Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT ĐẶNG THAI MAI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
SỬ DỤNG TÀI LIỆU THAM KHẢO ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC TRONG BÀI “
PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC, BẢO VỆ TỔ
QUỐC CUỐI THẾ KỈ XVIII” LỚP 10 CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN
Người thực hiện: Đỗ Thị Thu
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Tổ Sử - Địa –GDCD
SKKN thuộc môn: Lịch sử

Năm học: 2011 - 2012
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong thời gian qua, để hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và nhà nước giao,
các trường Phổ Thông đã có nhiều cố gắng để nâng cao chất lượng đào tạo, qua
việc dạy học tốt các bộ môn văn hóa cơ bản trong đó có bộ môn lịch sử.
Tuy nhiên, thực tiễn dạy học môn lịch sử ở trường Phổ Thông hiện nay
còn nhiều hạn chế. Yêu cầu đặt ra để năng cao chất lượng dạy học môn lịch sử.
Tài liệu tham khảo có vị trí quan trọng trong dạy học lịch sử ở trường Phổ
Thông. Đó là cơ sở để tiến hành vận dụng tài liệu tham khảo trong dạy học lịch
sử, giúp học sinh huy động những kiến thức đã học để hiểu sâu sắc sự kiện, hiện
tượng lịch sử, góp phần làm cho bài giảng phong phú, sinh động, gây hứng thú
cho học sinh.
Nghiên cứu lí luận về phương pháp sử dụng tài liệu tham khảo để rút ra
kinh nghiệm và nâng cao trình độ nhận thức của bản thân
Chính vì thế, tôi chọn đề tài sử dụng tài liệu tham khảo trong dạy học lịch
sử nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh.Làm thay đổi quan niệm của dư luận

ta cũng như lịch sử thế giới có thể sử dụng như tài liệu lịch sử. Các tác phẩm, bài
nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh đều có ý nghĩa to lớn trong dạy học lịch sử ví dụ
như tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”, hay những đoạn nhận xét, nhận
định về các cuộc cách mạng tư sản Pháp, Mĩ, Cách mạng Tháng Mười Nga
(1917). Ngoài ra, giáo viên có thể tìm thấy trong tác phẩm “ Đường Kách
Mệnh”, những quan niệm lịch sử đúng, chính xác, cách chọn lọc kiến thức cơ
bản, việc liên hệ kiến thức lịch sử với thực tế đấu tranh cách mạng…
Hiện nay chúng ta đã có một số sách “ tư liệu lịch sử “, dùng để tham khảo
trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Những loại sách này rất cần thiết cho
giáo viên vì nó không chỉ cung cấp thêm những tư liệu lịch sử phong phú, bổ
sung thêm thiếu hụt sách giáo khoa mà còn làm sáng rõ hơn những kiến thức cơ
bản của bài học.
Kết quả bài học phụ thuộc vào việc tổ chức dạy học. Phải xuất phát từ mục
đích, nội dung của bài học, tùy theo yêu cầu hình ảnh cụ thể của mỗi lớp mà
chọn tài liệu và phương pháp sử dụng thích hợp. Trong điều kiện của chúng ta
hiện nay, việc sử dụng tài liệu lịch sử được tiến hành trong những trường hợp
sau.
Thứ nhất, dùng để cụ thể hóa các hiện tượng, sự kiện lịch sử đang học
nhằm tạo cho học sinh có biểu tượng rõ ràng, cụ thể có tính hình ảnh tăng thêm
tính chất sinh động, gợi cảm của bài giảng và gây hứng thú cho việc học tập của
các em. Tài liệu được sử dụng là những đoạn trích ngắn, có nội dung súc tích
giàu hình ảnh, học sinh có thể tiếp thu được dễ dàng, không cần giải thích gì
thêm. Ví dụ khi trình bày về chế độ chiếm nô, không gì sinh động bằng việc trích
đọc một số điều trong bộ luật Hamurabi. Khi giảng về cuộc sống gian khổ của
Bác Hồ không dùng những từ chung chung như “ khó khăn”, “gian lao vất vả ”
4
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
mà trích một đoạn tư liệu miêu tả lao động của Nguyễn Ái Quốc trên tàu thủy”
Hàng ngày Thành phải cọ rửa gian bếp lớn trên tàu, sau đó nhóm lò rồi khuân
than, kéo những sọt rau quả, thịt cá, nước đá… từ dưới hầm tàu lên. Có lần

