I. PHÁT BIỂU VẤN ĐỀ
Hiện nay, Việt Nam đang và sẽ mở cửa hoàn toàn dịch vụ tài chính, kế toán,
kiểm toán, bảo hiểm… cho các đối tác nước ngoài. Do đó, sự bùng nổ về cầu đối với
lĩnh vực kiểm toán sẽ là điều tất yếu. Trong hoạt động kiểm toán, nguồn lực con
người được coi như là yếu tố quyết định đối với chất lượng dịch vụ cung cấp. Tuy
nhiên điều kiện thực tế Việt Nam cho thấy: Hiện nay nguồn nhân lực đáp ứng cho
kiểm toán, đặc biệt là nhân lực đạt trình độ quốc tế đang là vấn đề khó khăn và cũng
là cấp thiết nhất đối với ngành kiểm toán Việt Nam., do đó mà chất lượng dịch vụ
kiểm toán cũng còn nhiều hạn chế. Vì vậy việc xây dựng và phát huy đầy đủ sức
mạnh nguồn nhân lực cho ngành kiểm toán trở thành một vấn đề bức thiết của nền
kinh tế hiện nay.
Với những kiến thức về phương pháp luận triết học đã lĩnh hội được từ các bài
giảng triết học, tôi chọn đề tài “Vận dụng phương pháp luận duy vật biện chứng
trong việc xây dựng và phát huy nguồn nhân lực cho ngành kiểm toán độc lập
tại Việt Nam” để trình bày một số quan điểm của mình về phương pháp luận triết
học trong việc định hướng giải quyết vấn đề này.
1
II. LUẬN CHỨNG LÝ DO NÊU VẤN ĐỀ
Vấn đề xây dựng và phát triển nguồn nhân lực cho ngành kiểm toán là một
trong những vấn đề bức thiết của yêu cầu phát triển kinh tế hiện nay, xuất phát từ đòi
hỏi khách quan của nền kinh tế đối với hoạt động kiểm toán cũng như trong chính
khả năng thực tế về nhân lực của ngành kiểm toán trong việc đáp ứng yêu cầu thị
trường.
1. Đòi hỏi khách quan của nền kinh tế
Những năm gần đây, thích ứng với yêu cầu chuyển đổi nền kinh tế theo cơ chế thị
trường và hội nhập với thế giới, hoạt động kiểm toán ở nước ta đã hình thành và phát
triển một cách nhanh chóng. Dịch vụ kiểm toán được coi là một trong những dịch vụ
có tính chuyên nghiệp cao và có ý nghĩa rất to lớn trong việc tạo lập môi trường kinh
doanh minh bạch và có hiệu quả. Sau yêu cầu cổ phần hóa các doanh nghiệp và sự
kiện mở cửa gia nhập WTO, thị trường Việt Nam sẽ vận hành sôi động với sự tham
gia của rất nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước trong các lĩnh vực ngân hàng, tài

Bên cạnh đó, số lượng nhân lực của ngành luôn biến động xáo trộn vì đây là
một trong những nghề luôn phải đối mặt với những thách thức pháp lý. Áp lực công
việc, đặc biệt tronng rg mùa kiểm toán, làm cho các kiểm toán viên căng thẳng quá
mức thường xuyên, khiến họ dễ dàng bỏ nghề hoặc chuyển sang các lĩnh vực khác.
Một số kiểm toán viên sau khi đã có chứng chỉ kiểm toán quốc tế lại chuyển công tác
hay định cư ở nước ngoài. Tình trạng chảy máu chất xám thường xuyên diễn ra trong
ngành làm cho nguồn nhân lực về kiểm toán lại càng trở nên thiếu hụt hơn so với yêu
cầu của nền kinh tế.
Về chất lượng, số lượng kiểm toán viên đạt trình độ chuẩn Việt Nam và quốc tế còn rất
thấp. Theo Hiệp hội kế toán công chứng Anh (ACCA), hiện Việt Nam chỉ có gần 1.000
kiểm toán viên có chứng chỉ hành nghề, trong khi nhu cầu kiểm toán ngày càng tăng. số
người có chứng chỉ hành nghề kiểm toán chuyên nghiệp được quốc tế công nhận ở
Việt Nam vẫn rất ít. Chứng chỉ kiểm toán viên của Việt Nam còn chưa được công nhận
rộng rãi và con số trên 200 kiểm toán viên có chứng chỉ quốc tế trong tổng số gần 1.000
kiểm toán viên Việt Nam là một con số quá ít để có thể có được sự an tâm của các nhà
đầu tư nước ngoài. Đa số kiểm toán viên Việt Nam nắm rất vững lý thuyết, thành thục về
chuyên môn, nhưng khả năng tư vấn cho doanh nghiệp chưa cao. Ngoài ra, khả năng
ngoại ngữ cũng là trở ngại khá lớn với kiểm toán viên Việt Nam.
