Chương VI: Pháp luật về thanh tra,
kiểm toán và xử lý vi phạm trong lĩnh
vực NSNN
Ths. Phan Phương Nam
NỘI DUNG

I. Chế độ pháp lý về hoạt động thanh
tra trong lĩnh vực ngân sách nhà nứơc

II. Pháp luật về họat động Kiểm tóan
Nhà nứơc

III. Xử lý vi phạm trong lĩnh vực ngân
sách nhà nứơc
I. Chế độ pháp lý về hoạt động thanh
tra trong lĩnh vực ngân sách nhà nứơc
1.1 Khái niệm và đặc điểm của thanh tra tài chính
trong lĩnh vực NSNN
Họat động thanh tra đựơc thực hiện trong lĩnh vực
NSNN (thanh tra tài chính công) là quá trình kiểm
tra, xem xét, đánh giá việc tuân thủ các chế độ, quy
định về tài chính, sự trung thực, chính xác về số
liệu, thông tin tài chính và hiệu quả khai thác, sử
dụng nguồn tài chính công của các đối tượng thanh
tra, nhằm duy trì trật tự và hiệu quả cho họat động
quản lý và điều hành NSNN.
1.1 Khái niệm và đặc điểm của thanh tra
tài chính trong lĩnh vực NSNN
Đặc điểm:

Thanh tra tài chính công gắn liền với họat động quản


Họat động thanh tra tài chính phải đảm bảo
tính chính xác, khách quan, trung thực.

Quá trình thanh tra tài chính phải công
khai, dân chủ.

Họat động thanh tra không làm cản trở
họat động bình thừơng của các cơ quan, tổ
chức bị thanh tra…
1.4 Đối tượng thanh tra:

Tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý của
Bộ Tài chính và Sở Tài chính tỉnh, thành
phố trực thuộc Trung ương.

Tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá
nhân nước ngoài tại Việt Nam có nghĩa vụ
chấp hành quy định của pháp luật về các
lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước
của Bộ Tài chính và Sở Tài chính.
1.5 Các hình thức thanh tra tài
chính

Họat động thanh tra tài chính có thể đựơc
tiến hành dưới các hình thức sau đây:

Thanh tra theo chương trình, kế họach: theo đó
việc thanh tra tài chính công đựơc tiến hành
theo chương trình, kế họach đã đựơc duyệt.

1.6 Nội dung thanh tra tài chính

Xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra, hướng dẫn
các tổ chức thanh tra của cơ quan tài chính xây dựng
chương trình, kế hoạch thanh tra; tổ chức thực hiện và
kiểm tra đôn đốc các tổ chức thanh tra của cơ quan tài
chính cấp dưới thực hiện chương trình, kế hoạch thanh tra
đã được phê duyệt

Hướng dẫn bồi dưỡng về nội dung nghiệp vụ thanh tra,
thực hiện kiểm tra đối với thanh tra của cơ quan tài chính
cấp dưới trong việc thực hiện thanh tra và xử lý sau thanh
tra; xây dựng quy trình nghiệp vụ về công tác thanh tra,
tổ chức thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quy trình
nghiệp vụ đó.

Kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ
sung hoặc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phù
hợp với quy định của luật, pháp lệnh và yêu cầu quản lý
nhà nước về lĩnh vực tài chính.

Tổng hợp, báo cáo kết quả công tác thanh tra, giải quyết
khiếu nại, tố cáo, phòng và chống tham nhũng; tổ chức
tổng kết kinh nghiệm về công tác thanh tra tài chính.
1.7 Tổ chức thanh tra tài chính:

ở Bộ Tài chính có Thanh tra Bộ Tài chính và
Thanh tra Tổng cục Thuế, Thanh tra Tổng
cục Hải quan, Thanh tra Uỷ ban Chứng
khoán Nhà nước.

Kiểm tóan nhà nứơc: là cơ quan thuộc Quốc hội,
thực hiện việc kiểm tóan, xác nhận tính đúng đắn,
hợp pháp của các tài liệu, số liệu kế tóan, báo cáo
quyết tóan NSNN; báo cáo quyết tóan, báo cáo tài
chính của các cơ quan Nhà nứơc, các đơn, tổ chức có
sử dụng kinh phí từ ngân sách nhà nứơc; kiểm tra
tính tuân thủ pháp luật, tính kinh tế trong việc quản
lý và sử dụng quỹ NSNN cũng như các tài sản công
khác.