Việc hướng dẫn học sinh sử dụng tài liệu lịch sử cần phải tiến hành cụ thể
từng bước. Trước hết phải chọn lưạ tài liệu và cho các em tiếp xúc với tài liệu có
liên quan đến bài học. Hướng đẫn học sinh đọc và rút ra ý chính của mỗi phần
hay toàn bộ nội dung tài liệu, sử dụng tài liệu để giải thích, minh họa các sự kiện
đang học, trả lời các câu hỏi và bài tập…Ví dụ hướng dẫn học sinh đọc một số
đoàn trong”Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” của Mác và Ănghen, giáo viên giúp
các em nắm nội dung cơ bản các đoạn đó từ đó rút ra những vấn đề cốt yếu nhất,
có liên quan đến nội dung các khóa trình lịch sử ở trường phổ thông.
Khi sử dụng tài liệu ta chú trọng sử dụng tài liệu các tác gia kinh điển của
chủ nghĩa Mac- Lênin và chủ tịch Hồ Chí Minh một cách sáng tạo có hiệu quả
giáo dục, tránh các thiếu sót thường gặp trước đây, như giáo điều máy móc…
mục đích của việc sử dụng nhằm giúp học sinh nhận thức đúng một số vấn đề cơ
bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và quan điểm của Đảng ta về lịch sử rồi vận dụng
để hiểu một số vấn đề có liên quan đến học tập.
Khi sử dụng các tài liệu lịch sử trong dạy học, giáo viên cần chọn những
tài liệu phù hợp với nội dung bài học và khả năng nhận thức của học sinh. Có thể
sử dụng toàn bộ tác phẩm hay chỉ một số đoạn nhất định và hướng dẫn học sinh
thực hiện theo các bước sau:
- Giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tài liệu, tác phẩm, nhằm giúp học sinh
hiểu giá trị, tác dụng, mối liên hệ của nó với hoàn cảnh lúc bấy giờ.
- Nội dung chủ yếu của tài liệu, giải thích các thuật ngữ khái niệm.
- Những luận điểm được thể hiện trong tác phẩm có liên quan đến kiến
thức của bài, làm sáng tỏ hơn sự kiện của bài.
6
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
- Tác dụng và ý nghĩa lịch sử của tài liệu.
II. THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC BỘ MÔN TRƯỚC KHI ĐƯA PHƯƠNG
PHÁP SỬ DỤNG TÀI LIỆU THAM KHẢO TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ
2.1. Thực trạng chung
Bộ môn lịch sử là một bộ môn khoa học xã hội giúp học sinh hình dung lại

liệu lịch sử vào trong giảng dạy để gây hứng thú cho học sinh đối với bộ môn.
Khi được hỏi " Theo thầy cô có cần thiết phải sử dụng tài liệu tham khảo
trong dạy học lịch sử dân tộc không?", 100% giáo viên đều cho là cần thiết. Bởi
vì: Sử dụng tài liệu tham khảo đúng cách, hợp lí không chỉ góp phần làm cho
bài học lịch sử thêm phần hấp dẫn mà còn góp phần nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ của giáo viên. Vì vậy, nhều giáo viên lâu năm, có kinh nghiệm,
tâm huyết với nghề đã đầu tư thời gian tìm tòi và sử dụng các nguồn tài liệu
tham khảo vào trong các bài dạy lịch sử góp phần tạo hứng thú đối với học sinh
và nâng cao hiệu quả bài học.
Tuy nhiên thực tiễn phần lớn giáo viên đã có ý thức sưu tầm và sử dụng tài
liệu tham khảo vào dạy học lịch sử nhưng không thường xuyên và chỉ mang tính
chất minh họa. Một số ít giáo viên chưa biết cách khai thác và sử dụng nguồn tài
liệu này trong dạy học lịch sử.
Ở các trường phổ thông hiện nay tài liệu tham khảo thường được sử dụng
theo các hình thức sau đây: sử dụng trong các bài giảng lịch sử, trong hoạt động
ngoại khóa, trong kiểm tra Phương pháp được sử dụng đối với tài liệu tham
khảo khi đưa vào các bài giảng lịch sử rất đa dạng như: Thông báo, tường thuật,
miêu tả, giải thích, đàm thoại, phất vấn. Điều đó tạo nên sự phù hợp với nội
dung từng bài giảng, từng sự kiện, hiện tượng lịch sử cụ thể . Đồng thời, sử dụng
8
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
các phương pháp như vậy còn có tác dụng phát huy sức tính độc lập, sáng tạo
trong tưu duy của học sinh, tạo điều kiện cho các em tích cực, chủ động lĩnh hội
kiến thức.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều giáo viên chỉ sử dụng SGK là tài liệu để truyền đạt
làm cho bài học trở nên khô khan, nhàm chán. Điều này một phần do giáo viên
chưa có khả năng, thiếu tích cực trong việc thu thập, sử dụng tài liệu tham khảo
trong dạy học lịch sử. Một số ít giáo viên không biết cách tích hợp các tài liệu
tham khảo và sử dụng chúng cho phù hợp với nội dung bài học. Một số giáo viên
lại chỉ có thể sử dụng tài liệu tham khảo trong việc minh họa bài giảng trên lớp