Công tác giáo dục mới chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ về số lượng và chất
lượng kiểm toán viên. Vấn đề đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho kiểm toán của
Việt Nam hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của quốc tế. Hiện nay, tất cả các
trung tâm, các trường đại học của Việt Nam có đào tạo kiểm toán vẫn chưa được
quốc tế công nhận.
Hơn nữa, vì là một ngành non trẻ cho nên vấn đề đào tạo nghề kiểm toán vẫn
chưa được chú trọng đúng mức. Vì vậy, nguồn nhân lực kiểm toán hiện nay của
chúng đang rất thiếu thể hiện ở việc những người có chứng chỉ hành nghề luôn được
xã hội săn đón. . Nghề kiểm toán, kế toán cũng là một nghề mới nên chất lượng chưa
được cao, số lượng thì chưa nhiều. Trong khi đo, tỷ lệ kiểm toán viên học các chứng chỉ
quốc tế còn chưa cao do chi phí học tập khá cao trong điều kiện Việt Nam. Dự đoán
trong tương lai số lượng kiểm toán viên có trình độ quốc tế cũng chưa thể tăng lên nhanh

- Khung pháp lý chưa hoàn chỉnh. Mặc dù trong thời gian gần đây, hệ thống
các văn bản pháp luật về kiểm toán, kế toán đã được đổi mới và ban hành khá đầy đủ,
bao gồm Luật Kế toán, các nghị định, các chuẩn mực kế toán, kiểm toán dần phù hợp
với thông lệ quốc tê
nhưng vẫn còn một khoảng cách khá xa so với thế giới, đặc biệt là so với các
nước phát triển. Tính chất hành chính vẫn còn được thể hiện nhiều trong các văn bản,
quy định liên quan đến kiểm toán.. Các văn bản vẫn chưa tạo ra được sự đồng bộ,
thống nhất cũng như chưa xây dựng được chính sách bồi dưỡng đào tạo và đãi ngộ
thỏa đáng cho kiểm toán viên để giữ chân họ lại trước yêu cầu và áp lực công việc
quá cao.
- Một điểm cần lưu ý là các doanh nghiệp Việt Nam nói chung vẫn chưa nhận
thức đầy đủ vai trò và tầm quan trọng của công việc kiểm toán. Một số chắc phải đến
khi vấp ngã mới thấy tầm quan trọng của kiểm toán, kế toán.
4
Nguồn nhân lực Việt Nam nói chung và nhân lực ngành kinh tế nói riêng, vốn
được đánh giá là dồi dào, cần cù, thông minh. Tuy nhiên do những hạn chế nhất định
về điều kiện khách quan chủ quan của đất nước trong thời kỳ đổi mới nên việc huy
động và phát huy nguồn lực to lớn này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có
của nó. Vấn đề quan trọng hàng đầu đối với nguồn nhân lực cho ngành kiểm toán là
phải có giải pháp xây dựng và phát huy hữu hiệu đối với nguồn lực then chốt này.
Muốn vậy cần phải có nhận thức và phương pháp luận đúng đắn để đưa ra định
hướng giải quyết sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
III. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP LUẬN SAI LẦM TRONG ĐỊNH
HƯỚNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Trước đây, nhận thức về vấn đề này của Việt Nam còn nhiều hạn chế, phương
pháp luận đưa ra để giải quyết vấn đề này chưa thực sự khoa học và hiệu quả. Chính
từ những định hướng giải quyết sai lầm này đã dẫn đến những phương pháp tổ chức
hành động cụ thể chưa phù hợp và để lại kết quả như hiện nay là nguồn nhân lực cho
ngành kiểm toán của nước ta hiện đang thiếu hụt trầm trọng.
Trước yêu cầu cấp thiết là phải đưa ra được giải pháp hữu hiệu để giải bài