra các ngưỡng cảnh báo tương ứng phục vụ cho việc
ngăn chặn sự cố khi quan trắc trong quá trình thi công sau này.
Khi tính toán kiểm tra, có thể tham khảo các số liệu về chuyển vị
như sau :
+ Độ lún của đất nền khi thi công tường trong đất khoảng 0,1%-
0,15% độ sâu tường;
+ Giới hạn của độ lún và chuyển vị ngang của các công trình lân cận
là: Nếu chấp nhận xuất hiện vết nứt nhỏ trên kết cấu bê tông cốt thép và
tường chịu lực của các các công trình lân cận: Độ lún lệch tích lũy giới hạn
của các công trình xung quanh do thi công tầng ngầm Biến dạng tính toán
do ứng suất kéo trong kết cấu công trình lân cận
2.2.4 Thi công hố đào
- Thi công hố đào được thực hiện theo đúng biện pháp thi công đã
thiết kế. Nên bắt đầu thi công cừ chống giữ hố đào từ khu vực xa các công
trình hiện hữu để kiểm tra công nghệ thi công và đánh giá ảnh hưởng của
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up


siêu âm". Các ống siêu âm được bố trí với khoảng cách không lớn hơn 1.5
m và không ít hơn 2 ống cho mỗi tấm tường. Cần thí nghiệm siêu âm kiểm
tra chất lượng các tấm và mối nối giữa các tấm.
+ Hệ chống đỡ theo phương ngang nên chọn thép hình kích thước
tăng một cấp so với tính toán thiết kế. Phải có thép hình dự trữ để tăng
cường ngay hệ chống đỡ khi có dấu hiệu hư hỏng hoặc sự cố ở công trình
lân cận.
+ Cần đào đất theo từng đợt, chiều sâu mỗi đợt không quá 1m. Bắt
đầu đào từ phía cạnh ngắn của hố móng và từ khu vực giữa hố rồi tiến dần
ra xung quanh.
Báo cáo chuyên đề thi công: Thi công tầng hầm theo phương pháp Bottom up

GVHD: Ths. Mai Chánh Trung Trang 81

+ Cần thực hiện việc quan trắc trước khi bắt đầu thi công và trong
quá trình thi công. Cụ thể như sau:
Theo dõi độ lún và độ nghiêng của công trình lân cận. Mốc đo lún
nên gắn ở các góc của công trình và trên các kết cấu chịu lực chính. Đối với
các đường ống, tuyến cáp, tuynen kỹ thuật thì bố trí mốc theo dõi cách
nhau 15 đến 25 m dọc tuyến. Các công trình bị lún và biến dạng gần tới
ngưỡng cảnh báo như nêu ở mục 3.3.6, cần được quan trắc liên tục.
Theo dõi chuyển vị ngang của đất nền. Sử dụng thiết bị quan trắc
chuyển vị ngang theo độ sâu (inclinometer) với ống đo nghiêng bố trí phía
ngoài tường cừ. Ưu tiên bố trí điểm quan trắc ở phía các công trình dự báo
có thể bị lún và biến dạng tới tới ngưỡng cảnh báo như nêu ở mục 3.3.6 và
tại khoảng giữa các cạnh của hố đào. Độ sâu đáy ống quan trắc phải ngàm
trong đất cứng ít nhất 2 m hoặc sâu hơn mũi cừ 3 m, lấy giá trị lớn hơn
trong 2 giá trị trên.
Quan trắc mực nước ngầm. Cần thực hiện quan trắc mực nước ngầm
trong các lớp đất không dính (cát, cát pha) nằm bên trên và nằm ngay phía