tiến hành điều tra ở lớp 10a5 năm học 2009-2010 với câu hỏi:"Em thấy như thế
nào với những tiết giảng lịch sử mà các thầy cô giáo sử dụng tài liệu tham
khảo trong bài học ? .93% học sinh cho là "hứng thú", 4% chọn "rất hứng thú"
3% cho là "bình thường" và không có học sinh nào là không hứng thú.
Khi kiểm tra câu hỏi nhận thức sau tiết dạy về mức độ tiếp thu bài tại lớp 10
a1 năm học 2011- 2012 thì có 93 % đạt khá giỏi và 7% trung bình, không có yếu
kém. Điều này chứng tỏ việc sử dụng tài liệu tham khảo làm cho học sinh tiếp
thu bài một cách mau chóng, nhớ lâu và khắc sâu kiến thức.
Bên cạnh mặt tích cực thì vẫn có những hạn chế về nhận thức của học sinh về
việc sử dụng tài liệu tham khảo trong dạy học lịch sử. Khi được hỏi :'các em có
hay đọc những tác phẩm có liên quan đến lịch sử không ?" . Có tới 94% học
trả lời là không hoặc ít khi đọc và nguyên nhân của điều này là do các em ít có
điều kiện đọc hoặc đến thư viện để tìm hiểu những nguồn tài liệu này và thời
gian học trên lớp và làm bài tập đã chiếm quá nhiều thời gian của các em.
Đồng thời xu hướng chung hiện nay của học sinh là yêu thích các môn học tự
nhiên hơn khoa học xã hội. Học tập môn lịch sử chỉ là môn phụ nếu lựa chọn
môn lịch sử thì tương lai thi vào các trường đại học rất hạn hẹp.
10
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
Từ thực tế giảng dạy cũng như qua trao đổi với đồng nghiệp về tình hình sử
dụng tài liệu tham khảo trong dạy học lịch sử hiện nay cho thấy việc sử dụng tài
liệu tham khảo trong dạy học lịch sử là cần thiết. Phần lớn giáo viên đã ý thức
được việc sưu tầm và sử dụng tài liệu tham khảo để làm phong phú thêm bài
học . Một số thầy cô đã sử dụng ở một mức độ nhất định và đạt được hiệu quả
bước đầu. Học sinh cũng rất hứng thú và say mê với những tiết học có sử dụng
tài liệu tham khảo. Tuy nhiên việc sử dụng tài liệu tham khảo cũng còn nhiều
hạn chế. Làm thế nào để sử dụng tài liệu tham khảo vào trong giảng dạy có hiệu
qủa trên tất cả các mặt là không đơn giản. Nó đòi hỏi sự cố gắng, nổ lực của mỗi
giáo viên giảng dạy lịch sử.
Qua những vấn đề trình bày ở trên, cho thấy sự cần thiết phải sử dụng tài

