phơng pháp đánh giá chất lợng
của hệ thống truyền động điện
trên đầu máy điezel
TS. trơng duy phúc
Bộ môn Đầu máy - Toa xe - ĐH GTVT
ThS. hồ thanh lâm
Liên hiệp Đờng sắt Việt nam
Tóm tắt: Bi báo trình by phơng pháp đánh giá chất lợng của hệ thống truyền động
điện trên đầu máy diezel. Phơng pháp đó dựa trên việc tính toán các thông số kinh tế kỹ thuật
động cơ điện kéo v máy phát, để từ đó cho phép đánh giá, so sánh chất lợng của hệ thống
truyền động điện trên đầu máy diezel một cách chính xác.
Summary: The article presents methods of evaluating quality of electric transmission
systems on diesel locomotives. The methods are based on calculation of eco-technical
parameters used for tractors and generators to enable the quality evaluation and comparison to
be done accuralately.
I. đặt vấn đề
Truyền động điện trên đầu máy điezel
ngày càng đợc ứng dụng rộng rãi bởi tính u
việt của nó so với các kiểu truyền động khác.
Đối với đờng sắt Việt Nam, đầu máy điezel
truyền động điện đóng vai trò là sức kéo chủ
yếu. Chính vì vậy mà việc đánh giá chất lợng
của hệ thống truyền động điện trên đầu máy
điezel có ý nghĩa to lớn trong công tác lựa
chọn, thiết kế, cải tạo hệ thống truyền động
điện, để không ngừng nâng cao chất lợng
đầu máy.
II. nội dung


Chỉ tiêu này phải đợc xác định ở các
chế độ khác nhau: ở chế độ toàn tải và các
chế độ phụ tải, ở các giải tốc độ khác nhau.
Tuỳ từng tuyến đờng cụ thể mà đa ra một
chỉ tiêu có tính chất bình quân nh sau:




=
i
itdi
tb
td
t
t.

trong đó:

tđi
- hiệu suất truyền động ở chế độ i;
t - thời gian làm việc ở chế độ i trên tuyến
đờng vận dụng.
2. Chỉ tiêu về tuổi thọ, độ tin cậy của hệ
thống truyền động. Chỉ tiêu này đợc xác định
bằng chu kỳ thời gian vào các cấp sửa chữa,
hoặc thay thế các chi tiết của bộ truyền động.
Ngoài ra nó còn đợc xác định bởi sự cố hỏng
hóc trong quá trình làm việc của bộ truyền

dầu, mỡ phục vụ công tác chạy tàu.
4. Chỉ tiêu về tỷ khối công suất:
v =
k
dkdcmF
N
VVV ++
, m
3
/ml
trong đó:
V
mF
- thể tích máy phát;
V
đc
- thể tích các động cơ;
V
đk
- thể tích các thiết bị điều khiển.
Đây là chỉ tiêu về sự chiếm dụng không
gian lắp đặt hệ thống truyền động trên đầu
máy. Giá trị của chỉ tiêu này càng nhỏ thì việc
bố trí thiết bị trên đầu máy càng thuận lợi và
gọn nhẹ.
5. Chỉ tiêu về sự gia tăng nhiệt độ của
động cơ điện kéo
=




0
- giá trị gia tăng nhiệt độ ban đầu;
t - bớc thời gian tính toán.
Chỉ tiêu này đánh giá khả năng chịu tải ở
tốc độ thấp của đầu máy, khi mà dòng điện
đi qua máy phát và động cơ là lớn nhất. Nhiệt
độ trong các cuộn dây phải nhỏ hơn giá trị
cho phép tuỳ theo cấp vật liệu cách điện:
B - 145
0
C; F - 165
0
C; H-185
0
C. Có nghĩa là:
t = + t
mt
t
cf
trong đó:
t - nhiệt độ của máy phát hoặc động cơ;
t
mt
- nhiệt độ môi trờng bên ngoài;
- gia tăng nhiệt độ của máy phát hoặc
động cơ;
t
cf
- nhiệt độ cho phép.

dm
maxv
I
I

trong đó
N
vmax
; I
vmax
- công suất và dòng điện ở tốc
độ tối đa;
N
đm
; I
đm
- công suất và dòng điện định
mức.
8. Chỉ tiêu về hệ số biến đổi tốc độ của
đầu máy:

v
=
v
max
v
min

trong đó:
v

Khi máy phát làm việc ngoài giới hạn dòng
đện I
max
và I
min
thì công suất của đầu máy sẽ
giảm đi.
10. Chỉ tiêu về hệ số điều chỉnh động cơ
điện kéo
Hmin
dc
K.
1
K

=

trong đó:

min
- hệ số giảm yếu từ trờng;
K
H
- hệ số bão hoà từ.
Chỉ tiêu này càng lớn có thể cho phép
thay đổi tốc độ trong phạm vi rộng mà không
ảnh hởng đến chế độ làm việc của động cơ.
Để nâng cao chỉ tiêu này, ngời ta lựa chọn
kết cấu và tính toán các thông số của động cơ
một cách hợp lý và tối u.

thông qua việc so sánh các chỉ tiêu kinh tế kỹ
thuật nh đã nêu ở trên, giúp cho các chuyên
gia trong lĩnh vực đầu máy có cơ sở khoa học
để lựa chọn kiểu loại, tính toán các thông số
cho các thiết bị của hệ thống truyền động điện
trên đầu máy. Ngoài ra nó còn đề ra những
vấn đề cần hoàn thiện nhằm nâng cao chất
lợng của hệ thống truyền điện trên đầu máy
điezel.
Tài liệu tham khảo
[1]. Rudaia K.I, Loginova E. IU. Cheplovoz
Electricheckoie oboruđovanhie i xkhem. M.
Transport 1990. 384 x.
[2]. Đeev V.V, Phupharianski N. A. Pođvirnoi
xaxtav i chiaga poiezdov M. Transport 1979.
367x
Ă
loại truyền động có thể đợc phép không
tính đến trong khi so sánh.
iiI. Kết luận
Phơng pháp đánh giá chất lợng hệ
thống truyền động điện trên đầu máy điezel
thông qua việc so sánh các chỉ tiêu kinh tế kỹ
thuật nh đã nêu ở trên, giúp cho các chuyên
gia trong lĩnh vực đầu máy có cơ sở khoa học
để lựa chọn kiểu loại, tính toán các thông số
cho các thiết bị của hệ thống truyền động điện
trên đầu máy. Ngoài ra nó còn đề ra những
vấn đề cần hoàn thiện nhằm nâng cao chất
lợng của hệ thống truyền điện trên đầu máy