KTNN là cơ quan kiểm tra tài chính công cao nhất
của Nhà nứơc, thực hiện chức năng kiểm tra các họat
động thu, chi NSNN và các quỹ công khác.
2.1.2 Khái niệm KTNN
Đặc điểm

Cơ quan kiểm toán: Kiểm toán nhà nước.

Đối tượng kiểm toán: Đối tượng kiểm toán của
Kiểm toán Nhà nước là hoạt động có liên quan
đến quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài
sản nhà nước.

Mục đích kiểm toán: Hoạt động kiểm toán nhà
nước phục vụ việc kiểm tra, giám sát của Nhà
nước trong quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và
tài sản nhà nước; góp phần thực hành tiết
kiệm, chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí,
phát hiện và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp


Đảm bảo tính trung thực, khách quan và
giữ gìn bí mật Nhà nứơc, bí mật của đơn vị
đựơc kiểm tóan.

Không gây cản trở họat động và can thiệp
vào công việc nội bộ của đơn vị đựơc kiểm
tóan.

Bảo đảm tính hiệu quả trong họat động
kiểm tóan.
2.4 Vị trí pháp lý, cơ cấu tổ chức,
chức năng và nhiệm vụ của
KTNN
2.4.1 Vị trí của KTNN:
Trên thế giới, có các mô hình sau:

Cơ quan kiểm tóan trực thụôc cơ quan lập pháp
(Quốc Hội): các quốc gia áp dụng mô hình này
có thể kể đến như Mỹ, Nga, Anh, Đan Mạch, Úc,
Canada….

Cơ quan kiểm tóan trực thụôc cơ quan hành
pháp (Chính Phủ): Các nứơc áp dụng mô hình
này có Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Lào,
Campuchia…

Cơ quan kiểm tóan trực thụôc Tổng Thống như
Hàn Quốc, Ấn Độ…



Quyết định kế hoạch kiểm toán hàng năm và báo cáo
với Quốc hội, Chính phủ trước khi thực hiện.

Tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm toán hàng năm và
thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Quốc
hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ.

Xem xét, quyết định việc kiểm toán khi Thường trực
Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương có yêu cầu.

Trình ý kiến của Kiểm toán Nhà nước để Quốc hội
xem xét, quyết định dự toán ngân sách nhà nước,
quyết định phân bổ ngân sách trung ương, quyết định
dự án, công trình quan trọng quốc gia, phê chuẩn
quyết toán ngân sách nhà nước.
2.4.3 Nhiệm vụ của KTNN

Tham gia với Uỷ ban kinh tế và ngân sách của Quốc
hội và các cơ quan khác của Quốc hội, Chính phủ
trong việc xem xét, thẩm tra báo cáo về dự toán ngân
sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung
ương, phương án điều chỉnh dự toán ngân sách nhà
nước, phương án bố trí ngân sách cho dự án, công
trình quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định và
quyết toán ngân sách nhà nước.

Tham gia với Uỷ ban kinh tế và ngân sách của Quốc

Quản lý hồ sơ kiểm toán; giữ bí mật tài liệu, số
liệu kế toán và thông tin về hoạt động của đơn
vị được kiểm toán theo quy định của pháp luật.

Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kiểm
toán nhà nước.

Tổ chức và quản lý công tác nghiên cứu khoa
học, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân
lực của Kiểm toán Nhà nước.

Tổ chức thi và cấp chứng chỉ Kiểm toán viên
nhà nước.

Chỉ đạo và hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp
vụ kiểm toán nội bộ; sử dụng kết quả kiểm
toán nội bộ của cơ quan, tổ chức được quy định
theo qui định của pháp luật.
2.4.4 Quyền hạn của KTNN

Yêu cầu đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân
có liên quan cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời
thông tin, tài liệu phục vụ cho việc kiểm toán; đề
nghị cơ quan hữu quan phối hợp công tác để thực
hiện nhiệm vụ được giao; đề nghị cơ quan nhà
nước, đoàn thể quần chúng, tổ chức xã hội và công
dân giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện
nhiệm vụ.

Yêu cầu đơn vị được kiểm toán thực hiện các kết