không thể nói hết tất cả những gì sách giáo khoa đã viết mà cần phải lựa chọn
kiến thức cơ bản nhất, cần thiết nhất truyền thụ cho học sinh. Ngoài ra cần phải
luôn mở rộng lượng thông tin bằng những kiến thức bổ sung tức là phải nghiên
cứu, đọc thêm tài liệu tham khảo để làm cho bài giảng phong phú, sinh động
khắc sâu được kiến thức cơ bản.
Tài liệu tham khảo rất nhiều nhưng kết quả việc sử dụng tài liệu tham
khảo vào dạy học phụ thuộc nhiều vào việc tổ chức dạy học của giáo viên. Nó
phải xuất phát từ mục đích,yêu cầu của bài học, tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể
mỗi lớp mà đưa nguồn tài liệu nào cho phù hợp và đảm bảo hiệu quả giáo dục
cao nhất.
Qua thực tiến giảng dạy ở trường phổ thông trong những năm vừa qua, tôi
đã sử dụng những phương pháp sau đây dể sử dụng tài liệu tham khảo vào bài
giảng góp phần nâng cao hiệu quả bài học lịch sử.
3.2. 1. Sử dụng tài liệu tham khảo để cụ thể hoá các sự kiện.
12
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
Thứ nhất khi dạy mục I: " Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất
nước cuối thế kỉ XVIII " Khi nói về tình hình nước ở thế kỉ XVIII giáo viên có
thể sử dụng đoạn tư liệu tham khảo sau đây: Theo một giáo sĩ phương Tây, bấy
giờ “ Gạo đắt như vàng, tình trạng đói khổ bày ra lắm cảnh thương tâm khó tả,
xác chết chồng chất lên nhau.”đồng thời với phát vấn :”Vậy điểm nổi bật về tình
hình nước ta ở thế kỉ XVIII là gì”?
Qua nhận xét khách quan đó cho ta thấy dưới sự thống trị của chính
quyền phong kiến ở Đàng Trong, đời sống nhân dân cực khổ dẫn tới mâu thuẫn
giữa đại đa số nông dân với địa chủ và là nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi
nghĩa nông dân mà trong đó tiêu biểu là phong trào Tây Sơn.
Thứ hai khi dạy phần kháng chiến chống Xiêm (1785), giáo viên sử dụng
đoạn văn miêu tả đoạn sông Rạch Gầm- Xoài Mút và nêu câu hỏi “ Tại sao
Nguyễn Huệ lại chọn Rạch Gầm- Xoài Mút làm trận địa quyết chiến với quân
Xiêm?”

chiến của Tây Sơn từ các vị trí mai phục xông thẳng vào đội hình dang rối loạn
của địch, chia nhỏ đoàn thuyền của chúng ra từng mảng mà tiêu diệt. Quân Tây
Sơn thủy bộ phối hợp với nhau, khép chặt đánh kết thúc nhanh, gọn và đạt kết
quả hết sức to lớn và oanh liệt. Toàn bộ chiến thuyền của địch trên 300 chiếc
đều bị đánh đắm và phá hủy.”
Thứ tư, khi nhấn mạnh ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân Xiêm,
giáo viên có thể nêu câu hỏi “ý nghĩa của chiến thắng chống quân Xiêm là gì? ”
và sử dụng nhận xét của các sử thần triều Nguyễn : “ Người Xiêm từ sau cuộc
bại trận năm Giáp Thìn, miệng tuy nói khoác mà lòng thì sợ Tây Sơn như sợ
cọp” Như vậy bằng chiến thắng vang dội trong trận Rạch Gầm- Xoài Mút đã
14
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
quét sạch quân xâm lược ra khỏi đất Gia Định và làm tiêu tan tham vọng của vua
Xiêm đối với phần lãnh thổ cực Nam của nước ta.
Thứ năm, giáo viên có thể sử dụng tài liệu tham khảo để minh họa cho sự
tàn bạo của quân Thanh khi tiến hành xâm lược nước ta và đồng thời là sự tiếp
sức, sự ươn hèn, đốn mạt của vua Lê Chiêu Thống:
“ Bọn chúng kiếm mọi cách vu hãm những người lương thiện, áp bức,
cướp bóc những nhà giàu có, thậm chí giữa chợ, giữa đường cũng cướp giật của
cải, hãm hiếp đàn bà, không còn khiêng sợ gì cả ”.
“Nước Nam từ khi có đế, có vương đến nay, chua thấy bao giờ có ông vua
luồn cúi đê hèn như thế.”
Thứ sáu khi nói về kết quả của trận Ngọc Hồi- Đống Đa, giáo viên sử
dụng tài liệu tham khảo để minh họa: đồn Ngọc Hồi, cứ điểm phòng ngự kiên cố
nhất của quân Thanh bị phá vỡ. Một bộ phận quan trọng quân địch bị tiêu diệt
tại trận. Mô tả trận đánh này Hoàng Lê nhất thống chí chép: “Quân Thanh chống
không nổi, bỏ chạy toán loạn, giày xéo lên nhau mà chết Quân Tây Sơn thừa
thắng chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng máu chảy thành suối, quân Thanh
đại bại.”
Đoạn nói về Tôn Sĩ Nghị khi nghe tin thất trận thì hết sức hoảng hốt, như

em Tây Sơn. Trong bài về làng Thái Lão có hai câu đầu:
“ Xã Thái Lão phát vương
Trai anh hùng tráng kiệt”
Giữa thế kỉ XVII, quân Nguyễn vượt sông Gianh bắt nhiều nông dân ở
Nghệ An, cưỡng bức vào khai hoang ở Đàng Trong.Tổ 4 đời của Tây Sơn là 1
trong những nạn nhân đó.
16
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
Mọi tài liệu đều thừa nhận tổ tiên anh em Tây Sơn là họ Hồ. Nguyễn Huệ
lúc còn nhỏ gọi là chú ba Thơm (Hồ Thơm). Thầy giáo Hiếu ở làng cho Thơm là
hoa Huệ, Thơm nên đổi là Huệ, vì Huệ vẫn là Thơm nhưng hay hơn.
Thứ hai, giáo viên dùng tài liệu tham khảo kết hợp với kênh hình để phân
tích vai trò của phòng tuyến Tam Điệp- Biện Sơn trong cuộc kháng chiến chống
Thanh. Theo kế sách của Ngô Thì Nhậm trước sức mạnh ồ ạt của 29 vạn quân
Thanh liền cho quân rút về Tam Điệp (Ninh Bình) , Biện Sơn (Thanh Hóa).
Quân ta lợ dụng địa hình lợi hại ở vùng này, xây dựng thành một chiến tuyến
vững chắc vừa có thể chặn đứng cuộc tiến công quân địch vào phía Nam, vừa
chuẩn bị địa bàn tập kết cho đại quân và căn cứ xuất phát cho cuộc phản công
sau này. Quang Trung đã rất khen kế đó “Nén nhịn để tránh mũi nhọn của
chúng, ta chia quân ra trấn giữ các nơi hiểm yếu, bên trong thì kích thích lòng
quân, bên ngoài thì làm cho giặc kiêu căng, kế ấy rất đúng.”
Thứ ba, giáo viên kết hợp cả tài liêu tham khảo và câu hỏi “ Phân tích ý
nghĩa đoạn trích trong bài hiểu dụ của vua Quang Trung ”. Tại Thọ Hạc (thị xã
Thanh Hóa), Quang Trung làm lễ “thệ sư” và ra lệnh “ Bớ chư quân, Phàm ai
bằng lòng chiến đấu thì hãy vì ta giết sạch quân giặc. Nếu ai không muốn thì
hãy xem ta giết vài vạn ngươì trong một trận, đó không phải chuyện hiếm lạ
đâu”. Cũng trong buổi lễ tuyên thệ trang trọng đó, Quang Trung đọc bài hiểu
dụ tướng sĩ với những lời tuyên bố đanh thép biểu thị cao độ ý chí độc lập, tựu
chủ và quyết tâm tiêu diệt địch:
Đánh cho để dài tóc,

chạy theo”.
Trong nghệ thuật quân sự của người anh hùng áo vải thì yếu tố thần tốc là
nghệ thuật tiêu biểu, độc đáo. Năm 1788, Quang Trung hai lần ra Thăng Long,
18
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
lần đầu vào tháng 4 để phán xét tên phản bội Vũ Văn Nhậm, đội quân có 150 voi
với 100 võng thế mà đoạn đường từ Phú Xuân ra Thăng Long chỉ chưa đầy 10
ngày.
Lần thứ hai – là cuộc phản công tiêu diệt quân xâm lược Thanh, ra đi từ
Phú Xuân vào ngày 22 tháng 12 năm 1788 đến 30 tháng 1789 đã vào Thăng
Long chỉ mất 40 ngày. Bằng phương tiện vận chuyển thô sơ, điều kiện đi lại
hiểm trở khó khăn của nước ta vào thế kỷ XVIII, trên hành quân lại vừa tuyển
quân, bồi dưỡng sức chiến đấu, vừa đánh địch trên hệ thống phòng thủ Thăng
Long ở tuyến phía Nam, dày đặc gần 100km.
Ví dụ tiêu biêu, vừa đến Tam Điệp, Quang Trung đã tuyên bố với quân
lính ở Bắc Hà: “ Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã
tính sãn. Chẳng qua 10 ngày có thể đuổi được người Thanh”
.
3. 2. 3. Sử dụng tài liệu tham khảo để làm kết luận, chứng minh cho một
luận điểm khoa học.
Ví dụ khi chứng minh luận điểm đánh giá về công lao bước đầu hoàn
thành sự nghiệp thống nhất đất nước giáo viên có thể sử dụng đoạn trích sau:
“Tuy còn dang dở, nhưng thực tế là phong trào Tây Sơn và vương triều Quang
Trung đã gạt bỏ được những cản trở lớn nhất của nền thống nhất quốc gia- đó
là tình trạng chia cắt Đàng Trong, Đàng Ngoài và tình trạng phân quyền của
những tập đoàn phong kiến đối nghịch”.
Đoạn trích trên đã đánh giá đầy đủ về sự nghiệp thống nhất đất nước của
Phong trài Tây Sơn. Đến thời Gia Long với việc lên ngôi hoàng đế năm 1802, đó
cũng là sự chín muồi của nền thống nhất, đất nước liền một dải từ Bắc tới Nam,
dưới sự lãnh đạo của một nhà nước phong kiến chuyên chế tập trung.

32,5%
23
57,5%
4
10%
0 0
10a2 44 12
27,3%
22
50%
10
22,7%
0 o
10a3 45 9
20%
17
37,8%
19
42,2%
0 0
10a4 44 8
18,1%
20
45,4%
16
36,5%
0 0
20
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

nghiệp. Tuy nhiên nó cũng còn có những hạn chế nhất định mong được sự đóng
góp của đồng nghiệp để sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi trong dạy học hiện
nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phan ngọc Liên, Trần Văn Trị, Phương pháp dạy học lịch sử, NXB Giáo
dục 1999
2. Đỗ Bang, Những khám phá về hoàng đế Quang Trung, NXB Thuận Hóa
năm 2003
3. Phan Huy Lê, Bùi Đăng Dũng, Phan Đại Doãn, Phạm Thị Tâm, Trần Bá
Chí, Một số trận quyết chiến chiến lược trong lịch sử dân tộc, NXB Quân
đội nhân dân 1976
22
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
4. Nguyễn Thị Côi, Trịnh Đình Tùng, Thiết kế bài giảng lịch sử THPT,NXB
Đại học quốc gia Hà Nội 1998
5. Nguyễn Xuân Trường, Giáo Án lịch sử lớp 10 chương trình chuẩn, NXB
Giáo dục 2006
6. Phan Ngọc Liên, Nguyễn Ngọc Cơ, Sách giáo khoa lịch sử 10 chương
trình chuẩn , NXB giáo dục 2006
7. Phan Ngọc Liên, Nguyễn Ngọc Cơ, Sách giáo viên lịch sử 10 chương
trình chuẩn, NXB giáo dục 2006
8. UBND tỉnh Thanh Hóa, Hội thảo khoa học- Chúa Nguyễn và vương triều
Nguyễn trong lịch sử Việt Nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX, năm2008
23
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Email: [email protected]
MỤC LỤC
Trang
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ 2